Verslag plenaire vergadering
Voorstel van resolutie betreffende een oproep en maatregelen om het geweld in Palestina en Israël te stoppen
Verslag
Voorstellen tot spoedbehandeling
Dames en heren, vanmorgen hebben de heer Roegiers en de heer Daems bij motie van orde een voorstel tot spoedbehandeling gedaan van respectievelijk het voorstel van resolutie van de heren Roegiers, Koninckx en Verstreken, mevrouw Hoebeke en de heer De Bruyn betreffende de oorlog in Gaza en van het voorstel van resolutie van de heer Glorieux, mevrouw Vogels, de heer Daems, mevrouw Dua en de heren Tavernier en Stassen betreffende een oproep en maatregelen om het geweld in Palestina en Israël te stoppen.
Is het parlement het eens met die voorstellen tot spoedbehandeling? (Instemming)
Dan stel ik voor dat de voorstellen van resolutie onmiddellijk worden behandeld.
Is het parlement het daarmee eens? (Instemming)
Het incident is gesloten.
Bespreking
Dames en heren, ik stel voor om de besprekingen van de voorstellen van resolutie samen te voegen tot één enkele bespreking. Is het parlement het hiermee eens? (Instemming)
De bespreking is geopend.
De heer Roegiers heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, geachte leden, wie had gedacht het ergste in Gaza tot voor gisteren te hebben gezien, heeft zich wel bijzonder sterk vergist. Bij de beschieting van twee scholen, die zijn opgebouwd en die worden uitgebaat door de Verenigde Naties en waarvan de coördinaten door diezelfde VN waren doorgegeven, vielen tientallen doden, waaronder heel wat kinderen.
De doden in de school in Gaza vallen niet onder wat men gemeenzaam collateral damage noemt. Ze zijn geen toevallige of ongelukkige slachtoffers van een fout doelwit. Wie met een buitenmaatse militaire actie een extreem dichtbevolkt gebied bombardeert, beschouwt dit soort bloedvergieten op voorhand als een aanvaardbare prijs.
Het vermoorden van burgers en kinderen kan en mag nooit worden aanvaard. Wie bovendien bij het beschieten van een landstrook niet groter dan de afstand tussen Oostende en het Zwin, 10 kilometer breed en waarin anderhalf miljoen mensen in gevangenschap en armoede leven, fosfor en clusterbommen gebruikt, moet door de hele internationale gemeenschap worden terechtgewezen.
Ja. Er zijn door Hamasmilities al te vaak en al te veel raketten afgeschoten die de bedoeling hebben Israëlische burgerslachtoffers te maken. Wij veroordelen dit met klem. Maar wie correct is en de zaken opvolgt, weet dat in de nacht van de verkiezing van Barack Obama, op 4 november, Tel Aviv middels een zware militaire aanval op Gaza het broze bestand tussen Hamas en Israël dat sinds 19 juni bestond, aan flarden schoot. Cynisch zou ik kunnen zeggen dat het vizier van de wereldpers toen helaas op een ander werelddeel gericht was.
De militaire operatie van Israël, die op 27 december met luchtbombardementen startte en later gevolgd werd door een niets ontziend grondoffensief, is volgens internationale waarnemers en door de indieners van het voorstel van resolutie buiten elke verhouding en dus disproportioneel.
Wie zonder onderscheid militaire strijders, onschuldige burgers, moeders en kinderen neermaait, bezondigt zich aan de collectieve bestraffing van een heel volk. Beide zaken - het buitensporige gebruik van geweld en het collectief bestraffen van een hele bevolking - worden door het internationaal oorlogsrecht en de Conventie van Genève met klem veroordeeld, wat we met dit voorstel van resolutie ook uitdrukkelijk doen.
Woorden zijn uiteraard ook maar woorden, ze klinken al te hol als er geen daden tegenover staan. Het is voor ons dan ook absoluut belangrijk dat de Vlaamse Regering de relaties met Israël - in het kader van het Associatieverdrag en het Europees Nabuurschapsbeleid tussen de EU en Israël - evalueert. De sp.a-fractie is in elk geval voorstander van een bevriezing van de gevraagde upgrade door Israël. Wie lak heeft aan de hele internationale gemeenschap, kan niet beloond worden met een opwaardering of uitbreiding van zijn of haar geprivilegieerde relaties!
Wat zich momenteel in Gaza afspeelt, verontwaardigt miljoenen mensen in Vlaanderen en in de wereld. Mijn fractie en ikzelf voelen ons gesterkt door de zoveel mensen in Vlaanderen die vragen om een duidelijk signaal. Met dit voorstel van resolutie willen we dit signaal geven. Ik besef dat de tekst wellicht sterker had kunnen zijn. Maar de verdienste is wellicht vooral dat we een tekst hebben. Ik hoop dat mijn woorden niet al te hol klinken, want om 5 over 6 stond er op Belga te lezen dat het Israëlische kabinet net beslist heeft om het offensief tegen Hamas uit te breiden. Ik hoop dat mijn woorden niet al te hol klinken als ik zeg dat de essentie van ons voorstel van resolutie de hoop is op een snel staakt-het-vuren en een einde van alle geweld in het Midden-Oosten. (Applaus bij sp.a en Groen!)
