Verslag plenaire vergadering
Verslag
Aan de orde is de beleidsnota Bestuurszaken 2004-2009, ingediend door de heer Bourgeois, Vlaams minister van Bestuurszaken, Buitenlands Beleid, Media en Toerisme.
Volgens artikel 73, punt 5, eerste lid van het Reglement wordt de bespreking gehouden op basis van de met redenen omklede moties die tot besluit van de in commissie besproken beleidsnota zijn ingediend.
De bespreking is geopend.
(verslaggever)
In de commissie benadrukte minister Bourgeois dat Vlaanderen een sterk ambtenarencorps heeft, maar dat betekent niet dat het niet beter kan. Daarvoor zijn efficiëntie en transparantie essentieel. De burger is een partner met rechten en plichten.
Een toegankelijke overheid betekent een betere en meer geïntegreerde dienstverlening. Er wordt geopteerd voor eenloketsystemen, dicht bij de burger. De minister wil ook onderzoek doen naar een veralgemeend gezaghebbend advies, dat rechtszekerheid biedt als men een aanvraag richt tot de overheid. Een rode draad is het 'matig regelen'. Er zal worden gewerkt met een reguleringsimpactanalyse (RIA). De lichte RIA wordt toegepast vanaf 1 januari 2005 en de zware RIA moet klaar zijn tegen 2007. Er zal ook een reguleringsimpactevaluatie gebeuren.
De minister beoogt een centrale aansturing door een kenniscel om te komen tot tastbare en meetbare resultaten. E-government zal als een elektronische hefboom worden gebruikt om de dienstverlening te verbeteren en de interne efficiëntie te verhogen. Men mag niet vergeten dat e-government meer is dan het digitaliseren van het bestaande dienstenaanbod. Mensen en structuren spelen een belangrijke rol. Het regeerakkoord opteert ervoor om de BBB-hervorming uit te voeren. De Vlaamse overheid moet als werkgever iedereen gelijke kansen geven. Er zal een waardencharter worden opgesteld als leidraad voor het contact met de burgers en tussen de medewerkers. Het integriteitsbeleid is het sluitstuk voor een beter beleid. De doelstelling is om schending van de integriteit te voorkomen en medewerkers te leren omgaan met de beslissingsruimte. Er komt een integriteitscoördinator en een integriteitscommissie. De minister hoopt een volledige Vlaamse autonomie in bestuurszaken te bereiken.
Tijdens de bespreking wijst CD&V erop dat in Vlaanderen een moderne administratie met een nieuw personeelsmanagement werd uitgebouwd. Vlaams Belang vraagt waarom de minister de vergelijking met de Belgische administratie maakt. De minister wil niet zeggen dat de kwaliteit van de Vlaamse administratie ondermaats is.
Alle fracties vragen verduidelijking over de wervingsstop, die voor heel wat onrust heeft gezorgd. De minister erkent dat er een aantal problemen aan verbonden zijn, maar stelt dat de wervingsstop de continuïteit niet mag verhinderen.
Sp·a-spirit merkt op dat BBB weinig of niet aan bod komt in de beleidsnota. Volgens de minister zullen de principes van het kaderdecreet verder worden uitgevoerd. De VLD wijst op de mogelijkheden om de dienstverlening aan de burger te verbeteren. Vlaams Belang wil weten hoeveel gebruikersbevragingen er al werden georganiseerd.
In het kader van de rol van de Vlaamse overheid als werkgever wordt verder stilgestaan bij onder meer personeelstevredenheid, telewerken en de innovatieprijs. Ook wordt er aandacht besteed aan de uitbouw van een integriteitsbeleid en van Vlaamse administratieve centra in de provinciehoofdsteden. Tot besluit kondigden de meerderheid en Vlaams Belang met redenen omklede moties aan. (Applaus)
Wat betreft de opmerkingen van Vlaams Belang bij de beleidsnota verwijs ik naar het verslag. Ik beperk me tot de motie. Vlaams Belang vraagt aan de Vlaamse Regering dat elke medewerker van de Vlaamse overheid wordt betrokken bij de veranderingsprocessen binnen de organisatie. We vragen ook meer waardering voor de Vlaamse ambtenaar in het overheidsmanagement. Ook mag er geen wervingsstop worden ingevoerd zonder dat de noodzaak daarvan is aangetoond. Vlaams Belang vraagt ook om de werkingsmiddelen niet te verminderen. De kwaliteit van de Vlaamse ambtenaar moet beloond worden door voldoende loopbaanperspectieven. Het is jammer dat het vanwege budgettaire beperkingen niet mogelijk is om het beloningsbeleid te implementeren, ondanks de belofte van de vorige minister. Vlaams Belang stelt voor om de ministeriële kabinetten verder af te bouwen. Er was afgesproken om dat te doen, maar de Vlaamse Regering heeft zelfs beslist het personeel uit te breiden. (Applaus bij VB)
Ik verwijs naar het schriftelijke verslag voor de standpunten van CD&V over de wervingsstop en BBB. Voor de eerste keer is in dit parlement een commissie bevoegd voor decreetsevaluatie. De kwaliteit van de regelgeving moet beter en er moeten minder administratieve lasten worden opgelegd. Goede regelgeving is een essentieel element van goed bestuur. Het parlement moet daarin als decreetgever een belangrijke rol spelen.
