Verslag plenaire vergadering
Verslag
Aan de orde is het debat over de financiering van de gemeenschappen en de gewesten, meer bepaald het onderwijsakkoord.
Het debat is geopend
Tijdens het debat van 30 november stelde de CVP-fractie dat de discussie over de verdeelsleutel van de onderwijskredieten een eerste test was om te kunnen beoordelen of de Vlaamse regering in staat is de Vlaamse belangen te verdedigen. De meerderheidspartijen hebben zelf het antwoord gegeven. Zij vinden het onderwijsakkoord zo slecht dat ze het binnen twee jaar willen vernietigen, desnoods met een tijdbom onder de federale regering.
Zelden hebben de Vlaamse onderhandelaars zo geblunderd. Sommigen schieten met scherp op de Volksunie, maar wie heeft de Volksunie tot vijf maal toe verraden? Voorzitter Van Krunkelsven heeft voor de verkiezingen gezegd dat wie met de Volksunie praat ook met de VLD zal moeten praten en omgekeerd. De VLD heeft de VU nu genadeloos vernederd : tot vijf maal toe heeft de haan gekraaid.
Het geheim akkoord is verzwegen. Mevrouw Maes heeft gezegd dat indien de Volksunie dit vooraf geweten had, het partijcongres nooit ingestemd had met regeringsdeelname. Voor haar is er helemaal geen sprake van een nieuw communautair klimaat.
Tijdens het debat in het Vlaams Parlement over de criteria voor de nieuwe verdeelsleutel voor de onderwijskredieten stelden zowel Volksunie, Agalev als de SP de bevolkingscijfers als criterium voor. De VLD hield zich, bij monde van de heer Denys, op de achtergrond. Zij beseften immers dat dit criterium de Franstaligen nooit 2,4 miljard zou opleveren. De Franstaligen zijn helemaal niet geïnteresseerd in objectieve criteria, zij willen enkel dit geld verwerven.
Toen de Vlaamse regering het probleem van de taalgrensleerlingen opwierp, kraaide de haan voor de derde maal. De VLD-voorzitter, de heer De Gucht, vond dat de eisen van de Volksunie in verband met de ronselpraktijken getuigden van een bekrompen nationalisme. Het Sint-Elooisakkoord houdt geen rekening met de 13.000 taalgrensleerlingen en de 3 miljard frank inkomsten waar zij voor staan.
Minister-president Dewael verzekerde de Volksunie in dit parlement dat het ging over een tijdelijk akkoord. Nochtans staat in de notulen van het overlegcomité van 1 december dat minister Di Rupo gezegd heeft dat moet vermeden worden dat dit akkoord een tijdelijk karakter heeft maar dat het daarentegen een basisakkoord is.
Toen de Volksunie protesteerde tegen het onderwijsakkoord zei premier Verhofstadt dat de houding van de Volksunie als partij hem niet interesseerde maar dat hij alleen rekening hield met de houding van de Vlaamse regering. De haan kraaide voor de vijfde maal.
Toch blijft de Volksunie geloven dat de VLD de regering Verhofstadt over twee jaar zal opblazen, indien niet aan de Vlaamse eisen voldaan is. Als dit een goed akkoord is, is er dan nog een tijdbom nodig om het te torpederen? Deze tijdbom heeft trouwens geen betekenis. Als de Vlamingen de verdeling van het onderwijsgeld op de agenda van de ministerraad willen plaaten, hebben de Franstaligen hiertegen een vetorecht. Het onderwijsakkoord blijft dus verder geldig en kan niet door Vlamingen alleen vernietigd worden.
Een en ander getuigt niet bepaald van een nieuwe politieke cultuur.
Voor de VLD, de SP en Agalev is de paarse macht op federaal niveau belangrijker dan het Vlaamse belang. Niet voor niets werden de heren Verhofstadt en De Gucht gisteren feestelijk onthaald op het congres van de PRL : de Franstaligen zullen hun 2,4 miljard frank krijgen. De heren Verhofstadt en De Gucht hebben echter niet hun woord gehouden tegenover de Volksunie en Vlaanderen. De Franstaligen lachen met de zogenaamde tijdbom. Het geld is immers binnen. Al de rest noemen ze oprispingen van de Volksunie. Zeggen dat thans de belangrijkste stap voor Vlaanderen wordt gezet sinds de 1830, is dan ook ronduit ridicuul.
Hoe staat het met de Vlaamse eisen op de Costa? Ons wantrouwen groeit met de dag. De Volksunie heeft tijdens de IJzerbedevaart voorgehouden dat de gemeente- en provinciewet voor de gemeenteraadsverkiezingen van volgend jaar zou worden geregionaliseerd. De heer Ducarme heeft gisteren op zijn partijcongres echter duidelijk gemaakt dat daarvan geen sparke kan zijn. De heer Moureaux, voorzitter van de Costa, heeft vrijdag in Le Soir gezegd dat de sociale zekerheid in het regeerakkoord gebetonneerd zit. Een opsplitsing van gezondheidszorg en kinderbijslagen sluit hij uit.
De agenda van de Costa is niet beperkt tot de fiscale autonomie. De rest van het Vlaamse programma gaat echter volledig de mist in. De meerderheidspartijen reageren echter niet. Het regeerakkoord bepaalt hierover niets.
Wat bedoelt de Vlaamse meerderheid trouwens met fiscale autonomie? Voor de SP, onder meer voor de voorzitter van dit parlement, gaat het enkel om de regionalisering van registratierechten, verkeersbelasting en onroerende voorheffing : in het totaal ongeveer 70 miljard frank. Tegelijk zouden echter, als tegemoetkoming aan de Franstaligen, de onderwijs-middelen welvaartsvast worden gemaakt door de BTW-dotatie te koppelen aan het BNP. Tegen het jaar 2004 zou dat de federale schatkist ongeveer 40 miljard frank kosten. Een en ander is ook de visie van Ecolo. Agalev is het daarmee eens. Dit is het mini-akkoord inzake fiscale autonomie.
