Verslag plenaire vergadering
Verslag
Aan de orde is de beleidsnota Openbare Werken 2004-2009, ingediend door de heer Kris Peeters, Vlaams minister van Openbare Werken, Energie, Leefmilieu en Natuur.
Volgens artikel 73, punt 5, eerste lid van het Reglement wordt de bespreking gehouden op basis van de met redenen omklede moties die tot besluit van de in commissie besproken beleidsnota zijn ingediend.
De bespreking is geopend.
(verslaggever)
De commissie voor Openbare Werken, Mobiliteit en Energie heeft twee vergaderingen besteed aan de bespreking van deze beleidsnota. De commissie kwam tot het besluit dat Vlaanderen de logistieke draaischijf van Europa moet blijven. Tegelijkertijd moet er aandacht zijn voor alternatieve vervoersmodi en voor de zwakke weggebruikers.
De nota bestaat uit drie delen. Een eerste deel betreft de investeringen voor alle weggebruikers, met extra aandacht voor de opvang van de daarmee gepaard gaande hinder. Een tweede deel betreft de economische knooppunten en poorten en in het bijzonder de missing links. Een laatste deel betreft het multifunctionele karakter van openbare werken en de daarmee gepaard gaande financiering.
De heer Glorieux zag heel wat lovenswaardige doelstellingen in de beleidsnota, maar miste de concrete uitwerking. Daarvoor rekent hij op de beleidsbrieven. Mevrouw De Ridder beschouwt de beleidsnota als een ambitieus plan, maar meent dat niet alles realiseerbaar is. De beleidskeuzes en de financiering ervan blijven onduidelijk, bijvoorbeeld inzake de missing links. De heer Lauwers vroeg aandacht voor het elektronisch verkeersbeheer. De heer Frans Peeters had het over de missing links en over de overdracht van wegen tussen de gemeente, de provincie en het Vlaams Gewest.
Het ontwerp Mobiliteitsplan Vlaanderen blijft een belangrijk referentiepunt. De minister wil een meerwaarde geven aan het feit dat Vlaanderen logistiek centrum is. Hij wil een derde van de missing links realiseren in het kader van de meerjarenbegroting. Hij zal extra aandacht besteden aan het achterstallig onderhoud van de bestaande wegen. Er is nood aan een meerjarenbegroting met de bijbehorende financiële middelen. Er moet werk worden gemaakt van de leesbaarheid van de wegensignalisatie en van verkeersveiligheid.
Naar aanleiding van de bespreking werden twee met redenen omklede moties ingediend, een door de heren Glorieux en Daems en een door de heren Frans Peeters, van den Abeelen, Bart Martens, mezelf en de heer Lauwers. (Applaus bij CD&V, VLD-Vivant, sp·a-spirit, Groen! en N-VA)
Mijn fractie heeft bewust geen motie ingediend omdat de beleidsnota van minister Peeters volgens ons evenwichtig was.
Over het algemeen is het beleid van deze minister niet slecht. Minister Peeters is een rechtse rakker die bij het begin van deze regeerperiode terecht het voordeel van de twijfel heeft gekregen van mijn fractie.
De vele goede voornemens in de beleidsnota moeten echter nog worden gerealiseerd. Daarom zullen we de minister op de voet volgen.
Het is de eerste keer sinds ik in het parlement zit, dat een minister van Openbare Werken zich zo positief toont over de havens en de Vlaamse regionale luchthavens. Deze minister heeft zijn liefdesverklaring voor de poorten van Vlaanderen in beleidsvoornemens omgezet.
Daar zullen we hem op beoordelen. We rekenen er dus op dat de minister werk maakt van de ontsluiting van het hinterland van de haven van Zeebrugge, van een tweede sluis in Terneuzen en van hinterlandverbindingen voor de haven van Gent en dat hij een verdieping van de Schelde realiseert, niet tot 13,1 meter, maar tot meer dan 14 meter.
Gaat de heer Penris de minister ook afrekenen op het feit of hij in het Waasland al dan niet de grote ring Kallo-Haasdonk aanlegt waarvoor hij zo pleit in Antwerpen? Of zegt hij in Brussel iets anders dan in Antwerpen?
Neen, daarop gaan we de minister niet afrekenen. Over de grote ring zullen we het op een ander moment hebben. We gaan de minister wel afrekenen op het openstellen van de Ijzeren Rijn.
