Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Verstrepen heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister-president, vandaag ben ik ietwat verward. Af en toe ben ik van mijn melk. Ter voorbereiding van deze actuele vraag was ik een en ander aan het opzoeken over cliëntelisme, vriendjespolitiek, toewijzing van opdrachten en dies meer. Op de nieuwswebsite vind ik dan de nota-Uyttendaele op het federale niveau, en dan plots de naam Moerman. Het is een cynische situatie. Mevrouw Moerman komt vandaag immers de eed afleggen. Dan ben ik wel wat verward. Ik wil er u vandaag niet langer mee lastigvallen, want ik heb begrepen dat de zaak nog altijd loopt.
Vorige week hadden we op het federale niveau de nota-Uyttendaele. Dat was de aanzet tot mijn vraag. Ik ga u daarover niet ondervragen, maar het ging over de manier waarop advocaten opdrachten in de wacht slepen bij de ministeries, de ministers en de kabinetten. Uw kartelpartner, de N-VA, vroeg vorige week totale transparantie en openheid. Ik kreeg een déjà-vugevoel. Daarvoor hebben we hier immers ook gepleit. Als de N-VA daar transparantie vraagt, vind ik dat ze dat hier ook moet vragen, want dat vragen we met de Lijst Dedecker allang. Ik verwacht dat het hier ook gebeurt.
Ik ben opnieuw beginnen neuzen in de befaamde consultancyopdrachten. De vraag rijst dan of een advocaat een consultant is, een expert of nog wat anders. Men kan immers een beweging vaststellen van juridisch advies van voor de zaak-Moerman naar de Vlaamse overheid hier. Men ziet dat juridisch advies plotseling verschuiven. Een en ander komt nu op de payroll van de minister te staan. Is dat een advocaat, consultant of expert?
U hebt ook meer transparantie beloofd over de samenwerking van de kabinetten met de externe consultants. Hoe zit het eigenlijk? Het zorgt voor verwarring. Ik heb graag dat de verwarring wordt opgelost en dat we duidelijkheid, transparantie en openheid krijgen, ook over het toebedelen van de opdrachten. U weet hoe de politiek in de buitenwereld nu wordt omschreven. Dat gebeurt niet met de meest fijne woorden. De zaak-Moerman heeft dat alles versneld.
Mijnheer de minister-president, hoe worden de advocaten op het Vlaamse niveau worden aangeduid? Gebeurt dat door de administratie of de kabinetten? Doet de minister in kwestie dat zelf? Gebeurt het via toewijzingen? Op welke manier worden de advocaten ingeschakeld?
Als het op het federale niveau regent, begint het hier ook te druppelen. Het is niet ver, het gaat over hetzelfde wolkje politiek. Ik had graag duidelijkheid over het streven naar absolute transparantie.
Minister-president Peeters heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, collega's, ik wil een poging doen om de verwardheid die u vandaag parten speelt, wat trachten op te lossen. Ik heb er geen enkel probleem mee om daarover volledige transparantie te bieden. Het is een actuele vraag die wat moeilijk ligt omdat het veel artikelen betreft, maar ik wil er volledige transparantie over geven. Ik wil daar geen twijfel over laten bestaan. We hebben naar aanleiding van het voorval dat u aanhaalde, artikel 8 afgeschaft. We zullen het parlement hierover de nodige informatie bezorgen. Dat is geen probleem.
Uw eerste vraag betreft de wijze waarop advocaten op het Vlaamse niveau worden aangeduid.
Het antwoord is eenvoudig: "De hoofden van de departementen en de interne verzelfstandigde agentschappen hebben de volmacht om de advocaten aan te stellen en de rechtsgedingen te voeren binnen de aangelegenheden die tot de taken van hun departement of agentschap behoren."
Ik heb hier de artikelen die dat mogelijk maken. "Wat de aangelegenheden betreft die niet tot het takenpakket van de departementen en de agentschappen behoren, worden de advocaten aangesteld door de bevoegde minister."
