Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over de financiƫle situatie van de VRT
Verslag
(Voortzetting)
Minister Bourgeois heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, ik heb inderdaad twee verschillende reacties gehoord van de vraagstellers. De ene schrikt en de andere schrikt helemaal niet.
Wat is er aan de hand? Piet Van Roe, voor wie ik overigens niets dan lof heb, heeft bij zijn afscheid gezegd dat, naar zijn mening, de eigen inkomsten van de VRT - want ik druk erop dat het om de eigen inkomsten van de VRT gaat - niet zullen beantwoorden aan wat de VRT zelf heeft vooropgesteld bij de onderhandelingen over de beheersovereenkomst.
Hij heeft gezegd dat hij het advies geeft aan zijn opvolger om de berekeningen opnieuw te maken. We gaan zien wat de opvolger daarmee doet, maar ik neem aan dat de berekeningen inderdaad zullen gebeuren.
Ik wil erop wijzen dat het hier over de assumpties van de VRT gaat. De VRT heeft beklemtoond dat de overheid daar geen enkele invloed op uitgeoefend heeft en niet heeft gepusht om ze hoger in te schatten. Het management van de VRT zelf heeft gezegd wat assumpties zijn. Het is een gegeven dat in de overeenkomst is ingebracht door de VRT. Dus dat is een zaak van het management, net zoals het nu een zaak van het management is.
Het eerste dat zou moeten gebeuren, is dat de nieuwe gedelegeerd bestuurder de berekeningen maakt. Ik vermoed dat de heer Wauters dat ook zal doen. Laten we hem nog even de tijd geven, want hij is aan zijn vierde werkdag bezig.
Ik neem aan dat hij daarmee naar de regering zal komen. Ik ben bereid om ernaar te luisteren, maar ik voeg er wel aan toe dat de beheersovereenkomst, na langdurig onderhandelen, werd gesloten. Dit is iets dat de VRT, als autonome nv van publiek recht, heeft ingebracht. Dat zijn haar eigen assumpties. Het is aan het management om te zorgen dat de inkomsten die het zelf vooropstelt ook gehaald worden.
De beheersovereenkomst bepaalt, in onderling akkoord tussen de partijen, dat er inderdaad een evaluatie komt na achttien maanden, maar met het oog op het nieuws- en informatieaanbod. Er staat uitdrukkelijk bij dat dit geen aanleiding kan zijn tot een budgettaire meervraag. In de beheersovereenkomst staat dat beide partijen er zich toe engageren om in de eerste achttien maanden niet de heronderhandeling van de beheersovereenkomst te vragen. Dat is wat mij en de regering bindt, maar dat is ook wat de VRT bindt.
Ik wacht dus tot de heer Wauters de berekeningen heeft gemaakt, want ik neem aan dat hij dat zal doen. Ik ben bereid om te luisteren, maar veel meer dan dat kan ik op dit ogenblik niet zeggen
.
Mijnheer de minister, zal het misschien niet allemaal te laat zijn, als we de beheersovereenkomst niet openbreken en wachten tot medio 2008? Dat is nog ruim een jaar. Van Roe zegt nu al dat het in die periode te laat zal zijn en er heel wat problemen op de VRT zullen afkomen en ondertussen extra problemen gecreëerd zullen zijn, waar niets aan kan veranderen, aangezien er ondertussen niets gebeurt en gewacht wordt op de evaluatie van 2008.
Ik dacht dat ik ongeveer dezelfde vragen had gesteld als de heer Verstrepen en dat het niet zomaar een inleiding was. Misschien heeft de heer Verstrepen veeleer aangevuld met enkele cijfertjes die hij uit de kranten heeft gehaald
.
Mijnheer de minister, ik begrijp uw antwoord en uw voorzichtigheid in het antwoord. Maar ik zou er toch even op willen drukken dat we de afgelopen jaren - en dat is een voorgeschiedenis die we allemaal goed kennen - de spaarpot van de VRT opgesoupeerd werd door een soort financieel wanbeheer, een exuberante miljonairsfair van de Reyerslaan eigenlijk. Dat weten we, dus dat geld is op.
