Verslag plenaire vergadering
Voorstel van resolutie betreffende de invoering van een risicobeheerssysteem voor investeringsprojecten van de Vlaamse overheid
Verslag
Algemene bespreking
Ik stel voor om de bespreking van het voorstel van resolutie van de heer Patrick Lachaert, mevrouw Joke Schauvliege, de heren Bart Martens en Karlos Callens, mevrouw Tinne Rombouts en de heer Jos Bex betreffende de invoering van een risicobeheerssysteem voor investeringsprojecten van de Vlaamse overheid samen te voegen met de algemene bespreking van het voorstel van decreet.
Is het parlement het hiermee eens? (Instemming)
De algemene bespreking is geopend.
Mevrouw Schauvliege, verslaggever, heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, ik ga een kort verslag geven van de bespreking in de commissie.
Dit voorstel van decreet heeft betrekking op de koppeling tussen de milieuvergunning en de stedenbouwkundige vergunning.
Collega's, voorheen was er heel wat onduidelijkheid over het definitieve karakter van een vergunning. Er was immers tegenstrijdigheid tussen de verschillende bepalingen. Dit parlement heeft op 19 mei 2006 een decreet goedgekeurd om daaromtrent enige rechtszekerheid te bieden en duidelijkheid te creëren.
Tegen dit decreet werd beroep aangetekend bij het Grondwettelijk Hof, omdat het gelijkheidsbeginsel zou zijn geschonden en omdat de bevoegdheidsverdeling tussen het federale en het Vlaamse niveau niet zou zijn gerespecteerd.
Er was ook een terechte vrees voor misbruik in de concurrentiestrijd. Een concurrent zou een verzoek tot schorsing kunnen indienen, om zo de vergunning te vertragen.
Collega's, het voorliggende decreet houdt rekening met die terechte opmerkingen en de eventuele uitspraak die daarover zou kunnen volgen door het Grondwettelijk Hof.
In dit voorstel van decreet vertalen we de klassieke rechtsleer. Als dit decreet wordt goedgekeurd, is de vergunning definitief van zodra de administratieve overheid in laatste aanleg heeft beslist. Zo wordt de rechtsonzekerheid opgelost en kan ook de vergunningaanvrager binnen een redelijke termijn duidelijkheid krijgen.
Tijdens de bespreking hebben de indieners van het voorstel van decreet aangekondigd dat tegelijkertijd een voorstel van resolutie zou worden ingediend om er bij de Vlaamse Regering op aan te dringen een aantal flankerende maatregelen te nemen. De heer Martens zal daar straks nog iets meer uitleg over geven.
De heer Daems formuleerde een aantal bedenkingen bij dit voorstel van decreet. Hij vond dat het oorspronkelijke decreet van 2006 veel efficiënter was en in de praktijk ook heel goed werkte.
Bovendien vindt hij het nieuwe voorstel nadelig voor de bezwaarindieners. De heer Daems vond het ook jammer dat geen advies werd gevraagd aan de SERV en de Minaraad.
Het voorstel van decreet werd goedgekeurd met 13 stemmen voor.
Mevrouw Van den Eynde, verslaggever, heeft het woord.
De eerste verslaggever heeft al een uitgebreid verslag gegeven, zodat ik me zal beperken tot het standpunt van het Vlaams Belang.
Dan krijgt u nu het woord om het standpunt van uw partij toe te lichten.
Collega's, het Vlaams Belang zal zich bij de stemming onthouden. We menen dat het voor de bedrijven zeer moeilijk is om nog te investeren in Vlaanderen omwille van de soms zeer lange duurtijd om een vergunning te bekomen.
Deze wijziging komt daar deels aan tegemoet, maar we stellen vast uit verschillende praktijkvoorbeelden dat zelfs na schorsing van de vergunning door de Raad van State, de bevoegde ministers toch nog een bouw- of milieuvergunning afleveren. Hierdoor wordt de beroepsprocedure bij de Raad van State door buurtbewoners niet ernstig genomen en soms zelfs waardeloos genoemd.
Dat is naar onze mening onaanvaardbaar. Daarom zullen we ons onthouden als signaal tegen deze handelwijze.
De heer Daems heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, collega's, ik wil via een korte motivatie van onze negatieve stem nogmaals duidelijk maken dat dit voorstel van decreet een stap terug is. Dat is in de eerste plaats zo voor burgers, comités en besturen die een afgeleverde vergunning op een democratische manier administratief of juridisch wensen aan te vechten. Ze stonden al in de kou en ik vrees dat ze door dit voorstel van decreet, als het wordt goedgekeurd, nog meer in de kou zullen komen te staan. Er zal niet worden gewacht op een uitspraak in kortgeding bij de Raad van State. Als een minister of een bestendige deputatie een uitspraak heeft gedaan over een lopende vergunning, wordt die vergunning als definitief beschouwd.
