Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Vrancken heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mevrouw de minister, collega's, zondag was het weer miserie op onze wegen, niet omdat een aantal vrachtwagens voor ongevallen hebben gezorgd - want die mogen er in het weekend in principe niet op -, maar wegens de sneeuw.
Nu vormt sneeuw niet zo direct een probleem, zeker niet als ze op voorhand wordt aangekondigd. De automobilist was ervan op de hoogte. Iedereen was ervan op de hoogte, want het KMI heeft natuurlijk ruim op voorhand gewaarschuwd voor een zware sneeuwval, maar blijkbaar hebben de strooi- en ruimingsdiensten dat niet geweten. Ik kan me voorstellen dat de strooidiensten een aparte antenne met het KMI hebben en daardoor dus ook op de hoogte zijn van de toestand.
We stellen vast dat er veel te laat geruimd werd. De automobilisten stonden stil, er zijn ongevallen gebeurd en op bepaalde plaatsen werd zelfs niet geruimd, maar werd er gestrooid - en we weten dat strooien op een dikke laag sneeuw helemaal niets helpt. De miserie was des te groter. Dit is geen alleenstaand feit. Ik heb het niet over bepaalde gemeenten in Vlaanderen, maar over een algemeen probleem.
Het is zeker geen alleenstaand feit, want op dinsdagmorgen viel precies hetzelfde voor met ijzel. Ook daarvoor had het KMI gewaarschuwd. Ook toen is er veel te laat ingegrepen.
Waarom zijn onze diensten, die voldoende geïnformeerd moeten zijn, zo laat in actie gekomen? Wat zult u daaraan doen? Nu is het in het weekend gebeurd. Als het op een weekdag gebeurt, terwijl België dient als transitland voor internationaal verkeer, zal de chaos nog veel groter zijn. Hoe zult u het probleem oplossen?
Minister Crevits heeft het woord.
Collega's, iedereen heeft de winterprik enkele dagen geleden gevoeld. Zondagavond al heb ik een verslag gevraagd van de werkzaamheden. Dat is intussen binnen. Daaruit blijkt dat er tussen vrijdagavond en dinsdagmorgen heel wat werkzaamheden geweest zijn.
U zegt dat het te laat is gebeurd. Maar elke provincie bevestigt mij dat er preventief gestrooid is, op sommige plaatsen tot vijf keer toe. U hebt gelijk dat men goed kan bijhouden wanneer er gestrooid moet worden. Het heeft geen zin om vrijdagavond te strooien als het pas zaterdagavond sneeuwt. Dat wordt ook bijgehouden. Men moet ervoor zorgen dat er gestrooid is in de laatste zes uur voor het moeilijk wordt. Op veel plaatsen is dat goed gelukt. Er zijn problemen geweest: in Vilvoorde en op de E313.
Tussen vrijdag en zondag is meer dan 10.000 ton zout gestrooid, met alle kosten van dien. Het is nu zaak om een en ander goed te monitoren en tot goede oplossingen te komen voor de knelpunten.
Mevrouw de minister, ik dank u voor uw antwoord. U zegt dat er preventief gestrooid is en achteraf ook nog. Ik hoor niets over ruimen. Een dikke laag sneeuw moet worden geruimd.
Dat er preventief gestrooid is, zal wel zo zijn op bepaalde plaatsen. Toch kan ik me niet van de indruk ontdoen dat er in het grootste deel van Vlaanderen niet gestrooid of geruimd is. Het is opvallend dat de politiediensten van de Antwerpse Kempen een klacht hebben neergelegd tegen de strooidiensten omdat ze veel te laat in actie zijn geschoten.
De heer Penris heeft het woord.
De heer Vrancken heeft een punt. Mevrouw de minister, misschien hebben uw diensten wel veel gewerkt, maar ik heb niet de indruk dat ze goed hebben gewerkt. Strooien was blijkbaar niet het afdoende antwoord op de winterprik. Men had ook moeten ruimen. Zijn de ruimingsmiddelen ingezet?
In Limburg, rond Lummen, was er een bijkomend probleem omdat er werkzaamheden aan de gang waren. Dat heeft voor heel wat fileleed gezorgd, dat misschien zonder de winterprik minder erg was geweest.
Mijnheer Penris, dat is absoluut niet juist.
Ik zeg maar wat de mensen mij komen vertellen. In Veurne zijn er problemen geweest. Er is misschien gewerkt, maar zeker niet efficiënt. Daar moet u als minister ook over waken.
De heer Sauwens heeft het woord.
Ik hanteer een andere toon. We leven in een bizarre tijd. Tegen elke ziekte moet een pil bestaan, anders zijn de dokters fout. Als er 48 liter water valt op een halfuur tijd, wat geen enkele riolering kan slikken, is het gemeentebestuur fout. Op het ogenblik dat er overmacht is door weersomstandigheden, zoekt men toch ergens een schuldige.
Meer dan 2000 mensen hebben een heel weekend gewerkt in de strooidiensten. Ze hebben dat schitterend gedaan. We kunnen ons zelfs de vraag stellen of 10.000 ton zout wel gunstig is voor het milieu. Het kan bijna niet worden aanvaard, en op dat ogenblik komt er toch nog kritiek. Er zijn knelpunten geweest, dat geef ik toe.
Ik ben zelf in Lummen geweest. Ik heb daar kunnen zien hoe bouwvakkers en Vlaamse ingenieurs er samen in de meest barre weersomstandigheden schitterend werk hebben geleverd.
Dat is niet aan de orde.
