Verslag plenaire vergadering
Verslag
Algemene bespreking
Dames en heren, de algemene bespreking is geopend.
Mevrouw Eeckhout, verslaggever, heeft het woord voor een mondeling verslag.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, dames en heren, naar aanleiding van de bespreking van het voorstel van decreet houdende de goedkeuring van de herziene normen voor Vlaamse overheidscommunicatie op dinsdag 10 juli 2008, besliste de Commissie voor Algemeen Beleid, Financiën en Begroting mij mondeling verslag te laten uitbrengen over de bespreking, daarom kan ik niet verwijzen naar het schriftelijke verslag.
Bij wijze van inleiding gaf mevrouw Vanderpoorten, voorzitter van het Vlaams Parlement, een korte toelichting bij de Expertencommissie voor Overheidscommunicatie en de door haar opgestelde normen voor Vlaamse overheidscommunicatie. De Expertencommissie is opgericht door middel van het decreet van 19 juli 2002 houdende controle op de communicatie van de Vlaamse overheid. Ze bestaat uit vijftien experten die zijn benoemd door het Vlaams Parlement op voordracht van de verschillende fracties.
Globaal gesteld vervult de Expertencommissie drie taken. Ze verleent advies aan de Vlaamse overheid, ze oordeelt over klachten en ze kan overheidscommunicatie ambtshalve toetsen. Belangrijk in dit verband is te verwijzen naar artikel 3, paragraaf 2, van dit decreet van 2002. Dit artikel belast de Expertencommissie met het opstellen van normen inzake overheidscommunicatie. De oorspronkelijke normen werden goedgekeurd met het decreet van 2006 houdende de normen voor Vlaamse Overheidscommunicatie en houdende wijziging van het decreet van 2002.
Een andere wezenlijke bepaling van het decreet van 2002 stelt dat de Expertencommissie jaarlijks op 30 juni schriftelijk verslag uitbrengt bij het Vlaams Parlement over haar werkzaamheden.
Het jaarverslag van de Expertencommissie kan voorstellen tot aanvulling of bijsturing van de normen bevatten. De Expertencommissie besliste op basis van artikel 8, paragraaf 3 om de normen voor Vlaamse overheidscommunicatie te herzien. Ze bereikte een akkoord op 21 mei 2008. Het Uitgebreid Bureau van 2 juni 2008 besliste eenparig dat de vraag tot goedkeuring van de herziene normen voor de Vlaamse overheidscommunicatie, als voorstel van decreet zou worden ingediend door de voorzitter van het Vlaams Parlement.
De Expertencommissie heeft zich voor de herziening voornamelijk gebaseerd op twee bronnen: ten eerste op de opmerkingen van de afdeling Communicatie van de Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid en ten tweede op haar eigen ervaring opgedaan bij het verlenen van adviezen. De herziene normen worden gekenmerkt door twee opvallende wijzigingen: de indeling van de normen en de aandacht voor commerciële neutraliteit van de overheidscommunicatie.
De normen zijn niet langer ingedeeld volgens het zender-ontvangerschema, maar volgens de drie functionele communicatiegebieden: corporate communicatie, beleidscommunicatie, en dienstverlenende en administratieve communicatie.
Ook bepaalde het oorspronkelijke normenkader van de Vlaamse overheid commerciële neutraliteit, maar deze bepaling werd uitvoerig uitgebreid met bepalingen over gezamenlijke communicatie-initiatieven met derden, over communicatie die voortvloeit uit pps en uit samenwerking met andere overheden en ten slotte over de redactionele context van personeelsbladen en nieuwsbrieven die vallen onder de definitie van Vlaamse overheidscommunicatie.
In de commissie heeft de heer Kennes een aantal opmerkingen geformuleerd. De belangrijkste was waarschijnlijk die over de definitie van overheidscommunicatie. Mevrouw Vanderpoorten heeft toegelicht dat de definitie die werd gebruikt in de toelichting, inderdaad ruimer is dan de definitie die in het voorstel van decreet wordt vermeld. Het is wel degelijk de definitie in het voorstel van decreet die gehandhaafd wordt.
De andere opmerkingen van de heer Kennes waren vooral technisch van aard en worden doorgestuurd naar de Expertencommissie.
Het voorstel van decreet werd in de commissie met zeven stemmen bij drie onthoudingen aangenomen. Heel belangrijk is dat in het Bureau unanimiteit over dit voorstel van decreet bestond. (Applaus)
De heer Kennes heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, er werd daarnet verwezen naar de vele vragen die ik in de commissie gesteld heb. Wegens de afwezigheid van de commissievoorzitter, die op die vragen had kunnen antwoorden, werden ze aan hem overgemaakt. Ik heb ook een mail van hem ontvangen waaruit blijkt dat hij ze zal beantwoorden.
Helaas liggen dit voorstel van decreet en dus ook de normen waarnaar het verwijst, straks ter stemming voor en heb ik nog geen antwoord ontvangen op al die vragen. Ik vind het bijzonder vervelend dat ik over iets moet stemmen waarover ik vragen heb gesteld, maar geen antwoorden heb gekregen.
