Verslag plenaire vergadering
Verslag
Bespreking
Dames en heren, aan de orde is de bespreking van het voorstel van resolutie.
Mevrouw Franssen, verslaggever, heeft het woord.
Voorzitter, geachte collegas, hierbij het verslag van de bespreking van het voorliggende voorstel van resolutie van mevrouw Vera Jans en anderen betreffende de recuperatie en het hergebruik van hulpmiddelen in het kader van de individuele materiële bijstand voor personen met een handicap. De commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebeleid behandelde deze resolutie in opvolging van een hoorzitting en in samenhang met het voorstel van resolutie betreffende de oprichting van een uitleendienst voor hulpmiddelen binnen het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) van mevrouw Van der Borght en anderen.
Tijdens de bespreking lichtte mevrouw Van der Borght haar voorstel van resolutie toe en stelde dat beide voorstellen van resolutie betrekking hebben op de individuele materiële bijstand voor personen met een handicap. Beide voorstellen streven naar een systeem van recuperatie, hergebruik en ontlening van hulpmiddelen.
Mevrouw Dillen noemde beide voorstellen van resolutie zinvol, maar had twee bedenkingen bij het voorstel van mevrouw Van der Borght: het systeem mag niet beperkt worden tot de VAPH-doelgroep en daarnaast was er terechte kritiek op het voornemen om met een experiment van start te gaan. Mevrouw De Waele dringt aan op een snelle opvolging van het dossier. De heer Crombez benadrukte dat het voorliggende voorstel van resolutie werd ingediend omdat er opmerkingen gemaakt werden tijdens de hoorzitting over het niet weerhouden voorstel van resolutie. Gelet op de complexheid van het dossier, was het dan ook aangewezen om een algemene en korte resolutie in te dienen.
Mevrouw Vera Jans lichtte het voorliggende voorstel toe en benadrukte de specifieke accenten die na de hoorzitting in deze resolutie zijn opgenomen: het schuift geen experiment naar voren, maar vraagt een uitleen- of recuperatiesysteem op te zetten, zij het niet binnen het VAPH. Het aangekondigde uitbreidings- en vernieuwingsplan 2011-2014 wordt als kapstok gebruikt. Op korte termijn kan een duidelijk systeem worden opgezet. Het voorstel van resolutie schenkt ook aandacht aan verenigingen zoals de ALS-Liga, die vrijwel uitsluitend met vrijwilligers werken, en roept op in opleiding te voorzien. Afsluitend vraagt het voorstel van resolutie rekening te houden met de marktwerking.
Het idee is niet nieuw. Er werd verwezen naar het decreet van 7 mei 2004 en het besluit van de Vlaamse Regering van 13 juli 2001. Ook de beleidsnota Welzijn, Volksgezondheid en Gezin 2009-2014 speelt in op deze behoefte. De uitwerking van een uitbreidings- en vernieuwingsplan 2011-2014 voor de ondersteuning van personen met een handicap wordt in het vooruitzicht gesteld en men wil onderzoeken of hergebruik van hulpmiddelen tot de mogelijkheden behoort en in welke omstandigheden.
Samenvattend, voorzitter, de resolutie die vandaag voorligt, behandelt het idee van recuperatie, hergebruik en/of uitlening van hulpmiddelen in het kader van de individuele materiële bijstand voor personen met een handicap om een ruime groep van mensen te kunnen ondersteunen met de juiste hulpmiddelen en/of kostenefficiënter en sneller te kunnen inspelen op vragen. De Vlaamse Regering wordt gevraagd om er zo snel mogelijk werk van te maken. Het voorstel van resolutie werd met elf stemmen bij vier onthoudingen aangenomen.
Mevrouw Van der Borght heeft het woord.
