Verslag plenaire vergadering
Verslag
Mevrouw Libert heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, collega's, in de pers konden we deze week lezen dat het Vlaams Audiovisueel Fonds de steun voor de Vlaamse tv-fictie gaat afschaffen. We betreuren dit omdat we geloven in de meerwaarde van die financiering voor de hele sector, niet enkel voor de creativiteit en dynamiek, maar ook en vooral voor de tewerkstelling van scenaristen, cameramensen en acteurs van eigen bodem. We vrezen dat de stopzetting van de financiering nefaste gevolgen zal hebben voor de sector.
De Vlaamse zenders hebben het voortouw genomen om te investeren in die reeksen, maar helaas is het te duur voor hen alleen. Een financiering van de overheid geeft ook vertrouwen aan de private partners, die via tax shelter nu ook investeringen doen.
De reeksen zelf hebben ook een positieve invloed. Ik denk aan 'Katarakt', dat Zuid-Limburg in een positief daglicht stelt en een visitekaartje is voor de hele regio. Er worden wandelingen en fietstochten georganiseerd en er wordt een hele reeks producten op de markt gebracht. Dat geldt voor een heel aantal gebieden, denk maar aan 'Stille waters'. Reeksen hebben soms ook een inhoudelijke meerwaarde. 'Matroesjka's' plaatste vrouwenhandel op de politieke agenda.
Niet alleen in Vlaanderen is dat zo, maar ook in de rest van Europa omdat dat programma door buitenlandse zenders is overgenomen. Het is een Vlaamse reeks die een stempel probeert te drukken op het politieke vlak. Er zijn dus heel veel voordelen aan onze Vlaamse reeksen.
Mijnheer de minister, waarom neemt u het initiatief om die financiering stop te zetten? Als dat wordt volgehouden, plant u dan andere maatregelen om de positieve dynamiek die dit teweegbrengt gaande te houden?
Minister Anciaux heeft het woord.
Deze vraag wijst er toch op dat de informatie die erover wordt verspreid, niet juist is. Voor alle duidelijkheid, in april 2007, naar aanleiding van het jaarverslag van het Vlaams Audiovisueel Fonds, hebben we een aantal nieuwe maatregelen aangekondigd die vanaf 2007 ingingen. Het was de bedoeling om de audiovisuele sector beter te ondersteunen. Een maatregel was om in 2007 een eenmalige extra financiering van 2.475.000 euro te geven aan het VAF, om een aantal betalingsproblemen op te vangen.
In 2007 hadden we al een verhoging van de dotatie gepland van een half miljoen euro. In 2008 hebben we de dotatie van het VAF nogmaals opgetrokken met 525.000 euro. Dat is een groeipad waarop we in 2009 nog een gelijkaardige inspanning willen realiseren. Daardoor zijn de middelen van het VAF alleen maar toegenomen. Dat was ook bedoeld om een verdubbeling van het aantal films te realiseren. Jaarlijks werd een zestal Vlaamse films gemaakt, nu willen we dat verhogen naar twaalf tot dertien films per jaar. Dat zullen we ook halen.
Een andere bijkomende maatregel was dat de automatische verplichte bijdrage waarin vanuit het VAF werd voorzien voor de ondersteuning van de omroepen, stopt. Het bedrag van 2,5 miljoen euro is niet veranderd, dat staat nog steeds in de begroting. Tot en met 2007 konden de drie zenders - voordien de twee zenders - een project indienen. A rato van een verdeelsleutel van het VAF werd een vast bedrag ter beschikking gesteld van de VRT, VTM en VT4. Daar was geen kwaliteitsbeoordeling aan verbonden. Het VAF ging niet na of het wel of geen goed product was. Er was een automatische financiering van de projecten die door de omroepen werden ingediend bij het VAF. Die automatische financiering is stopgezet. Het bedrag van 2,5 miljoen euro dient nog steeds voor de ondersteuning van audiovisuele projecten die we samen met de omroepen realiseren. Daar doen we geen euro af, en wat mij betreft kan het zelfs groeien. De kwaliteitsbeoordeling gebeurt nu wel zoals het ook voor andere projecten geldt.