Voor de VLD moet een betekenisvolle fiscale autonomie ook een belangrijk deel van de personenbelasting inhouden
De vorige meerderheid in dit parlement wilde dat de fiscale autonomie zou worden gebaseerd op de overheveling van de personenbelasting. Daardoor kan Vlaanderen immers de vruchten plukken van de economische groei en van de inkomensstijgingen. Vlaanderen levert met 59 percent van de Belgische bevolking 62,5 percent van de inkomsten uit personenbelasting. In een systeem van fiscale autonomie zou ons dit een voordeel van ten minste 35 miljard frank opleveren. De Franstaligen aanvaarden dat soort fiscale autonomie echter niet. De personen- en vennootschapsbelasting en de BTW mogen volgens de Franstaligen niet worden geregionaliseerd. De heer De Gucht probeert nochtans om de Franstaligen over de brug te krijgen. Via het interview van donderdag met De Standaard wilde hij de Volksunie paaien en de Franstaligen duidelijk maken dat een federalisering van de personenbelasting niet zal leiden tot welvaartsverlies. Als dat wel zou gebeuren, dan zou het verlies gedekt worden door de federale schatkist, waaraan Vlaanderen 64 percent bijdraagt. Met dat soort fiscale autonomie worden consumptiefederalisme en wafelijzerpolitiek bestendigd.
De realiteitszin eist dat men onmogelijk kan verwachten dat de Waalse politici een fiscale autonomie aanvaardenb die op relatief korte termijn een verarming van hun regio teweegbrengt. De CVP heeft overigens zelf gedurende vier decennia dit land geleid. (Samenspraken) Wat men wel op redelijke wijze kan verwachten, is dat de verantwoordelijkheid van de regio's wordt vergroot : wie goed presteert binnen de federatie, strijkt gaandeweg meer op. Men gaat daarbij uit van het bestaande en verdeelt op eerlijke wijze het surplus. Dat is het enige wat kans maakt op bespreekbaarheid
Jarenlang spraken ook de fracties die thans de meerderheid uitmaken, over de transfers naar Wallonië. Uzelf had het tijdens de debatten over de resoluties voor een verdere staatshervorming over de transfers in de sociale zekerheid : elke regio zou voortaan een enveloppe moeten krijgen, waarbinnen zij dan zelf haar prioriteiten zou kunnen bepalen.
Mag er dan niet langer geraakt worden aan de transfers van 160 miljard frank in de sociale zekerheid, van 35 miljard frank in de personenbelasting, van 35 miljard frank in de Financieringswet? Blijkbaar niet : u wil ze niet alleen bestendigen, maar zelfs versterken. Nochtans pleit de Vlaamse beweging, evenals het Vlaams Parlement zelf in zijn resoluties, voor meer verantwoordelijkheid voor de regio's. Zij moeten zelf bepalen in welke mate zij solidair wensen te zijn met andere regio's. Wij pleiten noch voor nul, noch voor honderd percent, want wij hebben de vruchten van onze welvaart nodig voor investeringen in welzijn en leefmilieu.
Weldra zal voor de Volksunie de haan voor de zesde maal kraaien, als zal blijken dat de Waalse visie op fiscale autonomie haaks staat op de hunne
Vergeet niet dat diegene voor wie de haan in het Nieuwe Testament kraait, ook de persoon is waarop Christus later zijn kerk bouwde.
Het gesprek zal hoe dan ook moeten plaatsvinden binnen de federale staatsstructuur. Daarbij kan men niet verwachten dat de Waalse politici posities innemen waarvoor zij onmiddellijk door hun achterban zullen weggestemd worden. Wel moet men pleiten voor voor een grotere verantwoordelijkheid : ook zij zullen zich moeten verantwoorden tegenover hun kiezers voor de gemaakte keuzen. Voorts heeft Vlaanderen bij blijvende economische groei recht op de vruchten van zijn welvaart, na een overgangsperiode
U wou toch de personenbelasting integraal overhevelen en de centrale staat financieren met gewestelijke dotaties
Ja, maar ik wou daarin ook een solidariteitsmechanisme naar het Duitse Finanzausgleichmodel.
Dat werkt niet ten koste van de federale schatkist
Zolang er bevoegdheidsverdeling is, is er sprake van blijvend overleg tussen de region's en de federale staat. Dat zien wij in Duitsland : ook daar is de discussie nog niet afgelopen
In Duitsland is er wel geen enkele regio die zo solidair is met een andere als bij ons het geval is.
Het consumptiefederalisme vormt de basis van het onderwijsakkoord. Het wafelijzer heeft weer bijzonder goed gewerkt. De volgende drie jaar zullen wij 3,5 miljard frank moeten missen, terwijl de Franstaligen 7,5 miljard frank bijkrijgen. Om dat te verbergen hullen de heren Verhofstadt en Dewael zich in nieuwspraak : gebruik nieuwe woorden voor oude werkelijkheden. Voor de heer Slangen zijn communautaire problemen niet belangrijk. Ze moeten vakkundig worden ingeblikt en afgevoerd.
In december 1998 verklaarde de heer Bert Anciaux nog dat de VLD de voortzetting was van de PVV - Pest Voor Vlaanderen -, en dat zijn partij daar gelukkig niet als zwak broertje was in opgegaan. Nu verkiest de Volksunie de VLD boven de CVP om meer Vlaamse autonomie te realiseren. De voorzitter en de ondervoorzitter voelen zich bedrogen, de aspirant-voorzitter noemt de partijhouding zelfs schijnheilig. Toch doet de Volksunie door. Het paarse cement is blijkbaar belangrijker dan het Vlaams-nationale gedachtegoed. Wanneer in 2001 de haan voor de zesde maal kraait, zal het te laat zijn voor de Volksunie en helaas ook voor Vlaanderen.
