Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over de eventuele oprichting van nieuwe werkgroepen betreffende Brussel en de faciliteitengemeenten en de toekomst van de gemeenschapsdialoog voor de staatshervorming
Verslag
Collega's, ik zou u nog eens willen vragen de toegestane spreektijd te respecteren. De vraagstellers hebben twee minuten de tijd om hun vraag te stellen en de minister vier minuten om te antwoorden.
De heer Bourgeois heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister-president, in La Libre Belgique van vandaag staat dat de dialoog klinisch dood is. Ze voegt eraan toe dat u geen enkele, maar dan ook geen enkele wezenlijke vooruitgang hebt geboekt. Zeer zeker hebt u wat mogen freewheelen tijdens de dialoog. U hebt nog eens mogen praten over de IKEA-wet, over het grootstedenbeleid, nog eens over het eerste pakket, waarover, dacht ik toch, destijds een akkoord was bereikt en dat nu blijkbaar opnieuw het voorwerp van onderhandelingen uitmaakt, nog eens over de plantentuin van Meise, waarover er al ten tijde van Lambermont een akkoord was, en waar de Franstalige collega's in ruil voor de splitsing ervan vragen dat in heel Vlaanderen Franstaligen een Franstalige adoptieprocedure zouden mogen voeren. Als het niet erkennen van de grote principes waarop deze staat gebaseerd is, kan dit tellen.
Mijnheer de minister-president, uw collega, minister Vandenbroucke, heeft, zo lezen we, een ongetwijfeld heel interessante uiteenzetting mogen geven over het arbeidsmarktbeleid. En u bent afgekomen met wat La Libre het 'wereldberoemde' artikel 195 van de Grondwet noemt. Spottender kan niet!
Collega's, ik wil u niet onthouden wat de Franstaligen daarover zeggen. Ik citeer uit La Libre: "On a eu un beau débat au moment du dessert, se souvient un négociateur. Mais on n'est arrivé à rien." Mijnheer de minister-president, het kan moeilijk pijnlijker geformuleerd worden. Men lacht ermee aan Franstalige kant. Het wordt pijnlijk voor u, maar het is vooral pijnlijk voor Vlaanderen. Op een moment dat België zijn banken uitverkoopt, dat de Belgische staatsschuld weer aan het stijgen is, op een moment dat we echt sociaaleconomische hefbomen in handen moeten krijgen - want het ging toch over een grote staatshervorming, met de klemtoon op de bevoegdheden over de grote sociaaleconomische en fiscale hefbomen - zit alles meer dan ooit geblokkeerd. Vlaanderen moet zijn auto-industrie kunnen redden, moet maatregelen kunnen nemen om de toekomst te vrijwaren.
Mijnheer de minister-president, ik heb maar één vraag: hoe denkt u uiteindelijk resultaten te boeken tijdens de dialoog? Hoe zult u bewijzen dat het klopt wat u hebt gezegd, met name dat u van de Franstaligen garanties had om tot die grote staatshervorming te komen, waarbij het centrum van de bevoegdheden bij de twee deelstaten ligt?
De heer Van Hauthem heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, ik zal niet herhalen wat de heer Bourgeois net heeft gezegd. In mijn ogen is het tijd om kleur te bekennen. De gemeenschapsdialoog is dood. (Opmerkingen van minister-president Kris Peeters)
De gemeenschapsdialoog is zo dood als een pier. De vraag is enkel wanneer en door wie de overlijdensakte zal worden getekend.
Vorige week hebben de Franstaligen ten aanzien van de gemeenschapsdialoog bijkomende eisen gesteld. De minister-president heeft steeds verklaard dat de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde en het dossier van de burgemeesters niet op de agenda zouden staan. Die twee dossiers hebben echter al van bij het begin als een schaduw over deze dialoog gehangen.
Begin september 2008 heeft de minister-president de N-VA uit de Vlaamse Regering gekieperd. (Opmerkingen van minister-president Kris Peeters)
De minister-president heeft zich voorgenomen het vel van premier Leterme te redden. Hij heeft verklaard dat hij het heft in eigen handen zou nemen en dat hij de gemeenschapsdialoog tot een goed einde zou brengen. Zijn uitgangspunt was dat voor 2009 op basis van het eerste pakket van de staatshervorming een aantal deelakkoorden moesten worden gesloten.
