Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over het besparingsplan voor de VRT
Verslag
De heer Wienen heeft het woord.
Voorzitter, minister, collegas, afgelopen maandag werd het Ondernemingsplan 2010 van de VRT voorgesteld aan de raad van bestuur. Men heeft daarna ook een persconferentie belegd. Het is een zeer pijnlijk besparingsplan. Er wordt 65 miljoen euro extra bespaard op wat al verwezenlijkt was. Er zullen ongeveer 279 arbeidsplaatsen minder zijn. Maar wat erger is, is dat er zal worden gesnoeid in het aanbod.
Het is al jaren bekend dat de VRT moet besparen door het feit dat de inkomsten door een vorig management veel te hoog, exuberant hoog, waren ingeschat. Al verschillende jaren is er in dit parlement gesproken over die besparingen. Het is misschien een verwijt dat de vorige regering zich moet maken en niet u. Maar ik heb vastgesteld dat toen het eerste efficiëntietraject van de voormalige CEO Dirk Wauters, zaliger gedachtenis, werd voorgesteld, de regering er als de kippen bij was om onmiddellijk 10 miljoen euro recurrent in het pensioenfonds van de VRT te storten en te helpen.
Het fractieoverleg kan in het Koffiehuis doorgaan. Het is de heer Wienen die nu het woord heeft.
Dat kan natuurlijk allemaal als het goed gaat. Maar het gaat nu niet goed. Ik vrees dus dat de regering in het verleden niet streng genoeg was en nu een beetje met het probleem zit dat die besparingen zo erg zijn. Vooral de besparingen op het aanbod storen mij een beetje omdat daar besparingen in zitten die de corebusiness van de VRT raken. Er wordt onder meer 5 percent bespaard op nieuws, sportmanifestaties en dergelijke. Dat is nu net wat u in het verleden hebt gezegd, minister: Er moet bespaard worden maar er mag niet worden gesneden in het aanbod.
Minister, hoe evalueert u de nu aangekondigde besparingen? Is dit de juiste manier om te besparen, om dat budgettaire evenwicht in 2011 te halen, wat door deze Vlaamse Regering wordt verwacht?
De heer Verstrepen heeft het woord.
Minister, ik heb al een boodschap voor u: laat u vooral niet chanteren door Piet Van Roe. Ik zal u zeggen waarom. Ik heb hier een briefje met getallen. Het gaat over een heel eenvoudige boekhouding. Spijtig dat uw collega van Begroting hier niet meer is. Hij kan goed rekenen, dat zou dus interessant zijn voor hem. Het gaat over inkomsten en uitgaven. Wat heeft de overheid aan de VRT gegeven? In 2003 238 miljoen euro; in 2004 256 miljoen euro; in 2005 267 miljoen euro; in 2006 283 miljoen euro en tot 2008 289 miljoen euro. Dat is een extra van 51 miljoen euro. Wat is het kostenplaatje van de VRT in dezelfde periode? Van 345 miljoen euro, 400 miljoen euro, 441 miljoen euro, 453 miljoen euro en 461 miljoen euro naar 458 miljoen euro. Er zijn dus 113 miljoen euro extra onkosten. Het verschil is dus 62 miljoen euro. Er is 62 miljoen euro te veel uitgegeven op 5 jaar tijd. Il faut le faire. We krijgen 50 miljoen euro meer geld van de overheid, en we geven 110 miljoen euro meer uit. En dan houd ik nog geen rekening met de extras in de markt. Het is een tijdje goed gegaan in de reclamemarkt, het is een tijdje goed gegaan in de inkomsten, ze hebben een tijdje commercieel goed geboerd. Dat kwam er nog bovenop. En nu zegt men dat de reclame-inkomsten dalen. Maar dat betaalt u ook, met de knipperlichtenprocedure: 4,6 miljoen euro in 2008 en 9,4 miljoen euro in 2009.
En de vraag luidt?
Een van die vragen luidt, voorzitter. Neen, een van die bedenkingen zou kunnen zijn: waar zit de 120 miljoen euro van de VRT? In welke richting, naar wie is dat gegaan? We horen nu van een besparingsplan van 65 miljoen euro. Men spreekt van minder aanbod. Ik zeg u dat er niets zal veranderen. De VRT heeft immers nog altijd hetzelfde budget. Is het plan dat wordt voorgesteld, niet een dreigement? Ik zit in het verlengde van de vorige vraag. Vindt u dat de terechte techniek, om eigenlijk deze Vlaamse Regering te chanteren en te dreigen dat er minder tv zal zijn, wetende dat er nog nooit zoveel herhalingen op televisie waren?
