Verslag plenaire vergadering
Verslag
Mevrouw Vogels heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, dames en heren ministers, collega's, het ging gisteren in de krant eens niet over sluiers, maar over luiers. Mevrouw Crevits was apetrots omdat ze minister Peeters, dankzij een aantal experimenten waarvoor zij geijverd heeft en dankzij een resolutie die ze opgesteld heeft, heeft kunnen overtuigen om gemeenten die luiers selectief ophalen, financieel te ondersteunen.
Mevrouw Crevits zei: "Ik ga de minister daarbij helpen, want hij moet tegen het einde van het jaar, op basis van het huishoudelijk afvalstoffenplan, aan 150 kilogram restafval komen. Op dit moment zit hij nog aan 160 kilogram. Als we al die luiers uit dat restafval kunnen halen, zitten we in de goede richting." Ze voegde er nog aan toe dat je op die manier zelfs nieuwe bedrijven zou krijgen in Vlaanderen, die die luiers zouden verwerken.
Dat is een heel mooi verhaal, ware het niet dat dat eigenlijk al een tijdje bestaat. In het arrondissement Antwerpen verwerkt de intercommunale IGEAN al sinds halverwege de jaren negentig gft-plus in haar DRANCO-installatie. Die verwerkt dus al de luiers van de gemeenten van het arrondissement Antwerpen.
Op vraag van de heer Penris - niet vanuit zijn milieubezorgdheid, maar als jonge vader die het te duur vond om zoveel luiers in zijn restafvalzak te steken - heeft de voormalige Antwerpse schepen Pairon dat ook in Antwerpen ingevoerd. Vanaf 1 januari 2006 konden de luiers in heel Antwerpen in een gft-zak.
De Antwerpse baby's produceren drie ton luiers per jaar. U weet het misschien niet, maar dankzij twaalf jaar groen afvalbeleid in Antwerpen is het Antwerpse restafval 152 kilogram per persoon. Dat is nog twee kilogram te veel, maar het gemiddelde in Vlaanderen is 160 kilogram. Voordat Antwerpen groene schepenen had, was de stad de slechtste leerling van de klas, nu één van de beste.
Maar er zijn ook nog andere CD&V'ers, die graag populistische praat verkopen, vooral in verkiezingsperiodes. De heer Heylen, die van afval zijn verkiezingsitem had gemaakt, gooide het allemaal op een hoopje. Hij zei dat Antwerpen te vuil was en dat alles dus opnieuw in één zak moest.
Mevrouw Crevits, de minister die u wilt helpen om die 150 kilogram te halen, laat zijn andere CD&V-collega de vrije loop. In het bestuursakkoord van Antwerpen staat nu dat vanaf 1 maart het gft weer in de witte zak mag. Die drie ton luiers gaan in Antwerpen opnieuw de witte zak in. De minister die u wilt helpen om die 150 kilogram te halen, hypothekeert dus zelf die doelstelling door in Antwerpen toe te laten dat het gft opnieuw in de witte zak kan.
Dat is het probleem van de minister. De huidige 160 kilogram restafval zal nooit naar 150 kilogram kunnen gaan. Dat is de ironie van het noodlot. Het is niet de heer Heylen die alles moet uitvoeren maar de ex-voorzitter van Greenpeace, de heer Lauwers, die nu de pamper opnieuw in de witte zak wil stoppen.
Mijnheer de minister, goed bestuur betekent uitvoeren wat er is beslist. Dat betekent dat u ervoor moet zorgen dat eind dit jaar het restafval per inwoner in Vlaanderen niet meer dan 150 kilogram bedraagt. Het getuigt van geen goed bestuur de stad Antwerpen toe te laten om vanaf maart alles opnieuw in de witte zak te stoppen. Hoe gaat u de doelstellingen van uw huishoudelijk afvalstoffenbeleid behalen?
Minister Peeters heeft het woord.
Ik wil in de eerste plaats opmerken dat dit hier niet het gemeentebestuur van Antwerpen is. Ik wil me niet uitspreken over de bevoegdheden van de stad Antwerpen.
Mevrouw Vogels, het is al de tweede maal dat u me slecht bestuur in de schoenen durft te schuiven. Dat is uw volste recht. Ik voer echter uit wat de vorige regering heeft vastgelegd. U moet goed weten op wie u uw pijlen richt. Er is een uitvoeringsplan huishoudelijke afvalstoffen 2003-2007. In 2008 zal ik een nieuw plan voorleggen met heel concrete en interessante voorstellen zoals de beperking van het luierafval.