De heer Van Rompuy heeft dat eerste pakket in maart 2008 trouwens nog bagatellen genoemd. (Opmerkingen van de heer Eric Van Rompuy)
Vorige vrijdag, tijdens een uitzending van De Keien van de Wetstraat, heeft de minister-president verklaard dat hij niet op de eisen van de Franstaligen wil ingaan en dat hij voor het einde van het jaar resultaten wil zien. (Opmerkingen van minister-president Kris Peeters)
Het is ondertussen begin december 2008. De geplande vergadering heeft niet plaatsgevonden. We vragen ons af wat er in de gemeenschapsdialoog eigenlijk allemaal wordt besproken. Ik citeer in dit verband La Libre Belgique. Indien deze uitspraak niet klopt, moet de minister-president dat maar laten weten. Ik citeer enkel de titel: "Le ministre-président Peeters n'a pu sceller aucune avancée décisive". Dit toont aan dat hij daar niets heeft bereikt.
Minister-president Peeters was in feite de enige die met betrekking tot de gemeenschapsdialoog nog een positieve boodschap verkondigde. Hij wees er steeds op dat de sfeer goed was en dat er werd onderhandeld. Ik stel vast dat vooral over de Nationale Plantentuin van Meise en over het stedenbeleid is gediscussieerd. Hij heeft zich nochtans steeds afgevraagd waarom daarover nog zou moeten worden onderhandeld.
De minister-president zit in het slop. Het begint hem allicht te dagen dat de Franstaligen absoluut geen staatshervorming willen. Bij de aanvang van de gesprekken heeft hij verkondigd dat hij niet met zijn voeten zou laten spelen. (Opmerkingen van minister-president Kris Peeters)
Ze spelen al wekenlang met zijn voeten. Het wordt tijd dat hij de juiste conclusie trekt en de gemeenschapsdialoog dood verklaart. We moeten hier zelf de stekker uittrekken. Hij moet, samen met het Vlaams Parlement, onderzoeken wat we in de toekomst moeten doen. De gemeenschapsdialoog voortzetten, is zinloos en heilloos. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Minister-president Peeters heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, aangezien beide vraagstellers de gemeenschapsdialoog dood hebben verklaard, wil ik toch even opmerken dat er voor sommigen onder ons leven na de dood is. Zij zijn de doodgravers van een dialoog die we volgens het Vlaams Parlement moesten aangaan. De heer Van Dijck heeft de gemeenschapsdialoog toen vurig verdedigd. Hij heeft verklaard dat we, onder bepaalde voorwaarden, een geloofwaardige gemeenschapsdialoog moesten opstarten en voeren. (Opmerkingen)
Als lid van de Vlaamse Regering heeft de heer Bourgeois nog verschillende gesprekken over de voorwaarden voor het opstarten van de gemeenschapsdialoog meegemaakt. Op een bepaald ogenblik hebben zijn partij en hijzelf besloten die dialoog niet aan te gaan en geen plaats rond de tafel te nemen. Hij heeft toen afscheid genomen van de Vlaamse Regering. Nu komt hij met enig leedvermaak vertellen wat hij in La Libre Belgique heeft gelezen.
Ik wil hier nogmaals herhalen dat het Vlaams Parlement en de Vlaamse Regering mij verschillende keren een mandaat hebben gegeven. Ik heb dat mandaat aangegrepen om een geloofwaardige gemeenschapsdialoog op te starten en te voeren. Ik kan iedereen verzekeren dat die geloofwaardigheid er van bij het begin is geweest, er nog steeds is en er in de toekomst opnieuw kan komen.
Op dit ogenblik is de gemeenschapsdialoog opgeschort. Op dit vlak hebben de vraagstellers gelijk. Er wordt niet meer vergaderd. Wat binnen de Vlaamse Regering over de geloofwaardigheid van de gemeenschapsdialoog is gezegd, is voor mij zeer belangrijk. Eenmaal de gemeenschapsdialoog opnieuw wordt opgestart, zal ik over die geloofwaardigheid waken.
U vraagt naar de garanties. Er zijn garanties gegeven. Brussel-Halle-Vilvoorde komt niet op de gemeenschapsdialoog en gaat niet, op basis van een verklaring van de premier op 21 september, op een parallelle wijze behandeld worden. De drie burgemeesters waren geen agendapunt van de gemeenschapsdialoog en kunnen dat ook niet zijn in de toekomst.