We zullen niet tot 2001 moeten wachten op nieuwe communautaire problemen. De Franstaligen hebben begrepen dat Vlaanderen bij elk conflict door de knieën gaat. Een verzwakt Vlaanderen zal tot nieuwe toegevingen gedwongen worden. De Vlaamse regering heeft de federale belangen laten primeren op de Vlaamse. Daarom zal de CVP het akkoord blijven bestrijden. (Applaus bij de CVP
De fractievoorzitter van de CVP heeft de haan zes keer doen kraaien. Ik herinner me de tijd dat de haan nooit toeliet dat hier gekraaid werd. (Vrolijkheid)
Ik had gelijk toen ik in het uitgebreid Bureau stelde dat het debat van vandaag overbodig is. Het Vlaams Parlement mag er geen gewoonte van maken om zaken al te vaak te herhalen. De heer Van Rompuy heeft vandaag niets nieuws gezegd. Hij heeft nog maar eens de heren Ducarme, Di Rupo, Moureaux en anderen geciteerd en hun uitspraken als waarheid naar voren gebracht. Waarom zijn de dialoog en de Costa dan nog nodig? De heer van Rompuy legt zich immers bij voorbaat neer bij wat de Franstaligen stellen. Dat is niet nieuw.
De reden waarom we naar oplossingen hebben moeten zoeken, is terug te vinden in de Financieringswet die de CVP opgesteld heeft. We moeten zoeken naar een trendbreuk. Die is al opgetreden in het regeringsbeleid, zoals uit de begrotingsbesprekingen zal blijken, maar ook in oppositievoering. Door voortdurend de les te spellen en te verwijzen naar de politieke tegenstanders zal men echter geen oplossingen vinden. Jarenlang zijn de Vlaamse meerderheidspartijen er niet in geslaagd zijn om een gezamenlijke strategie te bepalen. Nu hebben de VLD, de SP, Agalev en de Volksunie duidelijke afspraken gemaakt. Tijdens de Costa-besprekingen kan er een nieuwe regeling tussen gemeenschappen en gewesten opgesteld worden. We moeten ons vandaag niet druk maken over de huidige voorlopige regeling. Het akkoord op federaal niveau is niet meer dan de uitvoering van artikel 39, paragraaf 2 van de Bijzondere Financieringswet. Ik begrijp dat het tijdelijk karakter ervan een gevoelig punt is voor een bepaalde coalitiepartner. De invulling van dat begrip door de Vlaamse regering en de Vlaamse meerderheidspartijen geven evenwel de beste garantie om te tonen dat we het menen. We voeren niet langer een politiek van getrokken messen, maar we kiezen voor een strategie van een duidelijk politiek engagement voor fiscale autonomie. (Applaus bij de VLD, de SP, AGALEV en VU&ID)
Ik stel vast dat er niets veranderd is : de akkoorden en de compromissen zijn nog altijd even laag bij de grond. Ik heb hier enkele maanden geleden gesteld dat ik niet van plan ben om een blanco cheque te tekenen voor belastingvermindering in Vlaanderen die uiteindelijk het Franstalig onderwijs ten goede komt. De realiteit blijkt echter nog erger te zijn. Het schaamteloze akkoord dat premier Verhofstadt met de Waalse partners gesloten heeft, toont aan dat er geen breuk met het verleden is. Het Sint-Elooisakkoord, dat het gevolg is van een geheim akkoord, is het modelvoorbeeld van de oude wafelijzerpolitiek en van het consumptiefederalisme. Nog erger is dat het de voortzetting is van de miljardenstroom naar Wallonië waarvan de VLD altijd gezegd heeft dat die moest stoppen.
Er zijn verschillende redenen waarom het akkoord niet deugt. Zo komt de verdeling van de onderwijsgelden neer op nieuwe een miljardenstroom van Vlaanderen naar Wallonië. Verder is het de voortzetting van het consumptiefederalisme zonder financiële verantwoordelijkheid en zonder dat er sprake is van fiscale autonomie. Vlaanderen wordt eens te meer bestolen, met de medeplichtigheid van de Vlaamse meerderheidspartijen. Het akkoord is bovendien het gevolg van geheime besprekingen tussen een aantal regeringspartijen. Dit is het Poupehan van de VLD.
Het Sint-Elooisakkoord deugt niet want het dient enkel de Franstalige belangen. Vlaanderen krijgt alleen maar een aalmoes.
Waar zijn de VU&ID-ministers overigens? Zij zouden dit akkoord hier fier moeten verdedigen. Maar uit eerlijke schaamte zijn ze toch niet gekomen en laten ze de fractieleider het vuile werk opknappen. Minister Sauwens en minister Anciaux zijn blij met de trekkingsrechten en de forfaitaire korting van 3,2 miljard frank. Maar we hadden daar al tien jaar lang recht op. Alleen wordt het nu als een cadeau voorgesteld. Wie eerlijk is, moet toegeven dat we enkel maar gegeven hebben. Ongeacht de coalitie blijft Vlaanderen renderen en Wallonië verteren.
De CVP moet hier nu evenmin de grote Vlaamse Siegfried spelen. Hun zogenaamd herwonnen maagdelijkheid hangt mij de keel uit. De CVP heeft als uitvinder van de wafelijzerpolitiek eigenlijk het voorbeeld gegeven. De heer Van Rompuy is tegen het Sint-Elooisakkoord, maar vergeet dat hij weldegelijk over een hefboom beschikt. De CVP heeft toch nog een minister in de Brusselse regering. Minister Chabert had de moed moeten hebben uit die regering te stappen, maar wat merken we : hij onderhandelt in de Brusselse Costa gewoon mee. Pas als de heer Chabert ontslag had genomen, was de CVP consequent geweest. (Applaus bij het VB
Tijdens de vorige regeerperiode hebben VLD en VU het ontslag van de heer Vic Anciaux uit de Brusselse Hoofdstedelijke Raad gesteund en zo geprobeerd de Brusselse instellingen lam te leggen. Wegens het Taalhoffelijkheidsakkoord heeft de heer Anciaux toen ontslag genomen, zogenaamd om de Vlaamse zaak te dienen. Maar in het begin van deze regeerperiode heeft mevrouw Neyts hetzelfde Taalhoffelijkheidsakkoord gewoon verdedigd.
