Verslag plenaire vergadering
Verslag
Begeleiding van (ex-)gedetineerden en hun omgeving
Bespreking
De voorzitter : Aan de orde is het voorstel van resolutie van mevrouw Declercq en de heren Helsen, Van Duppen en Roegiers en mevrouw Merckx-Van Goey betreffende de begeleiding van (ex-)gedetineerden en hun omgeving.
De bespreking is geopend.
Mevrouw Van Den Heuvel, verslaggever, verwijst naar het schriftelijk verslag.
Dit voorstel van resolutie is gebaseerd op het strategisch plan over de begeleiding van gedetineerden. De totaalaanpak is enorm belangrijk. In dit voorstel vragen we aandacht voor zwakkeren en kansarmen. We vragen voorts de experimenten uit te breiden tot alle gevangenissen. We zijn ervan overtuigd dat begeleiding en opvang de enige maatregelen zijn om recidivisme te voorkomen.
Vorig jaar heb ik samen met senator De Schamphelaere de gevangenis van Antwerpen bezocht tijdens een actie van de penitentiaire beambten. Ze beperkten het aantal bezoeken waardoor de beleidsmedewerker van de Vlaamse Gemeenschap, die verantwoordelijk was voor het proefproject, haar werk niet meer kon uitvoeren. De afspraken tussen de federale minister van Justitie en de Vlaamse minister van Welzijn bleken waardeloos. Ik heb minister Vogels daarover geïnterpelleerd omdat de Vlaamse hulpverleners eigenlijk in de steek werden gelaten door de Vlaamse overheid. Zich mengen in zo'n conflict is weliswaar delicaat, maar door de overheid in de steek gelaten worden is even onrechtvaardig.
Iets meer dan een jaar later zijn opnieuw rellen uitgebroken in de gevangenis van Antwerpen wegens de overbevolking. Bovendien dreigen we binnenkort weer geconfronteerd te worden met allerhande acties. Ik hoop dat de Vlaamse medewerkers deze keer wel op hun overheid kunnen rekenen.
Een tweede aanleiding tot dit voorstel van resolutie is de campagne van Welzijnszorg, "Gevangen in armoede", waarin werd aangedrongen op hulpverlening en begeleiding van gedetineerden. Door vorming en begeleiding kunnen gedetineerden voorbereid worden op een nieuwe plaats in de samenleving.
CD&V heeft eerst zelf een voorstel van resolutie ingediend, waarvan geen melding wordt gemaakt in het verslag. We hebben ons voorstel graag ingetrokken ten gunste van het huidige voorstel. We staan achter dit voorstel van resolutie omdat het veel van onze vragen overneemt. Toch gingen wij op een aantal punten veel verder.
Het is goed dat gewerkt wordt aan een stappenplan om tegen 2009 het strategische plan uit te breiden naar alle gevangenissen. Wij zijn evenwel voorstander van een grondige regeling op kortere termijn in plaats van een veralgemening van de proefprojecten.
Onze vragen aan het federale niveau waren explicieter en duidelijker. In het huidige voorstel vraagt men vanuit de Vlaamse bevoegdheden mee te werken aan de initiatieven van de minister van Justitie om forensische en psychiatrische voorzieningen op te richten en een geïntegreerd zorgprogramma te ontwikkelen voor geïnterneerden. Gezien de gebrekkige samenwerking tussen Justitie en Welzijn tijdens deze regeerperiode, kunnen we ons beter wat kordater opstellen. Ik breek een lans om te onderzoeken hoe Justitie verder gedefederaliseerd kan worden. In de huidige situatie krijgen we onvoldoende de kans om onze ervaring en bevoegdheden te gebruiken.
Het is een goede zaak dat elk initiatief van de Vlaamse regering om het positieve draagvlak voor het strategische plan te vergroten, wordt ondersteund. Kerngegevens verzamelen om de implementatie te beoordelen is een stap in de goede richting.
Wij zullen dit voorstel van resolutie goedkeuren. Aangezien de volgende regering het zal moeten uitvoeren, zullen we er voor pleiten Vlaanderen veel meer een voortrekkersrol te laten spelen bij de begeleiding en de opvang van zowel gedetineerden als hun slachtoffers.
Het Vlaams Blok zal dit voorstel van resolutie goedkeuren omdat we er alles aan moeten doen om te vermijden dat gedetineerden hervallen. Wonen, werken en netwerken zijn belangrijk voor alle ex-gedetineerden.
Recidivisme voorkomen is zowel voor de gedetineerden als voor de samenleving belangrijk. Positief is de aandacht voor de kinderen van gedetineerden die het vaak heel moeilijk hebben.
Helaas blijven de meeste bevoegdheden federaal en zijn we dus afhankelijk van de goede wil van de federale overheid. Het is dan ook belangrijk dat er voldoende overleg en samenwerking is. Mooie doelstellingen zijn onvoldoende. Er moet gehandeld worden, bijvoorbeeld door snel een interministeriële conferentie over het forensisch en justitieel beleid op te richten.
De doelstellingen zijn ambitieus maar te vaag. Daardoor kunnen initiatieven op de lange baan worden geschoven.
Een aantal gedetineerden hebben behandeling in gespecialiseerde instellingen nodig. Er moet dus ook voldoende aandacht besteed worden aan de geestelijke gezondheidszorg. Aandacht voor opleiding en tewerkstelling is goed maar er mag geen sprake zijn van positieve discriminatie. Ook voor huisvesting moeten de criteria objectief worden toegepast.
Terecht gaat er aandacht naar de schuldbemiddeling. Er worden echter al zeer veel inspanningen geleverd en er is een goede procedure. Het is niet nodig de mogelijkheden uit te breiden, maar de gevangenen moeten ze beter kennen.
Recidiveren moet bestreden worden, maar ook slachtoffers moeten voorbereid worden op de vrijlating van de dader. Mijn fractie pleit voor een goede begeleiding van die groep. (Applaus bij het VB)
De bespreking is gesloten.
We zullen om 16 uur de hoofdelijke stemming over het voorstel van resolutie houden.