Minister Lieten heeft het woord.
De heren Wienen en Verstrepen zijn altijd zeer actief in de debatten in de Mediacommissie. Ik begrijp hun ongeduld om ook nu dit debat over de besparingen te voeren. Maar ik moet hun enthousiasme nog een beetje temperen om twee redenen. De eerste reden is dat ik de heer Van Roe maandag heb horen zeggen dat het een ontwerp van besparingsplan is, dat verder zal worden besproken in dialoog met de raad van bestuur en het personeel. Wij moeten dus nog eventjes wachten. Een tweede reden waarom wij ons enthousiasme om het debat te voeren moeten temperen, is dat wij uiteraard onze eigen decreten moeten naleven. Wij moeten voor een deel de zelfstandigheid van de VRT en de besluitvorming die daarin geregeld is ten aanzien van de raad van bestuur en de gedelegeerd bestuurder respecteren.
Ik stel dus voor dat we nog even geduld uitoefenen, dat we iedereen zijn werk laten doen en dat we, wanneer er een definitief besparingsplan is, daarover in de commissie uitgebreid van gedachten wisselen.
Het antwoord van de minister ontgoochelt me. Zo voorlopig is dat besparingsplan nu ook weer niet. De VRT heeft erop gestaan dit plan tijdens een uitgebreide persconferentie te duiden. Dat lijkt me niet voorlopig.
De minister houdt zich op de vlakte omdat er zo veel heisa is. De minister heeft blijkbaar de moed niet om op de tribune te zeggen wat haar overtuiging is. Ze heeft in het verleden immers verklaard dat niet in het aanbod mag worden gesnoeid. Dit ontgoochelt me.
Ik ben er zelf niet van overtuigd dat dit het juiste besparingstraject voor de VRT is. Er zijn nog heel wat andere besparingsmogelijkheden dan snoeien in het aanbod. Ik heb in de commissie al gesuggereerd de beheersovereenkomst open te breken. Gezien de beperkte financiële middelen voor de VRT, moeten we de ambities nu al bijschaven. Ik ben er evenmin van overtuigd dat er niet voldoende andere inkomsten kunnen worden gevonden. De verkoop van MNM blijft een mogelijkheid. Misschien kunnen we het financieel debacle bij de VRT op deze manier aanpakken. (Applaus van mevrouw Marijke Dillen)
Minister, wat hebt u de voorbije 9 maanden in godsnaam voor de VRT gedaan? Dat zou ik eens willen weten. Ik heb uw verhaal gehoord. De heer Van Roe heeft een officiële mededeling gedaan. Alle kranten staan er vol van. Delen van het plan zijn in de kranten uitgelekt. Wij hebben het nog niet kunnen inkijken. Sommige mensen hebben het blijkbaar wel al gezien. Het staat allemaal in de pers. U komt hier nu doodleuk vertellen dat we dat debat nog eens zullen voeren. We zijn blijkbaar te enthousiast.
Weet u waar ik mee inzit? U zou dat misschien ook eens moeten doen, voor u een rouwkrans op het logo van de VRT mag hangen als de eerste minister van Media die ervoor heeft gezorgd dat de openbare omroep in de marginaliteit is verzand. U beweert altijd dat ik tegen de VRT ben. Dat is helemaal niet juist. Er wordt hier echter gespeeld met de jobs van mensen die jarenlang bij de VRT hun best hebben gedaan. Met die mensen wordt hier gespeeld. Er wordt echter niet gespeeld met de woestijnvissen van deze wereld. Zij moeten niet besparen. Dat is het leugentje dat nu nog wordt verteld. Tot 2011 hebben ze een sluitend contract. De grote luxepaarden, de consultants, de mensen die meer poen binnen halen, zullen niet lijden.
Weet u wie zal lijden? De hostesses die u ontvangen wanneer u naar De Zevende Dag gaat en die met u van de ingang naar de uitgang en omgekeerd lopen en al die andere mensen die heel hun carrière daar hebben opgebouwd, zullen het slachtoffer van uw getalm worden. Zij leven nu in onzekerheid. Ik denk dat u hier te licht overgaat. Volgens u mogen we dit laten waaien en weet u van niets.
De heer Decaluwe heeft het woord.
Voorzitter, de minister heeft een sterk antwoord gegeven. (Rumoer)
Voor beide vraagstellers zal het nooit goed zijn. De minister heeft naar de naleving van de decreten verwezen. De vraagstellers kennen de decreten ook. De bevoegde actoren, met name het directiecomité, het management en de raad van bestuur, moeten hier, samen met de vakbonden, een debat ten gronde over het voorliggende plan voeren. Hopelijk levert dit debat iets op. Zodra een akkoord is afgesloten, zal de commissie Media van het Vlaams Parlement hierover debatteren.
