Verslag plenaire vergadering
Voorstel van resolutie betreffende de gewelddadige onderdrukking van vreedzame oppositie in de republiek Birma
Verslag
Voorstellen tot spoedbehandeling
Dames en heren, vanmiddag heeft mevrouw Vogels bij motie van orde een voorstel tot spoedbehandeling gedaan van een voorstel van resolutie van de heren Glorieux, Roegiers en De Loor en mevrouw Hoebeke betreffende de steun voor de geweldloze strijd van de Birmaanse bevolking.
De heer Glorieux heeft het woord over de hoogdringendheid.
Mevrouw de voorzitter, dames en heren, de gewelddadige onderdrukking van het vreedzame protest en het streven naar democratie in Birma duurt al verschillende decennia.
Desalniettemin is het duidelijk voor iedereen die de voorbije weken het journaal heeft gezien en de kranten heeft gelezen waarom we vandaag de hoogdringendheid vragen. De beelden uit Myanmar zullen heel snel schaarser worden. De straten zijn namelijk met brutaal geweld schoongeveegd, en voortaan zullen enkel nog de officiële beelden de buitenwereld bereiken. Als de internationale gemeenschap nu de fakkel van de moedige, vreedzame monniken, parlementsleden, mensenrechtenactivisten en opposanten van het regime niet onmiddellijk overneemt, dan is - vrees ik - de hele problematiek weer snel vergeten. Oppositieleiders en niet in het minst Nobelprijswinnares Aung San Suu Kyi roepen de internationale gemeenschap zeer expliciet op om nu massaal druk uit te oefenen op de militaire junta.
Daarom vragen we om dit voorstel van resolutie in deze zitting te bespreken en ter stemming voor te leggen.
De heer Van Nieuwenhuysen heeft het woord.
We hebben ook een voorstel van resolutie ingediend. Ik stel dan ook voor om deze voorstellen samen te behandelen, ofwel nu ofwel bij hoogdringendheid in de commissie.
De tekst van het voorstel van resolutie van het Vlaams Belang moet kunnen worden rondgedeeld.
Ik schors de vergadering.
De vergadering wordt geschorst om 16.49 uur.De vergadering wordt hervat om 17.11 uur. De voorstellen tot spoedbehandeling worden bij door de voorzitter geconstateerde eenparige instemming aangenomen.
De voorzitter: Dan stel ik voor om voor beide voorstellen van resolutie één bespreking te houden. (Instemming)
Bespreking
Dames en heren, de bespreking is geopend.
De heer Glorieux heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, dames en heren, Myanmar, het voormalige Birma, wordt al decennia op dictatoriale wijze bestuurd door een militair regime dat iedere democratische oppositie op repressieve en gewelddadige wijze onderdrukt. De militaire junta weigert zich al zeventien jaar neer te leggen bij de verkiezingsoverwinning van de democratische partij van Aung San Suu Kyi. Ze kreeg in 1991 voor haar legitieme geweldloze strijd de Nobelprijs voor de Vrede, maar sinds dan zat ze meestal in de gevangenis of stond ze onder huisarrest.
De recente demonstraties tegen het regime zijn op 19 augustus in Rangoon en enkele andere steden begonnen. Inmiddels zijn ze uitgegroeid tot de meest massale niet-gewelddadige protestbeweging sinds de mislukte opstand die in 1988 door studenten werd geleid en door de militairen gewelddadig werd onderdrukt. Op 24 september waarschuwden de militaire autoriteiten de boeddhistische monniken dat ze hardhandig zouden ingrijpen als de protesten niet zouden stoppen. Het leger zette vorige week eerst traangas in en gebruikte ook de wapenstok tegen duizenden ongewapende monniken en burgers, maar vuurde dan met scherp op de massa. Hoeveel slachtoffers er zijn gevallen, is vooralsnog niet duidelijk. Het militaire regime zelf spreekt over tien doden; de Australische regering over dertig doden en 1400 arrestanten; de opposanten zelf maken gewag van ongeveer 200 doden. De monniken zijn nadien in hun kloosters opgesloten of gedeporteerd naar de verste uithoeken van het land.
Vorige week verscheen in een aantal kranten, waaronder De Morgen, een open brief van enkele vrouwelijke politici uit onder meer de Franse Gemeenschapsregering van Wallonië, Frankrijk, Hongarije, Italië, Denemarken, Zweden, Spanje en enkele andere landen. Ze roepen op om de protestacties van de Birmaanse bevolking te steunen. Ze refereren hierbij aan de bede van Aung San Suu Kyi aan de internationale gemeenschap: "Maak gebruik van jullie vrijheid om de onze te veroveren!" Deze vrouwelijke politici leggen de nadruk op de moed van de Birmanen in hun streven naar vrijheid. Ze hebben gekozen voor geweldloos verzet als middel om de overgang naar de democratie te verwezenlijken.