Ook het Vlaams Blok wou Brussel bestuurloos maken om daar via de heer Demol een onmisbare partner te worden. Het Vlaams Blok wou zo Brussel en de hele Belgische staat liquideren. (Samenspraken
Deze tussenkomst illustreert de essentie van het inconsequente CVP-denken
Wij zijn er niet zoals u op uit de staat te vernietigen
U wou geen oppositiefront vormen met ons. Goed, maar dan moet u wel aanvaarden dat wij een totale oppositie voeren. Wij richten ons op de meerderheid, maar ook op die oppositiepartijen die niet doen wat ze zeggen.
Ik ga wel akkoord met de heer Van Rompuy als hij het heeft over de transfers. Die transfers zijn het enige echte breekijzer. Ik verwelkom u meteen in het kamp van hen die voor Vlaamse onafhankelijkheid pleiten. U zegt dit evenwel vanop de oppositiebanken. De VLD heeft dat daar ook ooit gezegd, maar doet dit nu niet meer.
U maakt een fout door de huidige oppositie op één hoop te gooien met de vorige. De Kamerfractieleider van het Vlaams Blok is objectiever als hij stelt dat voormalig premier Dehaene het nooit aangedurfd zou hebben dit akkoord aan het parlement voor te leggen
Dat is een absurd voorbeeld, want de heer Dehaene is niet langer premier.
De show die de Volksunie de voorbije dagen heeft opgevoerd was weliswaar amusant, maar meteen ook perfect voorspelbaar. Voorzitter Vankrunkelsven kan zijn naam maar beter veranderen in Vankronkelsven. Maar eigenlijk is de Volksunie er door heel deze discussie over het al dan niet tijdelijke karakter van dit akkoord perfect in geslaagd de aandacht af te leiden van de essentie. Namelijk : het Sint-Elooisakkoord is een miskleun.
Maar wij wijzen het Sint-Elooisakkoord af
De Volksunie-ministers hebben het Sint-Elooisakkoord toch goedgekeurd.
Wij wijzen het federale Sint-Elooisakkoord af, maar wij zijn er tenminste in geslaagd voor een opening te zorgen in het akkoord dat we wel mee goedkeuren. Had de CVP dit ook gedaan in Brussel, dan stonden we nu al veel dichter bij het uiteindelijke doel
De Volksunie keurt het Sint-Elooisakkoord af. Wie dit naar 't Pallieterke stuurt, wint 500 frank voor de grap van de week. Nu is de verwarring compleet : is de Volksunie dan een anarchistische partij geworden? Als de Volkunie-fractie tegen het akkoord is dat haar ministers mee hebben goedgekeurd, dat moet zij de resoluties van de meerderheid goedkeuren. Het laatste laagje Vlaams-nationalistisch vernis schilfert verder af. De Volksunie heeft werkelijk niets geleerd. Na het Egmontpact en het Sint-Michielsakkoord stoot de partij zich nu als een steenezel voor de derde keer aan dezelfde steen.
Ik denk dat de andere regeringspartijen zich op communautair vlak meer permitteren als de Volksunie in de coalitie zit. Daarom geef ik de partij de raad niet meer in een regering te stappen die geen enkele garantie biedt op communautair vlak en zich niet meer als alibi te laten gebruiken. Onder druk van ID21 moet deze partij immers iedere toegeving op communautair vlak slikken. Als het zo doorgaat zal ze na de volgende verkiezingen nog slechts een paar verkozenen tellen.
Deze toestand kan echter nog ongedaan gemaakt worden. Ik hoop dan ook dat een aantal Vlaams-nationalisten de moed van hun overtuiging zullen opbrengen en dat ze tegen deze begroting zullen stemmen die het gevolg is van het Sint-Elooisakkoord. De belastingsvermindering zou zonder dit akkoord immers niet mogelijk zijn. Deze oproep geldt ook voor de Volksunieministers die nu uit eerlijke schaamte afwezig zijn.
Er moet een einde komen aan de processie van Echternach van de Volksunie waardoor er bij elke stap vooruit op communautair vlak twee toegevingen achteruit worden gedaan. Dit is nog steeds de Volksunie van het Egmontpact : met ID21 is er zeker niets veranderd. Ik hoop dat ze de woorden van Wies Moens indachtig zullen zijn : liever wolf in het bos dan vette hond de keten om de hals. Daaraan wil ik hen herinneren, zeker nu de ministers afwezig zijn. (Applaus bij het VB
Minder dan een maand geleden heb ik gezien hoe de heer Dewinter op een meeting de evolutie van de Vlaamse ontvoogding sedert 1950 aantoonde op een curve. Ik moet hem erop wijzen dat zijn partij aan deze evolutie geen verdienste heeft.
Ik ben het eens met de heer Vermeiren dat dit een debat te veel is. Naarmate we hierover blijven debatteren, krijgt deze discussie een virtueel karakter. Men verliest uit het oog waarover het werkelijk gaat. Het is trouwens moeilijk nog iets te zeggen zonder in herhaling te vallen.
Toen deze wet in 1989 werd goedgekeurd, heb ik gezegd dat deze wet voorziet in een voorlopige fase en dat ze onhoudbaar is in een definitieve vorm. Toen heb ik van de meeste kanten kritiek gekregen. De wet bepaalde dat er tegen 1999 andere criteria moeten worden vastgelegd. Van de vele tussentijdse akkoorden werd echter geen gebruik gemaakt om tot een fundamentele herziening te komen. Intussen zegden steeds meer instellingen, onder meer de SERV, dat een herziening absoluut noodzakelijk was. De CVP is daar nooit op ingegaan. Dit akkoord gaat over de criteria in artikel 39.2 en impliceert dus de uitvoering van een bestaande wet. Zolang een wet niet gewijzigd is, moet ze worden uitgevoerd. Wanneer de wet niet wordt uitgevoerd, dan zou dat betekenen dat de overheid zich in de onwettigheid waagt.
