Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over de verklaringen van federaal staatssecretaris Etienne Schouppe betreffende de invoering van de kilometerheffing en de discussie in Nederland
Actuele vraag over de verklaringen van federaal staatssecretaris Etienne Schouppe betreffende de invoering van de kilometerheffing
Actuele vraag over de verklaringen van federaal staatssecretaris Etienne Schouppe betreffende de invoering van de kilometerheffing
Verslag
Het antwoord wordt gegeven door minister Crevits.
De heer Vereeck heeft het woord.
Voorzitter, minister, collegas, kilometerheffing, kilometerprijs, rekeningrijden: hoe je het ook wilt noemen, het is een belastingstechniek, die theoretisch gezien een aantal positieve en aantrekkelijke kwaliteiten heeft, maar die in de praktijk, in zn concrete uitwerking, ook een aantal nadelen heeft, waardoor wij er vanuit LDD op dit moment niet achter kunnen staan.
Als we wat willen doen aan de milieuproblematiek, zijn accijnzen een efficiëntere en effectievere maatregel. Als we iets willen doen aan de fileproblematiek, denk ik dat de personenwagens mee in het systeem moeten worden getrokken. Als we dat, zoals in uw beleidsnota en in die van minister Muyters staat, belastingneutraal willen doen, dan moeten we, zoals in Nederland, de belasting op de inverkeerstelling (BIV) en de verkeersbelasting afschaffen. Als we dat niet doen en we willen belastingneutraal werken, gaan we uiteindelijk voor dezelfde belastingsopbrengst met drie belastingsinstrumenten werken in plaats van met twee.
Minister, mijn vraag gaat niet over het systeem op zich. Dat is een discussie die we ergens anders moeten voeren. Het gaat mij wel om de uitspraken van federaal staatssecretaris voor Mobiliteit Schouppe, in het kader van het samenwerkingsfederalisme dat hij promoot. Hij zegt u eigenlijk om de boot eventjes af te houden en pas in gang te schieten tegen 2014. Sowieso begeeft hij zich daarmee een beetje op uw bevoegdheidsdomein, want de kilometerheffing is uw bevoegdheid. Maar hij doet dat vooral omdat hij het Galileo-project, een Europese gps, wil implementeren.
Mijn vragen aan u en aan minister Muyters zijn de volgende, minister. Want vindt u van die uitspraak van staatssecretaris Schouppe? Is daar overleg over gepleegd? Stapt u mee in de federale logica van het Galileo-project en zet u het project dus met een jaar on hold?
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Voorzitter, minister, collegas, de kilometerheffing is de laatste dagen nogal veel in het nieuws geweest. In Nederland woedde er een groot en hevig debat over maar dat is ondertussen al een beetje geluwd, als ik het goed gelezen heb in de kranten. In eigen land legde federaal staatssecretaris Schouppe daarover maandag een verklaring af in de Kamer. Hij meldde, zoals de heer Vereeck al zei, dat het systeem, zoals het nu zou voorliggen, niet haalbaar zou zijn voor 2014. Wij hebben in het Vlaams Parlement altijd gezegd dat onze streefdatum 2013 is. Het zal niet op een jaartje aankomen maar toch pleit ik ervoor dat er in dit dossier niet te veel vertragingen zouden zijn want het is wel een belangrijk dossier, die kilometerheffing voor vrachtwagens.
Ik geef een concreet voorbeeld om te illustreren waarom ik dit zeg. In Vlaams-Brabant probeert men al jaren om het huishoudelijke afval van alle gezinnen van Vlaams-Brabant via het water naar Beveren te vervoeren, om het daar te laten verbranden in de afvalverbrandingsoven van Indaver. Dat lukt niet omdat de kost per ton nog altijd 18 euro hoger ligt. Die besprekingen zijn aan de gang. We hopen allemaal dat daar nog schot in de zaak komt. Ook daarvoor is die kilometerheffing nodig: om de modal shift van het vrachtvervoer over de weg naar het water te bewerkstelligen.