Mevrouw Vogels, actie 58 bepaalt: "Randvoorwaarden voor selectieve inzameling in verstedelijkte centra zijn niet dezelfde als in de rest van de Vlaamse gemeenten."
Ik heb begrepen dat de stad Antwerpen had beslist een pilootproject voor 2007 op te zetten en na te gaan of dit de problemen zou oplossen. Dat is niet in strijd met het plan van de vorige regering. Ik voer het plan van de vorige regering, dat loopt van 2003 tot 2007, uit. Wat in Antwerpen gebeurt, is niet in strijd met dat plan. Binnen de bevoegdheden waarover het gemeentebestuur van Antwerpen beschikt, mag het dat pilootproject uitvoeren. In het nieuwe plan dat ik voor 2008 zal opmaken, zal ik de suggesties en de voorstellen van mevrouw Crevits opnemen.
Mijnheer de minister, dit was een nogal verwarrend antwoord. Het afvalstoffenplan 2003-2007 was inderdaad de verantwoordelijkheid van de vorige regering en bevatte inderdaad heel concrete doelstellingen. De hoofddoelstelling was om in 2007 de norm van 150 kilogram restafval per inwoner in Vlaanderen te halen. In Antwerpen werkte die gescheiden ophaling.
Alle studies stellen dat het plan werkt. De praktijk wijst dat ook uit. Er is 152 kilo restafval per inwoner. Om puur electorale redenen wordt dat beleid gewijzigd.
Dat zegt u. U moet die vraag hier niet stellen maar wel in de Antwerpse gemeenteraad.
Wij hebben twaalf jaar de schepen van Leefmilieu geleverd. We hebben regelmatig goed samengewerkt met OVAM, en ik kan u verzekeren dat OVAM zeer streng was. Wat u doet, is de klok terugdraaien om toe te geven aan het electoraal populisme van een partijgenoot.
Dat is volstrekt onjuist.
We zullen zien of u eind 2007 de doelstelling haalt: 150 kilogram restafval per Vlaming. Daar zullen we u op afrekenen. We zullen zien of u dat doel bereikt.
Mevrouw Van den Eynde heeft het woord.
Mevrouw Vogels, ik zou u willen bedanken voor het forum dat u ons geeft om het project van selectieve luierinzameling nog eens uit de doeken te doen. U bent misschien wel mee als het over het Antwerpse afvaldebat gaat. Voor het algemene afvalbeleid is dat echter niet het geval.
Het voorstel voor selectieve inzameling hebben we besproken in de commissie voor Leefmilieu. Er was een heel grote consensus. Misschien weet u het niet, maar het initiële initiatief kwam van het Vlaams Belang. CD&V zou aan minister-president Leterme wel eens mogen zeggen dat het Vlaams Belang wel degelijk goede wetgevende initiatieven kan nemen, die uiteindelijk trouwens door die partij worden overgenomen. De onze kunnen immers niet worden goedgekeurd.
Mevrouw Vogels, het is inderdaad de bedoeling dat er per inwoner niet meer dan 150 kilogram restafval wordt geproduceerd. Ik wil ook geen afbreuk doen aan het hergebruik van luiers. We moeten echter goed nadenken welke voordelen selectieve inzameling van luierafval ons bieden. Zo is er de beperking van de grondstoffen. Dat is niet zo onbelangrijk. Daarnaast is er een besparing van 200 kilogram papier op 1.000 kilogram luierafval. Dat is niet onbelangrijk. Ten slotte is er een besparing van 100 liter water op 1.000 kilogram luierafval.
Die drie voordelen moeten ook eens in rekening worden gebracht in het hele afvaldebat. Ik kan me moeilijk voorstellen dat de groenen tegen een zo goed voorstel zouden zijn.
De heer Callens heeft het woord.
Mevrouw Vogels, als ik het goed begrijp, dringt u erop aan het afval te verminderen door luiers op te halen. Niemand is tegen de doelstelling. De hamvraag die niet alleen ik maar ook verscheidene specialisten stellen, is waar men met die luiers moet blijven. Iedereen kan afval ophalen.