Ondersteuning van de fictiereeksen op de VRT, op VTM of VT4 kunnen perfect. Er is alleen een kwaliteitsbeoordeling door de geëigende organen van het VAF. Voor de ondersteuning van de film gaat het VAF na of er in het scenario potentieel zit om er een langspeelfilm van te maken. Dat is een van de belangrijke criteria en dient als ondersteuning van de Vlaamse filmindustrie.
De meeste projecten kunnen ook vrij gemakkelijk omgevormd worden tot een film die, in de beginfase of nadat de serie op televisie is verschenen, in de bioscoop kan draaien. Maar het VAF heeft daar een grote autonomie in.
Wat mij betreft, blijft het absoluut de bedoeling dat projecten als Katarakt mee via het VAF ondersteund worden. Op dit ogenblik verlopen de gesprekken tussen het VAF en de VRT, in het kader van de beheersovereenkomst die we hebben afgesloten, erg positief. Ik hoop dat de beheersovereenkomst tussen het VAF en de VRT, die ook is opgenomen in de grote beheersovereenkomst, voor de zomer wordt afgesloten. Daardoor zijn extra financieringen mogelijk en kan worden gezocht naar extra externe financieringsbronnen. Die moeten niet noodzakelijk allemaal vanuit cultuur komen, maar dat mag privégeld zijn, er mogen andere sponsors zijn en wat mij betreft kan ook de tax shelter ondersteuning bieden.
De verwijten, alsof de audiovisuele sector nu plots minder mogelijkheden krijgt, spreek ik fors tegen. Er zijn extra investeringen en er is een forse groei. We gaan naar meer audiovisuele projecten, met meer films voor het grote publiek. Het enige verschil is de automatische ondersteuning zonder dat er een kwaliteitsbeoordeling gebeurt.
Mijnheer de minister, ik dank u voor uw antwoord. Er was inderdaad veel heisa over de berichtgeving over de verplichte koppeling tussen een filmrelease en de tv-reeksen. Uit uw antwoord begrijp ik dat de verplichte koppeling er niet moet zijn en dat het gaat om een kwaliteitsgarantie. Kwaliteit moet zeker aanwezig zijn en is een belangrijk onderdeel van de evaluatie. U bevestigt dus dat het geen automatische verplichting is.
De heer Marginet heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, na het antwoord van de minister moet ik inderdaad toegeven dat hooguit een slecht signaal werd gegeven met de schrapping van de bestedingsverplichting van het VAF voor Vlaamse fictie.
Het is een open deur intrappen dat er in Vlaanderen hoogwaardige fictiereeksen geproduceerd worden, die wel degelijk door een breed publiek in Vlaanderen gewaardeerd worden. Maar we moeten realistisch zijn. Een deel van de Vlaamse fictiereeksen zou nooit tot stand zijn gekomen zonder de steun van het Vlaams Audiovisueel Fonds. Dat is nu eenmaal het gevolg van het feit dat we een klein land zijn met een klein taalgebied.
We moeten ons dus de vraag stellen of het wel de juiste beslissing was om, zoals gepland in de beheersovereenkomst tussen de Vlaamse Regering en het VAF, de bestedingsverplichting te schrappen. Dat lijkt me gevaarlijk. Mijnheer de minister, u zegt dat het misschien interessant is voor de kwaliteitscontrole, maar u zegt dat het niet gaat om schrappen.
Heel wat mensen zijn actief betrokken bij film en fictiereeksen. Een algemene klacht die men in die sector hoort, is dat er te weinig goede Vlaamse scenaristen zijn. Dat begint stilaan te verbeteren, want de Vlaamse fictie en film hebben weer toekomst.
Ik denk dat het een slecht signaal was om de bestedingsverplichting van het VAF voor Vlaamse fictie te schrappen. Mijnheer de minister, ik hoop dat de positieve noot die u hebt laten horen in verband met de grotere hoeveelheid audiovisuele projecten en films die er zouden komen, waarheid wordt.