Voorzitter, collegas, de waarheid gebiedt me toch te zeggen, mevrouw Franssen, dat u zich in uw verslag van de bespreking tot één luik beperkt. De discussie was van een andere aard, maar goed, daarvoor sta ik hier. (Opmerkingen van mevrouw Marijke Dillen)
De discussie over het ter beschikking stellen van hulpmiddelen en de recuperatie ervan dateert al van in 2001, toen mijn collegas Patricia Ceysens en Koen Helsen hierover een voorstel van decreet indienden. Toenmalig minister Mieke Vogels zag wel iets in het idee en schreef het in het besluit van 13 juli 2001 tot vaststelling van de criteria, voorwaarden en refertebedragen van de tussenkomsten voor individuele materiële bijstand tot sociale integratie ten gunste van de personen met een handicap. Sindsdien heeft deze bepaling gefigureerd in de opdrachten van de administrateur-generaal van het VAPH, in de beheersovereenkomst met het VAPH en in het besluit van de Vlaamse Regering van 12 december 2008.
Zoals zoveel vernieuwingen is dat blijven steken in de administratieve molen van het Vlaams Agentschap.
Omdat het probleem van het niet kunnen recupereren en hergebruiken van materiële hulpmiddelen zich vandaag nog altijd voordoet en dus aan relevantie niet heeft ingeboet, leek het ons opportuun om hieromtrent een voorstel van resolutie in te dienen. Het was onze fractie die destijds dit voorstel had gelanceerd, en het was mevrouw Vogels die toen als minister bereid was dit op te nemen. Daarom hebben onze beide fracties een voorstel ingediend, samen met LDD. Al snel bleek echter dat de meerderheid niet van plan was dit voorstel goed te keuren.
Op een hoorzitting spraken de meeste sprekers uit de sector zich echter uit voor het doel van dit voorstel, dat zowel voor de overheid als voor de gebruiker een meerwaarde zou betekenen. Voor de overheid lijkt het nut evident. Voor hulpmiddelen met een beperkte gebruiksduur is het duidelijk dat een hergebruik verspilling van middelen voorkomt. Maar ook voor de gebruiker kan het uitlenen van een hulpmiddel interessant zijn. In dat geval moeten ze niet voor een soms zware prefinanciering zorgen die vandaag voor de aankoop vaak wel nodig is.
Voor een aantal personen met een handicap is ook de procedure van aanvraag, aankoop en terugbetaling te lang gebleken. Voor mensen met snel degeneratieve aandoeningen was de aandoening ondertussen al zo verergerd dat het hulpmiddel al niet meer voldeed of, erger nog, was de betrokkene al overleden. De hoorzitting maakte dus duidelijk dat er voor dit voorstel een draagvlak was. De indieners hebben zelfs nog amendementen ingediend om het voorstel van resolutie in overeenstemming te brengen met enkele kleine kanttekeningen die op de hoorzitting waren geformuleerd.
Op die manier kon aan alle verzuchtingen vanuit de sector gehoor worden gegeven en kon er inhoudelijk over ons voorstel niets meer worden opgemerkt. Het voorstel van resolutie dat hier ter stemming voorligt is echter niet ons aanvankelijke voorstel. Het komt van de meerderheid. Die heeft er immers voor geopteerd om ons voorstel gewoon weg te stemmen en zelf met een voorstel voor de dag te komen dat inhoudelijk eigenlijk voor 95 percent overeenstemt met dat van de oppositie.
Het voorstel van de meerderheid is een onderkoelde resolutie, zonder een memorie van toelichting en zonder aandacht voor een belangrijke partner: het RIZIV. Een amendement van de oppositie waarmee we constructief wilden meewerken en dat tot doel had het overleg tussen het RIZIV en het VAPH te intensifiëren, werd weggestemd.
Collega's, ondanks het politieke spel blijven er toch nog enkele fundamentele regels gelden, zoals respect opbrengen voor het initiatiefrecht van de oppositie. Ik kan niet anders dan te herhalen dat ik deze handelwijze enorm betreur. De partijen die een trekkersrol hebben gespeeld in het aanpakken van deze problematiek werden op geen enkele manier betrokken of zelfs maar benaderd om een gezamenlijk voorstel van resolutie uit te werken dat alle partijen zouden kunnen steunen.