Wat betreft de betere regelgeving besliste de regering dat alle ontwerpen van decreet onderworpen worden aan een RIA om onder meer te kijken wat de effecten zijn op andere regelgeving. De cel Wetsmatiging heeft terzake al nuttig studiewerk geleverd. Ook in de commissie werd zinvol gediscussieerd over de aanpak in het parlement. Het is ook belangrijk dat ook voorstellen uit het parlement aan de RIA worden onderworpen. Hoe dat moet worden aangepakt zonder de individuele beoordelingsvrijheid van de parlementsleden te ondermijnen, zal nog worden bekeken. Het is ook de taak van de commissie om de RIA-rapporten te bespreken en te kijken wat de effecten van de ontwerpen of voorstellen zijn.
Ook de uitvoering van de decreten is heel belangrijk. Ik ben heel tevreden dat mijn amendement waarin wordt gevraagd om bij de verschillende beleidsnota's een stand van zaken van de uitvoering te geven, is goedgekeurd in de commissie. Ik hoop dat dit ook in de plenaire vergadering gebeurt.
Verder is heel wat regelgeving overbodig. Het verslag van de Vlaamse ombudsman kan terzake een leidraad zijn.
Planlastenverlaging is een van de prioriteiten van deze regering. Ik pleit ervoor dat in deze regeerperiode vooruitgang wordt geboekt. Het is nuttig dat er een uitvoerig meerjarenplan kan worden opgemaakt, dat men op een eenvoudige manier kan updaten. Op het vlak van e-government staat Vlaanderen niet zover als de federale regering. Het is belangrijk om grondig te werk te gaan. In de beleidsnota staan hoopvolle zaken. De minister krijgt onze steun en ik hoop dat er in deze regeerperiode effectief vooruitgang kan worden geboekt. (Applaus bij CD&V, VLD-Vivant, sp·a-spirit en N-VA)
Sp·a staat achter de krachtlijnen van de beleidsnota, op voorwaarde dat het BBB wordt uitgevoerd. Daarbij moet worden vastgesteld wat goed werkt en wat niet.
De totale uitvoering zal gepaard gaan met moeilijkheden, met name omdat zij zal moeten plaatsvinden binnen het kader van de wervingsstop.
De doelstellingen van efficiëntie en klantgerichtheid vormen geen probleem. De Vlaamse administratie is in de jaren tachtig vanaf nul begonnen, met nieuwe managementtechnieken, wat goede resultaten opleverde. De werking werd een paar keer grondig geëvalueerd en in 1988 hervormd. Het komt er nu nog op aan om verlost te raken van het bestaande koninklijk besluit algemene principes en dat zelf uit te bouwen. Wij staan achter dat voornemen uit de beleidsnota.
De evaluatie en vereenvoudiging van de regelgeving kwamen al in veel eerdere beleidsnota's ter sprake. Het is nu tijd voor actie, maar dat is in de eerste plaats een zaak van het parlement zelf. Nochtans draagt ook de regering verantwoordelijkheid door de keuze - in Cultuur bijvoorbeeld - voor minder gedetailleerde kaderdecreten die vervolgens in besluiten worden uitgewerkt. Het komt erop aan nu ook concrete vereenvoudigingsinitiatieven te nemen. Daaraan ontbrak het tot nu toe al te vaak.
Wat de relatie met de andere bestuursniveaus betreft, moet de Vlaamse administratie rekening houden met het verlangen van de gemeenten naar een lagere planlast. Ook de discussie over de mobiliteit van de ambtenaren moet op gang worden gebracht. Wij staan tot slot ook achter een dienstverleningscharter ten behoeve van burgers en instellingen.