Er is inderdaad een koppeling gebeurd, maar dat betekent nog niet dat dit een slecht akkoord is. Al jaren wordt er gevraagd, ook in dit parlement, dat de trekkingsrechten zouden geïndexeerd worden en overgeheveld naar de gemeenschappen. In de voorbije jaren heeft gewezen minister Smet lippendienst bewezen aan dit dossier, maar in de praktijk heeft ze het geblokkeerd. Toch is dit essentieel om te komen tot een efficiënt bestuur. Met afcentiemen werd er enige tijd geleden nog hilarisch gelachen. Door dit akkoord wordt dit nog voor Nieuwjaar mogelijk.
Intussen wordt de tijdelijkheid van dit akkoord aangetoond. We moeten eigenlijk nog zien over hoeveel geld het gaat, want daarvoor moet er eerst een telling gebeuren. Die enkele miljarden frank zullen trouwens onvoldoende zijn om het probleem van de financiering van het onderwijs te compenseren. Dat geldt zeker voor het zuiden dan voor het noorden van het land. Het gaat dus wel degelijk om een tijdelijke oplossing en dat zal ook vanuit het zuiden zo gesteld worden. De tijdelijkheid is dus impliciet aanvaard. Men is het er ook over eens een fundamentele discussie op gang te brengen binnen de Costa. De vier Vlaamse regeringspartijen hebben zich ertoe geëngageerd om het tijdelijkheid van het akkoord te realiseren door voorstellen te doen, ook in het federale parlement. In de vorige legislatuur was het mogelijk hoog van de toren te blazen in het Vlaams Parlement om vervolgens teruggefloten te worden door de federale fractie.
De financiële autonomie, die tot voor kort onbespreekbaar was, zal binnen twee jaar aan de orde moeten gesteld worden. Ik vind het zielig dat de CVP het nodig acht om fiscale autonomie enkel te beschouwen als een egoïstisch optel- en aftreksommetje. Wij pleiten niet voor fiscale autonomie, omdat we middelen van de anderen willen afpakken maar omwille van meer verantwoordelijkheid, wat moet leiden tot een meer efficiënt beleid. (Applaus bij de VLD en de SP
U volgt dus ook de stelling van de heer De Gucht dat de Franstaligen er nooit kunnen op achteruitgaan. Indien deze redenering klopt, zou er nooit een financieringswet goedgekeurd zijn. Omdat de Franstaligen minder middelen kregen en zelf verantwoordelijk werden voor het beleid, is de stadsfinanciering van Charleroi gezuiverd en zijn de noodzakelijke besparingen in het onderwijs doorgevoerd.
Het ging toen niet over het afpakken van geld maar over herverdelen in functie van toekomstige ontwikkelingen. Zoals de heer De Gucht ook zei, praten we nu over fiscale autonomie om efficiënt bestuur mogelijk te maken.
Ik vind het merkwaardig dat de CVP voortdurend de belangen van de federale schatkist wil verdedigen. Nu is er een omgekeerde solidariteit : van de gemeenschappen en de gewesten met de federale overheid. Ik zie niet in waarom het niet gerechtvaardigd zou zijn om deze omgekeerde solidariteit te herleiden tot de normale proporties.
De openbare schuld is ten laste van de federale schatkist. Vlaanderen besteedt slechts 5 percent van de middelen aan betaling van schuldrente. De federale schatkist staat daarenboven in voor de pensioenen, en de hele sociale zekerheid. Minister Vandenbroucke heeft gezegd dat hiermee rekening moet gehouden worden bij een herverdeling van de middelen. De heer Paul Van Rompuy stelde ook dat men moest rekening houden met het feit dat de centrale schatkist opdraait voor de effecten van de vergrijzing en de sociale zekerheid. Vlaanderen levert hiervoor 64 percent van de middelen.
Minister Vandenbroucke pleitte in 1993 al voor de federalisering van de kinderbijslag. De VLD pleitte ook voor de splitsing van de sociale zekerheid. Wij hebben dit niet als eerste gevraagd. Acht jaar geleden werd het al door de heer Denys bepleit
Wij hebben oog voor de problematiek van de vergrijzing en de financiering van de sociale zekerheid. We moeten echter streven naar een nieuw evenwicht, onder meer via fiscale autonomie. De vergrijzing dwingt ons immers niet alleen tot een groter draagvlak voor de pensioenen en gezondheidszorg maar ook tot een efficiënt onderwijsbeleid. Alleszins vier Vlaamse partijen willen uitgaan van een efficiënt beleid. (Applaus bij de VLD, de SP en VU&ID
Dit derde debat draagt niets nieuws bij tot de discussie.
Hebben jullie allemaal de heer Slangen als communicatieadviseur?
Ik heb alleen nog niet veel nieuws gehoord. Ik zal antwoord trachten te geven op twee vragen. Is het federaal akkoord over de financiering van het onderwijs te verdedigen? Is het sluiten van dit akkoord strategisch verantwoord?
Het belang van de trekkingsrechten is al voldoende aangetoond. Ook voormalig minister Kelchtermans had hier herhaaldelijk op aangedrongen. De toegevingen in verband met afcentiemen komen voor een gedeelte overeenn met de bepalingen van het regeerakkoord. De nieuwe financiering van vreemde studenten in het hoger onderwijs is logisch. De verdeling van de onderwijsdotatie is correct en kan, door de vooruitgang van de informatica, juist gecontroleerd worden. Door de financieringswet van 1989 wordt het onderwijs gefinancierd via de BTW-dotaties op basis van het aantal leerlingen. Logischerwijze moet elke leerling in België is evenveel waard zijn. De inhoud van het akkoord is dus te verdedigen. De huidige verdeling en de financieringswet is inderdaad maar voorlopig. Voor de financiering van de gemeenschappen moeten andere mechanismen uitgewerkt worden in de Costa.
De CVP zegt dat de meerderheidspartijen in acht uur een jarenlange strategie onderuit gehaald hebben. De heer Dehaene heeft echter ook pogingen ondernomen om de financieringswet uit te voeren. Deze regering heeft haar verantwoordelijkheid op zich genomen. Het is niet goed om te wachten tot het water aan de lippen van de tegenpartij staat. We moeten het debat voeren op basis van vertrouwen.
