Verslag plenaire vergadering
Verslag
Mevrouw Hermans heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, collega's, enkele jaren geleden hebben we de nieuwe beheersovereenkomst met de VRT goedgekeurd en aan de VRT de mogelijkheid gelaten om bepaalde commerciële activiteiten te ontwikkelen. Daarmee wil de VRT een zekere verantwoordelijkheid nemen en geld kunnen genereren dat buiten de dotatie valt.
Vorig jaar was er een incident dat ons allen heeft gechoqueerd in verband met de serie Flikken die in afspraak met de VRT eerst via betaaltelevisie Belgacom zou worden aangeboden en pas nadien op het open net van de VRT. We hebben daar allemaal tegen geprotesteerd, met als gegronde reden dat deze serie was aangemaakt met gemeenschapsgeld, met belastingsgeld. Wij vonden dat Vlaanderen eerst recht had op het open net, en dat pas nadien de mogelijkheid kon worden geboden om die serie via betaaltelevisie te bekijken.
Mijnheer de minister, naar aanleiding van een resolutie die in dit Vlaams Parlement is goedgekeurd, hebt u een charter afgesproken met de VRT. Daarin staan onder meer afspraken over merchandising en commercialisering. Een belangrijk punt daarin is het voorleggen van zulke beslissingen aan de raad van bestuur. Vandaag lezen we echter in de krant dat de VRT opnieuw een achterpoortje heeft gevonden om een vorm van recuperatie te organiseren via de verkoop van dvd's van de reeks Kinderen van Dewindt die nog niet integraal is uitgezonden. Ik vraag me af of deze beslissing is voorgelegd aan de raad van bestuur.
Mijnheer de minister, ik wil de zaken niet meer opblazen dan nodig maar mijn vraag aan u is in hoeverre dit conform is met de geest van het charter en van de resolutie die wij hier vorig jaar hebben goedgekeurd.
Minister Bourgeois heeft het woord.
Mevrouw Hermans, u hebt verwezen naar een aantal elementen in dit dossier, naar de beheersovereenkomst, naar de resolutie die werd goedgekeurd door het Vlaams Parlement. U verwijst ook naar een charter. Het gaat echter niet over het charter maar over een kader.
In uw opsomming hebt u iets belangrijks vergeten, namelijk het decreet dat het parlement in zijn wijsheid in mei 2006 heeft goedgekeurd. Als ik me niet vergis, is dat op 19 mei gebeurd. Daarin werd vastgelegd dat de VRT merchandising en nevenactiviteiten mag ontwikkelen als voldaan wordt aan een aantal voorwaarden. Een van die voorwaarden is dat ze opgenomen moeten zijn in een vooraf door de raad van bestuur goedgekeurd kader. Het charter heeft betrekking op de relatie tussen de gedelegeerd bestuurder en de raad van bestuur. Hier gaat het gaat over een kader waarbinnen merchandising en nevenactiviteiten mogen worden ontwikkeld. Het concrete geval dat zich nu voordoet, en waarvan u zegt dat u het niet wilt opblazen, past volgens de VRT in dit kader.
Net als u heb ik de - rustige - reactie gelezen van de voorzitter van de raad van bestuur. Hij zegt dat de zaak zal worden besproken op de eerstvolgende raad van bestuur. Hij heeft er ook op gewezen dat ingeval van lacunes in het kader, een aanpassing zal worden doorgevoerd.
Ik ben ook van mening dat het incident niet moet worden opgeklopt. De raad van bestuur heeft van de decreetgever de bevoegdheid gekregen om dit kader vast te leggen. De raad van bestuur is ook de hoeder van dit kader. Hij zal de nodige maatregelen moeten nemen.
Ik heb gezien dat de voorzitter alert en rustig heeft gereageerd. Hij heeft gezegd dat het punt op de eerstvolgende raad van bestuur geagendeerd wordt. De raad zal ongetwijfeld de nodige maatregelen nemen. Ik wacht met vertrouwen de beslissingen van de raad af.
Mijnheer de minister, ik dank u voor uw antwoord. Het is echter wel opvallend dat steeds opnieuw achterpoortjes worden gevonden om die maatregelen te omzeilen. Dat is ook waar ik me constant bezorgd om maak. Waarom kan de VRT niet handelen in de geest van wat is afgesproken?
Ik heb vertrouwen in de raad van bestuur. Indien nodig moet hij bepaalde richtlijnen toevoegen.
