Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Penris heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister-president, collega's, als de heer Leterme naar het buitenland gaat, dan houdt Vlaanderen zijn hart vast. Trouwens, als de heer Leterme naar gelijk welke onderhandelingstafel gaat, dan houdt Vlaanderen zijn hart vast.
Herinner u: op het einde van vorige legislatuur ging hij met zijn collega minister-president Balkenende praten, en we waren meteen ons wegenvignet kwijt, nochtans een van de beginselen die in uw regeerakkoord ingeschreven stonden.
Premier Leterme is naar Duitsland geweest, naar zijn collega Merkel, en we zijn zo goed als zeker onze IJzeren Rijn kwijt. We waren toch al wel wat opgeschoten in dat dossier, mijnheer de minister-president. Ik heb de grote eer al dertien jaar te mogen functioneren in dit parlement. Het dossier van de IJzeren Rijn is een van de dossiers die ik altijd ter harte heb genomen. Ik was dus erg blij toen het Permanente Hof van Arbitrage in Den Haag op 24 mei 2005 de mooie principiële uitspraak deed dat Vlaanderen wel degelijk recht heeft op dat historisch tracé van de IJzeren Rijn. Toen we ook nog de garanties kregen van de Nederlanders, en de garanties - zij het iets bedekter, maar toch niet mis te verstaan - dat zou worden uitgevoerd wat moest worden uitgevoerd, waren we de koning te rijk.
We zijn drie jaar later. De IJzeren Rijn functioneert nog altijd niet. We hebben er in dit parlement al wel de nodige debatten aan gewijd. Telkens als u daarover werd geïnterpelleerd, hebt u de principes bevestigd van die mooie uitspraak van 24 mei 2005. In 2007 hebt u nog geantwoord dat, als er iets moet worden verwezenlijkt, dat de heractivering van de IJzeren Rijn op het historisch tracé moet zijn.
Vandaag moeten we vaststellen dat dat tracé in vraag wordt gesteld, namelijk door het parlement van Nordrhein-Westfalen, dat even bevoegd is als het onze. Dat parlement stelt dat er alternatieven denkbaar, en misschien wenselijk zijn. Dan wordt gedacht aan het alternatief langs de zogenaamde Autobahn 52. De heer Peumans verklaarde in maart nog dat het hem niet kan schelen of het nu het historisch tracé of dat A52-tracé wordt, als er maar een IJzeren Rijn komt. Mijnheer Peumans, vandaag weten we echter dat het A52-alternatief, dat ons door het Duitse deelstaatparlement wordt opgedrongen, een heel duur alternatief zal worden, en vooral een alternatief zal worden dat pas elf jaar later zal kunnen worden verwezenlijkt dan als het historische tracé zou worden geheractiveerd.
We rekenen erop dat het historisch tracé zal worden geheractiveerd in 2016. Als we het parlement van Nordrhein-Westfalen moeten volgen, dan hebben we pas een IJzeren Rijn in 2025. Het pijnlijke van de gang van Leterme naar Berlijn - niet naar Canossa - was dat hij dat alternatief van Nordrhein-Westfalen in principe heeft aanvaard. Hij heeft gezegd dat hij dat mee wil bespreken, dat hij daar mee over wil denken. Als kanselier Merkel daarvoor het geld vrijmaakt, dan is dat voor hem een bespreekbaar alternatief. Wel, mijnheer de minister-president, voor Vlaanderen is dat geen bespreekbaar alternatief, omdat we veel te laat zullen krijgen waarop we recht hebben. Ik reken er dan ook op dat u uw federale collega en partijgenoot op het matje roept en hem zegt dat dit niet de afspraak was, dat dit niet de wensen zijn die wij koesteren. In overeenstemming met de uitspraak van Den Haag willen we heel snel en heel degelijk een alternatief over het historisch tracé, hoe dan ook. Bent u bereid die weg mee te blijven bewandelen? (Applaus bij het Vlaams Belang)
Minister-president Peeters heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, geachte leden, mijnheer Penris, u hebt gelijk dat dit dossier al heel wat jaren aansleept. U bent er ook al heel wat jaren voortdurend alert voor dat er vooruitgang zou worden geboekt in het dossier. Daar hebt u gelijk in. We vragen allemaal al jaren dat het dossier tot een goed einde zou worden gebracht. Hoe sneller dat gebeurt, hoe beter. Dan gaat het niet alleen over de Antwerpse haven, het gaat ruimer dan dat.
