Verslag plenaire vergadering
Voorstel van decreet houdende organisatie van een volksraadpleging in Vlaanderen over het verdrag tot instelling van een Grondwet voor Europa
Verslag
Dames en heren, aan de orde is het voorstel van decreet van de heren Van Overmeire, Sintobin, Van Goethem, Van Nieuwenhuysen en Vrancken betreffende het instellen van een volksraadpleging over de Europese Grondwet.
Dit voorstel van decreet werd door de commissie verworpen.
Bij brief van 17 november 2005 heeft de heer Van Overmeire verzocht het op de agenda van de plenaire vergadering te plaatsen.
Er is een gelijkaardig voorstel van decreet van de heren Glorieux en Stassen en mevrouw Dua houdende organisatie van een volksraadpleging in Vlaanderen over het verdrag tot instelling van een grondwet voor Europa.
Dit voorstel van decreet werd door de commissie verworpen.
Bij brief van 21 november 2005 hebben de heren Glorieux en Stassen en mevrouw Dua verzocht het op de agenda van de plenaire vergadering te plaatsen.
Conform de artikelen 55, punt 7, en 61, punt 3, van het reglement van het Vlaams Parlement moeten wij ons bij zitten en opstaan uitspreken over het aanvatten van de bespreking.
De heer De Meulemeester, verslaggever, verwijst naar het schriftelijk verslag.
De heer Van Overmeire heeft het woord.
Mijnheer de voorzitter, collega's, ik zal trachten uiteen te zetten waarom ik denk dat een behandeling van deze voorstellen in de plenaire vergadering nuttig is. De voorstellen werden snel op de agenda van de bevoegde commissie gezet. Mijnheer de voorzitter, we danken u daarvoor. De agendering op de middag heeft echter blijkbaar met zich mee gebracht dat een bepaalde fractie, met name de N-VA, de partij van de minister van Buitenlands Beleid en Europese Aangelegenheden, de partij die over dit onderwerp toch zeer uitgesproken standpunten heeft ingenomen, geen vertegenwoordiger kon afvaardigen.
Zowel Groen! als Vlaams Belang hebben zich bij het opstellen van de amendementen geïnspireerd op een tekst die we hebben gevonden op de website van de Kommunistische Partij van Vlaanderen. Onder die tekst staan ook de namen van een aantal leden van de N-VA. Het is van belang dat ook zij de kans krijgen hun visie over een en ander naar voren te brengen. De plenaire vergadering is daarvoor de uitgelezen plek.
Bovendien is de materie uitermate belangrijk. Als we spreken over het verdrag tot Instelling van een Grondwet voor Europa gaat het niet over het zoveelste verdrag in de geschiedenis van de Europese eenmaking. In die Grondwet, die niet voor niets die naam heeft gekregen, wordt een kwalitatieve stap gezet. Op niet minder dan 63 terreinen verliezen de lidstaten hun vetorecht en wordt een beslissing bij unanimiteit vervangen door een beslissing bij gekwalificeerde meerderheid.
Geachte collega's, we hebben hier te maken met een onmiskenbare verschuiving van de Europese Unie als een samenwerkingsverband van soevereine lidstaten naar een Europese Unie met de duidelijke kenmerken van een federatie. Het gaat hier niet enkel om een verdrag, maar ook om het instellen van een nieuwe constitutionele orde.
De kans is heel groot dat de voorliggende tekst van het verdrag tot Instelling van een Grondwet voor Europa uiteindelijk tot weinig resultaat zal leiden, gezien het resultaat van het referendum in Frankrijk en van de volksraadpleging in Nederland. Als voorzitter van de Commissie voor Buitenlands Beleid heb ik gemerkt dat er wordt aangedrongen om voort te gaan met de ratificatie. Als we dat doen, dan moet er meer gebeuren dan wat gebruikelijk is voor een gewoon verdrag. In de preambule lezen we trouwens dat de Europese Grondwet de wil van de burgers weerspiegelt.
