Verslag plenaire vergadering
Verslag
Aan de orde is het actualiteitsdebat over de gevolgen van de uitspraak van de Raad van State inzake de rondzendbrieven Peeters en Martens, ook in het licht van de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde.
Het debat is geopend.
Op 23 december 2004 heeft de Raad van State een uitspraak gedaan over de rondzendbrieven Peeters, Martens en Van den Brande, waardoor het nu duidelijk is hoe we de faciliteiten moeten interpreteren. De Raad van State zegt ondubbelzinnig dat faciliteiten geen automatisme zijn en telkens opnieuw aangevraagd moeten worden.
Vlaanderen reageerde positief en opgelucht want niemand had deze uitspraak verwacht. Volgens mij moest de Raad van State wel instemmen met de interpretatie van de faciliteiten in de rondzendbrieven. Indien de Raad van State de rondzendbrieven had vernietigd, was er sprake van tweetaligheid in plaats van faciliteiten.
Minister Keulen zegde dat er niets zal veranderen omdat de rondzendbrief al jaren wordt toegepast. Dat kopt niet. Het volstaat te verwijzen naar de milieubelasting in Wezembeek-Oppem of naar de oproepingsbrieven voor de federale verkiezingen van 2003 en de Europese verkiezingen van 2004. Nu de Raad van State de faciliteiten ondubbelzinnig heeft geïnterpreteerd, moet de Vlaamse Regering nagaan of de rondzendbrief consequent wordt gevolgd. Indien nodig moeten er sancties opgelegd worden.
Voor de initiatiefnemer, de heer Leo Peeters is dit arrest de eerste stap in de afschaffing van de faciliteiten. Ik hoop dat de Vlaamse Regering dit punt, zoals hij vraagt op de agenda zet. De vraag is alleen op welke agenda?
De enige logische conclusie zou nu eigenlijk moeten zijn dat dit probleem van de baan is want de rondzendbrieven zijn wettig en interpreteren de taalwetgeving op een correcte manier. Dat is natuurlijk buiten de Franstalige gerekend. Wat zal minister Keulen doen tegen de Franstalige burgemeesters die nu al verklaard hebben dat ze de rondzendbrieven niet zullen toepassen?
Federaal vice-premier Laurette Onkelinx legt zich niet neer bij dit arrest en noemt het vervelend omdat de magistraten de Vlaamse thesis hebben gevolgd. Ze stelt ook voor dit dossier over te hevelen naar het Arbitragehof.
Met andere woorden: dit dossier zal gebruikt worden in de discussie over de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde. Heel politiek Vlaanderen staat achter de splitsing. De oplossing is eenvoudig: de wetsvoorstellen goedkeuren. Maar telkens wanneer deze wetsvoorstellen op de agenda van de Kamer komen, worden ze onverwijld afgevoerd.
Minister-president Leterme mag zich niet langer laten leiden door de strategie van premier Verhofstadt. Op 9 november kondigde de premier een interministeriële conferentie aan voor de institutionele hervormingen, bestaande uit acht Nederlandstalige, acht Franstalige en één Duitstalige minister. Waarover zal men het daar hebben?
Vanmiddag vernemen we dat de interministeriële conferentie bijeenkomt op maandag 17 januari. Premier Verhofstadt meldt dat de agenda opgesteld zal worden volgens de aanvragen van de diverse regeringen. Daarnaast wordt een werkgroep opgericht.
Het Vlaams Parlement wou dit dossier noch naar het overlegcomité noch naar het Forum verwijzen. Daarom werd een miniforum opgericht, waarbinnen nogmaals een werkgroep in het leven wordt geroepen om alle voorstellen van de verschillende regeringen nog eens te bekijken.
Er zijn andere wetsvoorstellen onder meer van de PS die de oude arrondissementen terug willen invoeren om Brussel-Halle-Vilvoorde niet te moeten splitsen.
In het interview met La Libre Belgique zegt mevrouw Onckelinx dat de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde volgens het Arbitragehof niet nodig is. De wetsvoorstellen, gesteund door alle Vlaamse partijen, zijn volgens haar niet aanvaardbaar. Daarenboven pleit zij voor de mogelijkheid om ook in Halle-Vilvoorde te stemmen op Franstalige lijsten. Het is duidelijk dat de pasmunt die de Franstaligen willen het electorale inschrijvingsrecht van de Franstaligen uit de Rand in Brussel is. Welke positie zal de minister-president maandag innemen?
De minister-president moet kleur bekennen zo niet zal hij tegenstand krijgen vanuit zijn eigen meerderheid en fractie. De heer Van Rompuy zei immers in december al dat er volgens hem geen compromis mogelijk is waarin de splitsing wordt afgekocht. Noch de ratificatie van het minderhedenverdrag, noch de uitbreiding van de faciliteiten, noch een afzwakking van de circulaire Peeters of een inschrijvingsrecht van de Franstalige kiezers uit de Brusselse Rand in het Brusselse Gewest zijn volgens hem aanvaardbaar. Hij vraagt duidelijkheid tegen de krokusvakantie, zo niet overweegt hij, samen met de heer Van den Brande dissident stemgedrag in het Vlaams Parlement. Als hij dat niet herhaalt in dit parlement verliest hij, tot mijn spijt trouwens, zijn geloofwaardigheid. (Applaus bij VB)
In het regeerakkoord staat dat het minderhedenverdrag niet geratificeerd zal worden. Het inschrijvingsrecht voor Franstaligen is ongrondwettelijk. De circulaire Peeters kan niet meer betwist worden. Arresten van de Raad van State over dergelijke kwesties zijn steeds uitgevoerd zonder concessies.