Wat is de stand van zaken qua timing? Wordt het 2013 of 2014? We zouden daar toch graag wat duidelijkheid over hebben. Wordt het nu een ander systeem? Ik vernam dat men ook in Europa daarmee bezig is. Heeft de heer Schouppe daarom die uitspraak gedaan? Dat bleek niet helemaal duidelijk uit zijn antwoord. Hoever staat het met het overleg tussen de gewesten onderling, tussen de gewesten en de federale overheid, en tussen België en Nederland?
De heer Tommelein heeft het woord
Minister, collegas, voorzitter, het rekeningrijden zorgt voor heel wat ophef. Niet alleen bij ons maar ook in Nederland, waar er vandaag in de Tweede Kamer een debat over is. De minister daar heeft zich nogal wat uitspraken laten ontvallen. Na eerst vrij overtuigend te zeggen dat hij het ging invoeren, laat hij het nu over aan een internetenquête. Mijn collegas in Nederland zullen hun minister wel wat vragen stellen, veronderstel ik.
Minister, dit is de tweede keer dat de heer Schouppe zich mengt in een dossier waarover hij helemaal geen bevoegdheid heeft. Ik zou daarover toch duidelijkheid willen. Ik zal hem trouwens morgen zelf de vraag stellen. Uw regering heeft in het Vlaamse regeerakkoord gesteld dat wij vanaf 2013 de kilometerheffing zullen invoeren. Wij hebben daarover al een debat gehad. Je kunt voor of tegen zijn, maar op een bepaald moment moeten wij de problematiek van de files en van het verbruik en van het wagengebruik toch onderhanden nemen. Het is absoluut belangrijk dat er op dat vlak met Nederland wordt overlegd hoe wij deze zaak kunnen aanpakken. Minister, u hebt toegezegd dat te zullen doen.
Ik vraag mij toch af wat de heer Schouppe hier telkens komt tussenfietsen. Ik kan begrijpen dat hij zich als staatssecretaris voor Mobiliteit geroepen voelt om daarin een coördinerende rol te spelen, maar in het debat dat hier een aantal weken geleden heeft plaatsgevonden, werd heel duidelijk de afspraak gemaakt dat u, als bevoegde minister, contact zou opnemen met de Nederlandse autoriteiten. Er bestaat daarover al een commissie, die het voortgangsrapport of het onderzoek ging doen. Ik stel telkens maar vast dat de heer Schouppe zich daar niet aan houdt en telkens uitspraken doet alsof uw regeerakkoord in Vlaanderen niet kan worden gerealiseerd omdat hij daar een andere mening over heeft. Ik zou heel graag van u vernemen wat het standpunt is van uw partij want bij mijn weten is de heer Schouppe uw partijgenoot.
De heer Roegiers heeft het woord.
Het feit dat vier parlementsleden u een vraag stellen over de kilometerheffing, mag een bewijs zijn dat het dossier leeft in Vlaanderen en in het Vlaams Parlement. De heer Schouppe heeft maandag verklaringen afgelegd in de Kamer. Het is niet de eerste keer dat een ambtsgenoot van u, een collega met eenzelfde bevoegdheid, zaken zegt die niet in overeenstemming zijn met wat wij hebben afgesproken in het Vlaams regeerakkoord. Ook minister Grouwels heeft vorige week in het Brussels Hoofdstedelijk Parlement uitleg gegeven over de vertraging bij de invoering van het eenticketsysteem voor de openbaarvervoersmaatschappijen in dit land. Zij heeft op eigen houtje gezegd dat we 2012 niet halen en dat het 2013 zal worden. Keer op keer zeggen andere ministers met eenzelfde bevoegdheid zaken over Vlaanderen.
Ik sluit me aan bij de vragen van de collegas. Wie heeft welke bevoegdheid? Wat is de stand van zaken in het dossier over de kilometerheffing? De heer Schouppe heeft ook nog eens uitdrukkelijk gezegd dat de verschillende gewesten er een verschillende visie op nahouden. Wallonië blijft vasthouden aan het wegenvignet, Brussel spreekt over een tolheffing en Vlaanderen over een kilometerheffing. Wat is de rol van de federale overheid in dit dossier?