De tijdelijke financiering is niet welvaartsvast gemaakt. De Franstalige Gemeenschap zal al snel de druk voelen en de financieringsmechanismen willen herzien.
Deze redenering heeft men in het verleden reeds gehanteerd : in 1999 moet de financieringswet herzien worden en dan zullen we een hefboom hebben om de Franstaligen tot toegevingen te dwingen. Nu zegt men dat de Franstaligen over een paar jaar vragende partij zullen zijn voor de herziening van de financieringswet
De Franstaligen willen dit nu reeds : ze willen hierover praten in de Costa. Onze strategie blijft dus geldig.
Het is logisch dat de Franstaligen hierover willen debatteren : ze willen immers dat de onderwijsdotatie welvaartsvast wordt gemaakt. In de resolutie staat niets over een wijziging van de financieringswet. Ecolo verzet zich tegen fiscale autonomie op basis van de personenbelasting.
De meerderheid wil de fiscale autonomie invullen via gewestbelastingen en het welvaartsvast maken van de onderwijsdotatie.
U verliest uit het oog dat een overheveling van de gewestbelastingen automatisch een transfer van bevoegdheden inzake personenbelasting impliceert.
We hebben het regeerakkoord mee ondertekend en we hebben in het verleden een resolutie mee ondertekend in verband met de regionalisering van de personenbelasting. We zullen ons daaraan houden. Wat Ecolo zegt is haar zaak.
De co-voorzitter van de Costa, de heer Moureaux, heeft laten weten dat de fiscale autonomie voor hem tot het vierde millennium mag worden uitgesteld. Ik wens u veel succes en een lang leven.
We hebben een akkoord met vier Vlaamse partijen, niet met de heer Moureaux.
U vergeet dat de heer Moureaux co-voorzitter is van de Costa.
Wat zal u in 2001 doen als de Franstaligen neen zeggen?
Het debat moet worden gevoerd op basis van vertrouwen.
Dat vertrouwen werd in het verleden keer op keer geschonden. De Franstaligen weigeren objectieve criteria te aanvaarden. Er wordt opnieuw geld overgeheveld naar Wallonië.
U haalt de dingen door elkaar. Elke leerling is evenveel waard. Het systeem van de tellingen is een andere discussie. We hebben zelf niet gekozen voor het systeem van de BTW-dotaties voor de financiering van het onderwijs.
Waarom weigeren de Franstaligen elke controle op de tellingen?
Er zal wel degelijk een controle worden uitgevoerd. Dat werd duidelijk afgesproken.
De heer Hasquin heeft zeer duidelijk gezegd dat Wallonië zich ertoe engageert dat de rekening tegen eind mei moet af zijn. Hij zou het beschamend vinden als het Rekenhof de controle zou moeten overnemen. De oppositie benadert het probleem te negatief. (Applaus bij de VLD en de SP)
We moeten leren uit de geschiedenis. We zijn in het verleden al genoeg bedrogen.
Het akkoord is slechts tijdelijk. De datum van de financieringswet is op zichzelf niet zo belangrijk : deze datum werd door de vorige coalitie sowieso niet gerespecteerd.
Het belangrijkste is het engagement dat er eindelijk een inhoudelijke invulling zal worden gegeven aan de toekomst van de financiering van de Vlaamse gemeenschap. (Applaus bij de VLD, de SP, AGALEV en VU&ID)
Het commentaar dat de laatste weken over de Volksunie is uitgestort heeft me niet beroerd. Dat betekent niet dat mijn partij onverschillig zou staan tegenover de financiering van Vlaanderen, de fiscaliteit of het onderwijs. Wel integendeel. Als nationalist besef ik dat Wallonië grote problemen heeft. Dat mag de zelfstandige evolutie van Vlaanderen echter niet hinderen.
Problemen dienen echter rond de tafel te worden opgelost. Dat is de werkwijze van alle democratische nationalisten. Zelfs in Noord-Ierland kunnen de conflicten slechts via overleg worden opgelost.
Mijn partij werd de afgelopen weken het slachtoffer van een meute van verbaal geweld. We zullen ons daar echter niet door laten leiden : de Volksunie zal zelfstandig zijn keuzes maken. Het debat van de afgelopen weken was enkel gericht op een herstel van de oude machtsposities : de enige bedoeling bestond erin om de paars-gele regering te kelderen.
Macht was de enige drijfveer voor de kritiek van de jongste weken en niet het Vlaamse belang. (Rumoer) (Applaus bij de VLD, de SP, AGALEV en VU&ID)
De gehele geschiedenis van de Volksunie wordt gekenmerkt door een rusteloze inzet voor een grotere autonomie. Daarbij werden geen risico's geschuwd. De kwade trouw is veeleer in de rangen van de CVP te vinden : steeds opnieuw wou men de Volksunie compromitteren. (Protest bij de CVP) Zij vroegen zich niet zozeer af hoe ze zelf konden vooruitkomen, als wel hoe ze de Volksunie in de tang konden nemen. (Samenspraken) De CVP kan ons bloed wel drinken. (Rumoer
In 1993 was het nochtans een heel andere groep die de Volksunie wilde inpalmen. Waar zijn de heren Coveliers, Gabriels en Geens heengegaan? Welke partij is het dan die het bloed van de Volksunie wil drinken?
