Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over de herstructurering van de Vlaamse Opera
Actuele vraag over de herstructurering van de Vlaamse Opera
Verslag
Aan de orde zijn de samengevoegde actuele vragen van de heer Stassen, de heer Arckens en de heer Vandenbossche tot de heer Anciaux, Vlaams minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel, over de herstructurering van de Vlaamse Opera.
Er is heel wat heisa ontstaat in de grote Vlaamse cultuurinstellingen, onder meer bij de Vlaamse Opera. De jarenlange bevraging van deze instelling leidt steeds meer tot het in vraag stellen ervan. De minister heeft beslist om verschillende commissies te laten oordelen over een aantal nominatim gesubsidieerde cultuurinstellingen. Het probleem is dat die commissies nogal ver gegaan zijn in het vervullen van hun opdracht en het landschap van de grote Vlaamse cultuurinstellingen willen hertekenen. Verder spreken ze elkaar voortdurend tegen. Het gevolg is dat het totaal onduidelijk is hoe het verder moet met de Vlaamse Opera en dat de onzekerheid alsmaar toeneemt. Ik vraag de minister dan ook om duidelijkheid te creëren.
Ik heb minister Anciaux enkele maanden geleden al geïnterpelleerd over de Vlaamse Opera. De problemen zijn talrijk, maar ik had het toen vooral over koor en orkest. Het rapport-Claeys wekte de indruk dat koor en orkest worden ontmanteld. Dat heeft geleid tot woede in de sector.
Een commissie van internationale experts heeft geoordeeld over het Vlaams Radio-orkest, de Filharmonie en de Opera. Haar advies gaat nog verder : de Vlaamse Opera kan zelf een beroep doen op 1 gefuseerd orkest en op een gespecialiseerd orkest voor bepaalde producties. Wij hebben ons altijd verzet tegen fusies omdat het operaorkest volledig anders werkt dan de Filharmonie of het Vlaams Radio-orkest. Iedereen roert zich nu.
Wat zal minister Anciaux doen met het advies van de internationale commissie?
Ik heb lang geaarzeld om deze actuele vraag te stellen, maar de open brief van Philippe Herreweghe heeft mij overtuigd. Hij vraagt om de rust te laten weerkeren in de orkesten. Enkele jaren geleden hebben we in de commissie voor Cultuur hoorzittingen gehouden over de orkesten. De conclusie luidde toen dat we de toestand moesten bewaren.
De nota-Claeys voor de raad van bestuur van de Vlaamse Opera somt de problemen op waarmee de opera wordt geconfronteerd. Wij weten allemaal dat de Vlaamse Opera tegen een financieel tekort aankijkt. Over voorstellen van de heer Claeys hebben noch de raad van bestuur, noch minister Anciaux een beslissing genomen. Er is enkel over gepraat.
We moeten een einde maken aan de discussie over de overheveling van het operaorkest naar andere orkesten. De mededelingen van de raad van bestuur en van minister Anciaux werden in de pers voorgesteld als beslissingen. Dat is niet het geval.
De beslissingen die genomen worden in het kader van het kunstendecreet staan los van dit thema.
Wat we nodig hebben, is rust. Ik dring erop aan de orkesten in hun huidige vorm te behouden. Aan politieke spelletjes over het voortbestaan van de Vlaamse Opera doe ik niet mee. We moeten de intendanten wel aanzetten om te overleggen over samenwerking. Hoe behandelen we de situatie?
Enkele maanden geleden hebben we een veranderingsmanager aangesteld in de Vlaamse Opera. Hij heeft zijn opdracht correct uitgevoerd: hij heeft een zakelijke analyse gemaakt en zakelijke voorstellen geformuleerd op basis van de audits die uitgevoerd zijn door de Vlaamse overheid en door de Vlaamse Opera zelf.
In het kader van het kunstendecreet moet ik de grote instellingen beoordelen. Wij hebben daarvoor de adviezen van de internationaal samengestelde beoordelingscommissies afgewacht. Die adviezen zijn niet bepaald eensluidend en helpen ons daardoor niet bij het formuleren van een eenvormig artistieke beleid.
De Vlaamse Regering moet voor 1 juli beslissen over het financiële aspect. De onderhandelingen zijn nog niet afgerond.
Nadien is er overleg nodig over nieuwe beheersovereenkomsten. Die moeten een synthese zijn van artistieke en zakelijke keuzes. De financiële duidelijkheid zal er binnen de week zijn, de beheersovereenkomsten zullen weldra over de andere aspecten klaarheid scheppen.
De meerwaarde van verregaande zakelijke samenwerking tussen de drie instellingen zal onderzocht worden, artistiek moeten ze elk hun eigen weg gaan. (Applaus bij CD&V, VLD-Vivant, sp·a-spirit en N-VA)
De artistieke uitspraken van de veranderingsmanager hebben onnodig tot onzekerheid geleid. Het is goed dat er een zakelijke analyse is. Volgens het kunstendecreet moet de minister nog beslissen over het financiële aspect van de nominatim vermelde instellingen. Ik ben blij dat de minister het artistieke bestaansrecht van de autonome instellingen niet in vraag stelt en streeft naar goede beheersovereenkomsten en meer zakelijke samenwerking. (Applaus bij Groen!)
Eerst verwijt men ons teveel belangstelling voor de zogenaamde elitaire opera en nu te weinig. Het is het een of het ander.
Er is een financieel probleem. Ik heb de indruk dat de minister te weinig rekening houdt met de zakelijke analyses van de Vlaamse Opera zelf. De commissie van experts heeft zich laten leiden door de krapte van het geld. De stad Gent weigert trouwens de opera nog te steunen.
Ik kijk, samen met het publiek van de orkesten en de opera, uit naar een definitieve oplossing. (Applaus bij VB)
Het antwoord van de minister stelt mij gerust. Ik pleit nog steeds voor rust in de sector. Ik stel voor om een aantal hoorzittingen te houden om de misverstanden weg te nemen.
De uitspraken van de heer Arckens over de stad Gent bewijzen dat hij niet weet hoe de opera gefinancierd wordt en hoe het kerntakendebat geëvolueerd is. De bijdrage van Gent is verminderd, maar niet sedert jaren.
Het incident is gesloten.