De heer Glorieux heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, collega's, ook Groen! heeft een voorstel van resolutie ingediend. Ik dank u alvast voor de hoogdringende behandeling ervan. Ik denk dat het genoegzaam bekend is dat de humanitaire crisis als gevolg van de Israëlische blokkade voor anderhalf miljoen mensen in de Gazastrook zich reeds gedurende vele maanden voltrekt. Nu heeft die crisis door de bombardementen en de grondoorlog een hoogtepunt bereikt. In tegenstelling tot wat officiële woordvoerders verklaren, was er ook lang voor deze militaire invasie al een grote crisis, waren er hulpgoederen te kort, was er voedsel te kort, was de energiebevoorrading vernietigd enzovoort.
De Israëlische bezetting en de controle van de Palestijnse gebieden hebben het statuut van een niet-internationaal gewapend conflict. Dat is belangrijk omdat het de strijdende partijen verplicht zich te houden aan de internationale conventies.
Ondanks de terugtrekking uit de Gazastrook in 2005, blijft Israël de bezettende macht omdat het de effectieve controle over het gebied behoudt. Dat betekent dat het in dit geval de vierde Conventie van Genève moet naleven. De vierde conventie zegt dat een bezettende macht altijd zorg moet dragen voor het welzijn en de veiligheid van de bevolking die het bezet houdt. De afgelopen maanden hebben duidelijk gemaakt dat Israël hiertegen duidelijk heeft gezondigd.
Israël moet daarnaast ook een onderscheid maken tussen militaire en burgerdoelwitten en het principe van de proportionaliteit respecteren. Bewuste aanvallen tegen burgerdoelwitten zoals gisteren tegen de VN-school met talrijke civiele slachtoffers tot gevolg, vormt dan ook een oorlogsmisdaad waarvoor geen enkele, maar dan ook geen enkele, vergoelijking bestaat.
Het is evident dat ook de Palestijnse gewapende milities partij zijn in dit conflict. Ze treden het internationale recht ook met de voeten. Ze moeten de aanvallen en beschietingen van Israëlische doelwitten stopzetten, ook al maken deze aanvallen met Qasamraketten weinig of geen slachtoffers. Ze vormen een permanente bedreiging en terroriseren vele Israëlische burgers. Om die reden hebben we een voorstel van resolutie ingediend. We vragen concrete zaken. De belangrijkste eis zowel aan de milities van Hamas als aan het Israëlische leger, is tot een onmiddellijk staakt-het-vuren te komen, zonder enige voorwaarden.
In het voorstel van resolutie vragen we ook dat de Vlaamse Regering de humanitaire hulp en de ontwikkelingshulp aan Palestina, en in het bijzonder aan de Gazastrook, niet alleen zou hervatten, maar ook substantieel zou opdrijven. De crisis die zich daar op dit ogenblik afspeelt is van die aard dat we niet anders kunnen dan hulporganisaties en NGO's te helpen om daar de noodhulp te organiseren en zo de ergste noden te lenigen.
We vragen ook om vanuit Vlaanderen de vredesgezinde krachten die er zowel bij de Palestijnen als de Israëli's zijn, te ondersteunen. In de media horen we de boodschappen van de oorlogvoerende partijen. Zowel de officiële mededelingen van het Israëlische leger als van de Hamasstrijders komen volop aanbod.
De dag dat de Israëlische tanks Gaza binnenreden, protesteerden tienduizenden vredesmilitanten in Tel Aviv. Daar hebben we weinig of niets van gehoord. Het is belangrijk de vredesgezinde krachten aan beide zijden vanuit Vlaanderen te steunen.
We vragen ook om af te stappen van het hypocriete beleid dat we op dit ogenblik in Vlaanderen voeren met betrekking tot de wapenhandel naar Israël. Officieel wordt gezegd dat we het afgelopen jaar voor twee wapenleveringen geen vergunning hebben gegeven. Het gaat om wapenleveringen die onmiddellijk voor Israëlische strijdkrachten moesten dienen. We leveren wel volop militair bruikbare technologie en wapens aan de Israëlische wapenindustrie. Daarvan wordt gezegd dat ze worden ingebouwd in grotere wapensystemen die vervolgens worden doorverkocht naar andere landen. We hebben daar geen enkele controle over. We steunen op die manier natuurlijk de Israëlische wapenindustrie die ook export nodig heeft om volop wapens te kunnen blijven produceren voor de eigen troepen en op die manier oorlogsmisdaden blijft begaan.