Wij beschikken ook niet over het ondernemingsplan. Ik hoef dat zelfs niet te hebben. Ik heb enkel een perscommuniqué en een paar krantenartikelen. Om ten gronde voor de toekomst van de openbare omroep te kunnen gaan, moet de politiek, in het belang van de openbare omroep, voorlopig nog wat geduld aan de dag leggen.
De heer Tommelein heeft het woord.
Voorzitter, ik heb geen actuele vraag ingediend. Ik deel immers de mening van de heer Decaluwe. De richtlijnen en het decreet moeten worden gevolgd. De raad van bestuur moet zijn werk doen.
Maar op één vlak, minister, blijven wij nog altijd op dezelfde lijn staan. U hebt gezegd dat de besparingen bij de VRT niet noodzakelijk hoeven te leiden tot een beperking van het aanbod en tot inkrimping van de kwaliteit. Ik ben het daar volledig mee eens. Ik denk dat dat kan.
Ik heb daarnet geluisterd naar mijn collega, de heer van Rouveroij, die door de leden van de meerderheid zelfs werd bejubeld, die zei dat je in elke begroting keuzes moet maken en prioriteiten moet leggen. Hij heeft aan de minister van Begroting gezegd dat hij aan zero-based budgeting moet doen. Wel, dat moet men bij de VRT ook doen, want het budget van de VRT is niet klein. Iedereen weet en beseft dat. Het is nog altijd anderhalve keer groter dan de grootste concurrent van de commerciële omroepen. Ze hebben nog altijd vijf keer meer personeel in dienst dan de grootste commerciële omroep in Vlaanderen.
Dat betekent dat er personeel is. Dat betekent niet dat je in crisistijden zomaar bot in dat personeel moet snijden. Dat is absoluut niet de bedoeling, maar de VRT moet wel de tering naar de nering zetten. Dat is noodzakelijk. Daar moeten nu oplossing voor worden gevonden. Iedereen beseft dat er bespaard moet worden. Op welke manier dat moet, dat zal in de komende weken duidelijk blijken. Als het gesteund kan worden door onze fractie, zullen wij dat ook doen. Indien we het met een aantal zaken niet eens zijn, zullen we het ook zeggen.
Ik heb de productiehuizen nu horen roepen dat een eenheidskost van een programma van de VRT nog altijd veel duurder is dan een eenheidskost van een programma van een commerciële omroep. De investeringen die de commerciële omroepen hebben gedaan in fictie en in productiehuizen is de voorbije jaren flink gestegen. De conclusie is dat we de tering naar de nering moeten zetten. Iedereen moet zijn werk doen, minister. We zullen nauwlettend toekijken op welke manier dat in de komende weken tot resultaten zal leiden.
De heer Vandaele heeft het woord.
Voorzitter, minister, collegas, ook ik denk dat de raad van bestuur zich nu eerst moet uitspreken over de plannen van de gedelegeerd bestuurder. Ik hoor de heer Verstrepen en vooral de heer Wienen hier conclusies formuleren waarvan ik, met de gegevens waarover we nu beschikken uit de krant, absoluut niet weet of ze wel kloppen. Klopt het dat er sprake is van een sociaal bloedbad? De krant schrijft dat er mensen met pensioen gaan, dat men maatregelen gaat nemen om deeltijdse arbeid te stimuleren enzovoort. Is er werkelijk een zware ingreep op het aanbod als men een of ander contract van een dure sportmanifestatie schrapt? Ik weet dat niet. Ik wil de raad van bestuur daar eerst over horen oordelen.
Ik val terug op de brief van de minister van oktober vorig jaar aan de VRT, waarin ze vraagt om in 2011 het budget in evenwicht te krijgen en om dat te doen binnen de perken van de beheersovereenkomst. Wij staan daar allemaal achter. We moeten de raad van bestuur nu inderdaad de tijd laten om te kijken hoe men daarmee omgaat.
Voor de rest blijven wij van de N-VA voorstander van een sterke en breed optredende openbare omroep. Het is maar of de vraag of wat vandaag voorligt, daar afbreuk aan doet.
De heer Caron heeft het woord.
Voorzitter, minister, collegas, ik ga ook niet ingaan op dat plan, want ik ken het niet. Ik lees alleen wat daarover te lezen valt.