De minister-president heeft het fiat van de meerderheidspartijen om te blijven praten. Als er echter blijkt dat er geen goed akkoord zonder voornoemde concessies is over de splitsing of als er Vlaamse partijen in de Kamercommissie aarzelen of bereid zijn in te gaan op compromisvoorstellen die ingaan tegen het regeerakkoord, kamp niet alleen ik, maar ook het volledige Vlaams Parlement met een geloofwaardigheidsprobleem. Ik overweeg om dat tot uiting te brengen in mijn stemgedrag. De jurisprudentie is achter de rug, als het Vlaams Parlement het wil, zal Brussel-Halle-Vilvoorde gesplitst worden. (Applaus bij CD&V en N-VA)
Ik betwijfel of de wil van dit parlement voldoende is, de druk van de burgemeesters blijft noodzakelijk. Dit parlement heeft immers eensgezind op 10 december 2003 een resolutie goedgekeurd waarin stond dat de kieskring en het gerechtelijke arrondissement moesten gesplitst zijn voor de Europese verkiezingen van 2004. De toenmalige oppositieleider Leterme sprak over 5 minuten politieke moed om de splitsing eenzijdig door te voeren. Nu wacht hij af en overlegt met de Franstaligen.
De enige mogelijkheid is dat de minister-president eist dat de wetsvoorstellen eindelijk behandeld worden in de Kamer. Ik hoop dat de minister-president maandag eindelijk een duidelijke stelling inneemt en niet langer een koppeling met andere dossiers aanvaard. Dat is de enige manier om onze geloofwaardigheid te redden. (Applaus bij VB)
De CD&V-fractie, en ik neem aan ook de N-VA-fractie, wil duidelijkheid tegen half februari, zo niet wankelt het vertrouwen in deze meerderheid. De houding van de partijen moet conform het regeerakkoord zijn, ook in andere gremia. Een eventueel akkoord in de interministeriële conferentie moet minstens gelijkwaardig zijn aan de wetsvoorstellen. (Applaus bij CD&V)
Het is onaanvaardbaar dat inwoners die jarenlang in een streek wonen, nog steeds vertalingen van documenten vragen. Dat kan omschreven worden als pesten van het openbaar bestuur. Akkoorden moeten echter gerespecteerd, maar niet ruimer geïnterpreteerd worden.
Dit was de verdienste en de betekenis van de rondzendbrieven Van den Brande, Martens en Peeters: zij gaven een juiste definitie van wat de faciliteit mocht zijn. Dit werd nu bevestigd door de Raad van State.
De rondzendbrieven maakten deel uit van een beleid dat alle taalperikelen in de Vlaamse Rand moest oplossen; dat beleid, opgestart in 1996, moet vandaag verder gezet worden. Het gevolg van de faciliteiten werkt nog altijd zwaar door: een studie van de VUB toonde aan dat de Franstaligen zich juist door de faciliteiten minder goed aanpassen. De Vlamingen zijn daar het slachtoffer van op vlakken als huisvesting, jeugdwerking, en bibliotheken. De studie toonde bovendien aan dat 75 procent van de inwoners van het arrondissement Halle-Vilvoorde bang is dat de verfransing nog zal toenemen.
Op alle domeinen moet bij de regelgeving rekening gehouden worden met de effecten op de Rand. De regelgeving inzake huisvesting moet in de Rand betaalbare woningen garanderen voor iedereen, er moet een degelijk onthaal- en communicatiebeleid naar anderstaligen gevoerd worden, en er is nood aan respect voor het Nederlandstalige karakter van de Rand. Deze bepalingen maken deel uit van de beleidsnota die nu uitgevoerd wordt. Ook de splitsing van het kiesarrondissement is inherent aan dit beleid.
Dat de burgemeesters van de regio Halle-Vilvoorde hier de laatste maanden zo mee begaan waren bewijst dat we het over een reële problematiek hebben. Het is goed dat deze Vlaamse regering het engagement van de partijvoorzitters van de vroegere meerderheid om het kiesarrondissement onverwijld te splitsen in het regeerakkoord heeft overgenomen.
Ik begrijp dat hierover tussen de verschillende regeringen overlegd wordt, maar het is evident dat er geen akkoorden kunnen gesloten worden die strijdig zijn met ons eigen Vlaams regeerakkoord. Het is tevens ondenkbaar dat we van de circulaires, nu bevestigd door de Raad van State, zouden afstappen.
Ik begrijp ook dat wie federale regeringsverantwoordelijkheid draagt zich omwille van de Franstalige publieke opinie enigszins genuanceerd uitlaat, maar ik begrijp niet dat men wat op het eigen partijcongres beslist werd en wat in het regeerakkoord staat niet zonder vertraging zou doorzetten op het ogenblik dat het erop aankomt.