We vragen dat elke levering van militaire technologie, van wapens, van militair bruikbaar materieel aan Israël, of het nu rechtstreeks voor de Israëlische strijdkrachten of voor de militair gelieerde industrie is, wordt stopgezet.
We vragen ook, collega's, dat de Vlaamse Regering er bij de bevoegde Palestijnse autoriteiten, en in het bijzonder bij de milities van Hamas, op zou aandringen om geen raketaanvallen meer te richten op Israëlische dorpen en steden, om geen zelfmoordaanslagen meer uit te voeren tegen burgerdoelwitten in Israël, om ook op niet-gewelddadige en vreedzame wijze te streven naar vrede in het Midden-Oosten en om alle inwoners van de regio de veiligheid te gunnen waar ze recht op hebben.
We vragen ook dat de Vlaamse Regering er bij de Palestijnse autoriteiten, en in het bijzonder bij de milities van Hamas, op zou aandringen dat ze niet langer de vernietiging van de staat Israël als politieke doelstelling zouden nastreven.
Verder vragen wij dat de Vlaamse Regering zich niet alleen tot Hamas maar ook tot de Israëlische autoriteiten zou wenden, om in de eerste plaats te vragen de bombardementen en de grondoorlog in de Gazastrook onmiddellijk stop te zetten, en de grenzen van Gaza open te stellen voor hulpkonvooien met voedsel, medicijnen en alle andere humanitaire goederen. We vragen ook dat internationale humanitaire en hulporganisaties, ngo's en de internationale pers vrije toegang zouden hebben tot het volledige gebied in Gaza.
De autonomie van de Palestijnse gebieden en het zelfbeschikkingsrecht van het Palestijnse volk moeten erkend worden, en bijgevolg moet de bezetting en controle van deze Palestijnse gebieden gestopt worden. We vragen van Israël respect voor de Vierde Geneefse Conventie. We vragen dat Israël alle VN-resoluties die de afgelopen jaren met betrekking tot het land werden goedgekeurd, zou naleven, en dat het het associatieverdrag tussen Israël en de Europese Unie strikt zou naleven.
Wat dat laatste betreft, collega's, valt op dat op 8 december 2008 de Europese ministers van Buitenlandse Zaken, waaronder ook onze federale minster Karel De Gucht, beslisten tot het opwaarderen van de relaties met Israël. Ondanks de illegale Israëlische bezettingspolitiek in Oost-Jeruzalem en de Westelijke Jordaanoever en de isolatie van anderhalf miljoen burgers in de Gazastrook, hebben de buitenlandministers beslist om het associatieverdrag op te waarderen. Amper twee weken na die beslissing lanceerde Israël zijn brutale aanval, waarmee het duidelijk blijk heeft gegeven van minachting tegenover Europa.
Daarom vragen wij in ons resolutievoorstel dat de Vlaamse Regering er ook bij de 27 buitenlandministers van de Europese lidstaten op zou aandringen om de opwaardering van het associatieverdrag tussen de Europese Unie en Israël op te schorten, zolang Israël niet op een correcte wijze uitvoering geeft aan de mensenrechtenclausule die in het verdrag vervat zit.
U ziet, collega's, dat de beide voorliggende resolutievoorstellen op een aantal punten gelijklopend zijn. In het resolutievoorstel van de Groen!-fractie worden echter nog een aantal bijkomende zaken gevraagd aan de Vlaamse Regering, zowel inzake het geven van een signaal als wat betreft concrete maatregelen. Ik denk daarbij aan het radicaal stopzetten van elke wapenlevering aan Israël en een opschorting van de uitbreiding van het associatieverdrag tussen de Europese Unie en Israël, wat een stap verder gaat dan het resolutievoorstel van de meerderheid, waarin enkel een evaluatie wordt gevraagd.
Ik heb vandaag nog contact gehad met een aantal ngo's. Diezelfde ngo's stelden tot voor kort, onder meer tijdens de hoorzitting van enkele maanden geleden, nog dat we niet de opschorting van het associatieverdrag moesten vragen. Zij meenden toen dat we beter binnen het associatieverdrag konden werken en de toepassing moesten eisen van de mensenrechtenclausule die erin vervat zit. Welnu, vandaag zeggen ook die ngo's heel duidelijk dat men de opschorting moet vragen. De situatie is immers zo ernstig en dramatisch dat het signaal aan Israël krachtdadig moet zijn, ook vanuit de Europese Unie.
Daarom mag Vlaanderen niet stil blijven in deze kwestie. Wij moeten onze stem laten horen en moeten duidelijk maken, zowel aan de Hamasmilities als aan de autoriteiten in Israël, dat dergelijke zaken onaanvaardbaar zijn, dat wij niet zomaar kunnen overgaan tot een business-as-usualpolitiek met hen beiden, en dat we van hen verlangen dat ze concrete maatregelen nemen. Zo niet zullen wij een aantal acties ondernemen.
