Verslag plenaire vergadering
Verslag
Algemene bespreking
Dames en heren, de algemene bespreking is geopend.
De heer Matthijs, verslaggever, heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, collega's, in de commissie heeft de minister van Financiën en Begroting verklaard dat de voorliggende derde aanpassing van de begroting 2008 een onmiddellijk gevolg is van de beslissing van de Vlaamse Regering om voor 500 miljoen euro te participeren in de nieuw op te richten naamloze vennootschap rond Ethias. Daarbij werd gebruik gemaakt van de bijzondere procedure der begrotingsberaadslaging, zoals geregeld in artikel 44 van de gecoördineerde wetten op de rijkscomptabiliteit.
De motivering van de regering en de minister om gebruik te maken van die bijzondere procedure van de gecoördineerde wetten op de rijkscomptabiliteit was dat de acute mondiale financiële crisis een snelle oplossing vereiste. Hierbij vermeldde de minister dat de bepaling van het genoemde artikel 44 van de wetten op de rijkscomptabiliteit over het in kennis stellen van het Vlaams Parlement en het Rekenhof correct werd nageleefd.
In het voorliggend ontwerp van decreet wordt de betreffende regeringsbeslissing bekrachtigd. De minister heeft nog vermeld dat de instap betaald werd met kasmiddelen. Daarom moet de Vlaamse Regering aan het Vlaams Parlement een machtiging vragen.
Bij de onderhandelingen over de 'term sheet' wordt de Vlaamse overheid begeleid door het beurshuis Petercam en een gespecialiseerd advocatenkantoor.
De regering heeft voorwaarden opgelegd. Ze komen neer op een complete herstructurering van het bedrijf Ethias, en de oprichting van een nieuwe holding, de nv Ethias Finance, waarin de bestaande onderlinge verzekeringsvennootschappen en de nieuwe investeerders participeren.
De Vlaamse overheid eist ook dat de nieuwe naamloze vennootschap een businessplan opstelt met een solvabiliteitsdoelstelling en een daarop afgestemd dividendenbeleid, een professionalisering van de raad van bestuur en dat de drie participerende overheden er zich toe verbinden om binnen een vastgelegde termijn uit te stappen voor 51 percent.
Het ontwerp van decreet werd met negen stemmen eenparig goedgekeurd. (Applaus)
De heer Peumans heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, collega's, ik zal kort zijn. Het dossier-Ethias is echter toch wel belangrijk. Mijnheer de minister, ik heb trouwens een aantal vragen gesteld bij de constructieve bespreking in de commissie voor Financiën. De vraag is nu hoe het staat met dat dossier. Ik verwijs naar de inbreng van minister-president Peeters in de mededeling van de regering, waarop toen een debat is gevolgd. Op 22 oktober zei hij: "Ik heb bij het vijfde principe duidelijk aangegeven dat governance een van de vijf elementen is die we naar voor schoven. We gaan vanuit de Vlaamse Regering met onze participatie - 25 percent plus 1 - drie bestuurders naar de raad van bestuur en de nieuwe vennootschap sturen. We gaan daar met de nodige zorg in de schoot van de Vlaamse Regering overleg over plegen. We gaan voor een maximale professionalisering. We gaan de hele managementstructuur aanpassen." Daarna zei hij ook: "De structuur zal de volgende weken en maanden op een zeer professionele manier verder worden uitgebouwd." Zoals ook in het verslag van de heer Matthijs werd aangegeven, wordt een gespecialiseerd advocatenkantoor en Petercam ingehuurd.
Mijnheer de minister, ondertussen zijn de wittebroodsweken achter de rug. Dat hoop ik tenminste. We zijn nu ongeveer een maand verder. Het zou goed zijn dat we een compleet zicht krijgen op het dossier.
Ik stel me nog een paar vragen. Wie zullen de door de Vlaamse Regering afgevaardigde bestuurders zijn? Wanneer zullen die bestuurders beginnen? Als ik me niet vergis, zullen drie bestuurders uit de drie verzekeringsmaatschappijen afkomstig zijn. Welk tijdspad hanteert de Vlaamse Regering? Hoe zal de Vlaamse Regering de zogenaamde financiële deskundigheid van de bestuurders beoordelen? De minister heeft duidelijk verklaard dat hij deze zaak op een professionele wijze wil aanpakken. Het lijkt me goed te weten op welke manier dit precies zal gebeuren. In welke zin wil de Vlaamse Regering de managementstructuur aanpassen om tot een maximale professionalisering van de organisatie te komen? Welke rol ziet de minister weggelegd, indien ik die vraag hier mag stellen, voor de uittredende voorzitter van Ethias?
Tijdens de bespreking van de voorliggende begrotingswijziging heeft de minister het over een term sheet gehad. De Vlaamse Regering zou over het dossier rapporteren "op het ogenblik dat de lopende onderhandelingen over de term sheet rond zijn". Aangezien dit zeer belangrijk is, zouden we hierover graag enige duidelijkheid krijgen.
De eisenbundel van de minister oogt bijzonder indrukwekkend. Hopelijk geldt dit ook voor de toekomstperspectieven van de organisatie. Ik hoop dit om de doodeenvoudige reden dat Ethias in Limburg een zeer belangrijke werkgever is. Ik denk dat ongeveer 650 mensen bij Ethias hun brood verdienen.
De belangrijkste vraag betreft uiteraard de professionalisering. Dit zal in de loop van de komende dagen en weken ongetwijfeld nog aan bod komen. Ethias zit met een aantal verlieslatende participaties, die vooral in de omgeving van Luik zijn gesitueerd. Indien die participaties een bijdrage tot de tewerkstelling of tot de sociale economie leveren, zijn het in mijn ogen goede participaties. De vraag is wanneer we hier op korte termijn duidelijkheid over zullen krijgen.