Tot op heden heb ik geen reden om niet te geloven dat men zich niet aan het gegeven woord zou houden. Ondanks de verklaringen dat de wetsvoorstellen niet zouden worden ingediend gebeurde dat wel. Ze werden onmiddellijk voor advies naar de Raad van State gestuurd, waarna de meerderheidsfracties gisteren amendementen indienden. Die gingen op hun beurt vandaag al voor spoedadvies naar de Raad van State: volgende week woensdag volgt de onmiddellijke behandeling in de kamercommissie.
Er is dus geen sprake van enig vertragingsmanoeuvre. Het moet en zal mogelijk zijn hierover na krokus duidelijkheid te hebben.
Ik geloof en blijf geloven dat men zich aan zijn gegeven woord zal houden en dat het Vlaams regeerakkoord integraal zal gerespecteerd worden. (Applaus)
Dit is een eigenaardig actualiteitsdebat. We debatteren enerzijds over een dossier dat door een rechtscollege is afgesloten, en anderzijds over een lopend dossier dat zijn beslag moet krijgen in een ander parlement.
Het dossier van de circulaires Peeters-Martens werd afgesloten door de Raad van State. Politici moeten zich ervoor hoeden appreciaties te geven over rechterlijke uitspraken. Zulks ondergraaft immers de legitimiteit van het hoogste administratieve rechtscollege en de rechtsstaat op zich. Het parlement moet enkel acte nemen van een rechterlijke uitspraak: wanneer het er niet mee akkoord gaat kan het enkel de wetgeving waar deze uitspraak op gebaseerd is aanpassen.
De Raad van State heeft via haar arresten de interpretatie van de bestuurstaalwetgeving gevolgd zoals die in de omzendbrieven besloten ligt en door alle fracties in dit parlement goedgekeurd werd. De kern van ons federaal model is het territorialiteitsbeginsel dat België opdeelt in 4 taalgebieden, waarvan 3 met expliciet ééntalig karakter. Zes faciliteitengemeenten behoren tot het Nederlandstalige gebied. De taalfaciliteit moet een uitzondering blijven en een integratiebevorderend instrument zijn. Anderstaligen die zich in Vlaanderen vestigen moeten zich aanpassen: de faciliteiten moeten hen hierbij helpen. Nu de Raad van State gesproken heeft, moet de Vlaamse regering de rondzendbrieven Peeters en Martens onverkort toepassen.
Voor het dossier van de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde zijn de Vlaamse regeringspartijen gebonden door het Vlaams regeerakkoord. Ik citeer. De fracties van deze partijen in Kamer en Senaat moeten, los van het door de federale regering aangekondigde Forum en uiterlijk bij de start van het parlementaire jaar, wetsvoorstellen indienen tot splitsing van het kiesarrondissement en het gerechtelijk arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde.
We stellen vast dat iedereen woord heeft gehouden. De wetsvoorstellen werden ingediend en liggen ter bespreking in de commissie voor Binnenlandse Zaken in de federale Kamer.
De democratische partijen kiezen daarbij voor de strategie van de dialoog met de Franstaligen.
De zogenaamde democratische partijen hebben in december 2003 een resolutie gestemd dat de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde moest gerealiseerd worden vóór de verkiezingen van 2004. Vóór de verkiezingen kiest men voor een eenzijdige aanpak, na de verkiezingen zegt men iets anders.
Wij willen weten met welke agenda de Vlaamse Regering naar de interministeriële conferentie gaat.
Men mag de oppositie niet verwijten dat ze de regering confronteert met haar regeerakkoord dat onrealistisch is gebleken. (Applaus bij VB)
Vermits we kiezen voor de dialoog, werd er een Interministeriële Conferentie opgericht die zal pogen een oplossing te vinden voor de splitsing. In deze conferentie is het kruim van de Vlaamse politiek vertegenwoordigd, namelijk minister-president Leterme, de twee vice-minister-presidenten Moerman en Vandenbroucke en minister Bourgeois. Zij zullen geen oplossing aanvaarden die nadelig is voor Vlaanderen. Indien er een oplossing wordt bereikt, zal de politieke klasse zich kunnen buigen over de sociaal-economische uitdagingen die voor de Vlamingen zeer belangrijk zijn.
Het masochisme van het VB, de theorieën over kaakslagen en Vlaamse nederlagen, zijn niet aan ons besteed. Wij wachten de resultaten van de onderhandelingen af.
Ik heb niet gezegd dat er compromissen zullen worden afgesloten. Ik heb alleen gezegd dat er allerlei zaken worden genoemd die als pasmunt zouden kunnen dienen. Ik heb ook verwezen naar de uitspraak van mevrouw Onkelinx die stelt dat de wetsvoorstellen onaanvaardbaar zijn. Dan mag ik de minister-president toch om een reactie vragen.
Het Vlaams Belang is slecht geplaatst om mevrouw Onkelinx te veroordelen.