Ik hoop, collega's, dat wij tot een vergelijk zullen kunnen komen en dat op zijn minst een krachtdadig signaal van iedereen, parlementbreed, kan uitgaan naar de autoriteiten in Israël en Palestina. (Applaus bij sp.a en Groen!)
De heer Van Overmeire heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, collega's, ook onze fractie vindt wat nu gebeurt in Gaza bijzonder tragisch en hoopt dat er een einde komt aan het geweld. Wij hopen op echte vrede, op een structurele oplossing, die ongetwijfeld ligt in een tweestatenoplossing. Ik ben voor een tweestatenoplossing wat België betreft en wat Israël en Palestina betreft. Het is heel moeilijk om tot een tweestatenoplossing te komen als een van beide partijen streeft naar de vernietiging van de andere. Ik geef enkele bemerkingen die ik bij de andere sprekers niet gehoord heb.
Er zijn fundamentele verschillen tussen de in het conflict betrokken partijen: Israël en Palestina of het Israëlische leger en Hamas. Er zijn verschillen in militaire kracht. Het lijkt wel een strijd van David tegen Goliath. Maar zoals de Israëlische ambassadeur enkele maanden geleden in de commissie zei: "Wat verwijt men ons? Verwijt men ons dat we militair sterker zijn?"
Welk cynisch spel heeft Hamas gespeeld door maandenlang speldenprikken toe te brengen? De Israëli's hebben lang op voorhand gewaarschuwd om daarmee te stoppen, want anders zouden ze terugslaan. Hamas heeft doelbewust die aanvallen voortgezet. Israël heeft uiteraard niet geantwoord met een speldenprik, maar met een harde mep. Is dit disproportioneel geweld? Het is in elk geval een uitgelokte reactie.
Ik geef u volgend citaat mee: "Als iemand raketten zou afvuren op mijn huis waar mijn twee dochters slapen, zou ik alles doen om dat te stoppen. Ik zou verwachten dat de Israëli's hetzelfde doen." Dat is een citaat van het nieuwe idool van de linkerzijde in Europa, van Barack Obama.
Stel u voor dat de militaire verhoudingen omgekeerd zouden zijn. Stel u voor dat de Palestijnen over de militaire capaciteit van Israël zouden beschikken. Dan zou u niet moeten pleiten voor een tweestatenoplossing. Dan zou de Israëlische staat allang van de kaart geveegd zijn.
De Groen!-resolutie verwijst naar de vredesbetogingen in Israël. Die waren er inderdaad: massale betogingen van Israëlische Arabieren die begeleid werden door Israëlische politie. In een land als Israël is het mogelijk om terwijl de soldaten vechten aan het front, enkele kilometers verderop te betogen tegen de oorlog en tegen de regering. Het blijft wachten op een betoging tegen Hamas in de door Hamas gecontroleerde Gazastrook. In de Gazastrook zouden er dan Joodse betogingen gericht tegen de aanvallen van Hamas moeten kunnen plaatsvinden die geëscorteerd worden door Hamaspolitie. U begrijpt dat zoiets compleet ondenkbaar is.
Benno Barnard noemt in Knack deze week Hamas "bloeddorstige, vrouwen hatende gekken met een middeleeuws wereldbeeld". Ik weet niet of ik zo ver moet gaan, collega's. Maar ik weet wel dat - ver van te willen samenwerken met Joodse medeburgers - Hamas zelfs geen interne Palestijnse oppositie toelaat en dat de Fatah-aanhangers nog niet zo lang geleden met geweld uit Gaza zijn verjaagd.
Er is een fundamenteel verschil tussen beide strijdende partijen. Aan de ene kant worden de leiders met de kalashnikov aangeduid, aan de andere kant hebben we een democratisch land waar leiders bij stembusgang worden aangeduid.
Wat ik ook in geen van beide resoluties terugvindt, is de zorgwekkende import van het conflict in de Europese steden. In Frankrijk, Duitsland en bij ons worden Joodse medeburgers bedreigd en belaagd. Ik heb daarnet op de banken van sp.a nog een Palestijns vlaggetje gezien. Het zal uiteraard toeval zijn dat dat vlaggetje verdween op het ogenblik dat de burgemeester van Antwerpen het halfrond binnenkwam. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Mijnheer Van Overmeire, ik heb een vlaggetje geplaatst tijdens het eerste halfuur van de vergadering. Zo had ik het mij ook voorgenomen. Dat was enkel en alleen uit solidariteit met het lijdende Palestijnse volk. Ik zie niet veel verschil tussen een vlaggetje en een speldje op een vest, of een wit of rood lint naar aanleiding van een of andere internationale aangelegenheid. Het heeft absoluut niets te maken met de binnenkomst van de burgemeester van Antwerpen. Ik heb dat vlaggetje na een halfuur weggenomen.