Mijnheer de minister, op welke manier wilt u hierover aan het Vlaams Parlement rapporteren?
De heer Verougstraete heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, we hebben tijdens de commissiebesprekingen al verklaard dat we deze derde aanpassing van de algemene uitgavenbegroting voor 2008 zullen goedkeuren. Zoals de heer De Reuse, die hier vandaag niet kan zijn, toen heeft vermeld, doen we dit in feite met het mes op de keel. We keuren de aanpassing van de algemene uitgavenbegroting goed omdat dit ons nodig lijkt. We willen immers de spaarders van Ethias voor een financieel debacle behoeden. We keuren dit onder voorbehoud goed. De structuur van Ethias moet grondig worden gewijzigd. Het management en de raad van bestuur moeten worden versterkt en geprofessionaliseerd.
Zoals in het editoriaal van De Standaard van 21 oktober 2008 te lezen staat, hebben een combinatie van het gebrek aan transparantie, gevaarlijke beleggingen en een zwak management Ethias in de problemen gebracht. Het is dan ook onze uitdrukkelijke eis dat het bestuur van Ethias op een duidelijke wijze wordt gedepolitiseerd. Voor het management van een zo belangrijk bedrijf lijkt het me logisch dat wordt gezorgd voor bekwame en professionele elementen.
Mijnheer de minister, hoe zit het met de herstructurering? Hoe zit het met de professionalisering van de raad van bestuur? Hoe zit het met de financiële toestand van Ethias? We mogen niet uit het oog verliezen dat een groot gedeelte van de garanties bestaat uit aandelen van Dexia. De waarde van die aandelen daalt nog steeds verder.
Minister Van Mechelen heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, we hebben hier al een paar keer over Ethias gedebatteerd. De heer Peumans heeft daarnet correct geciteerd: "De Vlaamse Regering zal rapporteren over het Ethias-dossier op het ogenblik dat de lopende onderhandelingen over de term sheet rond zijn".
Die onderhandelingen zijn nog niet rond, voor alle duidelijkheid. Er is wel, op onze vraag, een rapportering gemaakt door Hans Verstraete, de CEO van Nateus. Nateus wordt het operationele vehikel onder de nieuwe raad van bestuur die wordt gecreëerd. Deze onderhandelingen worden voortgezet.
Ik heb gepleit voor een verdere professionalisering van de raad van bestuur. Gelet op de enorme uitdagingen waar Ethias voor staat en gezien de evoluties van de beurskoersen zal dit een permanente aandacht vergen van al diegenen die erbij betrokken zijn.
Ik heb ondertussen de kans gekregen om een misverstand uit te praten met de huidige voorzitter van Ethias. Ik heb hem duidelijk kunnen maken wat ik bedoel. Mijnheer Peumans, wij hebben op dit ogenblik informeel gepraat over de drie bestuurders die de Vlaamse Regering officieel zal voordragen. Dat is nog niet gebeurd. Informeel kan ik u zeggen dat de huidige uittredende voorzitter er niet bij is. Over het profiel van de drie bestuurders kan ik u zeggen: de eerste heeft enorm veel ervaring met risicokapitaal; de tweede komt uit de bancaire sector en is wat dat betreft een specialist; de derde is een autoriteit op het vlak van het verzekeringswezen en meer in het bijzonder van het beheer van pensioenfondsen en pensioenkassen.
Het is de bedoeling dat de Vlaamse Regering, zodra de term sheet is onderhandeld en wij formeel onze bestuurders hebben voorgedragen, hierover een beslissing zou nemen. Bij een van de drie bestuurders was het nog wachten op de toelating van de instanties waar hij nu voor werkt om dit te mogen cumuleren. Als de drie zouden toezeggen, kunnen wij drie ijzersterke personen afvaardigen naar de raad van bestuur. Ik kan mij, samen met de Vlaamse Regering, borg stellen voor de deskundigheid en de kwaliteit die zij uitstralen.
Het dossier komt stilaan in zijn finale fase. De term sheet is nog niet ondertekend, maar wordt nog verder onderhandeld.
De heer Sannen heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, ik vind het belangrijk dat wij professionaliseren, maar ik vind het toch nodig de dingen een beetje in hun kader te plaatsen. Als ik zie wat er op dit moment bij KBC gebeurt, vraag ik mij af wat professionaliseren is. Ik zie wat er bij Fortis is gebeurd en ik lees dat een belangrijk man, de heer Miller van Dexia, een jurist, vorig weekend in de kranten zegt dat hij onvoldoende kon inschatten welke risico's bepaalde beleggingsproducten of bepaalde spaarproducten allemaal inhielden. Wat wij soms als professionalisering beschouwen, daar moeten wij niet te simplistisch overheen gaan. Wij moeten niet de ene als niet-professioneel beschouwen, en de ander dan weer de hemel in prijzen, terwijl hij de voorbije jaren even grote fouten heeft gemaakt.
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
De algemene bespreking is gesloten.
Artikelsgewijzebespreking
Dames en heren, aan de orde is de artikelsgewijze bespreking van het ontwerp van decreet. (Zie Parl. St. Vl. Parl. 2008-09, nr. 19/1).
Er zijn amendementen tot vervanging van het enige artikel, tot toevoeging van nieuwe artikelen 2, 3 en 4 en op de bijhorende tabel. (Zie Parl. St. Vl. Parl. 2008-09, nrs. 19/3-4)
De stemmingen over de amendementen worden aangehouden.
De artikelsgewijze bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemming over het ontwerp van decreet houden.