Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Penris heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, het vorige debat had een zeker culinair gehalte. Er is over borrelnootjes, toast, beleg met krabsla, al dan niet verdronken vette vis en over menukaarten gesproken. De minister-president heeft vorige week zijn Nederlandse ambtsgenoot bezocht. Ik hoop dat hij daar lekker heeft gegeten. Een mens zou van minder honger krijgen.
Zijn bezoek heeft in elk geval mijn politieke honger gewekt. Naar aanleiding van de samenkomst met zijn Nederlandse ambtsgenoot heeft de minister-president immers verklaard dat hij nieuwe mededelingen met betrekking tot het rekeningrijden zou doen. Hij is blijkbaar van plan het Nederlandse model zo veel mogelijk te volgen. Dit betekent dat het rekeningrijden voor vrachtwagens een verworvenheid is geworden. Hij heeft tevens vermeld dat het eigenlijk in de sterren staat geschreven dat het personenvervoer op middellange termijn eveneens onder het regime van het rekeningrijden zal vallen. Voor de Nederlanders loopt die termijn tot 2015.
Nog geen 24 uur na de uitspraken van de minister-president heeft een van zijn coalitiepartners, met name minister Van Brempt, in persoonlijke naam en namens de sp.a verontwaardigd gereageerd. Deze vorm van rekeningrijden zal blijkbaar zonder de sp.a moeten worden ingevoerd. De sp.a wil niet voor deze optie kiezen omdat dit de mensen zou bestraffen die van de wagen afhankelijk zijn.
Hoewel minister Van Brempt hier zeker een punt heeft, is ze zelf niet geheel onschuldig. Ze heeft zelf de doos van Pandora geopend door van het oorspronkelijke plan met betrekking tot het wegenvignet naar de idee van het rekeningrijden over te stappen. Als minister van Mobiliteit moet ze er bovendien voor zorgen dat alle plaatsen in Vlaanderen met het openbaar vervoer kunnen worden bereikt. Veel mensen moeten de wagen blijven gebruiken omdat De Lijn sommige industrieterreinen nog steeds niet heeft ontsloten.
Mijnheer de minister-president, hoe zit het nu juist? U hebt verklaard dat u uw Nederlandse ambtsgenoot wil volgen en het rekeningrijden niet enkel voor vrachtwagens, maar op termijn ook voor personenwagens wil invoeren. De Nederlandse regering heeft al een termijn bepaald. Het systeem zal ten laatste in 2015 worden ingevoerd. Een van uw coalitiegenoten is niet bereid hierin mee te gaan. De sp.a wil zich op dit vlak niet engageren.
U zou natuurlijk kunnen antwoorden dat het uw verantwoordelijkheid niet is. De periode waarover we het hier hebben, overschrijdt de termijn waarover uw regering zal kunnen beschikken ruimschoots. U mag evenwel niet vergeten dat uw regering ter zake de nodige voorbereidingen zal moeten treffen. U zult systemen moeten ontwikkelen en infrastructuur moeten laten ontwerpen die rekeningrijden op een of andere manier technisch mogelijk maakt.
Dan hebt u twee opties. Ofwel beperkt u dat tot de vrachtwagens, ofwel houdt u al rekening met de mogelijkheid dat ook personenwagens op lange termijn belastingplichtig worden. Daar hebt u een verantwoordelijkheid.
Uw regering is er destijds van uitgegaan dat, welk systeem ook zou worden ingevoerd, het altijd kostenneutraal moest blijven voor de gebruiker. Ik vraag me af in welke mate rekeningrijden kostenneutraal kan blijven. Ik heb mijn scepsis ter zake al uitgedrukt toen u rekeningrijden voor het vrachtvervoer hebt aangekondigd. Ik blijf bij die scepsis, zeker nu u dit wilt uitbreiden tot het personenvervoer.
Minister-president Peeters heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, geachte leden, mijnheer Penris, het doet me genoegen dat ik uw politieke honger heb aangewakkerd, wat heel wat interessanter is dan het stillen van de andere honger. Als minister-president is me gevraagd over dit dossier namens de Vlaamse Regering overleg te plegen met collega's in Nederland, Wallonië en Luxemburg, opdat we dat maximaal samen zouden kunnen doen. De concrete uitvoering van dit dossier berust bij minister Van Brempt, maar ook bij de ministers Van Mechelen en Crevits. Dat behoort immers tot hun bevoegdheden. Mijn rol is ervoor te zorgen dat we op Beneluxniveau maximaal die slimme kilometerheffing voor vrachtwagens kunnen invoeren.