Het zal wellicht toeval geweest zijn. Ik weet alleen dat het vanuit deze hoek een mooi beeld zou zijn: de burgemeester van Antwerpen met achter zich een Palestijns vlaggetje. Ik weet niet of hij dat erg zou appreciëren.
We zullen het voorstel van Groen! niet steunen. Op het voorstel van resolutie van de meerderheid en N-VA hebben we twee amendementen ingediend die u op de banken terugvindt. Een amendement schrapt een aantal gedachtestreepjes omdat de veroordeling van geweld tegen burgers door Israël en Hamas volstaat. We moeten dat niet in detail opsommen. Een opsomming is gevaarlijk, zelfmoordaanslagen vind ik daar bijvoorbeeld niet in terug. Laten we het geweld in algemene termen veroordelen.
Een tweede amendement om tot een meer evenwichtig voorstel van resolutie te komen, is het invoeren van een nieuw gedachtestreepje, waarin we onze bezorgdheid uitdrukken over het feit dat het geweld zich niet tot Gaza beperkt, maar ook overgewaaid is naar onze eigen steden, waar onze Joodse medeburgers worden belaagd.
Ons stemgedrag over de meerderheidsresolutie zal afhangen van de aanpassing van de tekst. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Mijnheer Van Overmeire, waar is ons voorstel van resolutie eenzijdig? Punt 6 van het beschikkende gedeelte richt zich uitsluitend tot de Palestijnse autoriteiten, in het bijzonder de milities van Hamas. Punt 7 richt zich tot de Israëlische autoriteiten. We hebben heel duidelijk de gewelddaden van beiden met klem veroordeeld. Ik zie niet in hoe we voor de een of de andere partij zouden kiezen.
Mijnheer Glorieux, uw toespraak was een lange litanie tegen Israël en op het einde bent u ook tegen het geweld van de Hamasmilities. Zo zit de werkelijkheid daar niet in elkaar. Oproepen om de betrekkingen met Israël te verbreken - dat staat er letterlijk in - is natuurlijk meer dan één brug te ver.
Mevrouw Hoebeke heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, collega's, ik weet niet hoeveel mensen gisteravond laat naar Canvas hebben gekeken. Daar werd een confrontatie getoond tussen twee moeders. Een moeder wiens dochter een zelfmoordterrorist was, en een moeder wiens dochter van dezelfde leeftijd het slachtoffer was. De moeilijke toenadering van de moeders tot elkaar was zonder resultaat, omdat ieder op haar standpunt bleef.
Ik heb me afgevraagd: wie zijn wij om te oordelen, zowel over de een als over de andere? Daarom zal mijn tussenkomst gematigder zijn. U zult mij geen beoordeling van een dispuut vragen, waarvan ik de feiten, de verweermiddelen van beide partijen, de objectieve gegevens enzovoort niet voor mij heb liggen.
Wat ik wel weet, is dat wij moeten bemiddelen. Een bemiddeling om de partijen te doen inzien dat wat zich daar afspeelt, schrikwekkend is. De reden waarom ik voor gematigdheid pleit, ook in de resolutie, is omdat wij als inwoners van Europa gekend zijn om conflicten anders op te lossen dan met de wapens die daar worden gebruikt. Ik zal straks de twee amendementen van onze fractie toelichten.
Hoewel er wereldwijd veel kritiek is, is de Europese Unie en haar ingezetenen als enige ter plaatse geweest om de partijen tot rede te brengen. Ik wil niet zo ver gaan te stellen dat het associatieverdrag moet worden bevroren. Het verdrag moet geëvalueerd worden zoals dat met alle verdragen het geval is. Door verdragen, afspraken, overeenkomsten permanent te evalueren kunnen we tot een weerwoord komen dat de strijdende partijen tot een vergelijk kan brengen. We zijn immers allemaal mensen en mensen zijn onderhevig aan invloeden van buitenaf. De eerste resultaten zijn er al. Er zal een corridor geopend worden die de toegang voor hulp aan gewonden en voor bevoorrading zal mogelijk maken. Over alle fracties heen hoor ik de bezorgdheid over de ongewilde slachtoffers van het geweld, met name kinderen en moeders.
Naar aanleiding van wat de heer Glorieux heeft gezegd over de wapenexport, stellen wij in ons voorstel van resolutie dat het beleid zoals dat in Vlaanderen wordt gevoerd, moet worden gehandhaafd. Mijnheer Glorieux, u was vanmorgen aanwezig tijdens de toelichting die de experts hebben gegeven naar aanleiding van een bevraging van alle ingezetenen van de Europese Unie over hun wapenbeleid. De conclusie was dat Vlaanderen nog niet zo slecht bedeeld is met het gevoerde beleid. Wij vragen dan ook een handhaving. Nog voor het geweld zo hevig opflakkerde, heeft minister Ceysens twee wapenleveringen aan Israël niet doorgevoerd. De reden daarvoor staat in De Morgen van 3 januari.