Mijnheer Martens, u verwijst naar het goedbedoelde initiatief om de toegang tot de Raad van State en tot de rechter voor verenigingen te verbeteren. Ik zal dat zeker steunen, maar jammer genoeg is dat bij een wetsvoorstel gebleven. Het werd wel goedgekeurd in de Senaat, maar het is geen lopende zaak meer en is vervallen in de Kamer. Ik maak me niet veel illusies: oranje-blauw zal dit wetsvoorstel niet terug oppikken. Ik hoop natuurlijk van wel, maar ik vrees ervoor.
Ik vind het wat doorzichtig, collega's van de meerderheid, om u te verstoppen achter het argument als zou dit de rechtszekerheid van de bedrijven vergroten. Dit kan inderdaad in sommige gevallen zo zijn. De heer Lachaert heeft er een voorbeeld van gegeven in de commissie. Dit is echter niet per definitie zo. Ik geef een voorbeeld uit het zeer recente verleden. Een niet-nader genoemd bedrijf in Vlaams-Brabant heeft van minister Peeters een milieuvergunning gekregen. Het heeft het risico genomen om te bouwen en te exploiteren. Op dit moment loopt er een kortgedingprocedure. De auditeur van de Raad van State heeft aanbevolen om de vergunning te schorsen. Ik vind dat een voorbeeld van gebrek aan rechtszekerheid voor bedrijven, naast het element dat ik daarnet aanhaalde, met name minder rechtszekerheid voor bezwaarindieners.
Ook vind ik het een beetje doorzichtig om het lopende geding bij het Grondwettelijk Hof van enkele bedrijven als argument te gebruiken om nu al de wetgeving te wijzigen. We kennen de uitkomst ervan helemaal niet. Als eenzelfde voortvarendheid aan de dag zou worden gelegd telkens als een veroordeling dreigt, dan zou dit misschien nog geloofwaardig overkomen. Ik denk bijvoorbeeld aan de tegenovergestelde reactie wanneer deze Vlaamse Regering de Europese Commissie op haar dak krijgt, bijvoorbeeld met een dreigende veroordeling omtrent waterzuivering, mest of Kyoto, maar dan wordt telkens het onderste uit de juridische kan gehaald.
Hier zien we een proactief beleid vanuit een voorzorgsprincipe. Op zich is dat geen probleem, maar men moet dan consequent zijn. Collega's, zeg gewoon dat deze decreetswijziging er is gekomen om het bedrijfsleven ter wille te zijn. Dat is tenminste duidelijk en eerlijk.
Ik wil nog kort iets zeggen over het voorstel van resolutie. Laat het duidelijk zijn: ik vind het voorstel zoals dat voorligt goed. Er wordt een risicobeheerssyteem ingevoerd voor overheidsbedrijven. Dat is een goede zaak. Mijn fractie zal dit dan ook steunen. Zelf zal ik me wel onthouden, omdat dit geen goede werkwijze is. Ik denk dat er binnen de meerderheid wat plooien moesten worden gladgestreken, en dat dit het compromis is tussen die verschillende meerderheidspartijen. Ik vind het ook wat vreemd dat dit meteen plenair wordt behandeld. We hebben niet eens de mogelijkheid gekregen om het in de commissie te bespreken. (Applaus bij Groen!)
De heer Martens heeft het woord.
Ik wil nog even een korte repliek geven op de kritiek van de heer Daems. Wat de rechten voor derden betreft: uiteraard doen we geen afbreuk aan het recht van elke belanghebbende om bij de Raad van State een verzoek tot schorsing of vernietiging in te dienen. De vorige federale zittingsperiode heb ik in de Senaat inderdaad een wetsvoorstel ingediend om die rechten nog uit te breiden, zodat verenigingen ook collectieve belangen kunnen aanvoeren om hun belang in een bepaalde zaak te kunnen aantonen. Zoals de heer Daems zei, is dat voorstel goedgekeurd in de Senaat, maar uiteindelijk niet bekrachtigd door de Kamer. Het was het einde van de vorige zittingsperiode. Ik zal dat voorstel echter opnieuw indienen en meen dat het in de nieuwe zittingsperiode opnieuw zal worden goedgekeurd, gelet op het feit dat ik de vorige maal de steun heb gekregen van CD&V en cdH. Als straks rooms-blauw eindelijk uit de startblokken komt, dan denk ik dat ook mijn nieuwe wetsvoorstel zal worden goedgekeurd.