We moeten vermijden dat we de indruk wekken, zoals u doet met uw actuele vraag, voor elk natuurlijk fenomeen van overmacht of catastrofe altijd een menselijke oplossing te hebben. We moeten niet altijd alle schuld bij de politiek leggen. (Applaus)
Mijnheer Sauwens, u spreekt van overmacht, maar er is geen overmacht geweest.
Het was wel overmacht, en de diensten hebben gedaan wat ze konden. Laten we stoppen met die negatieve spiraal om alle schuld bij de politiek te leggen.
De heer Koninckx heeft het woord.
Ik wil wijzen op het probleem dat de federale politie geen klacht, maar een proces-verbaal heeft opgesteld tegen de strooidiensten in Geel. Het is inderdaad niet de schuld van de politiek, mijnheer Sauwens, daarin volg ik u. Maar we zullen met een probleem van verantwoordelijkheid worden geconfronteerd, als het schuldig verzuim wordt bewezen.
Ik refereer aan een uitspraak na een dodelijk ongeval in Diepenbeek in 2002, waar zowel de gemeente als het Vlaams Gewest, zowel in eerste aanleg voor de politierechtbank als in beroep, werden veroordeeld. Ze hebben de schade moeten betalen voor dat ongeval. De rechter oordeelde dat de gemeente en het Vlaamse Gewest de nodige voorzorgen hadden moeten nemen. Het ging om een open asfaltlaag met slipgevaar bij vriesweer. Dat was niet aangeduid, en er was niet gestrooid. Ik wil maar zeggen dat de mensen van Geel na acht oproepen niet hebben gereageerd op het proces-verbaal.
Waar de verantwoordelijkheid nu ligt, weet ik niet. Er zijn tien ongevallen gebeurd, die werden vastgesteld door de federale politie, en die men wijt aan het feit dat er niet is gestrooid. Ik wil ervoor waarschuwen dat de overheid riskeert op te moeten draaien voor de kosten als dat schuldig verzuim wordt bewezen.
Ik snap dat het gaat over een probleem van Geel en dat de burgemeester van Geel wil antwoorden, maar ik geef eerst het woord aan minister Crevits. Daarna kan men nog reageren.
We moeten de feiten bekijken zoals ze zijn. Mijnheer Vrancken, als u zegt dat de winterprik was aangekondigd en voorspeld, dan zeg ik dat we geen 24 uur op voorhand moeten gaan strooien. Dat zou een 'waste of strooisel' zijn.
In een bepaalde zone rond Vilvoorde was lichte sneeuwval aangekondigd vanaf 14 uur, bij positieve temperaturen, en sneeuw die zou overgaan in regen. De feiten hebben uitgewezen dat het zware sneeuwval was en dat het onmiddellijk is beginnen vriezen. Die omstandigheden werden absoluut niet aangekondigd of voorzien. We kunnen in de mate van het mogelijke inspelen op de omstandigheden, maar het is onmogelijk om alles precies te voorzien.
Mijnheer Vrancken, als u zegt dat er niet geruimd is, dan is dat fout. Als u eerlijk bent, dan zult u hebben vastgesteld dat er wel is geruimd. Als het heel hard sneeuwt en er ontstaan problemen op bepaalde plaatsen, kun je onmogelijk ruimen bij elk probleem of incident. De ruimingswagens kunnen niet over alle andere wagens heen springen. Dat weet iedereen. Er zijn problemen geweest, en we zullen proberen die op te lossen.
Mijnheer Koninckx, ik heb uw opmerking zeer goed beluisterd. Ik weet dat er een pv is opgemaakt. Mijn administratie stelt dat er op die plaats preventief is gestrooid. Het gaat om een zone met open asfalt waar zeer duidelijk borden staan die aankondigen dat er mogelijks ijzelvorming is. U kent het probleem van open asfalt. Men mag daarop strooien zoveel men wil, maar daar blijft water op staan.
Wat de oproepen betreft, is mijn administratie formeel. Er is een oproep binnengekomen rond 16 uur. Rond 16.30 uur is men ter plaatse gaan kijken, en toen was daar geen enkel probleem. De inspectieverslagen van de uren voordien zijn ook beschikbaar. Zij tonen aan dat de zone wel degelijk geïnspecteerd is. Ik zal echter niet vooruitlopen op de gevolgen die aan een proces-verbaal worden gegeven.
Ik kan alleen beamen dat de diensten van de Vlaamse administratie Wegen en Verkeer in Geel op alle gewestwegen tijdig, regelmatig en preventief hebben gestrooid. Op de E313 is inderdaad een proces-verbaal opgesteld.
Ik denk echter dat moet worden gezocht naar de technische oorzaak. Het vermogen van open asfalt om water te absorberen kan aanleiding geven tot ijzelvorming. Zelfs preventief strooien heeft dan niet altijd effect. Het lijkt me dan ook wat kort door de bocht om met de vinger te wijzen naar de diensten omdat er te weinig en niet tijdig zou zijn gestrooid.
Mevrouw de minister, de heer Koninckx heeft heel duidelijk gesteld dat de politiek haar verantwoordelijkheid moet nemen.
U zegt dat men verrast was door de zware en plotse sneeuwval. Er stond een noordwestenwind. Als zelfs de kust werd geconfronteerd met dergelijke toestanden, dan had dat beter gecommuniceerd moeten worden met het binnenland. Men had dan tijdig kunnen optreden. Het ging om het ruimen van de sneeuw, niet om het preventief strooien.
Het incident is gesloten.