De beleidsnota is ambitieus en visionair. Zij legt de lat terecht zeer hoog, want kwaliteit in de administratie is belangrijk voor de economische aantrekkingskracht van Vlaanderen en voor het vertrouwen van de burger in de overheid. Het zou goed zijn mocht de Vlaamse overheid, die over goed opgeleide, gemotiveerde en loyale ambtenaren beschikt, effectief een kwaliteitscertificaat krijgen. De ambtenaren kunnen er trots op zijn en de overheid trekt dan makkelijker talentrijke jongeren aan.
Wij staan achter de keuze voor beheersovereenkomsten voor EVA's en IVA's in het kader van het Beter Bestuurlijk Beleid. Dat instrument vormt de symbiose van politieke aansturing en beleidsautonomie.
Wij zijn voorts benieuwd hoe de administratieve vereenvoudiging tot stand zal komen. De nota belooft een integrale, systematische en structurele aanpak. Zij opteert voor reguleringsmanagement, wat wil zeggen reguleringsimpactanalyse, evaluatie ex post en compensatie.
E-government, tot slot, is meer dan de creatie van een portaalsite. Het is een middel tot meer efficiëntie en betere dienstverlening.
De minister krijgt ons vertrouwen.
Ik ben blij met de klemtoon van de leden op kwalitatieve dienstverlening. Die houdt geen depreciatie van het huidige ambtenarenkorps in. Maar alles kan beter. Het doel is dubbel: meer vertrouwen van de burger in de overheid en een betere internationale concurrentiepositie. Administratieve vereenvoudiging betekent minder regels en goede regels. Met het oog daarop ging op 1 januari de reguleringsimpactanalyse van start voor elk voorstel. Daarnaast zorgt de compensatieregel ervoor dat de administratieve lasten van maatregelen vergoed worden.
Vorige week voerden we hierover een goede discussie in het parlement. Er is een brede consensus over een aantal krachtlijnen, namelijk dat we ons steeds moeten afvragen of er wel nieuwe regels nodig zijn, dat we moeten streven naar goede regels en dat deze regels moeten worden geëvalueerd. Tijdens deze regeerperiode moeten we hier werk van maken. We beschikken over de noodzakelijke instrumenten en de ambtenaren zijn opgeleid om ze toe te passen. De voorzitter is bereid de wetgevingsambtenaar van het parlement in te schakelen in dit opleidingsproces.
Uiteraard staat het elke partij vrij voorstellen van decreet in te dienen. Die kunnen niet tegengehouden worden omwille van regels van goede decreetgeving. Hier speelt de primauteit van de politiek een rol.
De operatie Beter Bestuurlijk Beleid is in de huidige budgettaire context niet gemakkelijk. Het opstarten van de verzelfstandigde agentschappen is eigenlijk pionierswerk. Het regeringswerk schiet echter goed op. Men is bijna klaar met de afbakening van de beleidsdomeinen en van de onderdelen ervan. Nu wordt er aan de beheersovereenkomsten gewerkt. Voor de verschillende agentschappen zullen we ongeveer zeventig beheersovereenkomsten nodig hebben. De hele regering moet dezelfde modellen gaan toepassen die dan per vakdepartement moeten worden ingevuld. Dit is essentieel voor het slagen van de hervorming Beter Bestuurlijk Beleid.
De heer Vandenbossche heeft nogmaals de aandacht gevestigd op het belang van de regelgeving voor de lokale besturen. Minister Keulen onderzoekt welke planlast de Vlaamse Regering veroorzaakt voor de lokale besturen. Samen met minister Keulen wil ik ook de lokale besturen ondersteunen die oplossingen willen zoeken voor hun eigen planlast. Ten slotte willen we ook onze standaarden van goede dienstverlening toepassen op onze relatie met de lokale besturen.
De operatie Beter Bestuurlijk Beleid is volop aan de gang. Dit is een moeilijke periode, ook voor onze ambtenaren. Om onrust te voorkomen, zorgen we voor een zo goed mogelijke communicatie. De hele administratie wil nu dat er vooruitgang wordt geboekt. Ik ben bereid om op elk moment aan het parlement uitleg te geven over de stand van zaken. (Applaus bij CD&V en N-VA)
De bespreking is gesloten.
Wij zullen straks de hoofdelijke stemmingen over de met redenen omklede moties houden.