Minister Crevits heeft het woord.
Ik zal proberen kort en krachtig te zijn. Het is zeer duidelijk dat Vlaanderen bevoegd is om die zaken zelf te regelen. Dat staat ook uitdrukkelijk in het regeerakkoord en in mijn beleidsnota. Ik onderstreep dat vandaag.
Maar dat wil niet zeggen dat alle parameters nu vastliggen voor hoe we het zullen doen. Ik heb hier enkele weken geleden ook gezegd dat we nog zaken moeten bekijken. De MORA zegt bijvoorbeeld dat we het moeten invoeren op heel het Vlaamse wegennet. De transportsector wil het maar op enkele wegen doen. Die zaken worden op dit ogenblik intra-Vlaams technisch uitgeklaard. Een werkgroep houdt zich daarmee bezig en is nu conclusies aan het schrijven. Er is een politiek comité opgericht in de schoot van de Vlaamse Regering. Het is de bedoeling om met een kadernota, waarin alle randvoorwaarden voor Vlaanderen staan, heel binnenkort naar de Vlaamse Regering te trekken. Vlaanderen wil zijn eigen rol spelen bij de kilometerheffing. Het is een gerechtvaardigde rol.
De heer Schouppe is een minnaar van Galileo. Galileo is geen man: het is een programma dat door Europa wordt gemaakt om een kilometerheffing te kunnen invoeren via gps en satellieten. Dat zou een goede zaak zijn. De heer Schouppe is een beetje bezorgd dat we in de problemen zouden komen als Galileo te laat komt.
Doet dat iets af aan de timing voor Vlaanderen? Helemaal niet. Het is interessant om de ontwikkelingen voor Galileo te volgen, maar tien jaar geleden sprak men daar ook al van. Wij moeten vooral onze eigen koers varen, zoeken naar een systeem dat haalbaar is en dat er hopelijk voor zal zorgen dat we tegen 2013 komen tot een kilometerheffing voor vrachtwagens in Vlaanderen. Dat is afgesproken in het regeerakkoord. We zijn het daarover eens. We werken er met heel veel goede moed en naarstig aan verder.
Dank u wel, minister, voor het duidelijke antwoord. Galileo bergen we dus volledig op, samen met de heer Schouppe wat dat betreft. We bouwen ons eigen systeem uit op Vlaamse bodem en we houden de timing aan van 2013. Tot zover dan het samenwerkingsfederalisme: dat gaat meteen ook down the drain.
Maar ik ben toch kritisch. Ik had graag mijn vraag gesteld aan minister Muyters. We slagen er nog niet in om technisch gezien veel simpelere belastingen zoals de verkeersbelasting en de BIV van het federale niveau naar hier te halen. Dat wordt met een jaar uitgesteld. Hoe zouden we dan een systeem dat technisch tien keer complexer is tegen 2013 naar hier halen? In uw beleidsnota en die van minister Muyters staat: De timing voor het invoeren van de kilometerheffing zal worden afgesteld op die van de andere gewesten met streefdatum 2013. Meteen daarna in dezelfde alinea staat er: Er wordt ook rekening gehouden met de evolutie in Nederland.
Het zou interessant zijn geweest indien de Nederlandse minister van Verkeer en Waterstaat Eurlings bij zijn standpunt was gebleven om de bevraging van de ANWB als richtsnoer te nemen. Ondertussen heeft hij zijn woorden ingetrokken.
Minister, bent u bereid om eenzelfde soort bevraging te doen bij Touring en VAB en daar ook rekening mee te houden? Minister Eurlings heeft wel gezegd dat hij daar ernstig rekening mee houdt. Dat zou dan conform uw eigen beleidsnota zijn.
