Verslag plenaire vergadering
Verslag
Mevrouw Guns heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, gisteren ben ik tijdens het lezen van een artikel over spaarlampen in de kranten fel geschrokken. Uit twee in Groot-Brittannië gevoerde onderzoeken zou blijken dat spaarlampen ultraviolette straling afgeven en bij het breken kwik afgeven.
We maken zelf reclame voor spaarlampen, en we promoten het gebruik ervan. De Vlaamse Regering verleent hier zelfs subsidies voor. Ultraviolette straling en kwik zijn voor de mens zeer schadelijk. Volgens een Frans onderzoek zou er ook sprake van elektromagnetische straling zijn. Dit is door de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) bevestigd.
Ik weet dat de resultaten van elk onderzoek afhankelijk kunnen zijn van wie nu net de opdracht heeft gegeven. Ik zou de minister dan ook willen vragen of ze bereid is binnen haar eigen beleidsdomein een bijkomend onderzoek te laten uitvoeren. Dit onderzoek zou moeten uitwijzen of er sprake is van ultraviolette straling en van kwikhoudende spaarlampen. Ik zou de minister tevens willen vragen of ze, indien de resultaten van het onderzoek dit zouden bevestigen, haar beleid wil aanpassen.
Het is zeker niet mijn bedoeling het beleid van de minister te bekritiseren. We hebben ook reclame voor spaarlampen gemaakt. We zijn steeds voor die subsidies geweest. Spaarlampen zijn immers enorm milieuvriendelijk en energiebesparend. Bovendien zijn ze goed voor de portemonnee van de burger. Dit artikel heeft me echter doen schrikken. Het is leuk thuis een gratis zonnebank te hebben, maar we kennen de gevolgen van ultraviolette straling. Ik zou mijn vragen dan ook nog eens willen herhalen.
Mevrouw de minister, bent u bereid een bijkomende studie te laten uitvoeren om na te gaan of de door mij aangehaalde studies kloppen? Het zou hier natuurlijk best om een onafhankelijk onderzoek gaan. Indien die bijkomende studie spijtig genoeg hetzelfde resultaat zou opleveren, zou u die reclame en die subsidies dan stopzetten?
Ik wil er trouwens ook op wijzen dat de Europese Commissie alle andere mogelijke gloeilampen tegen 2012 wil afschaffen.
Minister Crevits heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, ik zal met de opmerking over de Europese Commissie beginnen. De Europese Commissie heeft de beslissing om de gloeilampen binnen een aantal jaren te liquideren niet zomaar genomen. Die beslissing is een gevolg van een uitgebreid wetenschappelijk onderzoek, waarbij onder meer de effecten aan spaarlampen zijn bestudeerd. Dit onderzoek is vorig jaar gevoerd. De resultaten zijn in september 2008 gepubliceerd en kunnen op de website worden teruggevonden.
De studie heeft uitdrukkelijk aangetoond dat het gebruik van spaarlampen op zich geen probleem vormt. Er is enkel een probleem met de ultraviolette straling, die schadelijk is voor mensen met een bepaalde huidaandoening. Die mensen hangen beter geen spaarlampen. Dat is op zich geen belemmering voor de aanwezigheid van dit product op de markt. We kunnen spaarlampen zelfs blijven promoten. De aandoening van die mensen is immers met een allergie te vergelijken. We kunnen moeilijk alle voedingsstoffen verbieden waar iemand allergisch aan is. Dat is niet de bedoeling.
Uit de recent gepubliceerde studie zou blijken dat er twee bijkomende problemen zijn. De ultraviolette straling zou voor iedereen een probleem zijn. Het breed gevoerde Europees onderzoek spreekt dit volkomen tegen. Daarnaast zou er een probleem zijn met het kwik dat zich in een aantal spaarlampen bevindt.
Ik vind het heel belangrijk dat er een vergelijkend onderzoek komt naar wat juist is en wat niet. Het is ook belangrijk dat dit opnieuw op Europees niveau wordt gedaan. Ik hoop en ik denk dat de Europese Commissie dit zelf ter hand zal nemen. Ik zal dit ook vanuit Vlaanderen ondersteunen.
Het is ook belangrijk om te bekijken of het niet nuttig zou zijn om via productnormering iets aan de mogelijke risico's te doen. Het UV-probleem kan - dat heb ik toch gelezen - worden verholpen door het glas wat aan te passen. Misschien is het ook nuttig om op de verpakking een eventueel probleem, als er een zou zijn, te vermelden. Dit moeten we met de federale overheid bespreken. Ik wil dat gerust doen.
