Verslag plenaire vergadering
Verslag
Bespreking
Dames en heren, de bespreking is geopend.
De heer Luc Martens, verslaggever, verwijst naar het schriftelijke verslag.
De heer Caron heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, dames en heren, dit voorstel van resolutie om het persoonsgebonden budget te stimuleren, is een belangrijke stap in een evolutie in de zorg voor personen met een handicap. Op zich worden hier geen nieuwe ideeën ontwikkeld, maar gaan we door op een traject dat de voorbije jaren is uitgezet, ook door de Vlaamse Regering. Een en ander is door de complexiteit van de materie en om allerlei redenen wat trager gegaan dan velen verhoopten.
Waarom is dit een belangrijk voorstel van resolutie? We zijn op een punt terechtgekomen waar er een andere kijk is op ondersteuning en zorg voor personen met een handicap. De andere kijk gaat uit van zelfsturing, zelfbepaling en emancipatie van de persoon met een handicap die zijn leven zelf in de hand kan en mag nemen. Hij mag zelf bepalen wie hem ondersteuning en zorg verleent en hoe het budget daarvoor wordt besteed. We schuiven op van betutteling en sturing van bovenuit naar meer voor zichzelf zorgen. De samenleving verleent daarvoor de mogelijkheden.
Het is ook een kwestie van waardering. Het gaat om menselijke waardigheid. Het persoonsgebonden budget is één element in die evolutie. Het is een brede evolutie. Ook de persoonlijke-assistentiebudgetten wijzen daarop en de verschillende voorzieningen worden geconfronteerd met een verschuiving in gedrag, houding en verwachtingspatroon van personen met een handicap. Dat steunen we ten volle. Met dit voorstel van resolutie willen we dit proces stimuleren.
We vragen de minister uitdrukkelijk om volgend jaar en de komende jaren op een voldoende brede basis te experimenteren, voortrekkersprojecten te ontwikkelen en eruit te leren hoe de nieuwe benadering het meest succesvol kan zijn, het meeste mensen kan helpen en kan bijdragen tot de goede levenskwaliteit van personen met een handicap. Misschien kan dit voorstel zelfs bijdragen tot het afbouwen van de wachtlijsten. Het is een dure sector, maar in het rijke welvarende Vlaanderen moeten we het ervoor over hebben, vooral voor de vernieuwende vormen van zorg, omdat die vreemd genoeg vaak goedkoper zijn dan de traditionele vormen.
We slaan twee vliegen in een klap: meer waardering en zelfsturing door de personen met een handicap en een betere levenskwaliteit voor die mensen.
De vraag in ons voorstel van resolutie om een experiment op te zetten, wordt ondersteund door wetenschappelijk onderzoek. Dat experiment moet worden verbreed, wat op middellange termijn moet leiden tot een belangrijke rol voor deze ondersteuningsvorm, al zullen personen met een handicap altijd verschillende zorgvormen nodig hebben. Ik dank nogmaals de medeondertekenaars van harte: ik denk dat we samen goed werk hebben verricht. (Applaus bij de meerderheid)
Mevrouw Van der Borght heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, collega's, de heer Caron zei zeer terecht dat dit een bijzonder voorstel van resolutie is. Het persoonsgebonden budget en het persoonlijke-assistentiebudget zijn de belangrijkste decretale getuigen van de trendbreuk die tijdens de vorige legislatuur in het gehandicaptenbeleid werd ingezet. Decennialang hebben personen met een handicap de zorg en hulpverlening gekregen die het best paste in de beschikbare voorzieningen en diensten. Met de diversificatie van de zorgvormen werd het aanbod verruimt, maar de persoon met een handicap had geen enkel instrument in handen om de regie van zijn leven zelf te bepalen. Dat laatste is erg belangrijk, zoals we afgelopen maandag op een studiedag van GRIP nog hebben mogen ervaren.
Het persoonlijke-assistentiebudget is inmiddels al enkele jaren realiteit. De ervaringen zijn positief. Zonder meer is deze werkvorm - als een van de meerdere werkvormen van het gehandicaptenbeleid - een verworvenheid geworden. Onze fractie is tevreden dat vandaag dit voorstel van resolutie zal worden goedgekeurd omdat het de persoon met een handicap toelaat - al is het bij wijze van experiment - de regie van zijn leven nog steviger in handen te nemen. Het is echter met droefheid dat ik vaststel dat het 3,5 jaar heeft geduurd vooraleer iets in dit dossier kon bewegen en ook omdat we nu slechts met een experiment starten.