Op een vraag die u hier op 19 maart hebt gesteld, heb ik geantwoord door de drie studies aan te halen: de studie over de vervoersprognose, de kosten-batenanalyse en de spoortechnische studie. We moeten het voltooien van die studies afwachten. Daarin is die A52-variant trouwens mee opgenomen, en dat weet u ook. Ik ga ervan uit dat we na het afronden van die studie het debat voort zullen kunnen voeren aan de hand van duidelijke gegevens.
Mijnheer Penris, voor ons is het heel belangrijk dat we het historisch tracé, dat we hebben verkregen - u verwijst naar de uitspraak van het Grondwettelijk Hof - niet loslaten. Misschien zijn er betere varianten, als ze de zaak maar geen tien jaar vertragen. Nadat we de studies hebben bekeken, zullen we een besluit nemen.
In Duitsland is het debat nog niet afgelopen. Ten aanzien van de Duitse federale regering moeten we blijven benadrukken dat het dossier voor ons heel belangrijk is, dat het moet worden afgerond en dat dit moet gebeuren op basis van die studies. Zolang die studies niet klaar zijn, hebben we het historisch tracé in handen. Als uit de studies betere varianten komen, spreken we daarover. Ik heb er geen enkel probleem mee om wat ik hier heb gezegd, ook aan onze federale, Duitse en Nederlandse collega's mee te delen.
Mijnheer de minister-president, ik dank u omdat u het uitgangspunt dat we allen koesteren, hier herbevestigt. We hebben, op de groene fractie na, de ambitie om van ons land een distributieland bij uitstek te maken. We gaan die ambitie vertalen door de afwerking van alles wat we over de zee in het achterland ontvangen, zo optimaal mogelijk naar dat achterland te versturen.
We ijveren voor een zo optimaal mogelijke modal split. Die gaat ervan uit dat 20 percent van het aan en af te voeren verkeer via het spoor verloopt. Voor het algemene goederenverkeer is dat al het geval, voor de containers zeker nog niet. De containers zijn een stijgende markt, en daar mogen we fier op zijn. Ze worden nog maar voor 11 percent afgevoerd via het spoor. We hebben de ambitie om dat op te trekken naar 20 percent. Daarvoor hebben we bijkomende spoorinfrastructuur nodig. De IJzeren Rijn is daar een essentieel en cruciaal element in. Laat dat duidelijk zijn. Ik ben blij dat u dat herbevestigt, mijnheer de minister-president.
Hoe moeten we dat doen? U zegt dat u de federale en buitenlandse collega's over ons standpunt zult inlichten. Dat is één zaak, maar het mag niet meer zo vrijblijvend zijn. Ik hoor al dertien jaar lang in vele transportdossiers dat we opnieuw, en opnieuw, en opnieuw gaan studeren. Op het einde van de rit hebben we niets. De luchthaven van Deurne is nog altijd niet virtueel verlengd. Daar zijn we al dertien jaar over aan het studeren. Het dossier IJzeren Rijn is jammer genoeg aan het verdrinken in studiewerk. We moeten de ambitie hebben om, voor één keer dat we internationaal gelijk hebben gehaald, ons gelijk hard te maken. Studies zijn voor mij niet meer nodig. We hebben recht op dat historisch tracé, we weten dat het een valabel alternatief is om onze ambities inzake spoorwegcapaciteit in Vlaanderen te realiseren. Laten we dat dossier nu eindelijk hard maken, want de tijd van studeren is voorbij. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer Stassen heeft het woord.
Vlaanderen distributieland, God behoede ons. Minister-president Peeters zal het zeker niet doen en ik hoop dat het nooit zo ver zal komen. De spoorontwikkeling rond Antwerpen moet voortgaan, dat is duidelijk. Het is logisch dat voor dat tracé alternatieven worden onderzocht om na te gaan of die kunnen worden gerealiseerd.