Collega's, met ons voorstel willen we die stelling aan de realiteit toetsen. We willen aan de Vlaamse burgers de eenvoudige, heldere vraag voorleggen of ze willen dat ons land toetreedt tot het verdrag tot instelling van een grondwet voor Europa. 'Het is de beste manier om voor de goedkeuring van een dergelijke karakterverandering van de unie een maatschappelijk draagvlak te verkrijgen. Naast het verlenen van een belangrijke impuls aan het publieke debat over de Europese integratie zal een dergelijke raadpleging eveneens de betrokkenheid van de burgers verstevigen bij deze belangrijke integratiestap.' Collega's van de VLD, de laatste twee zinnen zijn van de hand van Karel De Gucht en Rik Daems. Ze komen letterlijk uit de toelichting bij een wetsvoorstel dat ze zelf in de Kamer hebben ingediend op 14 oktober 2003.
Collega's, in de commissie heb ik gewezen op het advies van de Raad van State. In één lijn samengevat komt het erop neer dat het door de Grondwet ingestelde representatieve stelsel impliceert dat het de volksvertegenwoordigende vergaderingen zijn die de beslissingen nemen en dat ze in de uitoefening van hun mandaat noch in rechte, noch in feite mogen worden gebonden. Ik denk echter dat de raad nogal gemakkelijk over het onderscheid tussen een referendum, dat bindend is, en een volksraadpleging, die consultatief is, heenstapt. Een volksraadpleging kent geen beslissingsbevoegdheid toe aan de bevolking. Ze heeft slechts tot doel de bevolking te raadplegen. Er bestaat geen enkele verplichting voor het parlement om te stemmen conform het resultaat van de volksraadpleging.
Ik sluit af met een bijkomend argument dat u na aan het hart moet liggen. Een volksraadpleging is het middel bij uitstek om Vlaanderen op de kaart te zetten. Het debat is voortdurend aan de gang over hoe we Vlaanderen bekend kunnen maken in Europa en de wereld. Ik kan u verzekeren dat indien er een volksraadpleging over de Europese Grondwet zou worden georganiseerd, Vlaanderen onmiddellijk op de kaart zou staan. Iedereen in Europa zou onmiddellijk weten dat Vlaanderen geen ondergeschikte, maar een nevengeschikte entiteit is in het Belgische kader. Een volksraadpleging in Vlaanderen betekent krantenkoppen in heel Europa, betekent wereldpers.
Collega's, om al deze redenen denk ik dat het gaat om een van de belangrijkste aangelegenheden van de voorbije decennia. Vlaanderen mag deze kans niet laten liggen om de bevolking te horen. Als vertegenwoordigers van het volk moeten we op een cruciaal moment als dit even terugkoppelen naar wie ons heeft afgevaardigd. Ik vraag dan ook uw steun voor de goedkeuring van ons voorstel van decreet. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer Glorieux heeft het woord.
Mijnheer de voorzitter, Groen! vraagt ook de behandeling in plenaire zitting van ons voorstel van decreet houdende organisatie van een volksraadpleging in Vlaanderen over het verdrag tot instelling van een grondwet voor Europa, omdat dit een zaak van groot belang is. De reactie van de politieke wereld op de vraag om al dan niet de bevolking te betrekken in zoiets fundamenteels voor de democratie, zal bepalend zijn voor het dichten of het verder uitdiepen van de kloof tussen de burgers en het Europese project.
Als democraten menen we dat het onze plicht is om te argumenteren met de bevolking, om de bevolking enthousiast te maken voor een uniek Europees project. Beslissingen nemen over de hoofden van de mensen heen is het slechtste wat we Europa op dit ogenblik kunnen aandoen, zeker als dit gebeurt uit angst voor anti-democratische stromingen die eventueel misbruik kunnen maken van een referendum - dat misbruik maken ze toch. Het ergste wat we als democraten kunnen doen, is ons om die reden uit het debat terug te trekken.
Groenen in heel Europa hebben een positief en progressief project voor een ecologisch, solidair en vreedzaam Europa. We durven de uitdaging aan te gaan om hierover het debat met de bevolking te voeren. Daarom vragen we om na het debat in de commissie ook hier het debat te voeren, vooral omdat in de commissie niet alle meerderheidspartijen eraan hebben deelgenomen.
Ik neem aan dat we tegelijkertijd over beide voorstellen van decreet kunnen stemmen. De volksvertegenwoordigers die voorstander zijn van het aanvatten van de bespreking, wordt verzocht op te staan.
Het voorstel tot het aanvatten van de besprekingen wordt bij zitten en opstaan niet aangenomen.