Ik houd vast aan de Europese studie die heel breed is gevoerd, vooraleer een spaarlampenverbod of de uitdoving van de gloeilampen in te voeren. Ik ga ervan uit dat de Commissie heel snel de verschillen tussen de studies zal bekijken. Wij volgen dat op. Een eigen studie is een goede suggestie, mocht Europa niets doen, maar dit lijkt me onwaarschijnlijk. Ik zal de nodige initiatieven nemen zodat duidelijk wordt of we zelf iets moeten doen of niet.
Mevrouw de minister, ik dank u voor uw antwoord. Ik heb het daarnet al gezegd: soms moet je voorzichtig zijn met studies. Ik ken de onderzoeksinstelling niet die de Britse studie gedaan heeft. Af en toe is het resultaat van een onderzoek - dat weet u net zo goed als ik - afhankelijk van de opdrachtgever.
Ik ben van mening dat als twee studies zo diametraal tegenover elkaar staan, er een vergelijking moet worden gemaakt en liefst een onafhankelijke. Het onderzoek zou inderdaad best op Europees niveau gebeuren. In het artikel stond dat de VITO daar ook al onderzoek naar heeft gedaan. Ik denk dat onze technologieën en onderzoeksinstellingen een vrij hoog niveau hebben. Daarom zou ik er toch op willen aandringen om de opdracht aan de VITO te geven.
Als het artikel maar iets van waarheid bevat, dan moet je toch bang worden. De gezondheid van de burger moet vooropstaan. Ik ben wel tevreden met uw positief antwoord.
De heer Matthijs heeft het woord.
Ik ga akkoord met de vraagsteller. Allergie is inderdaad een probleem waar steeds meer mensen door worden getroffen. Als er één serieus probleem is, dan zijn het de kwikdampen. Ik denk dat daarover toch verder onderzoek moet gebeuren, want die zijn gevaarlijk. Ik ken de omvang van die dampen niet. Er zou toch onderzoek moeten naar gebeuren, hetzij door de VITO, hetzij door een gerenommeerd instituut.
De reden waarom gloeilampen worden geliquideerd, is vrij duidelijk. Het energieverbruik van een gloeilamp is vijf keer zo hoog als dat van een spaarlamp. Door spaarlampen te gebruiken, bespaar je tonnen CO2. De voordelen zijn dus fenomenaal.
Uit het Europees onderzoek is de UV-straling voor een beperkte groep van mensen als enig probleem naar voren gekomen. Ik vind het niet onbelangrijk dat dit op de verpakking van een product worden aangeduid. Daarom heb ik de link gelegd naar productnormering, liefst ook Europees.
Als er iets breekt en er komt kwik vrij, dan moet er worden verlucht. Dat kan ook perfect op de verpakking worden vermeld. Tot op vandaag is dat niet zo. Als dit nader wordt onderzocht en als blijkt dat er een aantal voorzorgsmaatregelen belangrijk zijn, dan zie ik een goede remedie via productnormering waarbij je wijst op bepaalde voorzorgen.
Maar ik denk dat het daar iets te vroeg voor is, want de Europese studie die objectief is uitgevoerd, heeft daar niet de nadruk op gelegd.
We volgen dat op, en ik zal ook de VITO vragen welke informatie ze heeft. Het is voor mij vooral belangrijk dat de oplossingen op Europees niveau genomen worden, zelfs rond productnormering, en er heel duidelijke richtlijnen komen voor alle lidstaten, want spaarlampen worden natuurlijk niet alleen bij ons verkocht.
Voor mensen die gevoelig zijn voor uv-stralen bestaat er nog een alternatief, want er is bijvoorbeeld nog halogeenverlichting. Het is niet zo dat door het verdwijnen van de gloeilamp er plots geen alternatieven meer zijn voor de spaarlampen. Het is belangrijk dat iedereen in Vlaanderen dat ook weet.
Mevrouw de minister, spaarlampen hebben natuurlijk een enorm voordeel op milieuniveau, maar ik denk dat de gezondheid van de mens nog altijd vooropstaat.
Het is zeker geen kritiek, want wij stonden er ook achter, maar vergissen is menselijk. Alleen met degenen die hun mening niet herzien, is er een probleem.
Het incident is gesloten.