We hebben ook de projecties gekregen dat het wel eens moeilijk zou kunnen worden en dat er tekorten aan komen. Dat die tekorten eraan komen, is in de commissie al besproken. Nu krijgen we het signaal van de heer Van Roe, die zegt dat het niet goed zit met de inkomsten. Mijnheer de minister, ik vraag u proactief of we niet heel voorzichtig kunnen zijn. Ik kan me niet inbeelden dat er plots een kas tevoorschijn wordt getoverd bij de VRT. We zouden allemaal wel een schuif willen vinden met vele miljoenen in, die we dan op de rekening zouden kunnen zetten. Ik vermoed dat dat niet het geval zal zijn. De cijfers zijn de cijfers.
Als hoofdaandeelhouder van de openbare omroep moeten we zorgen voor een goed management van die openbare omroep. Dat wil zeggen, zoals in een bedrijf, dat we moeten vooruitkijken en dat we een signaal moeten geven. Dat moet niet agressief zijn. We moeten aan de VRT zeggen: dit is de som en daarmee moet u toekomen, zie maar dat u daarin slaagt. Dat heet modern management. Dat signaal is vandaag noodzakelijk. Ik ben bereid om de nieuwe gedelegeerd bestuurder de tijd te geven om de cijfers op een rijtje te zetten, ze nog wat op te smukken en hopelijk niet al te veel lijken van de voorgangers in de kast te vinden, want dan wordt het schrijnend. De VRT moet in dezen een signaal krijgen en deze regering moet zeggen: dat is het budget en daarmee moet u toekomen. Dat moet elke goede huisvader ook doen. Dat verwacht ik van u, mijnheer de minister.
De heer Decaluwe heeft het woord.
Ik heb goed geluisterd naar de nieuwe expert van het Vlaams Belang en de oude expert van het Vlaams Belang. Wat de heer Van Roe bij zijn afscheid verklaarde, verraste mij totaal niet. Degenen die het afsluiten van de beheersovereenkomst hebben meegemaakt, weten dat er problemen zijn en we wisten ook dat er nog lijken uit de kast zouden vallen. We hadden destijds niet de kans om op een transparante manier een aantal dingen te bekijken.
Mijnheer de minister, ik verschil wel wat van mening met u. Mijn stelling is dat een instelling als de openbare omroep niet mag worden gestraft voor het cowboymanagement van het vorige management. We hebben altijd gezegd dat de vorige gedelegeerd bestuurder de commerciële inkomsten veel te hoog had ingeschat. Ik heb dat verschillende keren gezegd. Men heeft hem laten doen.
Anderzijds is de omgeving gewijzigd. Ik vind dat een instelling met een nieuw management niet gestraft mag worden voor de fouten van het verleden. U hebt gelijk: als de VRT op een snelle en accurate manier kan aantonen wat de financiële situatie is, en dat ze met die situatie eventueel niet in staat is om de kernopdrachten, zoals vervat in de beheersovereenkomst, uit te voeren, dan moet het bespreekbaar zijn om bij te passen. Ik zeg dat eerlijk. Als het moet, voor het openbreken van de beheersovereenkomst. Als men glashelder op basis van de audit en op basis van het dossier van het zenderpark, echt kan aantonen dat wij allemaal samen gerold zijn, dan vind ik dat de instelling daarvoor niet kan worden gestraft. Als de kernopdrachten in gevaar komen, moeten we desnoods een inspanning doen voor 2008. We hebben al een inspanning van 3 miljoen euro gedaan in de begrotingscontrole in het kader van personeel. Ik meen dat we een inspanning moeten doen. Het komt ook niet op een half jaar aan.
De heer Vandenbossche heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, collega's, we moeten in de eerste plaats de heer Van Roe bedanken in plaats van verrast te reageren op wat hij zegt. De heer Van Roe heeft rust gebracht nadat een storm over de VRT heeft gewoed. Het getuigt van verantwoordelijkheid dat de heer Van Roe bij zijn afscheid zijn opvolger ervan verwittigt dat er een probleem is. Zoals de minister zegt, gaat het niet over de subsidies van de Vlaamse overheid aan de VRT, het gaat veeleer over de eigen inkomsten van de VRT die veel te optimistisch zijn ingeschat. Men kan daarvoor verwijzen naar de vorige gedelegeerd bestuurder maar we hadden afgesproken dat we daar geen debatten meer over zouden voeren.