De Vlaamse Regering heeft beslist, ook op basis van ons regeerakkoord, die slimme kilometerheffing te zullen invoeren voor vrachtwagens, en dat binnen een maximaal Beneluxplatform. Minister Van Brempt heeft gelijk als ze zegt dat er geen beslissing is genomen over een slimme kilometerheffing voor personenwagens. In het artikel waarnaar u verwijst, staat dat eigenlijk ook uitdrukkelijk. Ik heb daarin gezegd dat er geen akkoord is om die kilometerheffing voor personenwagens in te voeren. Ik kan niet duidelijker zijn. Het is wel belangrijk om er aanvullend op te wijzen dat we al heel wat gesprekken hebben gevoerd over de autofiscaliteit. Dan gaat het over de fiscale pk's, over de ecoscore en dergelijke. Ook daar is minister Crevits mee bezig, samen met de andere collega's. Die beslissingen zijn wel genomen, maar niet die over de slimme kilometerheffing voor personenwagens.
U hebt gelijk: dat ligt heel gevoelig. Ik verwijs opnieuw naar het regeerakkoord: wij willen geen bijkomende lasten leggen op het gebruik van personenwagens. Ik begrijp de gevoeligheden van sommigen. Naar alle waarschijnlijkheid zal de volgende Vlaamse Regering, wie daar ook deel van moge uitmaken, daarover een beslissing kunnen nemen. Mocht ze dat doen, dan is dat op tijd om in te spelen op een aantal andere initiatieven, zoals in Nederland. Dat is nu echter niet aan de orde. We zullen alles moeten doen om die slimme kilometerheffing voor vrachtwagens in te voeren. Daar spitsen we ons nu op toe, en niet op de personenwagens, behalve dan als het gaat over die autofiscaliteit, maar dat is een ander dossier.
Ik denk dat ik niet duidelijker kan zijn.
Mijnheer de minister-president, ik dank u voor uw antwoord. Ik stel vast dat uw collega, minister Van Brempt, zich ten onrechte ongerust heeft gemaakt. Dat kan al eens gebeuren. Er is helemaal geen sprake van een keuze om personenvervoer extra te gaan belasten. Ik heb heel goed geluisterd: u hebt eveneens gezegd dat ook de regeling voor de vrachtwagens, zelfs met de slimme kilometerheffing, voor de sector kostenneutraal moet en zal blijven, zeker wat de Vlaamse ingezetenen betreft. Ik heb er geen probleem mee dat u buitenlandse gebruikers van ons wegennet, zoals dat initieel wel zeer duidelijk in uw regeerakkoord stond, een belasting gaat opleggen. Ik reken er echter op en ga ervan uit dat de door u nog steeds geplande invoering van de slimme kilometerheffing voor vrachtwagens kostenneutraal blijft voor Vlaamse ingezetenen van Vlaamse bedrijven. Zo niet, dan hebt u niet alleen een probleem met de sector, maar ook en zeker met mijn fractie.
Mevrouw De Ridder heeft het woord.
Mijnheer de minister-president, u bent weer bij uw collega Balkenende geweest en we dachten dat u weer nieuws meebracht. Maar we hebben ons blijkbaar vergist. U bevestigde daarnet dat de Vlaamse Regering enkel een beslissing heeft genomen over de vrachtwagens, voorlopig nog niet over de autofiscaliteit.
U schuift dit samen met minister Van Brempt door naar de volgende regering. De volgende Vlaamse Regering moet beslissen. Maar wat doet u met de Brusselse plannen? Niet enkel onze Waalse tegenhangers zijn vastbesloten om met het autowegenvignet te starten. De Brusselse minister van Leefmilieu, Evelyne Huytebroeck, zegt vastberaden dat rekeningrijden voor personenwagens tegen ten laatste 2013 in Brussel ingevoerd moet zijn. Mijnheer de minister-president, u noemt het misschien voorbarig, maar u zult toch al moeten overleggen met Brussel, als u niet wil dat rekeningrijden daar in 2013 een feit is. Zij wachten duidelijk niet tot de volgende regeerperiode.
De heer Martens heeft het woord.
Mijnheer de minister-president, het verheugt me dat er voor de kilometerheffing voor vrachtvervoer schot in de zaak zit. Er is perspectief. Dat is nodig om de onbetaalde factuur die de doorvoerders in ons land hebben openstaan, in te lossen. Het verkeer dat door Vlaanderen gaat, moet voor een deel ook verkeer voor Vlaanderen zijn. Wij hoeven niet enkel de lasten te dragen, we mogen ook van de lusten genieten.
Wat het personenvervoer betreft, kunnen we niet voorbij de vaststelling dat er vandaag ook al een vorm van kilometerheffing bestaat: een domme kilometerheffing. Iedereen betaalt accijnzen aan de pomp. Een liter benzine of diesel is nog nooit zo duur geweest. Het moet bespreekbaar zijn, ook in ons land, om daarvan een slimme kilometerheffing te maken. Niet bovenop de accijnzen nog eens een kilometerheffing invoeren, maar een deel van de accijnzen verlagen en binnen dezelfde budgettaire ruimte zoeken naar manieren om de automobilist te laten betalen voor de reële kosten die hij of zij maakt. Wie zich vandaag met een schone auto in landelijk gebied buiten de spitsuren op de weg begeeft, betaalt meer belastingen dan hij of zij aan maatschappelijke kosten veroorzaakt. Een automobilist die zich met een vuile wagen zonder roetfilter tijdens de spits op de Antwerpse Ring begeeft, betaalt minder belastingen dan de reële kosten die hij of zij veroorzaakt.