Uit verscheidene studies is gebleken dat een ernstige economische, ecologische - en ik tracht de woorden te gebruiken die ik moet gebruiken - methode om luiers te verwerken of te recycleren tot vandaag niet bestaat. Ik zal u ook zeggen waarom. (Opmerkingen)
Als u in een warenhuis om luiers gaat, dan zult u vaststellen dat er honderden verschillende soorten en merken zijn. (Opmerkingen)
Excuseer me, maar ik ben wel op de hoogte. Ik heb het dan niet over de kindjes. Ik heb in een adviserend orgaan van een dergelijke onderneming gezeteld. (Rumoer en gelach)
In al die verschillende soorten luiers worden allemaal verschillende stoffen gebruikt. U moet mij dan eens zeggen welke onderneming al die verschillende soorten stoffen, die dan nog meestal gepatenteerd zijn, kan verwerken. Ik daag u uit mij uit te leggen hoe daarvan een stof kan worden gemaakt die bruikbaar is in een of ander product.
Mevrouw Vogels, ik ben het met u eens dat het afval moet worden verminderd. Het kostenplaatje voor de selectieve ophaling en de verwerking moet echter redelijk zijn.
De heer Martens heeft het woord.
Mevrouw Vogels heeft er destijds als bevoegde schepen in Antwerpen voor gezorgd dat ook Antwerpen heeft leren sorteren. Ere wie ere toekomt. Antwerpen was zowat de laatste stad in Vlaanderen om te beginnen met de selectieve inzameling. U, mevrouw Vogels, hebt het laatste Gallische dorp zich aan de Romeinen doen uitleveren.
De gescheiden inzameling is in Antwerpen niet overboord gegooid. Het gft-afval wordt overal in Antwerpen nog wekelijks selectief ingezameld. Alleen staat inderdaad in het bestuursakkoord dat een Antwerpenaar die per se zijn gft-afval in zijn duurdere restafvalzak wil stoppen, dat mag. De Antwerpse politie zal de witte zakken niet openmaken om te zien of er al dan niet gft-afval in steekt.
De financiële prikkel blijft wat hij is. De Antwerpse witte zak is nog altijd veel duurder dan de gft-zak of de gft-container die de Antwerpenaar zich voor een prikje kan aanschaffen. De afvalbeheerhiërarchie, die zegt dat selectief inzamelen en recycleren beter is dan verbranden, blijft ondersteund.
Wat de selectieve inzameling van luiers betreft, speel ik in op wat de heer Callens heeft gezegd. Dat levert niet per definitie vanuit milieuoogpunt betere resultaten op dan de integrale inzameling en verwerking samen met het restafval. Ik heb hier een recent artikel uit het Nederlandse vakblad 'Afval', dat de drie routes bestudeert: inzameling van de pampers met het restafval en verbranding daarvan in een huisvuilverbrandingsoven; aparte selectieve inzameling en verwerking in de Nederlandse installatie waar ook onze pampers uit de proefprojecten naartoe zijn gestuurd; een gezamenlijke inzameling met het gft-afval zoals onder meer in Antwerpen gebeurt, met het oog op het vergisten samen met het organische gft-afval. De studie van het Centrum voor Energiebesparing en Schone Technologie van Delft wijst uit dat de selectieve inzameling en verwerking in de Nederlandse recyclagefabriek vanuit milieuoogpunt slechter scoort dan de inzameling samen met het restafval, terwijl de inzameling samen met het gft-afval, zoals in Antwerpen gebeurt, duidelijke milieuvoordelen oplevert.
Mijnheer de minister, hebt u zich rekenschap gegeven, vanuit het verstandiggroenbeleid van de Vlaamse Regering, van de resultaten van deze studie? En van het feit dat ondertussen die recyclagefabriek in Nederland betere resultaten oplevert dan op het ogenblik dat de studie werd uitgevoerd? Het kan niet de bedoeling zijn om alle jonge papa's en mama's een goed geweten aan te praten en hen hun pampers apart te laten bijhouden, als dat er uiteindelijk toe leidt dat het milieu nog zwaarder wordt belast dan door een integrale inzameling en verwerking van die pampers samen met het restafval.
Als u, mijnheer de minister, gemeenten subsidieert en met overheidsgeld, belastinggeld, aanzet tot het selectief inzamelen en verwerken van die pampers, moet dat ook een duidelijk milieuvoordeel opleveren en moeten er garanties worden geboden dat het milieuresultaat er wel degelijk is.