Wat nu voorligt, de combinatie van het nieuwe voorstel van decreet en het systeem van risicobeheer waarover de diverse meerderheidsfracties het eens zijn geworden, biedt extra garanties ten aanzien van de belangen van omwonenden en derden. Voor werken waarvan de overheid bouwheer is, zal nog altijd een uitspraak bij een schorsingsverzoek worden afgewacht. Voor werken die kunnen worden geschorst door de Raad van State, willen wij dat de overheid de grootste voorzichtigheid aan de dag legt en niet het werk gaat aanbesteden of een bevel tot aanvang gaat uitvaardigen, alvorens de Raad van State een uitspraak heeft gedaan over het schorsingsverzoek. Dit gaat dus verder dan het voorgaande, daar het ook schorsend werkt voor verzoekschriften ingediend tegen werken die enkel bouwvergunningsplichtig zijn en waarvoor geen milieuvergunning moet worden verleend.
Ik geef het voorbeeld van de werken aan het Deurganckdok. Die werden destijds aanbesteed en er werd mee begonnen op een ogenblik dat de Raad van State zich nog moest buigen over een schorsingsverzoek, en op het ogenblik dat de Europese Commissie al was begonnen met een procedure van ingebrekestelling. Die werken zijn inderdaad nadien stilgelegd, met reusachtige schadeclaims van de aannemer tot gevolg. Welnu, als de Vlaamse Regering ons voorstel van resolutie voor het invoeren van een risicobeheerssysteem gaat toepassen, zullen dergelijke praktijken in de toekomst niet meer kunnen. Ik vind dit dus een belangrijke stap voorwaarts, in plaats van een stap achterwaarts, zoals de heer Daems het voorstelt. Het klopt natuurlijk dat het risicobeheerssysteem dat we voorstellen, enkel slaat op werken waarvan de overheid de bouwheer is. Goed, wij gaan ervan uit dat privéactoren, als ze toch beginnen met het bouwen van een bepaald werk of het exploiteren van een bepaalde inrichting, op een ogenblik dat er nog een schorsingsverzoek kan worden ingediend voor de Raad van State, dit volledig op eigen verantwoordelijkheid doen en ze zelf wel in staat zijn de risico's daarvan af te wegen.
De heer Lachaert heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, geachte leden, de bedoeling van het voorstel van decreet en het voorstel van resolutie is ervoor zorgen dat een principe van het administratief recht wordt gerespecteerd, namelijk de behandeling van een gelijke casus onder identieke voorwaarden. Het is inderdaad zo dat er vroeger geen gelijke behandeling was inzake Milieu en Ruimtelijke Ordening en andere bevoegdheden. Bijvoorbeeld bij Onderwijs is het zo dat, als de laatste administratieve beslissing is gevallen over een benoeming, deze definitief is en niet in vraag kan worden gesteld. Wel kan men naar de Raad van State trekken binnen de zestig dagen, maar dat is een ander verhaal. Er was dus geen juridische grondslag om in een speciale regeling te voorzien voor de sector Milieu en Ruimtelijke Ordening.
Dat is de reden waarom men naar het Arbitragehof getrokken is. Het voorstel van decreet probeert dit probleem te verhelpen.
Er is nog een tweede element. Via het voorstel van resolutie willen we de overheid vragen om rekening te houden met mogelijke procedures. We kunnen dat niet in het voorstel van decreet opnemen, omdat er dan opnieuw een ongelijke behandeling van een identieke situatie zou zijn waarbij we de overheid strenger zouden behandelen dan de privésector. Daarom vragen we als deel van de overheid via het voorstel van resolutie aan een ander deel van de overheid, met andere bevoegdheden, om toch te beginnen met de aanbesteding en de werken nadat de uitspraken die op gelijk welk niveau werden gedaan.
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
De algemene bespreking van het voorstel van decreet en de bespreking van het voorstel van resolutie zijn gesloten.
Artikelsgewijze bespreking
De voorzitter: Dames en heren, aan de orde is de artikelsgewijze bespreking van het voorstel van decreet. (Zie Parl. St. Vl. Parl. 2006-07, nr. 1239/1).
De artikelen 1 tot en met 4 worden zonder opmerkingen aangenomen.In artikel 5 heeft de commissie een technische correctie aangebracht. Is het parlement het hiermee eens? (Instemming)
Het aldus gecorrigeerde artikel 5 wordt zonder verdere opmerkingen aangenomen.De artikelsgewijze bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemmingen over het voorstel van decreet en het voorstel van resolutie houden.