Ik begrijp niet waarom er geen ander alternatief wordt onderzocht dat sneller en wellicht ook goedkoper is, namelijk het aansluiten van Vlaanderen op de Betuwelijn. Die lijn heeft Nederland ongelooflijk veel geld gekost. Misschien zal het ook sneller gerealiseerd worden. Dan zal de modal split er sneller zijn, want als het aan dat tempo blijft doorgaan, dan staat over tien jaar alles in en rond Antwerpen stil, met alle economische gevolgen van dien.
De heer Peumans heeft het woord.
De vraag van de heer Penris is terecht, maar als men heel het dossier analyseert, merkt men duidelijk dat Nederland noch Duitsland geïnteresseerd is in de IJzeren Rijn. U kent het hele verhaal, van De Meinweg tot Roermond en het A52-alternatief. U bent een trouwe lezer van de brieven van de minister van Verkeer en Waterstaat aan de Tweede Kamer. Daarmee weet men altijd hoe het in België staat. Dat is altijd zinvol.
Ik heb gelezen dat de zogenaamde A52-variant en de maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA) voor de reactivering van de IJzeren Rijn worden meegenomen. Van het moment dat die MKBA afgesloten is, moeten de drie landen een tracé kiezen. Uit al mijn informatie maak ik op dat de Nederlanders helemaal voorstander zijn van de A52 en dat de Duitsers geen vragende partij zijn voor de IJzeren Rijn. We mogen dat niet uit het oog verliezen. De politieke keuze zou wel eens kunnen vallen op de A52-variant. Die is zo duur dat niemand echt geïnteresseerd is.
Ik heb nog een vraag. Hoe zit het met het programma 2008-2012 van de spoorwegen? Wordt daarin verwezen naar de IJzeren Rijn en de studies? Dat is van belang voor de timing. Alleen de centen tellen in dit soort dossiers, de rest is eerder bijkomstig. Ik denk dat we nog even moeten wachten op de resultaten van de MKBA.
Mevrouw de voorzitter, misschien kunnen we onze antwoorden ook per brief overmaken aan het parlement. Dan moeten we minder vaak naar het parlement komen. Ik weet dat de heer Peumans gretig gebruik maakt van de Nederlandse ministeriële brieven aan de Tweede Kamer.
Mijnheer Stassen, ik heb het heel moeilijk met een stop-and-gopolitiek. De IJzeren Rijn gaat al heel lang mee. De studies zijn niet nieuw, mijnheer Penris. Ik heb geen nieuwe studie aangekondigd. U hebt gelijk, we kunnen niet eindeloos studies laten uitvoeren. De drie studies die ik aanhaalde, heb ik ook op 19 maart geciteerd. Ze moeten eerst worden afgerond. Een stop-and-gopolitiek doet de hele zaak alleen maar dichtslibben. Ik begrijp dat dat past in de groene visie op logistiek. Ik hoop dat u die visie vroeg of laat bijstuurt. De werkgelegenheid en de toegevoegde waarde van dit project zijn ontzettend groot.
Mijnheer Penris, het historisch tracé hebben we bekomen dankzij de arbitrage. In de studies worden alle mogelijke varianten bekeken, ook de A52. ik zal als minister-president van de Vlaamse Regering alles doen om de federale duidelijk te maken dat we dit niet uit handen moeten geven, zonder te weten of de variant betaalbaar en haalbaar is. U kunt daarop rekenen. U weet dat we met onze aanpak vroeg of laat resultaat boeken. Denk maar aan de uitdieping van de Schelde. Ik hoop dat we inzake de IJzeren Rijn samen een doorbraak kunnen realiseren.
Dit is een historisch moment. Voor het eerst in de geschiedenis ligt dit dossier volledig in christendemocratische handen. Zowel minister-president Balkenende, als bondskanselier Merkel, als minister-president Peeters, als de premier, als de federale verantwoordelijke voor transport, zijn christendemocraten. Partijpolitieke argumenten kan men niet meer inroepen als het dossier niet lukt. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Het incident is gesloten.