Als men verwijst naar de vorige gedelegeerd bestuurder, zou ik toch nog ten gunste van hem willen zeggen dat het gaat over een te optimistische inschatting van de eigen inkomsten, en op dit ogenblik blijkt in de mediawereld dat de eigen inkomsten uit reclame en sponsoring dalende zijn. Dat is ook zo voor de VRT.
De stelling die de heer Van Roe nu poneert, namelijk dat die eigen inkomsten te optimistisch zijn ingeschat en dat er dus met de Vlaamse overheid zal moeten worden onderhandeld, is eigenlijk maar bijzaak. Als ik me niet vergis, bevat de beheersovereenkomst immers een knipperlichtenmechanisme. Dat is nog gebleken bij de begrotingscontrole. Dat mechanisme komt erop neer dat, als de VRT die inkomsten niet haalt, de Vlaamse overheid ze sowieso zal moeten bijpassen. De stelling van de heer Van Roe is dus des te interessanter. Ik verwacht eigenlijk van de heer Wauters dat hij ter zake met cijfers voor de dag komt. Hij heeft volop de gelegenheid om dat tegen september te doen, wanneer de commissie voor Media het jaarverslag van de VRT zal bespreken. Ik veronderstel dat alle leden op dat ogenblik aan de nieuwe gedelegeerd bestuurder zullen kunnen vragen welke oplossingen hij ziet voor het door de heer Van Roe aangekaarte probleem. De evaluatie zal dat niet verhelpen, want die heeft niet de financiële toestand van de VRT op zich als voorwerp.
Mijnheer Stassen, u weet ondertussen waarom uw vraag niet is toegevoegd. Volgens het reglement kan dit immers niet als dit niet eerder werd ingediend. U kunt zich echter nu wel aansluiten.
De heer Stassen heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, dan zal ik van deze gelegenheid gebruik maken. Ik ben een beetje verbaasd over een aantal positiewisselingen van een aantal partijen en fracties met betrekking tot de VRT. Nu het Vlaams Belang een nieuwe woordvoerder heeft, wordt er in een andere sfeer gepraat over de VRT en de financiering van de VRT, met zelfs een applaus van het Vlaams Belang. De heer Verstrepen is tenminste consequent: hij zegt hetzelfde als in zijn voorgaande periode. Het Vlaams Belang is echter van mening veranderd, maar dat terzijde.
Ook de heer Decaluwe is van mening veranderd. Ik ben ter zake meermaals een discussie aangegaan, los van de vraag waar de middelen vandaan zouden moeten komen. De heer Vandenbossche heeft gelijk. Het gaat hier over de middelen die uit de markt moeten worden gehaald. Iedereen wist dat dit te weinig geld zou zijn om de opdracht te kunnen uitvoeren. Die stelling heb ik tot driemaal toe op het spreekgestoelte verdedigd. Mijnheer Decaluwe, kom nu niet beweren dat de situatie is veranderd, dat u dat verkeerd hebt ingeschat, dat u meer geld wilt omdat de VRT zijn opdracht niet kan vervullen. Ik heb dat driemaal gezegd. Als u wilt, kunt u het laten opzoeken in het parlementaire verslag van de zittingen voor en na de zomer van vorig jaar. Tot driemaal toe heeft men me geantwoord dat ik er niets van kende. Mijn stelling werd weggelachen. U hebt me gezegd dat u gelijk had. Welnu, u hebt ongelijk. Iemand uit onverdachte hoek, de heer Van Roe, aan wie we allen hulde kunnen brengen, heeft heel duidelijk gezegd dat jullie, de Vlaamse Gemeenschap, de Vlaamse Regering, de Vlaamse meerderheid, de VRT te weinig geld hebben gegeven, ongeacht de vraag waar dat geld vandaan komt, om de opdracht die jullie hebben vastgelegd in de beheersovereenkomst te kunnen uitvoeren. Dat is de politieke vaststelling. Mijnheer de minister, daarvoor bent u verantwoordelijk, samen met de Vlaamse meerderheid.
De heer Decaluwe heeft het woord voor een persoonlijk feit.