De heer Verstreken heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, ik sluit me aan bij de vraagstelling van mevrouw Libert. Mijnheer de minister, productiehuizen melden me wel dat productiesubsidies voor televisieproducties tijdelijk zouden zijn stopgezet omdat men de middelen van het VAF op een andere manier zou willen besteden. Er wordt bijvoorbeeld voorrang gegeven aan langspeelfilms. Ik kan daar deels inkomen. Blijkbaar zou er een opstartsubsidie worden gegeven om bijvoorbeeld een pilootaflevering te maken, maar de productiekosten zouden voorlopig niet meer in aanmerking kunnen komen wegens de beperkte middelen, ondanks het feit dat de middelen de afgelopen jaren door u zijn verhoogd.
Ik ben absoluut niet tegen het VAF, want die mensen hebben de afgelopen jaren zeer goed werk verricht, ook mede dankzij de taxshelter. In de hoorzitting is dat naar voren gebracht door de voorzitter en de gedelegeerd bestuurder. Chapeau voor het werk dat gedaan wordt. Het zou jammer zijn mocht dat worden geschrapt en mocht er niet meer in die productiemiddelen kunnen worden voorzien.
Ik kijk uit naar de beheersovereenkomst die eraan komt. Hopelijk kan er overleg gebeuren met de commissie. Is er overleg met de minister van Media geweest? Wat zijn de afspraken daaromtrent?
De heer Vermeulen heeft het woord.
De minister heeft zeer goed toegelicht hoe de situatie op dit ogenblik is en voor welke thematiek we staan. Ter attentie van mevrouw Libert wil ik even wijzen op de logica. We moeten ervoor zorgen dat we die niet omkeren. Het is niet de taak van het VAF om de Vlaamse tv-fictie te financieren, het is de taak van de omroepen, in casu de openbare omroep, om ruimte te maken voor middelen voor tv-fictie. Daarbij kan het VAF ondersteunend werken. Het VAF is in eerste instantie opgericht voor de audiovisuele sector, de bioscoopfilm, de documentaire en dergelijke, en niet zozeer voor de tv-fictie. We moeten die logica bewaren.
Dat brengt ons meteen tot de geschiedenis. Waarom is die bestedingsverplichting ingevoerd? Omdat op dat ogenblik de openbare omroep te weinig geld in de beheersovereenkomst wilde reserveren voor Vlaamse fictie, terwijl men daar naar vroeg, want producenten hebben dat nodig om er in het buitenland mee te kunnen uitpakken. Daardoor heeft het VAF wat meer geld gekregen, gekleurd geld, dat men sowieso in tv-producties moest investeren. Dat was een noodmaatregel. Die noodmaatregel kunnen we niet achteraf beschouwen als een vanzelfsprekendheid. In die zin is de situatie nu helder en goed, met extra ondersteuning vanuit het VAF, dat kan bijvoorbeeld een euro voor een euro zijn, en waarbij een groot pakket binnen het VAF voor die ondersteuning wordt gebruikt. Tegelijkertijd is dat geen blanco cheque meer waarbij de omroepen carte blanche hebben om te financieren wat ze niet meer gefinancierd kregen, maar waarbij kwalitatief wordt nagegaan of het product aan de normen wat betreft scenario, productie enzovoort, beantwoordt. Ik wil vooral waken over de fundamentele logica en de rol van het VAF en expliciet over de fundamentele rol van de openbare omroep die, ook al zijn de tijden financieel iets moeilijker, absoluut zal moeten blijven investeren in Vlaamse fictie.
De heer Stassen heeft het woord.