De heer Marginet heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, ik heb de indruk dat minister Bourgeois de term 'charter' nu nogal gemakkelijk vervangt door 'kader'. Het gaat hier over een principekwestie. Het gaat om een product van de VRT dat met belastinggeld werd gemaakt. In onze ogen moet het eerst gratis op het open net aan de kijker worden aangeboden. Dat is logisch. De Vlamingen hebben voor die producten al betaald via de belastingen.
Mevrouw Hermans heeft er al op gewezen dat dit een minder grove beslissing is dan die ten tijde van het Flikken-incident, toen een hele jaargang eerst werd aangeboden op de te betalen digitale zender Belgacom TV. Juist door dat incident werd het charter opgesteld.
Of de letter van de regel in het charter werd geschonden, daarover bestaat discussie. Maar de geest van het charter is alleszins geschonden. Daaruit kunnen we dan ook concluderen dat bepaalde delen van het charter verschillend kunnen worden geïnterpreteerd.
Als de VRT dan toch het charter naar de letter interpreteert en niet naar de geest, zou het nuttig kunnen zijn om het charter aan te passen en te verfijnen. Mijnheer de minister, bent u daartoe bereid? Ik kan u in ieder geval zeggen dat het Vlaams Belang een dergelijke aanpassing alleszins zou steunen.
De heer Decaluwe heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, de beide sprekers hebben duidelijk gezegd waarover het gaat. Het gaat inderdaad over principes. Misschien gaat het nu maar over een detail. Mensen vragen zich misschien af waarom we daarover vitten. Er moeten maar vier afleveringen meer worden vertoond. Daar gaat het echter niet over. Het gaat over principes. Een programma dat gemaakt werd met belastinggeld en dat voor de eerste keer wordt uitgezonden op een openbare omroep, moet gratis beschikbaar zijn op het open net. Daar valt niet over te discussiëren. We hebben die stelling hier unaniem goedgekeurd.
Mijnheer de minister, het klopt dat er een kader is. Ik heb ook - toevallig - vastgesteld dat de bestuurders van niets wisten. De voorzitter van de raad van bestuur heeft op een zeer goede manier gereageerd. Het punt zal opnieuw worden besproken.
Ik heb echter ook van de bestuurders gehoord dat twijfelgevallen altijd moeten worden voorgelegd aan de raad van bestuur. Het is belangrijk dat onze bestuurders daar verder over blijven waken. Het is de verdienste van mevrouw Hermans dat ze de vraag hier stelt. Als politici moeten we waken over de principes van een openbare omroep.
Men moet dat niet nog meer opkloppen, maar het is belangrijk, mijnheer de minister, dat u nog eens het signaal geeft dat dit een unanieme vraag is van het parlement en van de regering, dat we daar niet de kantjes van af lopen maar dat we daar sensu stricto op reageren. Dat kan alleen maar ten goede komen van de openbare omroep want als men nu al begint te schrijven wat er in aflevering X, Y en Z gebeurt, dan ondergraaft men zijn eigen kijkcijfers. De openbare omroep had beter vier weken gewacht. Dat zou voor de merchandising geen verschil hebben uitgemaakt.
De heer Verstrepen heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, collega's, mijnheer de minister, het gaat hier om een foute planning van de VRT. Als de VRT zich met een dergelijk detail in de openbaarheid wil laten pakken, dan zijn ze daar wel echt dom bezig - en ik verdenk hen daar helemaal niet van. Het gaat verder dan dat. Ik hoor heel graag dat we het hier hebben over de principes en de charters. Als we in dit huis even principieel zouden reageren op het feit dat bepaalde nieuwsfeiten in het licht van principiële afspraken niet goed worden gebracht, zouden we veel meer discussiëren, maar dit terzijde.
De VRT wil, zoals u weet, inkomsten verwerven via alle andere kanalen. Een duidelijke afbakening van die commerciële activiteiten ontbreekt. Dat is belangrijk. Ik heb er in de commissie al een paar keer op gewezen dat er daar nog meer problemen zullen ontstaan. Of die dvd's daar nu liggen of niet: dat is een principiële kwestie. Je kunt daarover discussiëren. Maar dat is maar een klein stukje van het probleem. Blijkbaar is het geldtekort voor bepaalde projecten bij de VRT vrij groot. Het dvd-incident is maar een klein incident, zeker op het vlak van inkomsten, als je ziet wat men daarmee maar verdient.
