Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Dewinter heeft het woord.
Minister-president, we worden de voorbije weken en ook de komende weken geconfronteerd met politieke benoemingen van de ergste soort. Er draait opnieuw een benoemingscarrousel. De VDAB, De Lijn, de VRT, bestuurdersmandaten in KBC, de leiding van ViA, secretarissen-generaal in verschillende departementen: de Vlaamse Regering deelt heel wat lucratieve mandaten uit. Blijkbaar wil het niet allemaal van een leien dakje lopen. Een en ander haalt daardoor de media. Pijnlijk hoogtepunt: Luc Van den Brande wordt blijkbaar voorzitter van de raad van bestuur van de VRT nog voor die raad van bestuur benoemd is.
Dat doet toch vragen rijzen, minister-president. Temeer omdat u naar aanleiding van een vraag van mij op 20 oktober 2009 gesteld hebt dat wat de topbenoemingen betreft nu interviews worden afgelegd, dat wie door de selectieprocedure komt en het best scoort op de gesprekken, zal worden aangeworven en dat politieke inmenging absoluut uitgesloten is. De praktijk en de theorie verschillen toch enigszins. U zult zeggen dat er selectieprocedures zijn. Ik weet ook wel dat die pro forma worden gehouden. In de praktijk blijkt het ondanks alle goede bedoelingen en positieve intenties na de regeringsbesprekingen toch weer neer te komen op regelrechte politieke benoemingen waarbij de partijpolitieke lidkaart primeert op de competentie.
Minister-president, hoe rijmt u dat met dat project Beter Bestuurlijk Beleid (BBB)? Hoe rijmt u dat met alle intenties die u hierover de voorbije maanden en weken hebt geuit?
Minister-president Peeters heeft het woord.
Mijnheer Dewinter, u gooit nu wel veel op één hoop. Het is belangrijk te onderstrepen wat ik toen heb gezegd, ik herhaal: voor leidende topambtenaren is er een objectieve procedure met selecties en examens. In heel die procedure en bij welke kandidaten uiteindelijk aangeworven worden, kan van politieke inmenging geen sprake zijn. U zegt dat die examens doorgestoken kaart zijn. Daar gaat u iets te snel en doet u de waarheid zelfs onrecht aan. Dat wordt met heel veel zorg bekeken. Externe bureaus zijn ingeschakeld.
Het is heel belangrijk om dat te onderscheiden van de samenstelling van de raden van bestuur van de extern verzelfstandigde agentschappen (EVAs). Daar moet de regering om de vijf jaar een invulling doen. De Vlaamse Regering moet wat de VRT betreft kandidaten voorstellen. U hebt daarover ook een brief gekregen. Wij zoeken voor alle EVAs met heel veel zorg naar competente mensen om vijf jaar dat mandaat te geven.
Enerzijds zijn er dus de ambtenaren en topambtenaren voor wie de procedure vorige legislatuur, deze legislatuur en wellicht ook de volgende legislaturen heel objectief moet gebeuren. Anderzijds is er de samenstelling van de raden van bestuur van die verschillende extern verzelfstandigde agentschappen. Het is daarover dat de regering zich heeft gebogen. Zij neemt haar verantwoordelijkheid op basis van de decretale verplichtingen, zijnde de onverenigbaarheden voor de leden van die raad van bestuur. Verder is er de vraag of de voorzitter al dan niet wordt aangeduid door de raad van bestuur dan wel door de Vlaamse Regering. Ik ben het helemaal niet eens met u dat dit allemaal een politiek zootje zou zijn met politieke inmenging, en dat ik niet zou realiseren wat ik destijds heb gezegd tijdens de regeringsvorming, integendeel.
The proof of the pudding is in the eating, zeggen de Engelsen. We zullen dus zien in hoeverre wat u zegt, ook klopt met de realiteit. Aan de hand van de feiten zullen we merken in hoeverre het niet waar is dat het voorzitterschap van de raad van bestuur van de VRT aan CD&V toekomt. We zullen uit de praktijk kunnen vaststellen in hoeverre het niet waar is dat de topbenoeming bij De Lijn toekomt aan sp.a en de topbenoeming bij de VDAB toekomt aan een kandidaat van N-VA.