Uw tweede vraag gaat over de overheidsopdrachtenreglementering. Op dat punt hebt u gelijk: daar moet duidelijkheid over bestaan. Ook in dit geval moeten we een onderscheid maken tussen het aanstellen van advocaten die de belangen van de Vlaamse Gemeenschap of het Vlaamse Gewest in een rechtsgeschil verdedigen, en de opdrachten die worden gegeven aan advocaten om juridische studies uit te voeren. Ik heb hier de tekst met de exacte formulering en ook de bedragen die daarvoor worden uitgetrokken.
Het is belangrijk dat ik nog even meegeef dat "voor de juridische dienst inzake advies en vertegenwoordiging voor rechtbanken en andere instellingen die geschillen beslechten, wordt onmogelijk om meerdere gegadigden te raadplegen als bewezen beschouwd." Dat is artikel 68, zesde punt van het koninklijk besluit van 8 januari 1996. Voor de aanstelling van een advocaat in een rechtsgeding moet dus niet steeds opnieuw de markt worden geraadpleegd.
U vraagt aan welke voorwaarden die advocaten moeten voldoen. We moeten natuurlijk met de nodige omzichtigheid handelen. Ik heb de omzendbrief met de leidraad daartoe voor u meegebracht. Het betreft Omzendbrief 2006/16 van 30 juni 2006 betreffende de vertegenwoordiging in rechte van de Vlaamse Gemeenschap en het Vlaamse Gewest. Er zijn ook lijsten van advocaten opgemaakt voor het geval de markt wordt geraadpleegd.
Dat is de reglementering. Over hoe dat allemaal verloopt, kan ik volledige openheid verschaffen. We hebben geen enkel probleem om dat te doen. Als u concrete gevallen kent die vragen oproepen, dan moet u mij dat meedelen. Ik denk evenwel dat het antwoord op uw vraag nogmaals duidelijk maakt dat we hierover transparant en open met het parlement moeten communiceren. Zo niet ontstaan er nogal vlug geruchten die niet aan de realiteit beantwoorden. De Vlaamse Regering wil er alles aan doen om dat te voorkomen.
Ik dank u voor het antwoord, en twijfel er niet aan dat u wilt meewerken aan een transparante en open communicatie. De reglementen zijn één zaak, maar de perceptie een andere. Meer dan ooit is dat laatste in de politiek aanwezig. Ik denk dat we een foute perceptie kunnen bestrijden door de openheid uit te diepen. Misschien kan een onafhankelijke audit over de toepassing van die reglementen ervoor zorgen dat mooi wordt bewezen dat een wet, die men gemakkelijk creatief kan omzeilen - en ik druk me dan nog zeer voorzichtig uit -, niet wordt omzeild.
U staat steeds zeer wantrouwig tegenover de dingen.
Ik vind dat we kritisch moeten zijn.
Kritisch zijn is nog iets anders dan wantrouwig zijn.
We moeten kritisch zijn. Insinueer ik? Net zoals ik kunt u via het internet vernemen wat de experts daarover zeggen. Professoren leggen in de pers gewoon uit hoe men wetten kan omzeilen. Ik insinueer dus niets, vooral omdat ik nog zelfs geen naam of een bepaald dossier heb genoemd. Ik vind dus dat ik daarover vragen mag stellen. Waarom is het toch altijd zo moeilijk om hierover kritisch te zijn? Waarom bestellen we geen externe audit? Als dan blijkt dat er niks aan de hand is, dan valt alles zetjes op zijn poten en kunt u hier dan op de tribune komen uiteenzetten dat alles in orde is. Ik zal dan de eerste zijn om dat te erkennen. U kunt dan zeggen dat mijn argwaan overbodig was, en u kunt dat dan met een audit in de hand aantonen. U kunt dan zeggen dat bij de aanstelling van advocaten door de Vlaamse Regering geen vriendjespolitiek wordt gevoerd.