Dat zou een positief signaal geweest zijn naar de sector van personen met een handicap, en getuigen van een zekere waardering voor deze mensen. De meerderheid geeft met deze demarche daarentegen aan dat politieke spelletjes belangrijker zijn dan het oplossen van de problemen van deze mensen. Deze manier van handelen kan mijn fractie niet aanvaarden. Ons stemgedrag zal dit duidelijk maken. (Applaus bij Open Vld, LDD en Groen!)
Mevrouw Jans heeft het woord.
Voorzitter, het klopt dat we in de commissie van mevrouw Van der Borght een toelichting bij haar voorstel van resolutie hebben gekregen. We hebben dan besloten een hoorzitting te organiseren. Op die hoorzitting waren er een aantal sprekers die het principe genegen zijn. Dat ligt voor de hand. Maar een aantal zaken komen in het voorstel van resolutie van mevrouw Van der Borght onvoldoende aan bod of ontbreken gewoon.
Ofwel kan men dan amenderen op een voorstel dat eigenlijk op een verkeerde manier is gestart, ofwel kiest men voor een nieuw voorstel dat in eerste instantie algemener is. We spreken van een experiment en trekken het open. We zeggen ook niet waar het moet plaatsvinden.
We hebben ervoor geopteerd een ruim en vrij algemeen voorstel van resolutie voor te leggen op basis van een hoorzitting die we in de commissie hadden georganiseerd. Dat lijkt me een logische gang van zaken.
Mevrouw Van der Borght, ik heb in de commissie een duidelijke toelichting gegeven op basis waarvan de punten in het voorliggende voorstel verschillen van die van u. Er zijn heel wat verschillen. Het lijkt me niet meer dan logisch dat van een hoorzitting gebruik wordt gemaakt om te leren welke punten essentieel zijn en dus moeten worden opgenomen in een voorstel van resolutie.
Daarnaast wil ik erop wijzen dat het verslag van mevrouw Franssen vrij objectief was. Mevrouw Van der Borght, uw voorstel van resolutie ligt niet voor ter stemming maar mevrouw Franssen heeft wel degelijk verwezen naar uw voorstel dat het debat in de commissie heeft geopend.
De heer Watteeuw heeft het woord.
Mijn fractie heeft samen met de fractie van mevrouw Van der Borght en LDD een initiatief genomen. Ik sluit me aan bij wat mevrouw Van der Borght heeft gezegd. Wij betreuren dat er geen gespreksbasis was vanuit de meerderheid om samen tot een goed voorstel te komen.
Het is niet de eerste keer dat de inspanningen van de oppositie hooghartig worden afgewezen. Men wil blijkbaar niets te maken hebben met de oppositie. Dat is jammer voor het parlement. Het zou goed zijn dat in het parlement fracties zouden kunnen samenwerken. (Applaus bij Groen!, Open Vld, LDD en het Vlaams Belang)
De heer Van Mechelen heeft het woord.
Collegas van de meerderheid, in de muzieksector noemt men dit platweg plagiaat. Ik vind de verklaring van de meerderheid getuigen van wat we in het parlementair jargon onwaarheden noemen. Desondanks zullen we dit halfrond niet verlaten om toch een stemming over dit voorstel van resolutie mogelijk te maken.
Ik zou alle sprekers willen vragen om de teksten te vergelijken en om de teksten van de hoorzitting erbij te nemen. We hebben een hoorzitting georganiseerd met verschillende sprekers. Alle partijen mochten sprekers voordragen. Op basis van wat er tijdens die hoorzitting is verteld, hebben wij een voorstel van resolutie geschreven dat andere uitgangspunten hanteert dan het voorstel van resolutie dat eerder voorlag. Daar zie ik geen plagiaat in. Plagiaat is zaken indienen die al eerder waren ingediend, inclusief schrijffouten. Daar zullen we binnenkort mee geconfronteerd worden in de commissie. Dat is niet afkomstig van onze partij maar van elders. Dat bespreken we dan wel op dat moment en op die plaats.
