Verslag plenaire vergadering
Verslag
Bespreking
Dames en heren, de bespreking is geopend.
De heer Matthijs, verslaggever, heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister-president, mijnheer de minister, collega's, het voorstel van resolutie is gegroeid uit de vaststelling dat het verbod op het gebruik van bestrijdingsmiddelen door openbare besturen - steden en gemeenten - tegen 2015 en het reductieprogramma dat daartoe door de lokale besturen wordt opgesteld en gevolgd, met verschillende knelpunten te maken heeft.
We stellen vast dat het lokale patrimonium niet onderhoudsvriendelijk is, wegens te weinig aandacht bij het vroegere ontwerp of door de optie voor regenwaterdoordringbare grasdalen op parkings in plaats van beton of asfalt of gewone tegels. In de commissie werd ook vastgesteld dat er te weinig personeel is om al het manuele werk, als gevolg van het decreet, op te knappen en dat de kosten voor mechanische reiniging hoop oplopen. We stellen ook vast dat de bevolking veel belang hecht aan een nette leefomgeving en dat het onveiligheidsgevoel wordt versterkt door een verwaarloosd groenonderhoud.
De leuze van enkele jaren geleden 'zonder is gezonder' is nog niet doorgedrongen tot in de huishoudens. Particulieren gebruiken onkruidbestrijders, die vrij te koop zijn, ook op het openbaar domein.
Voor de uiteindelijke resolutie werd het meerderheidsoverleg uitgebreid met Groen!, dat zich ook achter deze resolutie wilde scharen.
De resolutie vraagt aandacht voor een zestal punten. Er is een goed communicatieplan nodig over de verplichting van de reductie van bestrijdingsmiddelen bij openbare besturen en de noodzaak om dit door te trekken naar huishoudelijk niveau. Overleg met de federale regering over de verkoop van bestrijdingsmiddelen aan particulieren, dus over de productnormering, is eveneens nodig. Projecten van sociale tewerkstelling in groenonderhoud moeten verder ondersteund worden. Het ontwerpen, de aanleg en heraanleg van groenzones met pesticidenvrij onderhoud, dient gestimuleerd te worden. Preventieve en curratieve onkruidbestrijding moet worden opgenomen in de groenopleidingen, dus in de opleidingen van de groenwerkers of -ambtenaren. Er zijn ook financiële middelen nodig voor het onderzoek inzake onkruidbestrijding.
Belangrijk is de vraag om de gemeenten de mogelijkheid te bieden af te wijken van hun ingediende reductieprogramma's of tijdelijke afwijkingen op het pesticideverbod op te nemen zonder af te wijken van de doelstellingen van het decreet. De resolutie vraagt ook om de administratieve last voor de steden en gemeenten bij de opmaak en de uitvoering van de reductieprogramma's, te beperken.
Het voorstel van resolutie werd met tien stemmen eenparig goedgekeurd.
Mevrouw Crevits heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, geachte leden, het is vandaag Dikketruiendag, maar straks wordt het terug warmer en is de lente weer in het land. Krokussen en meiklokjes worden door iedereen bemind, maar het oprukkende onkruid blijft iedereen zorgen baren.
Als symbool heeft het decreet dat sinds 2001 bestaat, maar waarvoor men tot 2004 tijd nodig had om een uitvoeringsbesluit te maken, een grote waarde. Het heeft ertoe geleid dat op nauwelijks drie jaar tijd een daling is vastgesteld van het gebruik van bestrijdingsmiddelen met meer dan 60 percent bij openbare besturen. Toch bestaan er vandaag nog grote knelpunten op de weg naar een volledig pesticidevrije omgeving. Het in het decreet en in het uitvoeringsbesluit geformuleerde doel, namelijk tot nul komen in 2015, is ambitieus en heeft te weinig rekening gehouden met de praktische obstakels en de realiteit van het leven zoals het is. Iedereen wil terecht een nette en verzorgde omgeving, maar die is vaak onkruidvriendelijk en wordt vandaag nog veel te vaak onkruidvriendelijk aangelegd. Bloemperkjes in blote aarde, betonstraatstenen, klinkers, hagen langs de wegen enzovoort, laten het onkruid welig tieren. Dat bestrijden is niet gemakkelijk. De bestaande machines blijken ondanks inspanningen en grote prospectie onvoldoende. Veel gemeenten hebben niet de centen om alle parken, plantsoenen, begraafplaatsen enzovoort opnieuw aan te leggen.
Dan is er nog de heel specifieke situatie dat de arbeiders van de groendienst het voetpad niet meer mogen sproeien maar dat het meer dan eens gebeurt dat, goed bedoeld, een particulier zelf gaat sproeien. Zo komen we tot een milieueffect dat negatief wordt in de plaats van positief: het sproeiverbod, bedoeld om het leefmilieu te sparen, verliest op deze wijze zijn effect. Vandaag nemen particulieren nog steeds het leeuwenaandeel van het pesticidegebruik voor hun rekening; ze kunnen pesticiden vrij in de handel krijgen.
De resolutie van het Vlaams Parlement heeft een dubbel doel. De heer Matthijs heeft zeer gestructureerd de intenties weergegeven. Eerst en vooral worden de huidige knelpunten op gestructureerde wijze in kaart gebracht. Dat is het gevolg van een uitgebreide bevraging die door CD&V uitgevoerd werd bij de Vlaamse gemeentebesturen. Daarnaast wordt aan de Vlaamse Regering gevraagd om een krachtig ondersteunend beleid te voeren. Je mag de lat hoog leggen, maar je moet er vooral voor zorgen dat er zoveel mogelijk mensen over geraken. Voor CD&V betekent dit concreet: als we het gebruik van bestrijdingsmiddelen op een verstandig-groene wijze willen verminderen, dan moeten we een beleid voeren om niet alleen openbare besturen maar elke Vlaamse burger te stimuleren om spaarzaam en verstandig met bestrijdingsmiddelen om te springen. We rekenen dan ook op een krachtig signaal terzake van de regering om deze doelstellingen te halen.