Ik heb wel een fundamentele vraag in dit kader, en de heren van GUNKtv bieden mij de gelegenheid om ze te stellen. (Opmerkingen)
Waarom moet de VRT, in vergelijking met andere Vlaamse agentschappen en overheidsdiensten, procentueel veel meer inleveren? Op die fundamentele vraag zou ik graag een antwoord krijgen. Ik wil ook nog een bekommernis uiten: ik zou graag hebben dat dit soort fundamentele ingrepen ook wordt onderbouwd met een debat over de wijze waarop de kerntaken van de VRT in grootteorde, niet in concrete programmas moeten worden ingevuld. Want met zon ingreep gaan we het kader van de VRT zelf fundamenteel wijzigen.
Mijnheer Caron, de kerntaken van de VRT staan beschreven in de decreten en in de beheersovereenkomst. We zullen in de commissie opnieuw het debat voeren ter voorbereiding van de volgende beheersovereenkomst. Er zijn door de verschillende collegas al een aantal themas aangebracht. Maar vandaag zitten we nog altijd in de huidige beheersovereenkomst, en die is meteen ook een beetje een achilleshiel voor de VRT, omdat de financiering om deze beheersovereenkomst uit te voeren, de voorbije jaren te beperkt is gebleken, waardoor de VRT de voorbije jaren met verlies heeft afgesloten. Zij zitten dus al in een traject om een efficiëntieoefening door te maken. Dat betekent inderdaad dat de VRT vandaag voor een grote uitdaging staat.
Maar nogmaals, laten we gewoon even iedereen zijn werk doen. Ik kijk ernaar uit om, ook met de verschillende collegas, het debat over het uiteindelijke besparingsplan samen in de commissie te voeren.
Mijnheer Decaluwe, het was goed dat ik me kon vasthouden tijdens uw betoog, want wat een metamorfose, wat een verschil met de Carl Decaluwe in de commissie Media, wanneer hij een nietszeggend antwoord krijgt van de minister! Dat was toch wel even schrikken.
Minister, ik stel vast dat de VRT een wagen is die op weg is naar de afgrond. De laatste keer dat ik het gecontroleerd heb, was de openbare omroep nog altijd eigendom van de Vlaamse Gemeenschap en u politiek verantwoordelijk voor die VRT. Terwijl de auto almaar verder rijdt, zegt u: We zullen het nog even aanzien, we zullen het nog eens bekijken, ik zal nog geen visie geven op wat ik denk dat er moet gebeuren. U ontloopt uw verantwoordelijkheid en u laat de auto maar rijden. Ik zeg u, minister, dat als u dat lang zult volhouden, die auto van de VRT werkelijk de afgrond in zal gaan. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Minister, het is toch een beetje vreemd. Ik probeer het allemaal te vatten. Herinnert u zich de vorige gedelegeerd bestuurder, een zekere mijnheer Wauters? Hij had een besparingsplan en hij heeft dat naar de raad van bestuur gebracht. Die raad van bestuur was in alle staten en u hebt nog ingegrepen met uw politisering. Hij is buiten gesjot nog voor het plan werd goedgekeurd. Dat was het vorige verhaal van nog niet zo lang geleden.
Nu is er een besparingsplan en dat wordt voorgesteld op dezelfde manier. Daarbij gaat de nieuwe CEO verder dan de vorige CEO, want den dezen, de Van Roe, zegt nu: We gaan nog wat mensen buiten zetten. Hij kondigt dat zelf aan. We moeten hem toch geloven, hij heeft zijn eigen kanaal, hij is een beetje de Berlusconi van de Reyerslaan de afgelopen dagen met zijn eigen nieuwsuitzending. Hij kondigt dat plan aan. Ik ga er dan toch van uit, minister, dat er een klein beetje waarheid in dat verhaal zit, dat dat het plan is dat hij voor ogen heeft. Ik vraag me dan af of Piet Van Roe dan nog mag blijven, maar ik heb begrepen dat hij nog langer mag blijven!
Minister, wachten op de raad van bestuur, ja, met alle respect, dat doen we al jaren en de kosten zijn blijven stijgen en de VRT is verder in de afgrond gegaan. Ik heb er dus niet veel vertrouwen in dat dit de zaak zal redden. Ik vind het een spijtige zaak dat u eens te meer geen antwoord geeft.
En dan nog een technische mededeling om af te ronden, in mijn extra tijd: elke keer dat het woord GUNKtv hier wordt genoemd, zal ik een euro overmaken aan de desbetreffende collega. Ik heb het uitgerekend, dus het valt nog mee.
Het incident is gesloten.