Indien er een akkoord wordt bereikt, zal dit het einde betekenen van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde. Dat is meer dan het VB ooit bereikt heeft. Politiek heeft het VB immers nog niets gerealiseerd.
Ik zie niet goed in is wat het verschil is tussen dit debat en dat van enkele maanden geleden.
De positie van de Vlamingen is sinds die tijd nog versterkt. We hadden reeds de uitspraak van het Arbitragehof dat de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde eigenlijk in strijd is met het gelijkheidsbeginsel in de grondwet. Nu hebben we ook een uitspraak van de Raad van State die zegt dat de rondzendbrieven in overeenstemming zijn met de grondwet. Else De Wachter zal hier straks verder op ingaan. Ze kent het terrein heel goed en is bovendien de opvolgster van Leo Peeters.
Het probleem Brussel-Halle-Vilvoorde moet worden opgelost. We beweren niet dat dit een grote stap vooruit is in de staatshervorming. Belangrijke stappen zouden zijn de fiscale autonomie of het overhevelen van bevoegdheidspakketten inzake mobiliteit of tewerkstelling. De splitsing is alleen de rechtzetting van een anomalie, namelijk de indruk die Franstaligen bij federale verkiezingen in dit kiesarrondissement kunnen krijgen dat hun gebied tweetalig is of het kan worden. Franstalige partijen puren bij federale verkiezingen ook een stuk van hun macht uit Vlaanderen, maar dit tweede argument is voor mij minder belangrijk dan het eerste. Om deze perceptie om te buigen is er volgens mij echter meer nodig dan een splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde, namelijk een krachtdadig beleid in de Rand, ook naar de Europese ambtenaren en de internationale werknemers.
Voor de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde zijn er twee pistes. De federale regering kan een oplossing uitwerken, maar dan met akkoord van de Vlaamse regering. Ofwel is er het wetsvoorstel van de Vlaamse meerderheidspartijen. Op 18 januari zullen de werkzaamheden van de commissie starten, ongeacht of het overleg tussen de federale en de deelstaatregeringen resultaten heeft geleid. Dat is de betekenis van onverwijld.
Ik denk dat die twee pistes evenwaardig zijn. Als er geen oplossing kan worden gevonden waarmee ook de Vlaamse Regering kan akkoord gaan, komen we terecht in een federale crisis. Sp·a en Spirit willen een oplossing waarmee ook de Vlaamse Regering akkoord kan gaan, maar houden de Kamercommissie als stok achter de deur. (Applaus bij CD&V, sp·a-spirit en N-VA).
Voor de zoveelste keer voeren we hier een debat over de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde.
Na het bezoek van de burgemeesters van Brussel-Halle-Vilvoorde aan de toenmalige minister-president en aan de oranje-paarse partijvoorzitters op 13 mei 2004, hebben de meerderheidspartijen zich ertoe geëngageerd de splitsing te realiseren. Het is ook in het regeerakkoord opgenomen en door de partijcongressen goedgekeurd.
Ik kan me niet voorstellen dat een dergelijk engagement niet wordt nagekomen. Ik roep de Vlaamse en federale meerderheid op om vanuit een eensgezinde en assertieve Vlaamse houding maar in overleg met de Franstaligen een oplossing uit te werken.
Groen! staat achter de terechte eis voor de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde en is voorstander van een verstandig federalisme dat onder meer gestoeld is op het principe dat iedereen gelijk is voor de wet. Daarbij moet men echter ophouden om zoals de separatistische partijen in zwart-witverhoudingen te denken. De splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde moet volgens het arrest van het Arbitragehof tegen 2007 verwezenlijkt zijn. De Raad van State oordeelde dat de rondzendbrieven-Peeters en -Martens geldig zijn. Dat is de wet. Het Minderhedenverdrag is evenzeer belangrijk en kan niet worden verwaarloosd. Er kan maar een duurzame oplossing worden gevonden, als het een gezamenlijke oplossing is gebaseerd op een compromis.
Volgens de separatistische partijen, die ook aanwezig zijn in de meerderheid, lijkt het wel alsof Vlamingen lijfeigenen en dat de Belgische constructie ervoor zorgt dat Vlaanderen gedoemd is een achterlijk en onderontwikkeld land te zijn. België en Vlaanderen behoren evenwel tot de wereldtop van de landen met de hoogste welvaart, het beste onderwijs, de hoogste koopkracht enzovoort.
Blijkbaar is het bon ton om citaten te geven van N-VA-leden. Ik daag u uit om die citaten zwart op wit aan te tonen.
Ik heb de naam van uw partij niet genoemd. Ik neem er nota van dat u zich aangesproken voelt.
De separatisten hanteren een oorlogsstrategie die niet leidt tot de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde, maar wel tot de splitsing van België. Dat is niet onze strategie. Alleen een strategie die gebaseerd is op overleg en compromis, zal het mogelijk maken om het arrest van het Arbitragehof uit te voeren. Het Arbitragehof zegt namelijk niet hoe de splitsing moet worden gerealiseerd. Het uitspelen van de Vlaamse meerderheid tegen de Franstaligen zal, zoals ook mevrouw Ceysens in het vorige debat heeft gezegd, geen enkel resultaat hebben. Dan stellen de Franstaligen de alarmbelprocedure in en belandt het dossier bij de federale regering waar er geen akkoord zal worden bereikt. Het gevolg is een diepe crisis voor het hele land, maar de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde zal niet worden gerealiseerd.