Die keuze van de Birmanen is exemplarisch, maar hun moedig verzet zal machteloos zijn als de internationale gemeenschap het niet krachtig en kordaat ondersteunt. Dit voorstel van resolutie roept de Vlaamse Regering alvast op om namens de Vlaamse bevolking zijn solidariteit met de onderdrukte bevolking van Myanmar te betuigen.
In concreto vragen de indieners aan de Vlaamse Regering om er bij de Birmaanse autoriteiten op aan te dringen om onmiddellijk af te zien van de wrede onderdrukking van de geweldloze protesten en de universele mensenrechten te respecteren; om alle betrokken partijen uit te nodigen voor een fundamentele politieke dialoog en voor het vinden van een gezamenlijk kader voor een grondwet, op basis waarvan alle betrokken partijen gezamenlijk kunnen deelnemen aan een proces van overgang naar democratie en natievorming; en ook om oppositieleidster en Nobelprijswinnares Aung San Suu Kyi en alle andere politieke gevangenen in vrijheid te stellen en hun fysieke integriteit en veiligheid te waarborgen.
Verder vragen we dat de Vlaamse Regering er bij de belangrijkste handelspartners van Myanmar op aandringt om zo spoedig mogelijk hun invloed aan te wenden om te voorkomen dat het verzet van het volk tegen tientallen jaren ontbering en onderdrukking zoals in 1988 door de strijdkrachten gewelddadig wordt onderdrukt.
We vragen ten derde ook aan de Vlaamse Regering er bij de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, de heer Ban Ki-moon, voor te pleiten om in het kader van de algemene vergadering van de VN dringend overleg te voeren met de ministers van Buitenlandse Zaken van China, India, Singapore als huidige ASEAN-voorzitter, en Japan om een internationale conferentie over Myanmar te organiseren met het doel manieren te zoeken om de crisis in Myanmar op vreedzame wijze op te lossen.
Ten slotte vragen we in ons resolutievoorstel dat de Vlaamse Regering de Europese Unie verzoekt om actief pogingen te steunen om de leden van de VN-Veiligheidsraad ervan te overtuigen een bindende en forse resolutie over Myanmar aan te nemen.
Ik ben ervan overtuigd dat iedereen hier in het halfrond diep geschokt is door de gebeurtenissen in Myanmar. Ik ben me er evenzeer van bewust dat sommigen zich misschien de vraag stellen naar de effectiviteit en de zin van het stemmen van een dergelijke resolutie hier in dit Vlaams Parlement. Ik besef inderdaad dat de generaals in Myanmar of de Chinese autoriteiten niet onmiddellijk plat achterover zullen vallen als ze via de diplomatieke post een brief krijgen van de Vlaamse Regering. Maar als we als Vlaams Parlement en als Vlaamse Regering de gezonde pretentie hebben om een buitenlands beleid met eigen accenten te claimen, dan is zwijgen en niets doen in deze materie geen optie.
Om af te sluiten wil ik de woorden gebruiken van de Birmaanse oppositieleider Soe Myint, die het volgende zegt: "De democratiebeweging in Birma heeft hoogte- en laagtepunten gekend. Ze moet het opnemen tegen een van de brutaalste dictaturen op aarde die steun krijgt van machtige landen. Maar de strijd gaat door. Het kan nog één of twintig jaar duren. Maar uiteindelijk zullen de mensen hun strijd voor vrijheid, democratie en welvaart winnen. De vastberadenheid van de internationale gemeenschap om de Birmanen te helpen is daarbij van cruciaal belang."
Deze resolutie is misschien maar een speldenprik, maar een aanhoudende rij speldenprikken is soms moeilijker te verdragen dan een mokerslag. Om een oud Chinees gezegde aan te halen dat ondertussen ook de slagzin van Amnesty International is geworden: "Het is beter één kaars aan te steken dan de duisternis te vervloeken." (Applaus bij de meerderheid en Groen!)
De heer Van Nieuwenhuysen heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, geachte collega's, we hebben inderdaad de afgelopen weken moeten vaststellen hoe de militaire dictatuur in de republiek Birma omgaat met het vreedzaam protest van de oppositie: vreedzaam protest dat op een zeer gewelddadige wijze is neergeslagen en waarbij heel wat doden zijn gevallen. De aantallen verschillen al naargelang de bron. Maar dat er slachtoffers zijn gevallen, is voor iedereen duidelijk. Er zijn ook duizenden mensen opgepakt, onder wie enkele duizenden boeddhistische monniken die de spil worden van het vreedzame verzet tegen de militaire junta.