Mevrouw Hoebeke, het klopt inderdaad dat twee leveringen geen vergunning hebben gekregen omdat het Israëlische leger expliciet de eindgebruiker was. Tal van leveringen die de Israëlische wapenindustrie tot bestemmeling had, zijn echter wel doorgegaan. Het argument was dat de door ons geleverde technologie dan in andere wapensystemen zou worden ingebouwd die zou worden geëxporteerd naar een ander land en dus niet in Israël zou worden gebruikt. Ik heb in de commissie al meermaals verklaard dat op die manier de Israëlische wapenindustrie evenzeer gesteund wordt. Die industrie heeft die export nodig om de productie voor haar eigen wapenarsenalen betaalbaar te maken. Wij leveren net zozeer een bijdrage aan de slagkracht van het Israëlische militaire apparaat door op deze manier de Israëlische wapenindustrie te steunen als wanneer we rechtstreeks aan het Israëlische leger zouden leveren. Daarom denk ik dat het enorm belangrijk is om, zolang deze concrete situatie voortduurt waarin Israël een illegale oorlog voert en de burgerbevolking bombardeert, geen enkele wapenvergunning meer af te leveren die bestemd is voor Israël, of het nu gaat om een rechtstreekse levering aan het Israëlische leger of aan de Israëlische wapenindustrie. Dat lijkt me in deze situatie niet meer dan een redelijke eis, die wij wellicht niet meer dan logisch zouden vinden indien dat voor om het even welk ander land zou zijn.
Mijnheer Glorieux, u weet evengoed als ikzelf dat onze minister waakzaam is. Wij hebben ook een heel waakzaam Vredesinstituut bij de subcommissie voor Wapenhandel die als een wijze uil op onze schouder mededelingen doet naar aanleiding van de maandelijkse en zesmaandelijkse verslagen. Wij houden ons aan ons voorstel van resolutie. Het beleid is goed op dat vlak. Er is toezicht van alle parlementsleden. Zowel u als de heer Roegiers en ikzelf treden op als waakhond. Ik denk dan ook niet dat we in deze economische crisis zo ver moeten gaan om onze economische toestand daarbij te betrekken.
Maar ter zake nu. Van belang is ook dat we al naar aanleiding van de samenkomsten van de ministers van Buitenlandse Zaken van de Europese Unie over het associatieverdrag als een van de enige onze stem hebben laten horen. Ik denk dat de evaluatie en de kritische stem van Vlaanderen en van het ministerie van Buitenlandse Zaken steeds van belang blijven.
Ik zal nu even ingaan op de amendementen. In het eerste hebben de indieners ervoor gekozen om geen steen te werpen naar een van de partijen. We appreciëren dat. Het is een begin van veel wijsheid als men geen partij kiest of als men zo min mogelijk bepaalde partijen in een dispuut viseert. Op die manier laat de bemiddelaar alle mogelijkheden open om zo goed mogelijk zijn taak te vervullen: bemiddelen, streven naar een staakt-het-vuren, te zorgen voor humanitaire middelen en verzorgingsmiddelen en beide partijen tot redelijkheid aanzetten.
Er is ook nog een tweede amendement. De nieuwe minister van Binnenlandse Zaken heeft al een signaal gegeven. Hij wenst niet dat een dispuut dat zich in een ander deel van de wereld afspeelt, wordt geïmporteerd in ons land. We staan dan ook achter punt 4 van het tweede amendement en willen een punt 4bis toevoegen. Daarin wordt uitdrukkelijk gesteld dat veiligheid wordt geboden aan de vele betrokken gemeenschappen in Vlaanderen. Voor de betrokken gemeenschappen is de veiligheid een prioriteit.
Ik kan niet anders dan het initiatief dat een paar dagen geleden op tv aan bod is gekomen - een samenspraak tussen twee opponenten vanuit hun thuisland en waarin wordt opgeroepen tot redelijkheid en waakzaamheid - aanmoedigen en ondersteunen. (Applaus bij de meerderheid)
De heer De Bruyn heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, collega's, de situatie die vandaag in Gaza bestaat, komt niet uit de lucht vallen. Helaas doen de bommen dat nog wel, elke nacht opnieuw. De situatie van vandaag, de spiraal van geweld waarin men zich in Gaza bevindt, is mede het resultaat van een Israëlisch beleid waarbij stelselmatig de meest fundamentele grondrechten met de voeten worden getreden. De aanhoudende blokkade van Gaza, de bouw van een apartheidsmuur rond de Palestijnse bezette gebieden, het in de kiem smoren van iedere kans op normalisatie van de situatie hebben bijgedragen tot het punt waarop we vandaag zijn aanbeland. Doen alsof de inval van het Israëlische leger een antwoord op de raketten van Hamas is en daarbij zwijgen over alles wat aan deze situatie is vooraf gegaan, is intellectueel oneerlijk en vormt een onaanvaardbare herschrijving van de geschiedenis. Ook de historische werkelijkheid heeft haar rechten.