Zal de minister de IJzeren Rijn openstellen, een tweede sluis op linkeroever en de Liefkenshoekspoortunnel realiseren? Zal hij voor bijkomende getijdedokken voor de containers zorgen?
In al deze dossiers wordt de minister gegijzeld door vroegere besluiten, de Nederlandse overheid, de linkervleugel van dit parlement of de federale overheid. Vroegere besluiten kunnen herzien worden; voor het probleem met de Nederlandse overheid hebben wij alternatieve onderhandelingstechnieken aangereikt. De problemen met de linkervleugel kunnen opgelost worden door een wisselmeerderheid, en de onzalige federale structuur hoeft voor ons niet langer: laat België barsten. Vlaanderen is sterk genoeg om ook dat soort dingen zelf aan te kunnen. (Applaus bij VB)
De beleidsnota Openbare Werken getuigt van een gezonde visie op de transportsystemen in Vlaanderen. De wil om het evenwicht te herstellen tussen investering in transport voor iedereen en investering in economische knooppunten is toe te juichen.
CD&V poneerde als eerste het STOP-principe om het aantal verkeersslachtoffers te doen dalen. Dat aantal tegen 2010 te halveren is een ambitieus doel, maar een absolute noodzaak. Het stelt een samenwerking tussen alle bestuursniveaus voorop. Voor de lokale besturen zijn de mobiliteitsconvenanten hiervoor een goed instrument, hoewel de werking ervan moet worden verbeterd.
Om de bereikbaarheid van Vlaanderen te vrijwaren, een essentiële voorwaarde voor een gezonde economie en tewerkstelling, dringt een capaciteitsverhoging van de hoofdtransportnetten zich op. Het wegwerken van een derde van de missing links is ambitieus maar rechtmatig. Nochtans zal dit het congestieprobleem niet volledig oplossen. Een dynamisch verkeersbeheer, de uitbouw van hoogtechnologische transportsystemen en een planmatig onderhoud van de transportinfrastructuur behoren tot onze prioriteiten.
De continuïteit in het wegwerken van gevaarlijke punten verdient alle lof: meer dan 800 dienen er de komende jaren te verdwijnen. Toch moeten we oppassen voor een al te groot optimisme. Te veel studies doorkruisen elkaar; dit zorgt voor extra kosten en verwarring.
Wij zijn blij met de nodige middelen voor fietspaden en doortochten: zij zullen de verkeersveiligheid en -leefbaarheid ten goede komen.
Het ambitieuze plan van de minister houdt uiteraard veel wegenwerken in. Daarom zijn wij ook blij met de bijzondere aandacht voor Minder Hinder. Wij rekenen erop dat ook hier de intenties concreet zullen worden.
Niet alleen de investeringen in wegen, maar ook de investering in economische knooppunten en poorten zijn belangrijk. Een toekomstgerichte en economisch verantwoorde toegankelijkheid van de zeehavens moet dan ook een prioriteit worden. Tegelijk pleiten wij voor een uitbouw van de hinterlandverbindingen, met aandacht voor een geleidelijke verschuiving naar spoor- en waterwegen. Goed overleg met de federale regering is daarvoor van cruciaal belang. Wij pleiten voor een verantwoorde bevoegdheidsherschikking die het de gewesten mogelijk maakt een meer coherente en consistente vervoerspolitiek te voeren.
Het siert de minister dat hij in de beleidsnota aandacht heeft voor het multifunctionele karakter van onze wegen en waterwegen. Ecologische inpassing van transportinfrastructuur, duurzame en milieuvriendelijke inrichtings-, onderhouds- en beheerswerken zijn geen ijdele woorden maar krijgen een concrete plaats.
De beleidsnota is ambitieus maar evenwichtig. De haalbaarheid en betaalbaarheid zullen afhangen van de beschikbare middelen en van nieuwe, creatieve en innovatieve financieringstechnieken of inkomsten.
He echte werk moet natuurlijk nog beginnen. Daarvoor mag de minister op de volle steun van CD&V rekenen.
Net zoals tijdens de vorige regeerperiode wil de VLD inzake openbare werken twee sporen volgen: bereikbaarheid bevorderen en verkeersveiligheid verhogen.
De start van het masterplan Antwerpen was een belangrijke stap om de belangrijkste verkeersknoop in Vlaanderen te ontwarren. De voorbije weken hebben we belangrijke vorderingen gemaakt.