Met betrekking tot het derde punt bent u wat smalletjes. Het toont wel aan dat u kranten leest, mijnheer Bourgeois. Dat is op zich al positief. Kranten citeren is gemakkelijk. Het gaat over veel meer dan alleen maar de plantentuin. Het gaat over het zogenaamde contentieux: de plantentuin, gebouwen en terreinen, adoptie. Dat werd in het Overlegcomité op het federale niveau al meerdere keren besproken. Dat moet zo snel mogelijk worden opgelost. We zijn daar ook door.
Ook het eerste pakket, dat nog een aantal knelpunten bevatte, is volledig uitgeklaard. Ook over het arbeidsmarktbeleid is gediscussieerd, we zijn daar al heel ver gegaan. Ook met betrekking tot het grootstedenbeleid, de 67 miljoen euro van minister Marie Arena, hebben we stappen gezet. Ook inzake justitie en de aftrek van een aantal posten in de personenbelasting. Al die elementen zijn technisch bekeken. Vergeet ook artikel 195 van de Grondwet niet. Ook dat is besproken.
Natuurlijk zijn er nog geen akkoorden. Die vraag is terecht. Waar blijven de akkoorden? Maar stellen dat er niets is gebeurd, dat men zich heeft beziggehouden met de zaken die u, mijnheer Bourgeois, opnoemt… Die zaken zaten erin, maar het gaat om heel wat meer. Als we dat pakket kunnen afwerken voor de verkiezingen van 2009, zullen we, op basis van wat de Vlaamse Regering en dit parlement hebben gezegd, namelijk dat we ervoor moeten zorgen dat er deelakkoorden zijn voor de regionale verkiezingen en dat de grote problemen, de financiering, de fiscale autonomie, moeten worden aangepakt en voorbereid, heel snel na die regionale verkiezingen stappen kunnen zetten in de grote staatshervorming.
Ik kom tot het laatste element. Na de discussie en de beslissing over de drie burgemeesters hebben de Franstaligen gezegd dat ze de gemeenschapsdialoog opschorten en niet meer naar de vergaderingen komen. Er was deze week een vergadering gepland en er zijn er nog een paar gepland. Ik heb publiek gezegd en ik herhaal het hier: als binnen enkele weken niet duidelijk is dat die dialoog geloofwaardig kan worden heropgestart en, als hij wordt heropgestart, dat er ook zeer snel deelakkoorden kunnen worden afgesloten, dan is die dialoog 'einde verhaal'. Ik heb altijd gezegd dat ik niet in een praatcafé zal zitten, dat ik niet mijn tijd ga verdoen. Er moeten deelakkoorden worden afgesloten die ik hier kan verdedigen. Als dat niet kan en u, collega's, mij daarop aanspreekt, dan zal ik samen met de andere leden van de delegatie zelf de conclusies trekken. Dat zal niet lang meer duren. Dat is geen kwestie van maanden maar een kwestie van weken.
Mevrouw de voorzitter, collega's, ik denk dat wij op deze manier de grote staatshervorming, die hier al meerdere keren, met de resoluties en alle debatten die wij hier hebben gehad, werd besproken, zullen kunnen aanvatten. Als wij erin slagen om die pakketten voor de regionale verkiezingen rond te krijgen, en ook de grote problemen, financiering, fiscale autonomie en een aantal andere, voor te bereiden, dan hebben wij meer dan invulling gegeven aan de afspraken die hier zijn gemaakt.