Mevrouw Crevits heeft het woord.
Het is wellicht nuttig om heel kort het geheugen van iedereen nog eens op te frissen. Mevrouw Vogels, ik denk dat u het niet zult kunnen ontkennen: zoals de minister daarnet zei, zijn gemeenten ten gevolge van het huidige afvalstoffenplan, dat nog steeds van kracht is maar dat van een vorige legislatuur dateert, vrij om te beslissen of ze al dan niet selectief luierafval inzamelen. Anderzijds zult u ook niet ontkennen dat het afvalstoffenplan, zoals het nu bestaat, geen enkele stimulans in zich draagt om die selectieve inzameling te starten of uit te voeren.
Daarom hebben we vorig jaar in de plenaire zitting van dit parlement unaniem een resolutie goedgekeurd waarin aan de Vlaamse Regering wordt gevraagd "om een beleid te voeren waarbij de selectieve inzameling en recyclage worden gestimuleerd boven verbranding". Dat staat letterlijk in de resolutie. Als daar vandaag kritiek op is, moet die discussie misschien worden overgedaan. Er wordt bovendien gevraagd "om een onderzoek te laten uitvoeren naar de haalbaarheid van subsidiëringssystemen met betrekking tot de inzameling en recyclage". Dat staat erin omdat in het huishoudelijk afvalstoffenplan geen stimuli bestaan. De minister stelt nu voor om in die stimuli te voorzien vanaf het nieuw huishoudelijk afvalstoffenplan in 2008 in de filosofie dat verbranden lager staat op de ladder van Lansink dan recycleren.
Mijnheer Martens, u verwijst naar een studie die gebaseerd is op cijfermateriaal van 2003 waarbij een Nederlands toetsingsmodel is gebruikt en geen Vlaams. Ik ga ermee akkoord dat we de resultaten nauwkeurig in het oog moeten houden, maar we kunnen geen appelen met peren vergelijken.
We hebben heel wat ondersteuningssystemen, zoals de aanleg van groene daken en de subsidies voor individuele waterzuiveringsinstallaties. Ik heb u nog nooit horen vragen om daar het rendement van te onderzoeken. Die systemen werden door een vorige regering goedgekeurd en we kunnen ons vragen stellen omtrent de milieuwenselijkheid.
De minister voert een resolutie uit die hier unaniem is goedgekeurd. Ik zie ook niet in waarom we hier de gemeenteraad van Antwerpen moeten spelen. (Applaus bij CD&V)
Om te voorkomen dat mevrouw Vogels verward naar huis gaat, wil ik nog even kort reageren. Het uitvoeringsplan voorziet in de mogelijkheid. Ik hoop dat de doelstelling van 150 kilogram ook in Antwerpen wordt gehaald, zeker met de nieuwe ploeg. Er is een onderzoek van OVAM van 2005 naar selectieve inzameling van luiers. Op basis daarvan er is veel voor te zeggen om dit te stimuleren, maar we moeten er inderdaad andere studies naast leggen. Een minister die een unanieme resolutie van dit parlement uitvoert, heeft weinig marge. Ik ga ervan uit dat we dit meenemen in het nieuwe uitvoeringsplan in 2008.
Mevrouw Vogels, uw zorg dat Antwerpen de 150 kilogram niet zal halen, is een zorg die u best verwoordt in Antwerpen zelf.
Mevrouw Crevits, u hebt een aantal voorstellen gedaan om de gemeenten te stimuleren omdat ze een belangrijke rol hebben in het behalen van de 150 kilogram tegen het einde van het jaar. Als de minister een signaal geeft in de andere richting op basis van een vaag artikel dat gemeenten zelf mogen beslissen en daardoor de grootste stad van het land met 500.000 inwoners de klok terugdraait, dan is dat absoluut geen debat om in de gemeenteraad te voeren, maar wel om hier te voeren. De kans dat de minister zijn 150 kilogram haalt, wordt trouwens steeds kleiner.
Ik ben vooral blij met de reactie van de heer Martens, die duidelijk toegeeft dat er groenen in het college moesten komen vooraleer de Antwerpenaar is beginnen te sorteren en dat het dankzij de groenen is dat we nu in poleposition zijn. De groenen zijn nog niet weg uit Antwerpen, of de klok wordt al teruggedraaid. Dat is erg duidelijk. (Applaus bij Groen!)
Het incident is gesloten.