Dat moet samen met de federale overheid binnen een totaal fiscaal pakket bekeken worden. Accijnzenbeleid is nog altijd een federale bevoegdheid. Ik denk ook niet dat het in het tweede pakket staatshervormingen zal zitten. Het kan niet de bedoeling zijn dat de slimme kilometerheffing de totale fiscale druk voor de automobilist verhoogt. We kunnen niet tegen een slimmere en gedragsturende fiscaliteit op het wegvervoer zijn. De systemen die nu worden opgezet om de kilometerheffing voor vrachtverkeer technisch mogelijk te maken, moeten ook kunnen worden toegepast voor een slim beleid voor personenwagens.
De heer Glorieux heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, geachte collega's, ik denk dat het duidelijk is dat alle verslagen van mobiliteitseconomen die ik tot nu toe gelezen heb, evenals de evaluaties van de Minaraad, van de Bond Beter Leefmilieu enzovoort, eensluidend zijn. Een ecologisch gemoduleerde slimme kilometerheffing in Beneluxverband is het meest kostenefficiënte instrument op economisch, ecologisch maar ook op sociaal vlak. Vandaar dat ik de weerstand van sommige fracties niet goed begrijp tegen de invoering van een dergelijke slimme kilometerheffing.
Op zich zegt het natuurlijk veel over de basismobiliteit in Vlaanderen als men als argument aanhaalt dat de mensen dan niet meer op hun werk geraken. Ik denk dat op de eerste plaats de automobilisten een instrument in handen gegeven wordt waarmee ze zelf de kosten van hun autogebruik kunnen bepalen. Ik denk niet dat er een meer liberaal principe is dan dat. Geef de burger zelf de autonomie over het bepalen van zijn autokosten.
Als men dan al bezorgd is over de kostprijs om op zijn werk te geraken, dan moet men in de eerste plaats stoppen met grote, logistieke bedrijventerreinen langs de A12 aan te leggen. In die regio vindt men nu al geen werknemers om al die jobs in te vullen. De mensen zullen uit Limburg, Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen moeten komen en zo zal er een gigantische verkeerscongestie tot stand komen.
Als men echt iets wil doen aan het mobiliteitsprobleem, dan zijn er andere en veel efficiëntere middelen dan obstructie te plegen tegen een slimme kilometerheffing voor vrachtwagens en personenwagens.
Stel dat we samen met Nederland die weg afleggen - en ik hoop ook met andere Belgische gewesten en met het Groothertogdom Luxemburg - maar dat Nederland op een bepaald moment besluit om de volgende stap te zetten, van vrachtwagens naar personenwagens - haken wij dan af of volgen wij?
Als minister-president moet ik de beslissingen heel duidelijk naar dit parlement vertalen. Ik verwijs naar de mededeling van het Vlaams Parlement van 26 oktober waarin het volgende staat. "De invoering van een slimme kilometerheffing voor vrachtwagens mag echter de concurrentiepositie van onze transportsector en logistieke sector niet aantasten."
Bovendien is een ander deel van die beslissing ook nog belangrijk. "De Vlaamse Regering wenst verder te gaan met de hervorming van de autofiscaliteit in de richting van een grotere variabilisering van de kosten in functie van de gereden kilometers en in functie van de ecoscore van de wagen."
Ik ga ervan uit dat u dat bedoelt. Als we hierin slagen, hebben we al een hele weg afgelegd. Ik doe er alles aan, samen met de ministers Crevits, Van Brempt, Van Mechelen, om dat te concretiseren. Als er een consensus is, ben ik altijd bereid om verdere stappen te zetten. Ik benadruk wat de Vlaamse Regering heeft goedgekeurd, ik zeg waar de Vlaamse Regering aan werkt. Als we beide aspecten samenvoegen, zeg ik dat we op de goede weg zijn.
Dat laatste maakt me een beetje mild tegenover u, maar ik moet het toch concreet vertaald zien. Hoe gaan we het doen? Gaan we een rabat toepassen op de belastingen die onze eigen ingezetenen moeten betalen? Gaan we een ander tarifering maken voor de mensen die hun bedrijfszetel in Vlaanderen hebben dan voor diegenen die uit het buitenland komen?
Ik heb veel praktische vragen. Ik wil u wel volgen maar ik mag dat uiteraard niet vanuit de oppositie. Ik zal u blijven volgen en achtervolgen. Maar ik ga er nu al van uit dat het verworven is dat er binnen deze regeerperiode niet verder werk wordt gemaakt van het extra belasten van personenwagens via het rekeningrijden.
Ik heb de beslissing voorgelezen. Ik wil ze nog wel eens voorlezen.
Neen, dank u wel.
Het incident is gesloten.