Ik wil nog eens pleiten voor een ruimere kijk. Je hebt een charter, maar ik vraag nog eens om zeker de decreten betreffende de commerciële activiteiten van de openbare omroep onder de loep te nemen en zeer gedetailleerd te bekijken. Ik weet dat er veranderingen op stapel staan voor de mediadecreten in het algemeen. Misschien kan dat daarin worden opgenomen.
Een duidelijke afbakening is nodig. De VRT zal die fout geen tweede keer meer maken, nu hij in dit huis is ter sprake gekomen. Maar hij zal wel andere gebieden aftasten, zoals reclame via het net, reclame via de digitale platforms enzovoort. Het is helemaal niet sluitend, collega's. Ik wil er nogmaals voor pleiten dat we daar aandacht voor zouden hebben. Dan kunnen we discussiëren over meer dan een dvd die eerst gratis op de markt wordt gebracht: over zaken die heel veel geld kunnen opbrengen en die uit de privémarkt worden getrokken - waardoor de private mediaondernemers moeilijkheden krijgen. En ondertussen krijgen we weer de discussie dat de VRT uit twee ruiven eet.
Daarom vraag ik de minister om in het verlengde van deze discussie meer aandacht te hebben voor de decreten en de afbakeningen van de commercialiteit, ook van de nieuwe vormen van commercialiteit. Het internet en de digitale platforms zijn belangrijk, zoals u weet ook voor de verkiezingen. De VRT mag daar commerciële inkomsten verwerven, zonder dat er één duidelijke omschrijving is van wat niet mag. Wij moeten daar meer aandacht aan besteden dan aan deze kwestie - waarbij ik overigens wel begrijp wat de vraag is.
Mevrouw de voorzitter, ik wil enkele puntjes op de i zetten. Mijnheer Decaluwe, laat het duidelijk zijn dat ik achter de principes sta, die trouwens door dit parlement zijn goedgekeurd. Er is een resolutie waarvan u de initiatiefnemer of minstens de mede-initiatiefnemer was. De principes over het vooraf vertonen tegen betaling vooraleer men op het open net is gekomen, zijn heel duidelijk. Ik onderschrijf die principes.
Mijnheer Marginet, ik heb niets veranderd aan de regelgeving. Het gaat niet over een charter, ik vind geen nieuwe term uit: het gaat over een kader. Het charter heeft betrekking op de relatie tussen de gedelegeerd bestuurder en de raad van bestuur. Het kader is opgenomen in het decreet dat dit parlement vorig jaar in mei heeft goedgekeurd. Dit kader is er gekomen in januari van dit jaar. In tegenstelling met wat in de krant staat, heb ik daar geen zeggenschap over. Dit is iets wat is afgesproken en goedgekeurd door de raad van bestuur.
De VRT zegt over dit concrete geval dat het daarin past. Dat wordt betwist. Men zegt dat het niet spoort met de principes. Het is een klein incident. De voorzitter van de raad van bestuur reageert alert en rustig, en zegt dit te zullen bespreken op de eerstvolgende raad van bestuur. Hij zegt ook dat er indien nodig een aanpassing zal komen. Gun die raad van bestuur de mogelijkheid om dat te doen.
Zoals de heer Verstrepen het zegt: alles is permanent in evolutie. Je kunt niet verwachten dat voor eens en altijd een kader wordt gemaakt dat alle gevallen zal omvatten. Laat die raad van bestuur er een oplossing voor zoeken.
We zijn een volledige herziening van het decreet aan het voorbereiden. We hebben een opdracht gegeven aan het ICRI in Leuven. We willen de nieuwe richtlijn Televisie zonder grenzen implementeren. Of het nodig is om decretale verfijningen door te voeren, zullen we dan zien. In alle geval is dit wat de decreetgever heeft goedgekeurd in mei 2006. De raad van bestuur heeft er werk van gemaakt en een kader geschapen. Dat hier en daar nog verfijning nodig zal zijn, moet worden ingecalculeerd. De voorzitter van de raad van bestuur heeft gezegd dat dit zal worden nagegaan. Ik geef het volle vertrouwen aan de raad van bestuur om te doen wat gedaan moet worden.
Ik blijf achter het principe staan dat we hebben goedgekeurd. We moeten opletten omdat er achterpoortjes worden gecreëerd. Daardoor wordt de geest van de afspraak een beetje verbroken. Ik dank u voor uw antwoord.
Het incident is gesloten.