Niemand in dit halfrond koestert de illusie dat deze geweldspiraal een vreedzame samenleving in Palestina/Israël ook maar een seconde dichterbij brengt. Integendeel. Geweld is geen instrument om vrede te bereiken. En het mag een wat naïeve uitspraak zijn, maar het blijft correct dat geweld wel een hele stad kan verwoesten, maar nog geen varkensstal kan opbouwen. Daarom veroordelen we vanuit ons 'Nooit meer Oorlog'-streven steeds ondubbelzinnig en zonder enige aarzeling elk gebruik van geweld. Dat telt dus voor de raketten van Hamas en dat telt voor het geweld dat nu al tien dagen door Israël wordt toegepast op Gaza.
In het voorstel van resolutie wordt dan ook volledig terecht het geweld dat thans wordt ontplooid tegen burgers door Israël en door Hamas, veroordeeld. Cruciaal in de motie is ons inziens de duidelijke verwijzing naar en veroordeling van het disproportioneel karakter van het geweld waarmee Israël optreedt in Gaza. In Gaza wonen anderhalf miljoen mensen. Collega Verstreken verwees daar tijdens de actuele vraag al naar.
De onmogelijkheid om zich buiten dit dichtbevolkte gebied te bewegen; de onmogelijkheid, nu al vele maanden, om zich te bevoorraden, zelfs met het meest noodzakelijke; de blokkade te land en ter zee van dit gebied door Israël: dit maakt van Gaza zonder overdrijven de grootste openluchtgevangenis ter wereld. Daar optreden zoals de voorbije dagen gebeurde, kan niet anders dan een humanitaire ramp veroorzaken waarvan in eerste instantie onschuldige burgers het voornaamste slachtoffer zijn.
Een veroordeling van dit disproportionele geweld is dan ook aangewezen en heeft in se niets te maken met het innemen van een politiek standpunt, of met het innemen van een pro-Palestijns standpunt, laat staan met het innemen van een standpunt dat de staat Israël het recht zou ontzeggen om zijn burgers te beschermen. Het heeft enkel te maken met het verdedigen van en het afdwingen van respect voor mensenrechten en het internationaal humanitair recht. In dezelfde lijn ligt het veroordelen van het gebruik van clusterbommen en fosforbommen, zoals opgenomen in de resolutie.
Het is inderdaad teleurstellend dat de internationale gemeenschap slechts traag evolueert in de richting van een universeel gesteunde vraag tot een onmiddellijk staakt-het-vuren en het verlenen van doorgang voor humanitaire hulp. Dat scholen onder beheer van de VN eerst moeten worden getroffen voordat er - excusez le mot - enig schot in de zaak komt, is bedroevend. En het moet me hier toch ook even van het hart dat het me ergert dat federaal minister van Buitenlandse Zaken De Gucht niet aarzelt om in de meest duidelijke bewoordingen zijn mening te geven over onaanvaardbaar politiek of militair optreden in Congo, maar in dit geval niet veel verder komt dan te zeggen dat hij het gebrek aan internationale eensgezindheid betreurt.
Het uitblijven van een eensgezind internationaal standpunt ontslaat geen enkel lid van de internationale gemeenschap van de verantwoordelijkheid om zelf standpunt in te nemen en daar consequent naar te handelen.
De heer Gatz heeft het woord.
Mijnheer De Bruyn, ik wil u er toch op wijzen dat het tot stand komen van de humanitaire corridor mede - niet alleen natuurlijk - maar mede door onze federale minister van Buitenlandse Zaken tot stand is gebracht. Ik zou niet zeggen dat hij kijkt en ziet hoe de dingen verlopen; neen, hij onderneemt wel degelijk de actie zoals het binnen zijn mogelijkheden ligt.
Ik kan alleen maar vaststellen dat de actie die hij onderneemt, in elk geval minder duidelijk, minder snel en minder uitgesproken is dan de actie die hij eerder heeft ondernomen.