U ontgoochelt me. Wat zegt u eigenlijk? Het Minderhedenverdrag, de circulaire Peeters en dergelijke zijn voor Vlamingen niet bespreekbaar. Distantieert u zich van het regeerakkoord? Geef eens een suggestie voor een toegeving.
Als u me een mandaat geeft om met de Franstaligen te gaan onderhandelen, zal ik dat doen. U moet de splitsing realiseren.
De essentie is dat er in de Kamercommissie gestemd zal worden, als het overleg geen oplossing biedt.
Onze stelling is dat men alles in het werk moet stellen om door overleg tot een oplossing te komen, anders zal er geen splitsing kunnen worden gerealiseerd.
Als men die tactiek had toegepast, was het arrest van de Raad van State over Happart niet uitgevoerd. Het statuut van Voeren is niet gewijzigd en er is nu een Vlaamse burgemeester. De geschiedenis van de hele taalwetgeving is dat de Vlamingen nooit hebben geweken en dat de Franstaligen worden in het ongelijk gesteld door allerlei juridische instanties. De deur van de compromissen moet gesloten blijven.
U verwijst naar een periode waarin ik nog niet in het parlement zat, maar toen uw partij wel de lakens uitdeelde. Toen hadden de Vlamingen iets assertiever moeten zijn, maar dat hebben ze niet gedaan.
Het probleem is alleen door de standvastigheid van de Vlaamse partijen opgelost. De arresten geven ons gelijk, maar u komt de deur openen voor nieuwe compromissen. Eigenlijk is Groen! niet geïnteresseerd in de Vlaamse problematiek. (Applaus bij VB, CD&V en N-VA)
U zegt dat de situatie totaal verziekt is, maar u mag niet vergeten dat uw partij in Vlaanderen langer aan de macht is geweest dan de communistische partij in de Sovjet-Unie. (Applaus bij VB)
Ik weet dat het bon ton is om de groenen van alles de schuld te geven.
Als u hier een toespraak kunt houden in een rechtstreeks verkozen Vlaams Parlement en als we kunnen discussiëren over 700 miljard frank aan middelen en de bevoegdheden, hebben we daar voor een deel aan bijgedragen.
Ik ben daarvoor dankbaar.
Als er overleg is, zal er geen splitsing komen tenzij men kiest voor de burgeroorlog. De splitsing zal alleen door een assertieve Vlaamse houding samen met de Franstaligen kunnen worden bewerkstelligd. Wie iets anders beweert, maakt zichzelf iets wijs of heeft andere bedoelingen. Alle Vlaamse partijen moeten eendrachtig samenspannen en eensgezind achter dezelfde strategie staan. De verdeeldheid in enerzijds de separatisten en anderzijds de 'constructieve federalisten' brengt de Franstaligen in een comfortabele positie. Door de strategie van de separatisten zal Brussel-Halle-Vilvoorde nooit worden gesplitst, tenzij door een oorlog.
Ik ben me bewust van het cultuurimperialisme van veel Franstaligen en van het belang van de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde. Ik hoop dat mijn kinderen veel andere talen leren spreken, maar ook dat ze in de Vlaamse randgemeenten Nederlands kunnen spreken. Ik roep de federale en Vlaamse regering op om niet te talmen en in overleg uit te voeren wat ze hebben beloofd, anders geven ze de extremistische partijen de gelegenheid om gemeenschappen tegen mekaar op te zetten. Ik wil niet dat mijn kinderen door separatistische partijen in Kosovaarse toestanden terechtkomen.
Het arrest van de Raad van State heeft een groot politiek belang. De interpretatie van de bestuurstaalwetgeving in de rondzendbrieven-Peeters en -Martens blijkt fundamenteel anders te zijn dan de toepassing van die wetgeving. In de praktijk leidt die laatste immers tot een feitelijke tweetalige toestand, wat ongrondwettelijk is. De rondzendbrieven waren dus nodig om die fout recht te zetten. De faciliteiten mogen geen afbreuk doen aan het Nederlandstalig karakter van het taalgebied. Zij dienen alleen om de aanpassing van Franstaligen aan het Nederlandstalig karakter van de leefomgeving te vergemakkelijken.
Het arrest is voor N-VA geen eindpunt, maar het begin van een proces. Het sterkt ons in onze overtuiging dat de faciliteiten een uitdovend karakter hebben. Onderzoek toont overigens aan dat faciliteiten inburgering afremmen. Het komt er nu op aan de voorrang van het Nederlands in de schriftelijke en mondelinge communicatie van de gemeentelijke overheid strikt te controleren. Misschien is een monitoringsysteem nodig, ofwel een steekproefsgewijze controle.