Ik zeg dat immers niet: de vriendjespolitiek en het cliëntelisme staan al een hele week in alle kranten. Ik zeg niet dat ik het geloof, ik zeg alleen dat het mijn taak is ervoor te zorgen dat wij ons imago beschermen. Een en ander straalt immers altijd af op de totaliteit van de politiek. Ik denk dat niemand dat kan ontkennen. Iedereen hier is individueel verantwoordelijk voor de sfeer die gecreëerd wordt rond politiek. Het vertrouwen van de burger in de politiek en in de verkiezingen wordt hier gecreëerd. Dat is mijn enige bekommernis.
Ik ben er supergevoelig aan dat u het heeft over insinuaties. Het zijn totaal geen insinuaties, ik vraag gewoon openheid. Laten we dat op een degelijke manier doen zoals men dat ook doet in grote bedrijven. Daar is niets fout mee.
De heer Van Dijck heeft het woord.
Mijnheer Verstrepen, u hebt in uw inleiding iets te veel mijn partij vernoemd. Ik stel me wel de vraag welke procedure we zullen moeten volgen om iemand aan te stellen voor een doorlichting, want u trekt alles in twijfel.
Naar aanleiding van uw vraag en uw verwijzing naar de N-VA over de problematiek op federaal niveau, kan ik u zeggen dat ik goed geplaatst ben omdat ik telefoons gekregen heb van Franstalige journalisten. Ze vroegen hoe het er in Vlaanderen aan toe ging, met de ondertoon dat het in Vlaanderen transparanter werkt en volgens bepaalde criteria. Hier geldt dus het adagium - wat velen in twijfel trekken - 'wat we zelf doen, doen we beter'.
Mevrouw de voorzitter, ik heb hier klaarheid gegeven. Bovendien is het niet juist te denken dat er geen audits gebeurd zijn. Op die agentschappen en departementen wordt controle uitgeoefend. Er is een omzendbrief.
Ik heb op dit moment geen enkel element, tenzij u mij dit aanreikt, waardoor ik er iets extra aan zou moeten toevoegen om er zeker van te zijn dat alles loopt zoals het zou moeten lopen. Ik ga ervan uit, en dat wordt ook gecontroleerd en bijgehouden, dat er controle op de procedure wordt uitgeoefend. En gelukkig maar hebben wij geen situaties waarmee men op andere niveaus nu geconfronteerd wordt.
Het enige wat ik daarop kan zeggen - en dan vraagt men zich af waarom ik die vragen hier altijd blijf stellen - is dat niemand in de zaak-Moerman verwacht had wat daar was. Als je dan vaststelt dat het één keer gebeurt, dan moet je de garantie hebben dan het niet opnieuw gebeurt. U weet dat, want u hebt ook onmiddellijk maatregelen genomen.
Ik vind dat je die vraag voortdurend moet kunnen stellen. U bent daar open in. Ik zie trouwens ook niet in wat we daarin te verbergen zouden hebben, maar ik vind dat we zeer kritisch moeten zijn. Ik zal die kritische houding altijd hebben als het gaat over overheidsopdrachten, toebedelingen en aanwijzing van experts.
Is een advocaat nu een consultant of niet? Dat was ook een van mijn vragen. Het is zo'n verwarrende definitie.
Ik heb de opsomming gegeven. Een advocaat is iemand die ofwel optreedt in een rechtszaak, ofwel wordt ingehuurd voor een juridisch advies. Ik heb u de procedure gegeven. Voor een rechtszaak wordt geacht dat men daar niet de procedure van de openbare aanbesteding moet volgen, voor het andere wel. Dat is allemaal uitgewerkt. Ik kan u mijn voorbereiding geven. Er is geen element dat aanleiding zou geven tot bijkomende regelgeving of bijsturing.
Ik stel vast dat u van verwarring al naar een kritische houding gaat. Dat is een positieve evolutie.
Ik evolueer graag.
Het incident is gesloten.