De heer Roegiers wees er al op dat de voorliggende tekst niet de best denkbare is. Het is een compromis. Men moet geen expert in tekstanalyse zijn om dit vast te stellen. Niet alleen wat er staat, maar ook wat er niet of niet meer staat, is van belang. Zelf zouden we een wat duidelijkere, wat forsere bewoording hebben verkozen. Zo klinkt het 'evalueren' van de relaties met Israël wel heel erg braaf. En ook kunnen we ons, samen met de heer Glorieux, terecht de vraag stellen of het ondersteunen van de wapenindustrie in Israël door wel nog wapenvergunningen toe te staan voor zover het gaat om wapens die niet de staat Israël als eindgebruiker hebben, in de huidige context nog te verdedigen is. Daarover zullen we de discussie aangaan in de subcommissie Wapenhandel.
Toch hebben we vanuit de oppositie de vraag om de resolutie mee te ondertekenen, positief beantwoord. Het geven van een signaal met een zo groot mogelijke meerderheid is voor ons belangrijker dan het indienen van een tekst die misschien beter weergeeft wat onze persoonlijke politieke analyse van de situatie is.
Ik som nog even de krachtlijnen van deze resolutie kort op: de veroordeling van elk geweld gericht op burgers; de veroordeling van het disproportioneel geweld zoals Israël het thans aanwendt, met daarin inbegrepen het gebruik van fosfor- en clusterbommen; het oproepen tot een onmiddellijk staakt-het-vuren en het realiseren van onmiddellijke humanitaire hulp. Deze krachtlijnen zijn voor ons doorslaggevend. Het is vanuit die bekommernis en vanuit die overweging dat mijn fractie straks de resolutie mee zal goedkeuren.
De heer Verstreken heeft het woord.
Collega's, ik heb hier al een tussenkomst gedaan en een actuele vraag gesteld aan de minister-president om voor noodhulp te zorgen. Dat is belangrijk. Ik heb daaraan toegevoegd dat het een druppel op een hete plaat is. Wij hier in Vlaanderen zullen die oorlog daar niet kunnen oplossen. Het duurt al veel te lang, maar elke stap in de goede richting helpt natuurlijk.
Ik vrees wel enigszins dat de momenteel ongelooflijk escalerende situatie weer gedurende een hele generatie langer haatgevoelens jegens de agressor zal creëren. De situatie is daar zo goed als uitzichtloos.
We maken ons allen zorgen om de ontwikkelingen in de Gazastrook. Deze ontwikkelingen hebben een weerslag op de hele regio. We maken ons ook zorgen om de kansen van een duurzame oplossing voor het conflict tussen Israël en de Palestijnen. We zijn tevens bezorgd om de humanitaire crisis waarin de Palestijnse bevolking opnieuw is terechtgekomen.
We kunnen het aanhoudend geweld en de constante raketbeschietingen door Hamas enkel veroordelen. De volgehouden weigering om het bestaansrecht van Israël te erkennen, is een van de belangrijkste redenen van de uitzichtloosheid van het vredesproces in het Midden-Oosten. Natuurlijk veroordelen we eveneens de handelwijze van Hamas, dat de Palestijnse bevolking tijdens de militaire confrontatie met Israël als menselijk schild misbruikt. We begrijpen de Israëlische nood aan veiligheid. We veroordelen echter categoriek het optreden van het Israëlisch leger, dat niet in verhouding staat tot de bedreigingen die de Israëlische bevolking voortdurend moet ondergaan.
We roepen de strijdende partijen op een staakt-het-vuren af te kondigen en de Palestijnse en Israëlische burgerbevolking te sparen. Alle initiatieven moeten ertoe strekken een politiek akkoord in verband met een tweestatenoplossing te bereiken. Beide partijen moeten die oplossing zelf onderhandelen, onderschrijven en naleven. De internationale gemeenschap moet alles in het werk stellen om de betrokken partijen tot een akkoord en de naleving van een akkoord te bewegen.
Het voorzitterschap van de Europese Unie (EU) zou hierin een belangrijke rol kunnen spelen. Misschien moeten we erop aandringen een eigen, effectieve rol als bemiddelaar in het vredesproces te spelen. De EU moet haar bijzondere relaties met de Verenigde Staten en haar gedurende jaren opgebouwd, geloofwaardig engagement ten aanzien van de Palestijnse bevolking aanwenden. De EU moet zich eenstemmig tot alle positieve krachten in Israël en in de Palestijnse gebieden richten. Die positieve krachten zijn nodig voor de toekomst van beide partijen. Het gaat om krachten die bereid zijn over een tweestatenoplossing te onderhandelen.
We kunnen ons enkel aansluiten bij de initiatieven om noodhulp naar Gaza te sturen. We zullen dit voorstel van resolutie uiteraard goedkeuren. Ook de amendementen die mevrouw Hoebeke daarnet op een degelijke wijze heeft toegelicht, zullen we volledig ondersteunen. (Applaus bij CD&V en de N-VA)
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
De bespreking is gesloten.
We zullen straks de stemmingen over de amendementen en de hoofdelijke stemmingen over de voorstellen van resolutie houden.