Wij moeten hier niet het Nederlandse debat voeren. Ik zou alleszins niet pleiten voor wat de heer Vereeck vraagt, omdat je op voorhand weet wat er uit een dergelijke enquête komt. Als je aan de mensen vraagt of ze willen dat er morgen een extra belasting komt op de appels die ze eten, zal iedereen wel neen zeggen, dat lijkt me evident. Ik vond het Nederlandse geval zeer bizar, maar dat is voor Nederland.
Minister, ik heb me ongerust gemaakt voor niets. Uw antwoord voldoet mij volkomen. Ik ben zeer blij te horen dat de kilometerheffing voor vrachtwagens nog altijd hoog op uw agenda staat. (Applaus bij CD&V)
Minister, het zal u niet verbazen dat uw antwoord mij niet voldoet. (Opmerkingen van de heer Carl Decaluwe)
De heer Tommelein heeft een andere mening. Mijnheer Tommelein, herhaal het nog maar even.
Ik heb een andere mening, mijnheer Decaluwe.
Minister, ik heb twee vragen. Blijkbaar beschikt staatssecretaris Schouppe over informatie waar u niet echt over beschikt. Ik wil met aandrang vragen dat als staatssecretaris Schouppe vragen krijgt die niet tot zijn bevoegdheid behoren, hij daar geen uitspraken over doet, die alleen maar uw regeerakkoord in de problemen kunnen brengen.
De enige manier om tot oplossingen te komen, is het overleg met Nederland. Zoals een aantal sprekers voor mij al hebben gezegd, heerst er in Wallonië een idee over, en ook in Brussel en bij ons. In Nederland is men ermee bezig. We moeten dringend werk maken van een goed overleg, waarbij we niet naast elkaar maar samen met elkaar werken aan een slimme kilometerheffing. Welke rol staatssecretaris Schouppe daarin moet spelen, laat ik nog even in het midden. Minister, u bent zeer goed geplaatst om aan de kar te trekken, daar de leiding in te nemen, ervoor te zorgen dat er daadwerkelijk iets gebeurt en dat het geen dossier blijft waarin we blijven stilstaan en er op het einde van de rit niets is gebeurd. (Applaus bij Open Vld)
Minister, we zijn tevreden dat u in elk geval voor wat Vlaanderen betreft de timing blijft vooropstellen van 2013. U weet dat sp.a u met betrekking tot de kilometerheffing voor vrachtwagens volop steunt. Dat is een belangrijke hoeksteen in het mobiliteitsbeleid.
Ik had u gevraagd of in het overleg met de andere gewesten al enige vooruitgang is geboekt. Zullen wij, als Wallonië en Brussel op hun standpunt blijven en wij ook, in 2013 alleen voor Vlaanderen een kilometerheffing voor vrachtwagens invoeren of gaan wij het overleg afwachten en toch nog proberen overeenstemming te vinden voor het hele land?
De heer Penris heeft het woord.
Voorzitter, staatssecretaris Schouppe werd ondervraagd door een ideologische collega van de heer Tommelein, zij het een van Waalse kant. De heer Tommelein heeft gelijk dat staatssecretaris Schouppe terughoudend moet zijn wanneer hem vragen worden gesteld die niet tot zijn bevoegdheid behoren.
CD&V bepleit met een hardnekkige gretigheid de kilometerheffing voor vrachtwagens. Ik neem daar akte van. Er worden mooie redenen voor gegeven: het bevorderen van de modal shift. Als u bepaalde transportmodi wilt bevorderen, dan moet u dat doen, misschien door fiscale stimuli, maar zeker ook door het verbeteren van de infrastructuur van die modi en niet door het wegverkeer extra te belasten. Als u de verantwoordelijkheid opneemt om de camionchauffeurs en de vrachtvervoerders vandaag extra te belasten, dan is dat uw verantwoordelijkheid. Dat is echter een visie die ik niet deel.