Als dat niet kan, zal ik met betrekking tot een geloofwaardige dialoog mét deelakkoorden samen met de collega's de gepaste conclusies trekken. (Applaus bij CD&V)
Mijnheer de minister-president, u schrijft mij gevoelens toe die ik niet heb. Ik heb geen leedvermaak. Ik wil dat er hervormingen komen voor Vlaanderen. Ik wil dat er vooruitgang wordt geboekt. Maar u bewandelt wegen die absoluut niet leiden tot resultaat. (Opmerkingen van de heer Eric Van Rompuy)
Mijnheer Van Rompuy, stel in het vervolg alstublieft uw vragen, want dit is geen debat. Ik wil met u debatteren. Ik wil al uw uitspraken op een rijtje zetten en dan zullen we ons echt amuseren. (Opmerkingen van de heer Eric Van Rompuy)
Ik zal u straks uitleggen wat die weg had moeten zijn. Ik heb absoluut geen leedvermaak. U verwijt mij dat ik informatie uit kranten haal. Het spijt me, maar vaak zijn de Franstalige kranten vrij goed geïnformeerd. Zij citeren letterlijk onderhandelaars. Ik wou dat het omgekeerd was. Ik wou dat u ons echt een stand van zaken gaf en niet met grote woorden zou schermen. Ik wou dat u zou zeggen wat er op tafel ligt en hoever u daarmee bent gekomen en niet alleen maar wat zou praten over het arbeidsmarktbeleid, wat minister Vandenbroucke doet. Als je dat vergelijkt met ons programma, kan je dat helemaal niet ernstig nemen. Laat ons ernstig zijn en uitgaan van wat op 5 september is overeengekomen. (Opmerkingen van de heer Eric Van Rompuy)
Op 5 september heeft deze regering gezegd dat er een grote staatshervorming moest komen, met het zwaartepunt van de bevoegdheden bij de twee deelstaten. Het spijt me zeer, maar wat u allemaal opsomt, beantwoordt daar niet aan. Het beantwoordt niet aan de verwachtingen die Vlaanderen had in deze dialoog. Wat meer is, ook uw minister heeft dit akkoord van 5 september goedgekeurd, het zevenpuntenakkoord. Daarover oordelen wij en over niets anders.
Mijnheer de minister-president, u zegt dat de dialoog weer kan opgestart worden. Ik denk dat u zo stilaan de enige bent die dat nog gelooft. Wat had er inderdaad moeten gebeuren? Er mocht geen federale regering gevormd zijn zonder een akkoord. Want zo was het: "Wij stappen niet in een federale regering zonder akkoord." Daarna zou Yves Leterme niet uit de regering stappen zonder een akkoord. Dan moest Kris Peeters het oplossen. Nu zegt hij dat hij desnoods de stekker zal uittrekken. Maar waar staan we dan? Daar moet u zich niet mee op de borst kloppen. Dat brengt ons geen stap dichter bij de grote staatshervorming, waarvan - ik herhaal het - elke dag bewezen wordt dat we ze nodig hebben.
Mevrouw de voorzitter, ik zal me niet bezighouden met de vechtscheiding tussen CD&V en de N-VA, die maar blijft duren. Dat is hun probleem.
U zegt twee dingen. U zegt dat we al goed zijn opgeschoten, maar dat er nog geen akkoorden zijn. Het mag ook niet meer te lang duren. In feite zegt u dat u misschien over ernstige dingen hebt gesproken, maar zolang er geen akkoord is, is er geen akkoord. Als u zelf zegt dat het nog maar een paar weken mag duren, dan weet u, diep in uw hart, dat het eigenlijk afgelopen is omdat de Franstaligen het dossier van BHV - het dossier van de dossiers - als een schaduw over de onderhandelingen laten hangen.
U zegt dat u een mandaat hebt van het Vlaams Parlement. Weet u wat uw mandaat is? Uw mandaat is uw Vlaams regeerakkoord. Dat is uw mandaat. U hebt dat in het voorjaar vertaald in uw Octopusnota, waarvan ik u heb gezegd dat het een correcte vertaling was van het Vlaams regeerakkoord. Nu bent u naar onderhandelingen gegaan met een wit blad. Van mandaat van Vlaams regeerakkoord, over Octopusnota: u bent gewoon gegaan met een wit blad. Alles is bespreekbaar. Er bestaat geen Vlaams regeerakkoord meer. Er bestaat geen Octopusnota meer.
Daarmee hebt u geprobeerd de Franstaligen te verleiden. U hebt tot uw scha en schande moeten vaststellen dat de Franstaligen zelfs niet ingingen op die ultieme verleidingspoging, want ze komen niet opnieuw bij elkaar. Begint het u nu nog niet te dagen dat de Franstaligen geen enkel deelakkoord voor de verkiezingen, laat staan voor Nieuwjaar, zullen afsluiten? U hebt dus geen garanties.
Trek uw conclusies, mijnheer de minister-president. U hoeft geen week meer te wachten, want ze zijn al maanden met uw voeten aan het spelen. Ze zijn al maanden een praatcafé aan het maken. Trek dan zelf de stekker uit.