Mevrouw Van den Eynde heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, collega´s, toen het Pesticidendecreet in 2001 in het Vlaams Parlement werd goedgekeurd, was het duidelijk dat de openbare besturen voor een zeer zware uitdaging stonden. Ik durf bijna zeggen: een onmogelijke klus. Maar toch. Hoewel de markt nog niet klaar was om aan alternatieve bestrijding van onkruid te voldoen, beseften velen dat het massaal terugdringen van het gebruik van pesticiden een absolute noodzaak is. De gevaren van pesticiden voor onze gezondheid roepen immers op tot actie. Alle hens aan dek dus. Gemeentebesturen zochten ijverig naar alternatieve middelen tot onkruidbestrijding, wat meteen een enorme verhoging van de kosten betekende.
Ook waren er extra bijscholingen om preventieve en curatieve onkruidbestrijding te kunnen uitvoeren, net als, in vele gevallen, de aankoop van nieuwe machines die in de toekomst een grote reductie van het pesticidengebruik zouden moeten bewerkstelligen.
Ook al scheen in 2001 een massale pesticidenreductie een onmogelijke zaak, toch blijkt vandaag dat de milieudruk door het minder gebruiken van pesticiden met de helft is teruggedrongen. Het voorstel van resolutie dat nu voorligt, houdt een evaluatie van het Pesticidendecreet in, en een vraag naar oplossingen voor de knelpunten. Onze fractie zal, net zoals in de commissie, dit voorstel steunen. We menen dat een evaluatie en een bijsturing met de mensen op het terrein zeer belangrijk zijn om de knelpunten weg te werken. Daarom zijn de maatregelen in het voorstel, zoals het verminderen van de administratieve lasten, een doorgedreven onderzoek naar de meest geschikte machines om onkruidbestrijding mogelijk te maken en het aanbieden van opleidingen om terreinen, parken en plantsoenen aan te leggen, waarbij het onkruid beheersbaar is, geen overbodige vragen.
Iedereen is ervan overtuigd dat we voort moeten werken aan de afbouw van het pesticidengebruik, waardoor de milieudruk voor pesticiden verder kan worden teruggedrongen. Mijnheer de minister, ik ben ervan overtuigd dat dit voorstel alleszins de aanzet geeft om alle betrokkenen positief te stimuleren in de strijd tegen pesticiden in onze leefomgeving. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer Daems heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, misschien is het zo dat het besef van de risico's van pesticiden nog altijd niet is doorgedrongen in de huishoudens, en al evenmin in de landbouw. De campagne 'Zonder is gezonder', gericht op openbare besturen en overheden, is wél aangeslagen. De vorige sprekers hebben daarop gewezen. Concreet komt dat erop neer dat sinds de invoering van het decreet de milieudruk is gehalveerd bij de gemeenten. Dat is positief.
Zoals de heer Matthijs zei, heeft Groen! principieel geen problemen met deze resolutietekst, integendeel. Wel hebben we in een viertal amendementen voorstellen gedaan om iets meer de klemtoon te leggen op het preventieve karakter van onkruidbestrijding. Ook vragen we iets meer aandacht voor de groenopleiding. Dan gaat het niet alleen over de ecologische opleiding, maar ook over de klassieke opleiding, waar iets meer aandacht zou moeten worden besteed aan preventieve onkruidbestrijding.
Bovendien nemen we het engagement van dit voorstel, als het straks wordt goedgekeurd, inzake het niet verder uithollen van de doelstellingen van het decreet ter harte. We zullen daar de minister de volgende maanden of jaren op afrekenen. Onze fractie wil dit voorstel dus graag steunen, met de amendementen.
Minister Peeters heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, geachte leden, ik ga ervan uit dat de oppositie altijd de bevoegde ministers volgt en beoordeelt. Afrekenen lijkt me een beetje een sterk woord, maar het zijn uw woorden, mijnheer Daems.
Ik dank alle leden, en zeker de indieners van dit voorstel van resolutie. Ik heb begrepen dat het voorstel vrij kamerbreed wordt gesteund, zeker wat de hoofdlijnen betreft. Dat is een goede zaak. We hebben daarover in de commissie van gedachten gewisseld.
Ik wil nog eens herhalen dat ik de Vlaamse Milieumaatschappij al de opdracht heb gegeven om een evaluatie van het decreet en het uitvoeringsbesluit ter zake te maken. Aan de hand van deze informatie, het voorstel van resolutie en de enquête die onder meer mevrouw Crevits heeft gehouden, kunnen we nu verder een aantal voorstellen formuleren die een vereenvoudiging inhouden. Ik wil nogmaals onderstrepen dat we niet willen raken aan de hoofddoelstellingen. Dat was ook heel uitdrukkelijk de intentie van de indieners van het voorstel. Het is mijn bedoeling die doelstellingen overeind te houden.
De voorstellen van de VMM tot wijziging worden nu nog even verder bekeken, aangevuld met de resultaten van de discussie in de commissie en de plenaire vergadering en met de concrete resultaten van de enquête. Ik ga ervan uit op korte termijn een voorstel tot aanpassing van het uitvoeringsbesluit te kunnen voorleggen aan de Vlaamse Regering, waarbij ik maximaal zal ingaan op de elementen van dit voorstel van resolutie.
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
De bespreking is gesloten.
We zullen om 16 uur de hoofdelijke stemming over het voorstel van resolutie houden.