Nog steeds streeft de Volksunie ernaar stappen vooruit te zetten in de richting van meer autonomie. Wij weten dat er een geheim akkoord bestond over de 2,4 miljard frank : het werd al snel openbaar. In 1995-1999 was er echter een veel belangrijker geheim akkoord : de CVP van de heer Dehaene en de PS van de heer Di Rupo spraken af om geen enkele stap in de richting van meer autonomie te zetten tijdens de voorbije regeerperiode. Dat is de werkelijkheid. Kijk maar naar de realisaties uit die periode. (Applaus bij de VLD, de SP, AGALEV en VU&ID
En de uitvoering van de Sint-Michielsakkoorden dan
Trouweloosheid
Ik herken de heer Van Grembergen niet meer, die ik nochtans als persoon zeer waardeer. Wat hij zegt, is intellectueel en politiek oneerlijk. De Sint-Michielsakkoorden werden in 1994-1995 uitgevoerd. Daarna werkten wij - vanaf februari 1996 - samen in de commissie onder leiding van de heer Sauwens ter voorbereiding van een Vlaams standpunt, buiten elk conflict om
Daarover heb ik mijn waardering reeds uitgesproken. Over de houding van de CVP in het federale parlement heb ik een heel ander oordeel. Zelfs diegenen uit hun eigen fractie in het Vlaams Parlement, die met veel ernst, studie en luisterbereidheid tot conclusies waren gekomen, werden tegengewerkt : men weigerde het federale parlement tot gelijkaardige conclusies te laten komen. Men miste eenvoudig de moed. De ruime verklaring tot herziening van de grondwet kwam er niet. Het hele Vlaamse parlement werd vernederd en weggelachen, ook de heren De Roo en Van den Brande. Ook het onderwijsprobleem werd tijdens de vorige regeerperiode niet opgelost, zogenaamd omdat men weigerde in te gaan op de Franstalige eisen, maar in feite omdat men de confrontatie uit de weg wilde gaan.
Er was Vlaamse eensgezindheid. Toenmalig premier Dehaene en ikzelf vertolkten op de vergaderingen van het Overlegcomité op dezelfde wijze het standpunt van het Vlaams Parlement.
Maar welke politieke risico's nam u? Inderdaad, noteren deed de heer Dehaene wel, maar zich ergens toe verbinden: neen. Het probleem waar wij thans voor staan, had al veel eerder moeten opgelost zijn.
Ziehier mijn conclusies. De mogelijkheid om thema's te agenderen op de Costa is veel ruimer dan men dacht : het is geen thematisch ingeperkt gesprekgroepje. Het Franstalige standpunt staat diametraal tegenover het onze, maar toch komt er een gesprek. Elke partij zal zijn inzichten kunnen formuleren, ook de christen-democraten. Ik hoop dat er vooruitgang zal geboekt worden, als de Vlaamse partijen correct het standpunt van het Vlaams Parlement vertolken, en daarvan ga ik tot nader order uit. Het Vlaams-radicalisme van de CVP draagt mijn goedkeuring weg, al blijft het wachten op de houding van de christen-democraten in het federale parlement.
Zal de Volksunie-fractie in de Kamer het ontwerp goedkeuren
Natuurlijk niet. Dat zeggen zij trouwens al lang. Wij zullen partners blijven zoeken, omdat wij die nodig hebben, langs Vlaamse en langs Franstalige kant. In weerwil van de voorbije turbulentie, blijven wij loyaal ten aanzien van het regeerakkoord van de Vlaamse regering. (Applaus bij de VLD, de SP, AGALEV en VU&ID
Ik heb vastgesteld dat de heer Dewinter zich alleen gewend heeft tot de heren van de VLD en niet tot mij. Blijkbaar vindt hij het onderwijs, toch het onderwerp van dit debat, niet belangrijk. De term onderwijs is vaak gevallen, maar de inhoud van ons onderwijs is niet vaak aan bod gekomen. Nochtans bestaat nu de mogelijkheden om problemen op te lossen zijn die de vorige regering niet aangepakt heeft. De Franstaligen zijn bereid te spreken over een aantal hangende kwesties. Die bereidheid blijkt onder meer uit een brief van de Waalse minister-president waarin hij voorstelt onderhandelingen te beginnen met het oog op een samenwerkingsakkoord over de zogenaamde concurrentiële ophalingen van leerlingen en over onderwijs in het algemeen. Dat is belangrijk voor de inhoud van het onderwijs. Verder zijn de Franstaligen bereid om een einde te maken aan de twist over de eindtermen en over de onderwijs- en taalinspectie in de scholen van de faciliteitengemeenten. Daarover bestond al een protocol maar dat is door de vorige regering nooit uitgevoerd. Dat stelt niet alleen problemen voor de Franstalige scholen in de gemeenten met faciliteiten, maar ook voor de Nederlandstalige scholen die geconfronteerd worden met een vloed van Franstalige leerlingen die in Franstalige scholen niet terecht kunnen. Omdat de taalwetgeving moet aangepast worden, hebben we daarvoor de medewerking van de federale regering nodig en die is bereid om mee te werken. Ook is de procedure afgewerkt om op korte termijn een Franstalige taalinspecteur aan te duiden in de faciliteitengemeenten. Sinds 1995 zijn er immers geen taalinspecties meer gebeurd in de faciliteitengemeenten. Verder zal er nog gediscussieerd worden over de problemen rond de school in Komen. De onderhandeling zullen in januari beginnen. Bij de Franstalige collega's is de wil duidelijk aanwezig om tot een oplossing te komen. Als we slagen, zullen we op korte termijn meer bereikt hebben dan de vorige regering. (Applaus bij de VLD, de SP en VU&ID
Uit het feit dat we op korte tijd driemaal debatteren over de financiering van het onderwijs, leid ik af dat er grote belangstelling bestaat bij de oppositie voor deze problematiek. Concrete resultaten van het communautaire overleg kunnen we alleen in de schoot van de federale regering bereiken. En dan moeten we met de Franstaligen onderhandelen. Eén oppositiepartij aan mijn uiterst rechtse zijde wil geen debat voeren of geen deal sluiten met de Franstaligen. Ze willen het einde van de federale staat en stellen dat elke deal onvoldoende is. Van de CVP verwacht ik evenwel een andere houding. De partij is er in de vorige regeerperiode niet in geslaagd om een stap vooruit te zetten in de richting van fiscale en financiële autonomie. Het bleef bij voorbereidingen. Aan de overzijde van de taalgrens was men een paar maanden geleden helemaal niet klaar voor nieuwe communautair avonturen. Er is nu een enorme evolutie merkbaar. Men is bereid om te praten; men ging akkoord met de oprichting van de Costa en men wil niet alleen onderhandelen over de fiscale aspecten van de staatshervorming maar ook over de hele financieringswet. De heer Di Rupo bevestigde de stelling dat het Sint-Elooisakkoord niet volstaat om de financiële problemen van het Franstalig onderwijs op te lossen. Hij erkent dat er fundamentele hervormingen noodzakelijk zijn. Als redelijke voorstellen komen voor fiscale autonomie die de andere gemeenschap niet benadelen, is dat voor hem bespreekbaar.