Wat het leven na de dood betreft, zijn we misschien van dezelfde obediëntie. Als de dialoog afgelopen is, dan is er een leven na de dood. U moet dan denken aan plan B. Met dit parlement, met onze bevoegdheden, misschien zelfs stappen kunnen zetten naar een onafhankelijke Vlaamse staat, dat is leven na de dood. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Mevrouw de voorzitter, ik ga niet in herhaling vallen. Maar het is toch wel belangrijk om te onderstrepen dat wij, gemandateerd vanuit dit Vlaams Parlement en de Vlaamse Regering, alles gedaan hebben om stappen vooruit te zetten in de staatshervorming.
Sommigen hebben gemeend bij deze gemeenschapsdialoog een stap opzij te moeten zetten en er niet aan deel te nemen. Mijnheer Bourgeois, dat is uw volste recht. Maar we hebben daar heel veel energie ingestoken, en het was geen praatcafé. Ik denk dat we, met al die nota's, nog nooit zo ver hebben gestaan.
U hebt gelijk, er moeten akkoorden en deelakkoorden afgesloten worden. Mijnheer Bourgeois, u weet zeer goed dat, toen we er in de Vlaamse Regering over gesproken hebben, we gezegd hebben dat er deelakkoorden voor de regionale verkiezingen moesten komen, om na de regionale verkiezingen de grote pakketten af te ronden. U weet dat zeer, zeer goed.
Dat is de dynamiek die we hebben ontwikkeld. Maar, collega's, maak u geen zorgen. U zou nu al graag hebben dat hier vandaag wordt aangekondigd dat het gedaan is. Ik ben iemand die volhardt, omdat ik ervan overtuigd ben dat we noodzakelijke stappen in die staatshervorming moeten zetten. Als het niet kan en als het niet lukt, zal ik daar ook de conclusies uit trekken. Maak u geen zorgen. Dat zal geen maanden duren of zeer onduidelijk zijn, het zal heel duidelijk zijn.
Maar vandaag zeggen dat ik er de stekker uit moet trekken, op basis van de argumentatie die u hebt gegeven, is niet goed. De argumentatie klopt niet en het is, wat mij betreft, de volgende dagen en weken van essentieel belang om te kijken of we die gemeenschapsdialoog geloofwaardig kunnen heropstarten. Dat betekent zo snel mogelijk deelakkoorden sluiten. Daar moet duidelijkheid over gebracht worden, anders is de heropstart van die gemeenschapsdialoog niet meer aangewezen. Dat vandaag zeggen, is te vroeg. We hebben daar nog een aantal weken tijd voor, maar geen maanden. Ik kan niet duidelijker zijn dan dat, denk ik. (Applaus bij de meerderheid)
Mijnheer de minister-president, u vergist zich. In tegenstelling met wat de heer Van Hauthem zegt, heb ik niet gezegd dat u er de stekker moet uittrekken. Ik heb gezegd dat, als u er de stekker uittrekt, dat geen goede zaak is. Dat bewijst dat de strategie niet werkt, en dan staat u aan het einde van het verhaal. Dan is de derde terugvalpositie ook weg en staat Vlaanderen helemaal met lege handen.
Ik stel tot mijn spijt vast dat u de voorzet die de heer Van Hauthem geeft, ook binnentrapt en ingaat op de discussie binnen dit kartel. Ik heb alleen gezegd dat u geen garanties had. U weet dat heel goed. Uw partijbestuur heeft eveneens, in een eerste fase, gezegd dat er geen garanties zijn. Er zijn ook geen garanties.
Ik houd mij aan het akkoord van 5 september. Dat zegt heel duidelijk dat er concrete resultaten moeten zijn voor het einde van deze regeerperiode. Dan gaat het niet over de plantentuin van Meise en niet over bevoegdheden die de federale overheid nu usurpeert, maar over grote, wezenlijke hervormingen. Daar komt u niet aan toe, omdat alle machtsmiddelen om daartoe te komen stuk voor stuk uit handen gegeven zijn. (Applaus bij de N-VA)
Mijnheer de minister-president, nog eens: ik ga me niet bemoeien met de vechtscheiding. De strategie van heel deze Vlaamse Regering is tot nu toe inderdaad mislukt. Wat u zegt, komt hierop neer: ik geef het nog een paar weken, maar eigenlijk heb ik de hoop dat het nog tot iets komt al opgegeven. Niet op basis van onze argumenten, maar op basis van de wijze waarop de Franstaligen de voorbije weken gehandeld hebben.
Het begint u effectief te dagen, u moet het alleen nog publiek toegeven.(Applaus bij het Vlaams Belang)
Het incident is gesloten.