De Franstaligen zelf hebben van de Raad van State een uitspraak afgedwongen. Deze zelfverklaarde democraten zeggen nu dat ze het arrest niet gaan respecteren. Burgemeester Van Eyken van Linkebeek, die ook in het Vlaams Parlement is verkozen op een Franstalige eenheidslijst, is een van hen. Zijn voornemen is ondemocratisch en inciviek. Hij moet weten dat op overtredingen klachten kunnen volgen, en straffen. Vlaanderen moet de ambitie hebben terzake een daadkrachtig en aansporend beleid te voeren. De faciliteiten moeten daarbij zo restrictief mogelijk toegepast worden. Wij moeten dezelfde creativiteit die de Franstaligen aan de dag leggen om de taalwetgeving te omzeilen, hanteren om haar correcte toepassing af te dwingen.
In een Waalse faciliteitengemeente als Edingen stelt men vast dat de website eentalig Frans is. Er wordt geen Nederlandstalig onderwijs georganiseerd en met geld van de Franse Gemeenschap gefinancierd. Blijkbaar vinden zij dat de faciliteiten na verloop van tijd overbodig zijn geworden. En het klopt natuurlijk ook dat de Vlamingen zich in Wallonië altijd moeiteloos geïntegreerd hebben.
Ik wijs er in dit verband op dat de toepassing van de taalwetgeving achterhaald zou kunnen worden door de digitalisering. Want op een website kan men makkelijk de bezoekers op de beginbladzijde laten kiezen voor een of andere taal voor de rest van het bezoek. Daarbij kunnen dan ook formulieren opgesteld en afgehaald worden.
Voor N-VA geeft uitsluitend het regeerakkoord de richting aan: geen gemorrel aan de taalwetgeving, geen gemorrel aan de grenzen en geen goedkeuring van het minderhedenverdrag. Overleggen kan natuurlijk wel en de behandeling van het wetsvoorstel gaat gewoon door. Als er de komende weken geen duidelijkheid komt, zitten niet alleen wij met een politiek probleem, maar iedereen hier. (Applaus)
Het klopt dat Linkebeek een van de partijen was die vroeg om de vernietiging van de rondzendbrieven. Wij namen dat initiatief omdat wij tot 1997 weinig problemen hadden met de toepassing van de taalwetgeving ten aanzien van de burgers. De rondzendbrieven van 1997 leken voor ons de interpretatie van die wetgeving te wijzigen.
Ik ontken niet dat het arrest ons heeft verbaasd. Maar ik wijs er tegelijk op dat de Raad van State in tal van gevallen het verslag van de auditeur niet zomaar naast zich neerlegt. En die concludeerde in dit dossier dat de circulaires nietig verklaard moesten worden, waarbij hij verwees naar wat de Vaste Commissie voor Taaltoezicht al 40 jaar zegt, namelijk dat, als een burger één keer te kennen heeft gegeven aan een bestuur dat hij van een speciale taalregeling wil genieten, dat dit bestuur dat vanaf dan automatisch toepast. De auditeur vulde nog aan dat de afschaffing van de talentelling door de wet van 8 november 1962 geen argument vormt voor de afschaffing van de faciliteiten.
Talrijke inwoners hebben toenmalig minister-president Van den Brande een brief gestuurd om eens en voor altijd Franstalige documenten te ontvangen, maar de Vlaamse administratie bleef documenten over de heffing op het afvalwater, de onroerende voorheffing en het kijk- en luistergeld in het Nederlands versturen. Sommige inwoners reageerden niet op deze documenten en kregen bezoek van een deurwaarder. Ze tekenden verzet aan bij beslagrechters in Brussel, die van oordeel waren dat de rondzendbrieven niet toegepast mochten worden. Het arrest van de Raad van State heeft de Franstaligen daarom verrast.
De faciliteitengemeenten zullen deze circulaire voor het eerst moeten toepassen bij de volgende gemeenteraadsverkiezingen. Bij verkiezingen staan de faciliteitengemeenten steeds voor een dilemma. De federale minister van Binnenlandse Zaken stuurt een rondzendbrief over de organisatie van de verkiezingen. Minister Dewael vond tijdens de vorige verkiezingen dat de oproepingsbrieven in de taal van de bestemmeling opgesteld moeten worden. De Vlaamse minister van Binnenlandse Aangelegenheden bepaalde echter dat die in het Nederlands verstuurd moeten worden. Ik wil minister Keulen er bovendien op wijzen dat de rondzendbrieven tot werkoverlast zullen leiden bij de gemeentebesturen.
Ik heb deze namiddag enkele keren gehoord dat het Arbitragehof de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde oplegt. In het arrest van het Arbitragehof staat echter alleen dat er een probleem is met de kieskringen. Enkel als we de provinciale kieskring willen behouden, moet Brussel-Halle-Vilvoorde gesplitst worden. Er is echter nog het voorstel van de PS dat een stap terug zet in de tijd.
De heer Van Rompuy benadrukt dat Vlaanderen geen toegevingen mag doen. Mocht Vlaanderen een toegeving doen over de raamovereenkomst inzake de bescherming van de minderheden, dan zou het gesprek gemakkelijker verlopen.
De heer Van Eyken is een minzaam man die zijn gemeente goed bestuurt. Hij is bovendien van Vlaamse oorsprong. Waarom gebruikt hij zijn energie niet om rust te brengen in dit dossier? Zouden we het dan niet veel makkelijker hebben?