Dergelijk geweld vanwege de junta kan niet anders dan veroordeeld worden. Het is nogal duidelijk dat met het gewelddadige optreden van het Birmaanse leger, het neerschieten van betogers, het opsluiten van politieke opposanten, de mensenrechten in Birma zwaar geschonden worden. Wat overigens geen nieuwigheid is in de socialistische unie Birma, waar er sedert 1962 een militaire junta aan de macht is en waar men tot 1990 heeft moeten wachten op de eerste democratische verkiezingen die dan op een overweldigende wijze werden gewonnen door de oppositie van de Nationale Liga voor Democratie, maar die dan uiteindelijk door de junta niet erkend zijn geworden. We weten allemaal dat de leidster van de Liga tot op vandaag onder huisarrest staat.
Vlaanderen beschikt inzake buitenlandse aangelegenheden over een aantal bevoegdheden. Het lijkt me inderdaad aangewezen dat we uiting geven aan onze ongerustheid en onze verontwaardiging over wat er in Birma is gebeurd. Of het realistisch is dat op de schaal te doen die door de motie van de meerderheid en Groen! wordt aanbevolen - de handelspartners, de Birmaanse autoriteiten, de secretaris-generaal van de VN, de Europese Unie - dat lijkt me wat hoog gegrepen.
Wij denken dat het realistischer is dat de Vlaamse Regering, bij monde van de minister van Buitenlands Beleid, via de gepaste kanalen haar ongerustheid over de schending van de mensenrechten in Birma in het algemeen en het gewelddadig neerslaan van het protest van de oppositie in het bijzonder, overmaakt aan de Birmaanse regering. Gewoonlijk gebeurt dat dan inderdaad via de ambassadeur.
Misschien kunnen we inderdaad meer doen. Mevrouw de voorzitter, sinds 2004 beschikt het Vlaams Parlement over een Instituut voor Vrede en Geweldpreventie. Ik denk dat het opportuun is om aan dat instituut, conform artikel 6, paragraaf 1, van het oprichtingsdecreet, een advies te vragen betreffende de politieke situatie in Birma en de mogelijkheden om vanuit Vlaanderen bij te dragen tot een vredevolle en democratische ontwikkeling in Birma. Dat is wat wij uitdrukkelijk vragen in ons voorstel van resolutie.
Wij betreuren tot slot dat de meerderheid de moeite niet heeft genomen om over de partijgrenzen en over de grenzen van oppositie en meerderheid heen een gezamenlijk initiatief te nemen. Het zou een mooi signaal geweest zijn vanuit een land dat ook niet altijd weet hoe het met zijn oppositie en vreedzame betogingen moet omgaan. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer Roegiers heeft het woord.
Mijnheer Van Nieuwenhuysen, ik ben verbaasd over de bescheidenheid die u aan de dag legt over de rol die Vlaanderen kan spelen. Als u de ene week zegt 'volk wordt staat', zeg dan de andere week ook dat we vanuit dit Vlaams Parlement wel dingen kunnen doen.
Ter aanvulling van wat de heer Glorieux heeft gezegd en ter ondersteuning van het voorstel van resolutie, wil ik nog zeggen dat een regime dat 40 percent van de staatsuitgaven besteedt aan leger en veiligheidsdiensten, terwijl 4,5 percent overblijft voor gezondheidszorg en onderwijs - met als gevolg dat een op drie kinderen ondervoed is - een duidelijk signaal mag ontvangen, zelfs van een bescheiden deelstaatparlement. Ik verwijs dan ook graag naar wat een mug in een slaapkamer kan veroorzaken, niettegenstaande ze bijzonder klein is.
Wij zullen het voorstel van resolutie, dat er is gekomen op initiatief van de groenen en dat we volmondig mee hebben ondertekend, dan ook steunen.
Mevrouw Poleyn heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, ik wil gewoon aangeven dat CD&V dit voorstel van resolutie zal steunen. Het geweld in deze militaire dictatuur laait op en we zijn bang voor de gevolgen daarvan. Daarom willen we de internationale politieke oproep aan de autoriteiten van Myanmar, om het geweld te stoppen en stappen te zetten naar dialoog met de betrokken partijen, om zo te werken aan een vreedzame samenleving en een eerste begin van democratie, ondersteunen. We hopen ook dat de totale internationale oproep iets kan uithalen.
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
De bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemmingen over de voorstellen van resolutie houden.