Als wat ik hier nu voorspel, niet juist is, dan zal ik u gelijk geven en dan zullen we moeten vaststellen dat de minister-president de waarheid heeft gesproken. Ik denk echter dat dit niet waar is. Ik denk dat er akkoorden en afspraken zijn en dat al de rest slechts oogverblinding is.
Minister-president, ik heb de indruk dat u in de plaats van een Vlaamse Regering, een soort van politiek headhuntingbedrijf leidt dat mensen van de juiste partij op de juiste post of job moet benoemen. Ik had gehoopt dat dit met deze regering anders zou zijn, maar dat blijkt helaas niet het geval.
De heer Verstrepen heeft het woord.
Hier wordt gepraat over depolitisering. In het geval van de VRT hebben we de afgelopen maanden kunnen vaststellen dat de politiek zich heeft gemoeid met de politieke benoemingen, de voorzitter van de raad van bestuur, de raad van bestuur, en het ontslag van de CEO. In de meeste gevallen ging het om de politiek van één partij. De andere partijen keken ernaar. Ik herinner me dat bepaalde partijen vorige week niet zijn tussengekomen om de eenvoudige reden dat ze meedraaien in die carrousel. Ik heb het wat moeilijk met de maagdelijkheid die sommige mensen opzoeken. Momenteel is er een vaudeville aan de gang met de toekenning van postjes binnen de raad van bestuur van de VRT en bij de nieuwe voorzitter van die raad van bestuur. Ik twijfel niet aan de kwaliteiten van de nieuwe voorzitter, de heer Van den Brande, maar wel aan zijn mediakwaliteiten. Het gaat hier duidelijk over politieke benoemingen. Wanneer we zien wie er naar de VRT gaat, wie naar De Lijn en wie naar de VDAB, dan zou ik wel eens willen weten wie daar schuift. In vele gevallen komt men uit bij de politieke partijen, en in dat geval gaat het wel om politieke benoeming.
De heer Tommelein heeft het woord.
Voorzitter, ik zal niet aan opbod doen. Ik ben niet degene die zegt dat er in overheidsbedrijven geen politieke benoemingen kunnen zijn. In een overheidsbedrijf zijn de politieke partijen die democratisch verkozen zijn het best geplaatst om daar vertegenwoordigers te plaatsen.
Vooral in het verhaal van de VRT is het duidelijk dat de inspanningen die de toenmalige minister van Media, de heer Van Rompuy, heeft gedaan om het overheidsbedrijf VRT te depolitiseren, tevergeefs zijn geweest. De publieke opinie maar ook dit parlement begrijpt heel goed waarom minister van Media Lieten zo lang heeft getreuzeld om een brief te sturen naar de fractieleiders. Daarin stond dat de raad van bestuur van de VRT opnieuw moest worden samengesteld.
Ik heb het vorige week in deze assemblee nog gehad over politiek fatsoen. We hebben verkiezingen gehad in 2009. Het duurt tot januari 2010 vooraleer de brief vertrekt waarin staat dat er een vervanging moet zijn in de raad van bestuur. En dan hebt u, mijnheer Decaluwe, de pretentie om te zeggen dat het aan de fracties ligt of die raad van bestuur snel kan worden samengesteld.
Minister-president, heeft minister Lieten zolang moeten wachten om die brief te schrijven wegens alle politieke benoemingen in alle overheidsbedrijven, inclusief de VRT, van gewezen minister van Media, de heer Van Rompuy?