Mijnheer Stassen, ik ben niet van mening veranderd. We hebben destijds voorspeld dat de commerciële inkomsten te hoog zouden zijn. Niemand kon echter voorspellen dat de lijken die uit de kast zijn gevallen, zo groot zouden zijn. De minister wist dat niet. De parlementsleden wisten dat niet. Er was immers een gebrek aan begrotingstransparantie. Het is de verdienste geweest van de heer Van Roe dat hij dit heeft blootgelegd. Mijn stelling is eenvoudig: bereken dit en probeer dit aan te tonen. Mochten de kernopdrachten in gevaar komen, dan moeten we eerlijk zijn: een instelling mag niet opdraaien voor het cowboymanagement van het vorige management. Dan zullen we daar een inspanning voor moeten doen. Maar laat ons eerst die berekening afwachten. Zoals de heer Vandenbossche zegt, hopen we dat de nieuwe gedelegeerd bestuurder bij de evaluatie in september met een concrete berekening voor de dag zal komen. Dan zullen we kunnen oordelen.
Mijnheer Stassen, ik begrijp dat u nog een nummertje wilt opvoeren. U bent echter de enige die beweert dat dit de verantwoordelijkheid is van de regering en de politiek. Ik herhaal het: het gaat hier over de eigen inkomsten van de VRT, en de assumpties van de VRT ter zake. Het management verklaart daar de verantwoordelijkheid voor te dragen. Laat dit duidelijk zijn.
Of de situatie zo is, moet nog worden aangetoond. Ik ben het dus eens met wat de heren Vandenbossche en Decaluwe zeggen: laat ons nu wachten op de berekeningen van het management. Geef aan de heer Wauters de kans om die berekeningen te maken. Laat hem met een dossier voor de dag komen. Dan kunnen we zien of er een probleem is, en zo ja, welke omvang dat probleem heeft en welke oplossingen mogelijk zijn.
Er zijn diverse oplossingen mogelijk als het probleem zich voordoet. Laat ons nu niet zeggen dat we het zus of zo zullen oplossen. Laat ons het eerst in kaart brengen, rustig en onderbouwd. We zullen dan zien wat het probleem is en wat er eventueel moet gebeuren.
We moeten de nieuwe gedelegeerd bestuurder inderdaad enige ademruimte geven om zijn werk uit te voeren. Mijnheer Van Roe heeft zijn werk op een positieve manier gedaan. Er waren natuurlijk problemen. Niemand kon voorzien dat de inkomsten van reclame zouden stagneren of zelfs een beetje dalen. Die factoren liggen buiten onze wil. We geven de kans om het te veranderen, maar ik hoop dat we zullen ingrijpen wanneer het nodig is.
Mijnheer de minister, bedankt voor uw antwoord. Ik blijf een beetje op mijn honger zitten. Ik heb ook Groen! gehoord, die de verantwoordelijkheid natuurlijk hier leggen, alsof wij van hieruit de VRT besturen. Als de VRT een privézender was, met de resultaten die nu in de balansen staan en die eraan komen, was de VRT meteen opgekocht door een multinational. Ze zijn een hapklare brok. De financiële middelen zijn op en er wordt meer uitgegeven dan er in de kas zit. (Opmerkingen van de heer Jos Stassen)
Als het aan mij ligt, verkopen we de VRT. Dat weet u al lang. Mijnheer Stassen, ik blijf consequent.
De nadruk moet liggen daar waar het geld vandaan komt. Het is een omgekeerde redenering dat de VRT strategisch afhankelijk wordt van de invloeden van de reclamemarkt. Ik hoor hier dat ze het verkeerd hebben ingeschat. De openbare omroep, het model waarvoor deze regering gekozen heeft, wordt nu onderhevig aan de reclamemarkteconomie om de doelstellingen in te vullen. Ik vind het heel vreemd dat het zo evolueert. Het is het een of het ander. Wij willen een reclamevrije VRT en een deel privatiseren, maar dat is een andere discussie.
Als je een bepaald bedrag hebt, moet je ervoor zorgen dat de rekening klopt. Het kan niet dat een dergelijk modern crossmediaal bedrijf met supermanagement, zoals ze zeggen, op het einde van de rit zegt dat de rekening niet klopt omdat er meer is uitgegeven dan wat er in kas was. Ik vind dat een verkeerd signaal.
Het incident is gesloten.