In dit debat wordt er al heel lang vergaderd en worden al heel lang besluiten voorbereid. Ik herinner me dat in 2004 de vorige regering een heel simpel plan klaar had, namelijk een papieren wegenvignet. Het plan-Decaluwe, maar dat werd ook gedeeld door de heer Penris, mijnheer Decaluwe, en zelfs door de heer Daerden, die op dat moment een zeer zeldzaam helder moment moet hebben gehad. Ook hij was voorstander van de invoering van een simpel papieren wegenvignet waarmee we het transitverkeer in ons land zouden hebben gevat.
Als we toen hadden gedaan wat u of uw voorganger zich had voorgenomen, dan waren we al heel rijk geweest en hadden we al heel wat Lange Wappers kunnen bouwen en grote ringen rond Brussel kunnen aanleggen. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Mevrouw Jans heeft het woord.
Minister, ik ben blij dat u in deze aangelegenheid niet luistert naar de uitspraken van staatssecretaris Schouppe, want zoals de heer Penris al zei, wachten we in dit dossier al heel lang. Er is al heel veel gediscussieerd. Een aantal weken geleden is zelfs een discussie gevoerd over de uitspraken die in Nederland waren gedaan. Ik was al bang dat die discussie vandaag opnieuw zou worden gevoerd. Gelukkig is dat niet het geval.
Naar aanleiding van het actualiteitsdebat hebt u gezegd dat u stappen zou ondernemen voor overleg met de gewesten en met Nederland. Wat is de stand van zaken daar? Zullen we de timing van 2013 halen?
De heer Peeters heeft het woord.
Minister, ik ben blij dat we de streefdatum van 2013 handhaven. Mijn vraag is wel hoe het zit met het overleg. Ik hoor de heer Roegiers zeggen dat er onenigheid zou zijn met Wallonië. Wij hebben contact opgenomen met de Waalse regering die zegt dat zij de idee van de slimme kilometerheffing eveneens genegen is. Daar zou dan ook snel eenstemmigheid over moeten worden bereikt.
Intussen zijn er al tal van studies gepasseerd in de commissie. Ik denk aan de tactische studie E313. Ik denk aan wat professor Miermans daarover heeft gezegd. Ik denk aan de studie die Transport & Mobility Leuven vorig jaar heeft gepubliceerd over de impact van het vrachtvervoer. We kunnen met dat dossier dan ook snel aan de slag.
Minister, wanneer komt er een terugkoppeling van uw werkgroep en wanneer kunnen we eindelijk een timing vooropstellen?
Dit zijn heel wat extra vragen.
Het dossier van de kilometerheffing voor vrachtwagens hangt inderdaad samen met andere dossiers. Er is de eigen inning van de verkeersbelastingen en de vergroening van de autofiscaliteit. Het is de bedoeling dat we met dat dossier globaal alle knelpunten in kaart brengen en nagaan hoe die opgelost kunnen worden. Binnenkort zullen we met een afgewerkt dossier naar de Vlaamse Regering kunnen gaan.
Mijnheer Tommelein, het Beneluxoverleg en het overleg met de andere gewesten is bezig. Er is nog een Beneluxoverleg geweest op 15 december 2009. Daar werd over heel wat zaken gediscussieerd.
Het is van belang dat we intra-Vlaams ook technisch alle knelpunten oplijsten en daar een oplossing voor zoeken. En dan kom ik bij de heer Penris. Hij vraagt zich af hoe we dit dossier aanpakken. Ik zou eigenlijk elke week iets anders kunnen zeggen. Dat zou boeiende debatten opleveren. Ik beperk me echter tot een verwijzing naar het regeerakkoord. Daarin staat dat de streefdatum 2013 is, bij voorkeur met de andere gewesten en met Nederland, en liefst in Beneluxverband. Wij werken daaraan, technisch, politiek maar beleidsvoorbereidend in de luwte. Daardoor vermijden we dat u elke dag verklaringen van verschillende Vlaamse ministers in de krant leest. Dat gebeurt niet. Als het dossier rijp is, zullen we met de andere gewesten, met de federale overheid en met de Benelux, het kader kunnen vastleggen.