Voorzitter, collegas, u moet het debat toch correct voeren. En de oppositie voert natuurlijk het debat zoals ze het wenst te voeren. Maar, mijnheer Dewinter, als het over de VRT gaat, heb ik het over de samenstelling van de raad van bestuur. Ik verwijs naar het Cultuurpact. Die raad van bestuur wordt samengesteld op basis een decreet, op voordracht van de fracties. (Opmerkingen van de heren Eric Van Rompuy en Joris Van Hauthem)
Dus, mijnheer Dewinter, ik wil het onderscheid maken met de selectie van de gedelegeerd bestuurder. (Opmerkingen van de heer Joris Van Hauthem)
Die selectie is volop aan de gang. Die selectie wordt gedaan door bureaus. Er zijn examens. Daar moet de beste uit komen. Daar mag de politiek zich zeker niet mee bemoeien. En dat heb ik ook gezegd. En de raad van bestuur wordt samengesteld op basis van de kandidaturen die u allemaal hebt ingediend. Wees dan eerlijk, ook publiek. De raad van bestuur van de VRT is op basis van het Cultuurpact samengesteld. Ze is een vertegenwoordiging van dit parlement.
Mijnheer Tommelein, de professionaliteit van uw fractie kennende, ga ik ervan uit, ook al was de tijd wat kort, dat u, vermoedelijk, zeer sterke kandidaten hebt voorgesteld, die een grote toegevoegde waarde zullen betekenen voor de raad van bestuur van de VRT. En u hoeft niet naar de heer Van Rompuy of anderen te verwijzen. Ik denk dat elke fractie op die korte termijn de juiste kandidaten heeft voorgesteld. (Opmerkingen van de heer Joris Van Hauthem)
Bij De Lijn moet u het onderscheid maken tussen de raad van bestuur en de gedelegeerd bestuurder. Ook daar loopt de procedure voor de gedelegeerd bestuurder. Die procedure, met examens, met een objectieve beoordeling, loopt. Maar als u het hebt over de raad van bestuur en de voorzitter, zeg ik u dat het ook daar aan de Vlaamse Regering is om die raad samen te stellen met de mensen van wie zij acht dat ze competent zijn. Voor al die zaken de gedelegeerd bestuurder van De Lijn en de administrateur-generaal van het Agentschap Wegen en Verkeer, de secretaris van het departement Onderwijs, het departement Economie en Innovatie, de gedelegeerd bestuurder van de VRT wordt op een objectieve wijze een procedure gevolgd. Politieke inmenging is daar niet aan de orde.
U moet niet wachten tot straks de vraag wordt gesteld over de voorzitter van de VRT. Dat is de verantwoordelijkheid van dit parlement en van de Vlaamse Regering, die, op voordracht van de fractie, aanduidt wie in de raad van bestuur zit. Er is een grote zorg om te kiezen voor competente mensen. De heer Van den Brande zal dat heel goed doen, daarvan ben ik overtuigd. Daarnaast is er ook een politieke afweging. Dat is voor mij geen enkel probleem. Het gebeurt wel in die volgorde.
Minister-president, ik wil u wel geloven maar ik kan u niet geloven. De praktijk spreekt u tegen. Als we vandaag vanop dit podium al met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid kunnen voorspellen welke personen van welke partij bepaalde leidinggevende functies bij de VRT, bij De Lijn, bij de VDAB, maar ook bij andere organisaties zullen krijgen, dan klinkt uw discours behoorlijk hol. En, slotbemerking, waar komt het op neer? Dat al die benoemingen natuurlijk naar de juiste politieke vrienden moeten gaan, omdat dat in het verlengde ligt van de regering. We hebben in deze Vlaamse Regering niet tien ministers, maar wellicht een stuk of twintig à dertig. (Rumoer)
Het gaat op den duur allemaal om ersatz en pseudoministerposten die men uitdeelt aan de politieke vrienden, tot en met en met alle respect het voorzitterschap van dit parlement. Die post wordt op die manier bij de coalitievorming van de regering bedisseld en uiteindelijk beslecht. (Rumoer)
Durf dat toch eens toe te geven! Waarom speelt u toch altijd komedie! Zeg eens waar u voor staat en zeg dan toch dat het zo is. Zeg gewoon dat de meerderheid, netjes volgens de politieke kleur verdeeld, de kopmannen van de VDAB, De Lijn, de VRT en nog een aantal andere instellingen aanduidt. Heb de moed van uw overtuiging en zeg dat gewoon. Maar u doet dat niet en draait rond de pot. Op die manier, door hier niet de waarheid te durven zeggen, creëert u een nog veel grotere kloof tussen de burger en de politiek. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Het incident is gesloten.