Als de Vlamingen een toegeving doen, moeten ze ingaan op het document dat Louis Michel in 2001 ondertekende.
Op basis van de arresten van de Raad van State en van het Arbitragehof kunnen we de toepassing van de rondzendbrieven en de splitsing van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde juridisch afdwingen.
De zes faciliteitengemeenten liggen in het Vlaams Gewest en in het Nederlands taalgebied, waar het Nederlands de prioritaire taal is. Franstalige inwoners moeten Franstalige documenten telkens opnieuw aanvragen omdat faciliteiten integratiebevorderend bedoeld zijn. Faciliteiten zijn geen voorrecht.
De rondzendbrief van voormalig minister Peeters werd juridisch aangevochten door de Franse Gemeenschap, het Waals Gewest en de faciliteitengemeenten. Het Overlegcomité boog zich erover. Zelfs individuele burgers dienden klachten in. Na zeven jaar bevestigt de Raad van State dat de faciliteiten restrictief geïnterpreteerd moeten worden.
In een rechtsstaat worden vonnissen en arresten nageleefd en toegepast. Nochtans hebben bepaalde burgemeesters nu al aangekondigd dat ze de rondzendbrieven niet zullen toepassen. Ik vraag minister Keulen kordaat op te treden.
Ik zal nooit aanvaarden dat deze circulaires als pasmunt gebruikt worden bij de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde. Het federale parlement moet de wetsvoorstellen van de Vlaamse regeringspartijen behandelen. De splitsing moet er snel komen, zoals bepaald in het Vlaams regeerakkoord. (Applaus)
In zijn arrest zegt de Raad van State dat de rondzendbrieven Peeters en Martens wettelijk in orde zijn. De Raad van State baseert zich op een arrest van het Arbitragehof van 1998. In dat arrest staat dat Vlaanderen principieel eentalig is. Alleen zijn er uitzonderingen mogelijk in de faciliteitengemeenten. Omdat het uitzonderingen zijn, moeten ze restrictief toegepast worden. De rondzendbrieven Peeters en Martens stroken met de restrictieve toepassing.
De Raad van State zegt dat de rondzendbrief interpretatief is en niet verordenend. De Franstalige klacht dat de circulaire nieuwe wetgeving schept, klopt dus niet.
Bovendien is volgens de Raad van State de praktijk van het werken met taalregisters onwettig. De gemeente en het OCMW moeten bestuursdocumenten aan individuen in het Nederlands opstellen. De bewoners kunnen dan een vertaling daarvan vragen. Het is niet zo dat Franstalige bewoners om de haverklap vertalingen moeten vragen, het gaat immers over een beperkt aantal documenten. Als de burger zich wendt tot een lokale dienst, wordt hij bediend of krijgt hij antwoord in zijn taal. Algemene mededelingen van de lokale overheid moeten tweetalig zijn, maar het Nederlands heeft voorrang. Dat betekent bijvoorbeeld dat de Nederlandse tekst groter is of in een kader geplaatst wordt. Zowel de taalwetgeving als de arresten halen dus het pleidooi van de heer Van Eycken onderuit.
De Vlaamse Regering zal de circulaires-Martens en Peeters blijven toepassen. Ik heb de gouverneur van Vlaams-Brabant gelast om nauwgezet toe te zien op de toepassing van de arresten, zoals hij trouwens al doet. Ondertussen wordt de toepassing van de taalwetgeving systematisch gecontroleerd. De gemeenteraadszittingen van de faciliteitengemeenten worden bijgewoond door de gouverneur of zijn afgevaardigde om de toepassing van de bestuurstaalwet te controleren. De gouverneur controleert ook dat de leerkrachten in het Franstalig gemeentelijk onderwijs in de faciliteitengemeenten beschikken over een attest van Selor dat ze het Nederlands machtig zijn.
Voorts is er het klachtentoezicht. De klachten van burgers zijn beperkt. Alleen in verkiezingsjaren neemt het aantal klachten toe. Tegen de Franstalige milieuaanslagbiljetten in de gemeente Wezembeek-Oppem in 2002 waren er ook klachten. De belasting is vernietigd en de kosten van de biljetten mochten niet betaald worden door de gemeentekas.
De Rand maakt deel uit van Vlaanderen. De uitspraken van heer Van Eyken wijzen op gebrek aan burgerzin. Hij moet de regels over de oproepingsbrieven van de verkiezingen respecteren. De brieven moeten tijdig verstuurd worden zodat de Franstalige bewoners een vertaling kunnen vragen. Burgemeesters vervullen een voorbeeldfunctie en moeten de wet toepassen. (Applaus)
Ik heb enkel gezegd dat de faciliteitengemeenten tegenstrijdige federale en Vlaamse circulaires kregen over de laatste verkiezingen. Omdat verkiezingen een federale aangelegenheid zijn, hebben we de instructies van de federale, soms Nederlandstalige, ministers gevolgd en de oproepingsbrieven verstuurd in de taal van de betrokkene. Op bevel van de gouverneur mogen we de drukkerskosten daarvoor niet betalen. Na een klacht van de drukker heeft de rechtbank de gemeente Drogenbos trouwens verplicht die rekening toch te betalen.