Ik vraag u niet alleen de teksten te vergelijken maar ook om naar de hoorzittingen te komen of op zijn minst te lezen wat er tijdens die hoorzittingen is gezegd. Ons voorstel van resolutie is na een hoorzitting geschreven. Dat lijkt me een logische gang van zaken. Het hanteert een essentieel ander uitgangspunt dan het voorstel van resolutie dat eerder voorlag. (Applaus bij de meerderheid)
Mevrouw Dillen heeft het woord.
Mevrouw Van der Borght, ik ben heel blij dat u eindelijk het licht hebt gezien. Wat u hier aanklaagt, is een praktijk die al decennialang ook door leden van uw fractie wordt toegepast. U moet dus consequent zijn. In het verleden waren er zelfs zaken waar u het volledig mee eens was, maar die u enkel omdat ze van onze fractie kwamen, niet hebt goedgekeurd.
Mijn fractie heeft beide voorstellen nauwkeurig onder de loep genomen. Dat blijkt uit het verslag van de commissiebespreking. Beide voorstellen zijn zeer zinvol en vertonen positieve kenmerken. Ze zoeken allebei naar oplossingen voor tijdelijke behoeften en streven ernaar om hulpmiddelen voor zowel gebruiker als overheid goedkoper te maken.
Wij steunen het voorliggende voorstel van resolutie. Indien mevrouw Van der Borght vandaag haar voorstel op de agenda had geplaatst, dan hadden wij, consequent als we zijn, ook dat voorstel gesteund. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Voorzitter, ik wil nog even reageren op wat collega Jans heeft gezegd. Mevrouw Jans, ik heb in de toelichting gezegd dat er een aantal elementen waren waarmee we rekening konden houden. We hebben dan een aantal amendementen ingediend die perfect tegemoet kwamen aan een aantal kleine opmerkingen die op de hoorzitting waren gemaakt.
U verwijst graag naar het verslag. Ik zou ook aan iedereen aanraden om de twee voorstellen naast elkaar te leggen en het verslag te bekijken. Ik zou dan ook even willen verwijzen naar de eerste spreker van de hoorzitting. Ik zal de legendarische woorden van de heer Pouillie van de CM even herhalen. Hij zei: Proficiat. Eindelijk. Ik zou zeggen: Ga ervoor, niet dralen, perfect, ik kan daar niets aan toevoegen. Dat waren zijn woorden. (Opmerkingen van mevrouw Vera Jans)
U verwijst graag naar de hoorzitting. In de hoorzitting is ook heel duidelijk verwezen naar het RIZIV. In uw voorstel vertikt u het om het RIZIV daarin op te nemen. Wij hadden nog een amendement om die belangrijke partner niet te vergeten. U vindt dat niet nodig. U moet ook wat consequent zijn met uzelf. Als u toch zo graag verwijst naar die hoorzitting, dan moet u het amendement over het RIZIV er mee in opnemen.
Mevrouw Stevens heeft het woord.
Voorzitter, de N-VA-fractie kan zich volledig vinden in het voorstel van resolutie over het hergebruik en uitlenen van hulpmiddelen. Zoals mevrouw Van der Borght terecht heeft gezegd, leeft die vraag al lang.
Wat de praktische uitwerking betreft, wil de N-VA er bij de minister voor pleiten dat met twee snelheden wordt gewerkt zodat snel begonnen wordt met de recuperatie en het hergebruik van hulpmiddelen die relatief snel ingezet kunnen worden en die geen praktische, juridische belemmering bieden, waardoor de implementatie makkelijk is. Ik wil ook benadrukken dat we het aspect opleiding niet uit het oog mogen verliezen. Het is belangrijk, vooral voor personen met een handicap of hun omgeving, dat ze een opleiding krijgen om het hulpmiddel juist te gebruiken. Dikwijls weten mensen niet goed hoe ze ermee moeten omgaan. Het resultaat is dat het dan gewoon in de kast belandt. Dat is een verspilling van middelen. Ik pleit daarom voor waakzaamheid.