Het gevaar bestaat dat Vlaanderen niet klaar is voor de verkeersstroom die zal ontstaan van zodra het Deurganckdok in gebruik wordt genomen. De VLD vraagt bijzondere aandacht voor de verkeersafwikkeling op de Linkerscheldeoever. Ik zal blijven aandringen op een spoorwegverbinding door de Liefkenshoektunnel.
Er zijn nog heel wat vragen over de verdieping van de Schelde, maar dit weekend mogen we naar verluidt een doorbraak verwachten. De verdieping van de Schelde moet een prioriteit zijn vanwege het belang ervan voor Antwerpen, Gent en heel Vlaanderen. We rekenen op een snelle beslissing in dit dossier.
Wij vragen opnieuw om enkele van de cruciale missing links te realiseren. Ik pleit voor de aanleg van een bepaalde missing link in mijn regio. We moeten daarover discussiëren op basis van objectieve en technische argumenten.
We moeten voortdurend aandacht schenken aan het structurele wegenonderhoud. We moeten de inspanningen die enkele jaren geleden zijn begonnen voortzetten want structureel onderhoud verhoogt de veiligheid en vermindert de files. Het beperkte budget noopt tot efficiëntie. Een beslissing nemen in een infrastructuurdossier is niet eenvoudig. Wij moeten echter dossiers uitvoeren in plaats van ze te bestuderen. Wij pleiten in die context voor alternatieve financiering. PPS is een bruikbare formule.
Niet alleen structureel onderhoud verhoogt de verkeersveiligheid, herinrichting ook. Veilige wegen en een verhoogde pakkans zijn de instrumenten bij uitstek om de veiligheid te verhogen, niet abnormaal hoge boetes. We moeten wegen zodanig inrichten dat de automobilist automatisch aan de meest aangepaste snelheid rijdt.
Minister Peeters heeft in zijn beleidsnota op een pragmatische manier aandacht voor al deze aspecten. Het is niet eenvoudig om iedereen tevreden te stellen, maar dat mag ons niet beletten zo efficiënt mogelijk te blijven handelen. Ik roep minister Peeters en minister Van Brempt op nauw met elkaar samen te werken. Wij zullen de met redenen omklede motie van de meerderheid goedkeuren. (Applaus bij CD&V, VLD-Vivant, sp·a-spirit en N-VA)
De met redenen omklede motie over de beleidsnota Openbare Werken is ondertekend door dezelfde parlementsleden als die over de beleidsnota Mobiliteit. Beide documenten kunnen en moeten samen gelezen worden. Het is niet onzinnig daarop te wijzen omdat velen ten onrechte een tegenstelling zien tussen de infrastructurele of economische benadering en de gedragsbenadering of ecologische benadering van mobiliteit. Ook als we het hebben over economisch verkeer, zijn gedragswijzigingen nodig. Het gedrag wijzigen vereist infrastructurele ingrepen.
Als Vlaanderen een logistieke poort wil zijn, zullen er altijd veel vrachtwagens over onze wegen rijden. Missing links wegwerken en spitstroken aanleggen zal dat niet veranderen. Ook onze economie heeft met andere woorden ook baat bij zo veel mogelijk openbaar personenvervoer.
De met redenen omklede moties zijn nog heel algemeen. De echte discussie zal bijvoorbeeld gaan over de vraag welke missing links we moeten wegwerken. Het is eigen aan het onderwerp dat de beleidsnota's nog vaag zijn. Er wordt immers veel gebruik gemaakt van regeringsbeslissingen, convenants enzovoort. Het gaat immers om uitvoerend beleid waarbij veel verschillende niveaus betrokken zijn. Daardoor ontstaat wrevel in het parlement waar men de indruk krijgt dat veel aan de controle ontsnapt.
Zowel de Vlaamse Regering als het Vlaams Parlement hebben een grote verantwoordelijkheid bij de behandeling van dergelijke grote dossiers. Het is belangrijk dat de Vlaamse Regering duidelijk stelt welke van de bestudeerde alternatieven geweigerd zijn en wat daarvan de reden is. Het parlement mag zich niet laten verleiden om ingenieur of architect te spelen. Om zich te wapenen tegen onnodig begrip en misverstanden de overheid proactief informatie te geven over belangrijke beslissingen, convenants, alternatieven en dergelijke. Het is nuttig om na te gaan op welke manier dat kan gebeuren. Dat zou de minister alvast heel wat vragen om uitleg besparen. (Applaus bij CD&V, VLD-Vivant, sp·a-spirit en N-VA)