Vlaanderen is verantwoordelijk voor de gemeente- en provincieraadsverkiezingen van 2006. De heer Van Eyken kent de te volgen procedure dus nu al. Het zou eenvoudiger zijn als de Franstalige inwoners, die vrijwillig in Vlaanderen komen wonen, gewoon Nederlands zouden leren. Die lessen zijn trouwens gratis. (Applaus)
Ik ga volledig akkoord met de visie van minister Keulen op de rondzendbrieven. Het samenleven in een federale rechtsstaat veronderstelt respect voor de rechtspraak. Dit geldt in de eerste plaats voor de federale minister van Justitie.
Het splitsingsvoorstel is tot op heden volledig correct afgehandeld. Ook de afspraken uit het regeerakkoord werden en worden volledig nageleefd.
Wat de interministeriële conferentie betreft, gelden de antwoorden op de desbetreffende actuele vragen van 17 november en 22 december 2004 nog steeds. Zij zijn de leidraad van de houding van de Vlaamse Regering, ook en vooral wat betreft het initiatief dat in de schoot van het Overlegcomité genomen werd.
Een gesprek tussen regeringsverantwoordelijken, zeker in een interministeriële conferentie heeft geen zin wanneer er met veto's gedreigd wordt. Dit geldt uiteraard ook voor de deelname van de Vlaamse Regering aan de interministeriële conferentie maandag.
Conform aan wat ik op 17 november en 22 december zei, moet duidelijk zijn dat de deelname van de Vlaamse Regering aan de interministeriële conferentie enkel kan als ze niet als vertragingsmanoeuvre gebruikt wordt.
De Vlaamse Regering zal op de eerste plaats aan de interministeriële conferentie deelnemen om haar houding te bepalen ten aanzien van voorstellen van de federale regering. Bij onze standpuntbepaling zal slechts één leidraad gelden: de correcte uitvoering van het regeerakkoord. (Applaus)
We zijn vandaag alweer niet wijzer geworden. Is het een strategie van de minister om rond de pot te draaien? Daardoor worden wij er wel toe verplicht naar de stand van zaken te blijven vragen. De term "regeerakkoord" valt zo vaak dat het een karikatuur wordt.
Ik begrijp niet waarom de minister aan de interministeriële conferentie zal deelnemen terwijl hij inmiddels bij hoog en bij laag beweert dat er geen vuiltje aan de lucht is en dat het regeerakkoord naar de letter wordt uitgevoerd. Waarom is dan nog een specifiek miniforum nodig?
Het is niet erg voorzichtig van de minister-president nu al aan te kondigen dat hij geen veto's zal dulden. In zijn eigen regeerakkoord staan immers ook veto's.
Waarom is CD&V zo zenuwachtig? De partij kondigde volgens De Tijd aan bij uitstel van de splitsing eventueel zelfs tot blokkering van het federale beleid over te gaan. Dit is bij uitstek destructief, en het valt niet te rijmen met het pleidooi voor dialoog van mevrouw Ceysens, tot dusver coalitiepartner van CD&V. Zij verwijt het Vlaams Belang een destructieve houding. We weten hoe moeilijk het was de zaak op de agenda van volgende week van de kamercommissie te krijgen. Dat voorspelt niet veel goeds.
Ik ben het er mee eens dat de conferentie geen vertragingsmanoeuvre mag zijn. Maar de minister-president had er nooit mogen mee instemmen eraan deel te nemen; hij had het parlement zonder meer zijn werk moeten laten doen.
Ik stel voor dat minister Keulen een ontmoeting met de burgemeesters van alle faciliteitengemeenten organiseert om hen op hun verantwoordelijkheden te wijzen.
Het is inderdaad het Vlaams Belang dat destructief is en agressieve taal gebruikt. Daar doen wij niet aan mee.
De heer Van Hauthem verwees naar een artikel uit De Tijd van vanmorgen. Ik respecteer die krant, maar het is niet omdat een bericht in De Tijd staat, dat het ook waar is.
Iedereen weet toch dat het advies over de amendementen bij de Raad van State aangevraagd werd door de heer De Crem.
Dat klopt niet; de voorzitter van de Kamer heeft daar om gevraagd.
De ontmoeting met de burgemeesters uit de randgemeenten is al gepland. De heer Van Eyken had hiertoe zelf initiatief genomen. De wetgeving zal hoe dan ook moeten toegepast worden; daar valt niet aan te tornen. (Applaus)
Het debat is gesloten.
Actualiteitsmoties
De voorzitter: Door mevrouw Patricia Ceysens, de heer Ludwig Caluwé, mevrouw Caroline Gennez en de heren Kris Van Dijck en Herman Lauwers en door de heren Joris Van Hauthem en Luk Van Nieuwenhuysen werden tot besluit van dit actualiteitsdebat actualiteitsmoties ingediend.
Ze zullen worden gedrukt en rondgedeeld. Het Parlement zal zich daarover straks uitspreken.
Het incident is gesloten.