Het VAF heeft een ongelooflijke prestatie neergezet. Nauwelijks tien jaar geleden klaagden zeer goede regisseurs terecht over het wanbeleid dat werd gevoerd vanuit de Vlaamse Gemeenschap ten aanzien van de audiovisuele producties in Vlaanderen. Het VAF bestaat sinds 2000 en draait sinds 2001 op kruissnelheid. De producten die worden afgeleverd, namelijk films, kortfilms, documentaires en dergelijke, zijn geweldige producties, dat moet gezegd. De heer Vermeulen heeft terecht de geschiedenis van de maatregel aangehaald. Die maatregel is genomen door minister Van Mechelen. Hij heeft gezegd dat het VAF meer geld zou krijgen maar dat het moest worden besteed aan producties die voor VRT, VTM en later ook VT4 bestemd waren. Als ik me niet vergis, is toen door de sector zwaar geprotesteerd. Men wilde niet dat men bij de hand werd genomen en dat er gekleurd geld werd gegeven. Het was een gegronde opmerking.
Vandaag, vijf jaar later, merken we dat met dat gekleurd geld resultaat is geboekt, ongeacht of het VAF de kwaliteit zal bewaken. De kwaliteit van de afgeleverde televisiereeksen is goed. Minstens een deel van de sector blijkt die beschermingsmaatregel nodig te hebben. Anders gaat dat geld niet meer worden besteed aan producties als Katarakt, Zone Stad of Vermist. Daarmee heb ik de drie zenders en hun product vernoemd.
Het is belangrijk dat de sector, samen het VAF, eens duidelijk zegt wat hij wil. Moet door die beschermingsmaatregel die 2,5 miljoen euro worden besteed aan televisieproducties, eventueel met langspeelfilms in de zalen, of niet? Het is belangrijk dat te weten. Dan kan het beleid daarop worden afgerekend. We hebben er allemaal belang bij dat het VAF blijft werken zoals het dat doet en dat de afgeleverde producten van hetzelfde niveau zijn. Ik ben er nog niet uit als het gaat over de vraag of dat gekleurd geld behouden moet blijven. Ik zou van de mensen uit de sector graag eens vernemen wat ze nu willen. Huldigen ze het standpunt van vijf jaar geleden of dat van vandaag?
Blijkbaar is er toch nog verduidelijking nodig. Voor alle duidelijkheid, er is geen schrapping van de bestedingsverplichting, wel van de automatische bestedingsverplichting. Dat is een groot verschil. Niet alleen was er sprake van gekleurd geld, maar bovendien werd er een blanco cheque gegeven. Heel de sector - de producenten, de regisseurs, de auteurs en noem maar op - heeft me gesmeekt die automatische bestedingsverplichting af te schaffen. Vooral ook het VAF heeft dit uitdrukkelijk gevraagd. We zijn daarop ingegaan.
Ik hoop dat het duidelijk is dat de bestedingsverplichting - die 2,5 miljoen euro - niet is verminderd of verdwenen, maar wel de automatische verplichting, die kwaliteitsverbetering en -controle verhinderde. Er waren nu eenmaal omroepen die recht hadden op een bepaald bedrag en voorstellen indienden waar het VAF helemaal niet gelukkig mee was. Daarover valt dan te discussiëren, maar wij hebben aanvaard dat het VAF de kwaliteit zou controleren.
Dat bedrag van 2,5 miljoen euro voor projecten in samenwerking met tv-omroepen blijft in elk geval behouden. Alleen is een van de criteria die het VAF momenteel hanteert, dat het potentieel aanwezig moet zijn om er een langspeelfilm van te maken.
Middelen geven voor andere audiovisuele omroepprojecten dan die waar dat potentieel aanwezig is, is ook mogelijk. Dat gebeurt dan via de gewone beoordeling door het VAF, dat extra geld krijgt. Dat is belangrijk. Die 2,5 miljoen euro, die vrij te besteden is met de omroepen, beschouwt het VAF eigenlijk als nieuwe beleidsruimte. In het andere geval had het VAF helemaal geen inspraak over hoe dat geld moest worden verdeeld. Voor mij moeten er nog veel kwaliteitsvolle Katarakts komen.
We zullen dit blijven volgen in de commissie.
Het incident is gesloten.