Mevrouw Stevens, ik ben heel benieuwd te weten met welke snelheid dit zal worden gerealiseerd. Ik wil er u toch op wijzen dat dit toch al lang gerealiseerd had kunnen worden. Door het dralen van het VAPH is het vandaag nog niet het geval. Ik ben heel benieuwd of het agentschap het nu wel zal doen. (Applaus bij Open Vld, LDD en Groen!)
Mevrouw De Waele heeft het woord.
Voorzitter, ik wil ook nog even benadrukken wat ons aanvoelen is bij het voorstel van resolutie. We weten dat de gehandicapten vandaag de dag via het VAPH de noodzakelijke materiële hulpmiddelen kunnen kopen, maar de kostprijs wordt geheel of maar gedeeltelijk gedragen door het VAPH. De procedure is allerminst efficiënt. Het is soms onzeker of een bepaald hulpmiddel al dan niet het goede is.
Het hulpmiddel kan slechts voor een korte tijd dienen. Na verloop van tijd moet de gehandicapte opnieuw die lange procedure doorlopen. Daarom is het zo belangrijk dat er een uitleendienst voor hulpmiddelen kan worden opgestart, zodat er toch van enige recuperatie sprake kan zijn.
Mevrouw Van der Borght heeft daarnet al de geschiedenis kunnen schetsen van de noodzaak van een dergelijke uitleendienst. Aangezien er concreet nog maar heel weinig was gerealiseerd, lanceerden Open Vld, de Groen!-fractie en de LDD-fractie uiteindelijk nog een voorstel om een uitleendienst op te richten. De voordelen ervan zijn legio: meer keuzevrijheid, minder kosten en vooral een snellere en aangepaste service. De meerderheid had initieel geen oren naar dit voorstel. Dat mag hier worden gezegd. Pas nadat Open Vld, Groen! en LDD zich niet gewonnen gaven en het initiatief namen om een hoorzitting te organiseren, hebben de leden van de meerderheid snel een eigen voorstel van resolutie voorgelegd.
Voorzitter, dit is belangrijk. Het is al de tweede spreker die dat zegt. Men blijkt hier te concluderen dat de meerderheid niet achter het idee stond. Het voorstel is toegelicht en we zijn meteen overgegaan tot de hoorzitting. Er is geen discussie geweest, dus ik weet niet waaruit u concludeert dat de meerderheid niet achter het idee van het hergebruik van hulpmiddelen stond. Ik weet niet waar u dat haalt.
Mijnheer Dehaene, ik weet heel goed dat de meerderheid dit niet wou goedkeuren, omdat ik op voorhand aan een lid van de meerderheid heb gevraagd wat de meerderheid zou doen. Ik had van dat lid het signaal gekregen dat de meerderheid het niet zou goedkeuren.
Die discussie hebben we al gehad.
Inhoudelijk hebben we dus niets tegen het andere voorstel van resolutie, want het lijkt immers als twee druppels water op het initiële minderheidsvoorstel van mevrouw Van der Borght, mevrouw Vogels en mezelf. Wij waren in ons voorstel misschien wel iets explicieter en iets dwingender wat de timing betreft.
Uit de getuigenissen op de hoorzitting bleek algauw dat de vraag naar een uitleendienst van hulpmiddelen acuut is. Het werd ook duidelijk hoezeer de hulpbehoevenden smachten naar zorg op maat, naar een flexibele zelfredzaamheid. Zelfs na die uitvoerige uiteenzetting heeft de meerderheid echter ons gezamenlijke voorstel verworpen. Het is hier aangehaald: zelfs amendementen mochten niet baten. Het is betreurenswaardig dat de meerderheidspartijen er een plat politiek spelletje van willen maken. Het is jammer dat CD&V, sp.a en N-VA, zelfs als het gaat over het legitieme belang van personen met een handicap, niet de ridderlijkheid en de ruimdenkendheid kunnen opbrengen om een goed voorstel van de minderheidspartijen goed te keuren.