Het voorstel van resolutie dat we vandaag goedkeuren biedt duidelijk de kans om kennis en ervaring op te doen inzake het persoonsgebonden budget, en dat met het oog op het uitwerken van de uitvoeringsbesluiten van het decreet van 21 december 2001. Daarom stelt het voorstel van resolutie dat een voldoende hoog budget moet worden uitgetrokken om toe te laten beleidsconclusies te trekken. Ik kijk dan ook met interesse uit naar de budgettaire waardering die dit experiment zal krijgen.
Er zal worden gewerkt met convenanten - niet met de tot nog toe gebruikte convenanten tussen voorzieningen en overheid, maar wel met convenanten tussen de overheid en personen met een handicap. Op die manier kan de persoon met een handicap de zorg en hulpverlening zelf inkopen. Zo wordt de ondergeschikte relatie tussen een persoon met een handicap en een voorziening omgedraaid. De persoon met de handicap zal nu zelf kunnen beslissen bij wie, waar en wanneer hij zorg inkoopt. Ik hoop dat dit zal leiden tot een concurrentie tussen voorzieningen inzake de kwaliteit van de zorg en de hulpverlening.
We hebben als indieners dit experiment ook aangegrepen om tegemoet te komen aan de problemen van personen met een handicap die al jaren op de wachtlijst staan omdat geen enkele voorziening voor geschikte opvang kan zorgen. We hopen dat deze mensen als eerste kunnen worden geholpen. Dit experiment loopt over twee jaar. Dat betekent dat we de uitvoeringsbesluiten niet meer in deze legislatuur zullen kunnen goedkeuren. Er is dus een belangrijke taak weggelegd voor de volgende regering.
Het voorstel van resolutie werd in de commissie unaniem goedgekeurd. Ik hoop dat de plenaire vergadering dat voorbeeld zal volgen. Ik hoop ook dat de volgende regering en de volgende minister van Welzijn - wie die verantwoordelijkheden ook mogen dragen - hun verantwoordelijkheid zullen opnemen en het experiment zullen vertalen in uitvoeringsbesluiten die de geest van het decreet respecteren. Ik dank u voor uw aandacht. (Applaus bij de meerderheid)
Mevrouw Stevens heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, geachte collega's, ik kon zelf niet aanwezig zijn bij de bespreking in de commissie omdat ik in het buitenland was. Dat betekent natuurlijk niet dat ik dit voorstel van resolutie niet mee onderschrijf, absoluut niet. Mijn N-VA-fractie zal deze resolutie volledig mee onderschrijven.
Het is geen geheim dat ik persoonlijk een groot voorstander ben van het systeem van persoonsgebonden budget. Daardoor krijgen personen met een handicap zelf de keuzevrijheid met betrekking tot de ondersteuning en de hulpverlening die ze nodig hebben. De zelfsturing in de zorgvraag moet meer mogelijk gemaakt worden in de praktijk. Collega Caron heeft duidelijk gezegd wat dit betekent, namelijk emancipatie voor de persoon met een handicap wat op zich een zeer belangrijk element is.
De zorg is er voor de persoon zelf en niet andersom. Ik ben dus heel blij dat dankzij dit parlementaire initiatief, de Vlaamse Regering drie en een half jaar, een nieuwe aanzet zal geven voor de uitvoering van het decreet op het persoonsgebonden budget. Dit kan natuurlijk enkel als er een voldoende groot budget vrijgemaakt wordt voor dit experiment persoonsgebonden budget. Dit experiment is enkel en alleen maar nuttig als we daar onze lessen uit kunnen trekken. En het mag zeker niet de bedoeling zijn om dit experiment al bij voorbaat dood te knijpen door te veel administratieve maatregelen. Ik reken op jullie gezond verstand en op het gezond verstand van de minister, zodat er administratieve vereenvoudiging toegepast wordt binnen dit experiment en personen met een handicap die al heel wat administratieve besognes hebben, niet extra belast worden.
Ik reken op jullie steun om deze resolutie uit te voeren en om het decreet op persoonsgebonden budget echt in de startblokken te zetten. Het is hoog tijd na drie en een half jaar voorbereiding. (Applaus bij CD&V en de N-VA)
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
De bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemming over het voorstel van resolutie houden.