Ik verbaas me daar des te meer over omdat de voorzitter in zijn mail ook zegt dat een aantal van die bedenkingen in de lijn liggen van de bedenkingen die door de administratie, meer bepaald de Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid, aan de commissie waren overgemaakt. Het waren dus niet allemaal nieuwe zaken. Ik zou denken dat men daarop al wat geanticipeerd kon hebben. Tot op heden heb ik helemaal niets ontvangen.
Ik heb een aantal vragen gesteld over de verplichting om bij het gebruik van vreemde talen altijd naar de Vaste Commissie voor Taaltoezicht te gaan, ook als het over toeristische aangelegenheden gaat en over de communicatie in de faciliteitengemeenten. Ik had ook vragen over het gebruik van het label voor het beslist beleid: hoe het eruit ziet, hoe het gebruikt zal worden in audiovisuele communicatie. Er is sprake van een redactiestatuut, maar ik meen dat niet elke publicatie een eigen redactie heeft waarnaar verwezen wordt. Er staat dat er geen commerciële ruimte verkocht mag worden in eigen communicatiekanalen waardoor bijvoorbeeld Klasse en Flanders Today geen betaalde advertenties mogen opnemen. Ergens was er sprake van dat geen producten mogen worden vergeleken, maar wat dan als de Vlaamse overheid iets publiceert over de Ecoscore en stelt dat bepaalde wagens op bepaalde punten beter scoren?
Er zijn dus heel veel normen. Als men die rigide gaat toepassen, vrees ik dat we daar op heel wat vlakken discussies, onduidelijkheden, betwistingen en klachten over gaan krijgen. Het is goed dat men goede afspraken maakt over wat wel en niet kan in het kader van overheidscommunicatie, maar als die zaken rigide worden toegepast, vrees ik dat we vertrokken zijn voor een lange reeks betwistingen.
De tegenprestatie voor mediasponsoring mag bijvoorbeeld enkel via naam- en logovermelding. Maar wat als men een concert organiseert en vrijkaarten geeft? Dat is iets heel anders dan logovermelding. En zo kan ik nog een hele tijd doorgaan. Ik vond dat heel relevante vragen. Wij zijn allemaal geïnteresseerd in hoe onze overheid communiceert, en dus worden wij daar graag over geïnformeerd.
Ik betreur dan ook heel erg dat ik tot op heden geen antwoord heb gekregen op mijn vragen, die onmiddellijk schriftelijk zijn overgemaakt.
De heer Peumans heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, in artikel 6 lezen we: "De Vlaamse overheid moet erop toezien dat er geen gezamenlijke communicatie-initiatieven met derden worden opgezet die niet in overeenstemming zijn met het normenkader voor overheidscommunicatie." Het gaat meer bepaald over een advies van de juridische dienst over het blad Flanders Today. Maar er zijn natuurlijk ook bladen als Dertien en Klasse, die met een onafhankelijke redactie werken. Ik zou graag de bevestiging hebben dat Flanders Today niet via het normenkader kan worden getoetst.
Ik verklaar me nader. Flanders Today is opgestart door de Vlaamse Regering. Op 15 december 2006 heeft de regering beslist om 750.000 euro vrij te maken voor Flanders Today. Het blad wordt gemaakt door een redactie die volledig onafhankelijk werkt en zelf de inhoud van de publicatie bepaalt. De conclusie van de juridische dienst was: "De Expertencommissie voor Overheidscommunicatie is bijgevolg niet bevoegd om de inhoud van Flanders Today te toetsten aan de normen van overheidscommunicatie, in de mate dat de redactionele onafhankelijkheid van Flanders Today gegarandeerd is."
Dat speelt niet alleen bij Flanders Today, maar ook bij een blad als Klasse, dat toch op een zeer grote oplage wordt verspreid, en dat ook met advertenties en dergelijke werkt.
Mijnheer Kennes, mijnheer Peumans, het is inderdaad een wat speciale manier van werken. Het werk wordt immers geleverd door de Expertencommissie, en daar zitten geen parlementsleden in. Als gevolg daarvan wordt het Bureau gevraagd om het voorstel van decreet te laten indienen door de voorzitter.
Er was wel op voorhand afgesproken dat, indien er veel pertinente vragen zouden zijn in de commissie, er eventueel niet zou worden gestemd over het voorstel van decreet en dat we zouden wachten op de antwoorden. Ik stel voor om dat alsnog te doen en uw beider vragen alsnog in een commissie te laten beantwoorden door de voorzitter van de Expertencommissie, uiteraard na het reces, en de stemming nadien te organiseren. Dat hoeft geen probleem te zijn, tenminste als de vergadering daarmee instemt. Dat was op voorhand ook gezegd, maar ook in de veronderstelling dat de vragen van de heer Kennes eerder zouden worden beantwoord. Maar de commissie heeft natuurlijk pas afgelopen dinsdag vergaderd.
Is het parlement het ermee eens dat we dit terugverwijzen naar de commissie en dat we de voorzitter van de Expertencommissie vragen om persoonlijk aanwezig te zijn - wat overigens initieel ook de bedoeling was - en dat we het in de plenaire zitting van volgend werkjaar ter stemming voorleggen? (Instemming)
Dan gaan we ook niet over tot de artikelsgewijze bespreking.