Uiteindelijk is de minderheid er wel in geslaagd om CD&V, sp.a en N-VA tot actie te doen overgaan. Ongetwijfeld hebben wij met ons initiatief de ogen geopend, de noodzaak blootgelegd en de bal aan het rollen gebracht. Onze gezamenlijke fracties zullen daarom een aangepast stemgedrag uiten, om zo de weinig collegiale houding van CD&V, sp.a en N-VA, die een kopie van ons voorstel hebben ingediend, aan het licht te brengen.
Voor de correctheid van het verslag wil ik het volgende zeggen. De beleidsnota Welzijn maakt zeer duidelijk en concreet gewag van een onderzoek naar het hergebruik van hulpmiddelen. Dat is het onderwerp van dit voorstel van resolutie. Het licht werd dus toch al eerder gezien. U kunt dat terugvinden op pagina 60 van de beleidsnota.
Ter aanvulling, de timing is net een van de cruciale verschilpunten in het voorliggende voorstel van resolutie. We willen namelijk dat het uitwerken van dit systeem wordt opgenomen in het vernieuwingsplan 2011-2014, dat in 2010 aan het parlement zal worden voorgelegd. Ook dat vindt u terug in de beleidsnota. Het voorstel van resolutie stelt dus een zeer concrete en krappe timing voorop.
De heer Van Malderen heeft het woord.
Voorzitter, ik denk dat het voor iedereen duidelijk is dat het belang van de juiste hulpmiddelen voor personen met een handicap niet kan worden onderschat. Tevens beseft iedereen hoe belangrijk het is dat dat binnen een redelijke termijn gebeurt. Die middelen maken het verschil tussen sociaal isolement of sociaal contact. Ze bieden ook de mogelijkheid om een waardig leven te leiden, iets waar we doordrongen als we zijn van de empowermentgedachte vandaag allemaal mee bezig zijn. Ze bieden mensen met een handicap weer een kans op de arbeidsmarkt.
We hebben moeten vaststellen en dat is niet het intellectuele eigendom (IE) van één fractie dat een aantal procedures en de doorlooptijd bijzonder ingewikkeld zijn. De procedures vragen meer tijd dan mensen met een snel degeneratieve aandoening hebben. Dat is in de beleidsnota opgepikt, dat is hier al gezegd. Dat is al tot uiting gekomen bij de bespreking van de aanbevelingen van de ombudsman.
Dit dossier kan niet het eigendom zijn van één fractie of groep in het parlement. Dit moet het eigendom zijn van iedereen in dit parlement. Daarom betreur ik een beetje de manier waarop een deel van dit debat tot nu toe is gevoerd. Het ging niet zozeer over de inhoud, maar over het IE van de tekst. Ik zou graag willen dat het over een ander IE gaat, over intellectuele eerlijkheid.
We hebben respect voor het werk van de oppositie. Maar ik vraag ook respect voor de mensen die op de hoorzitting hun appreciatie hebben gegeven en net zoals wij bevestigd hebben dat ze de doelstellingen ondersteunen. Ze hebben een hele reeks opmerkingen gegeven die leidden tot een nieuwe versie van het voorstel van resolutie van de meerderheid. Ik vind dat onze tekst korter is, helderder en beter. Hij beantwoordt aan de opmerkingen. Ik zou graag hebben dat we ons niet langer concentreren op het IE.
Mijnheer Van Mechelen, door te zeggen dat dit plagiaat zou zijn, bewijst u volgens mij alleen maar dat u de teksten niet gelezen hebt. Laat het ons hebben over de inhoud en vooral over de uitvoering. The proof of the pudding will be in the eating. Mijn fractie zal de minister daar op tijd en stond over aanspreken.
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
De bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemming over het voorstel van resolutie houden.