In het verleden is er geen enkele vooruitgang geboekt in de hervorming van de staat, omdat men zich voornam bij de onderhandelingen de andere regio langzaam dood te knijpen. Met dat soort plannen bereikt men echter geen resultaten. Van de financieringswet zijn de Franstaligen geenszins armer geworden en die werd dan ook goedgekeurd. Ik waarschuw het parlement voor een agressieve houding die niet tot resultaten leidt. Er zullen nu effectief stappen gezet worden om meer fiscale en financiële autonomie en meer bevoegdheden te verlenen aan de regio's, maar zonder dat dat ten koste gaat van de Franstaligen. De heer Van Rompuy klaagt de oversolidariteit van Vlaanderen aan, maar dat zit in de financieringswet ingebakken. Ik pleit voor een soort Finanzausgleich, maar solidariteit kan er nooit toe leiden dat de sterke regio zich verarmt ten opzichte van de andere.
Na vijf maanden zijn we erin geslaagd een belangrijk hoofdstuk uit ons regeerakkoord uit te voeren. Ik verdedig het Sint-Elooisakkoord : het is verkeerd het als een halve nederlaag voor te stellen. Het berust namelijk op objectieve en vooraf controleerbare criteria, die berusten op leerlingen aantallen, zoals het Vlaams Parlement had voorgesteld. Bovendien brengt het een oplossing voor de ronduit schandelijke regeling voor de buitenlandse leerlingen en het voert trekkingsrechten in. Daarover heeft de heer Van Rompuy nog niets gezegd. Trekkingsrechten zijn nochtans niet onbelangrijk voor Vlaanderen. Vlaanderen heeft in het verleden miljarden frank verloren door de federale beslissing om de trekkingsrechten niet langer te indexeren.
Bovendien creëert dat akkoord een nieuw klimaat zodat we binnenkort een samenwerkingsakkoord over de ronselpraktijken zullen afsluiten met de Franse Gemeenschap. Als we er niet in slagen voor 15 mei 2000 een akkoord te bereiken, dan zal de Franse Gemeenschap daar de financiële gevolgen van moeten dragen. Ook zij hebben dus alle belang bij een samenwerkingsakkoord. Daarenboven is het Sint-Elooisakkoord tijdelijk, omdat de onderwijsfinanciering niet welvaartsvast is. Dit stelt evenwel niet alleen problemen voor de Franstalige Gemeenschap. Een aanpassing alleen zou Vlaanderen 3 of 4 miljard frank extra opbrengen. Beide gemeenschappen zullen het eens moeten worden over een totaal nieuwe financiering van het onderwijs.
Natuurlijk komt het voor bepaalde groepen beter uit de vijand aan de andere kant van de grens te zoeken en te jeremiëren over de nederlagen van Vlaanderen. Maar op de Costa zullen de gemeenschappen het sneller met elkaar eens worden dan ooit gedacht. Het siert de CVP dat ze bekommerd is om de financiële situatie van de federale overheid, maar ik treed in deze de heer Voorhamme bij : meer financiële en fiscale autonomie dient in de eerste plaats om efficiënter te besturen.
Ik was ervan overtuigd dat het zou volstaan in het verslag te laten noteren dat het akkoord maar tijdelijk is. De verdienste van het uiteindelijke akkoord is evenwel dat die tijdelijkheid concrete inhoud heeft gekregen. Nooit eerder hebben vier Vlaamse meerderheidspartijen zo een duidelijke verbintenis aangegaan. En met Vlaamse meerderheidspartijen bedoel ik niet de fracties van de Vlaamse meerderheid. De vier meerderheidspartijen zullen samen een standpunt bepalen en verdedigen in de Costa. Als het gewenste resultaat na twee jaar - wat mij een redelijke termijn lijkt - nog niet bereikt is, dan zullen we daaruit de gepaste politieke conclusie trekken. Als in de Costa niemand bereid is tot een akkoord te komen, zullen de vier Vlaamse meerderheidspartijen twee wetsvoorstellen indienen in de Kamer. Een wetsvoorstel dat met een bijzondere meerderheid moet worden goedgekeurd, zal het voorstel over de financiering van gemeenschappen en gewesten dat we op de Costa zullen ingediend hebben, overnemen. Een wetsvoorstel waarvoor slechts een gewone meerderheid vereist is zal het Sint-Elooisakkoord ongedaan maken.
Is dit een tijdbom onder de federale regering? Ik denk het niet, omdat we al vroeger een oplossing zullen vinden en het bijgevolg nooit zo ver zal komen. De federale regering heeft er alle belang bij niet lijdzaam toe te zien, maar actief aan de onderhandelingen op de Costa mee te werken om te vermijden dat dit dossier eind 2001 op haar bureau belandt. Een dergelijk akkoord tussen Vlaamse partijen is zonder voorgaande.
Ik heb de voorbije dagen geen negatieve reacties op de huidige ontwikkelingen gehoord aan Franstalige kant. Zowel mevrouw Onkelinx, als de heren Moureaux en Di Rupo willen een akkoord bereiken, als dat het belang van de federale staat en van alle gemeenschappen respecteert. De oppositie is daar inderdaad niet mee gediend. De heer Van Rompuy is niet in de eerste plaats begaan met het belang van Vlaanderen. Hij dient als lid van de minderheid een bepaalde strategie. Ik neem hem dat niet kwalijk, maar wij werken wel in het belang van Vlaanderen. Tot spijt van wie het benijdt. (Applaus bij de VLD, de SP, AGALEV en VU&ID
Het debat is gesloten.