Ook inzake voorbereiding valt dit dossier niet uit de lucht. Het dossier voor de kilometerheffing voor vrachtwagens heeft een enorm voorbereidingstraject gehad. De Mobiliteitsraad Vlaanderen heeft er zelfs een unaniem advies over verleend. Er moet wel nog een aantal zaken op punt worden gesteld.
Ook de transportsector gaat mee in het verhaal van die kilometerheffing. Mevrouw Brouwers, u vraagt of we nog grote onderzoeken moeten doen. Wij werken samen met de Mobiliteitsraad Vlaanderen. Samen met hen willen wij resultaten boeken in dit dossier.
Mijnheer Vereeck, u zegt dat het Galileo-project in de vuilnisbak wordt gegooid. Ik heb dat niet gezegd. As staatssecretaris Schouppe iets zegt, dan hoor ik dat en luister ik daarnaar. Als hij zegt dat hij hoopt dat er geen vertraging komt in het Galileo-project, dan is dat een opmerking als een andere. Het is echter nog niet gezegd dat we het ene of het andere systeem zullen gebruiken. Dat moet nog worden uitgeklaard.
Het is ook van belang dat we Europees hoe groter de schaal, hoe beter zo goed mogelijk alle neuzen in dezelfde richting kunnen doen wijzen. Ook daaraan wordt gewerkt.
Minister, u zegt dat u aan een globale oplossing werkt, maar ik hoor u eigenlijk nog altijd niet zeggen, zoals in Nederland, dat u de verkeersbelasting en de BIV afschaft. Daardoor lopen we het risico dat we dubbelop belastingen zullen betalen.
Ik hoor u zeggen dat u de heer Schouppe gehoord hebt we hebben u gehoord is ondertussen een slogan geworden bij CD&V. Ik vind het jammer dat u niet verder gaat met het Galileo-project, want het is duidelijk dat er met dat project heel veel uitstel zal komen en laten we hopen dat er van uitstel ook afstel komt.
Ik wil nog één constructieve suggestie doen, minister. Waarom zet u het voorstel over de kilometerheffing niet op de agenda van ViA? Dan bent u tevreden omdat het erin staat en kunt u zeggen dat u goed bezig bent, en dan zijn ook wij tevreden, want dan hebben we vernomen dat er toch niets van zal komen. (Applaus bij LDD)
Minister, uw tweede antwoord beviel mij al veel beter. Ik ben tevreden dat u zegt dat het overleg verder gaat, en ik ben het niet eens met een aantal sprekers die hier de indruk wekken dat het over een nieuwe belasting gaat. Het is duidelijk voor Open Vld mevrouw De Ridder heeft dat al meermaals aangekondigd dat als we overgaan tot een slimme kilometerheffing, dit geen nieuwe belasting is voor de autobezitter en gebruiker. Wij willen gewoon het bezit van de auto minder belasten en het gebruik van de auto op een slimme manier gaan bekijken, en dat is iets helemaal anders dan het voorstel van de heer Vereeck.
Een ding moet nu toch wel eens duidelijk zijn in de komende weken. Ik ben ervan overtuigd dat we enkel met gezamenlijk overleg, met een gezamenlijke aanpak tot resultaten kunnen komen, in Beneluxverband en ook in Belgisch verband. De verschillen liggen niet zo ver uit elkaar. Iedereen beseft dat er iets moet gebeuren, maar het moet wel eens duidelijk zijn wie de leiding neemt. Ofwel neemt u, als belangrijkste regio in dit land de leiding en brengt u dat ook op het Overlegcomité, ofwel is het aan de federale staatssecretaris van Mobiliteit, die u met een aantal uitspraken telkens weer in de wielen rijdt bij de zaken waar u mee bezig bent. Daarover moet er duidelijkheid komen. (Applaus bij de Open Vld)
Ik wil mevrouw Brouwers, die ontzettend zenuwachtig was, feliciteren, want ze heeft het op een heel puike manier gedaan en dat mag toch ook wel eens gezegd worden. (Applaus bij CD&V en bij N-VA)
Het incident is gesloten.