Verslag plenaire vergadering
Verslag
VERKLARING VAN DE VLAAMSE REGERING
De voorzitter : Zoalsafgesproken krijgt minister-president Bart Somers nu het woord voor een verklaring van de Vlaamse regering. Elke fractie krijgt daarna 10 minuten spreektijd.
Ik dank de heer Ludo Sannen voor de goede en constructieve samenwerking en verwelkom de heer Jozef Tavernier in de Vlaamse regering.
De talrijke wijzigingen van de Vlaamse regering geven geen positief beeld. Zij zijn echter niet te wijten aan discussies binnen de regering. De Vlaamse regering verschilt daarin niet van een voetbalploeg. Niet het aantal wissels is belangrijk, maar wel het resultaat. Dat is het verschil tussen de perceptie en de realiteit.
De geloofwaardigheid van de Vlaamse regering hangt af van de mate waarin zij gestalte geeft aan de uitvoering van het beleid en het nakomen van verbintenissen. Als men een analyse maakt van de voorbije vijf jaar, zal men vaststellen dat er veel werk is geleverd. De schuld is met de helft afgebouwd, de belastingen werden verlaagd en er werd geïnvesteerd in milieu, welzijn, onderwijs en economie.
In de septemberverklaring werd duidelijk gekozen voor nieuwe initiatieven, die het economisch herstel moeten bevorderen. Op de ondernemingsconferentie werden 72 concrete afspraken gemaakt, die op dit moment worden geïmplementeerd. Zo zal men bijvoorbeeld in maart een locatie kiezen voor de toewijzing van 1000 hectare bijkomende industrieterreinen en eind april zal de beslissing worden genomen tot implementatie van de talentenbank en de vriendenlening. De implementatie van deze maatregelen zal op het internet te volgen zijn.
De Vlaamse regering heeft maatregelen genomen inzake het masterplan voor Antwerpen, het minder-hinderplan en de expansie van de haven van Zeebrugge. In Leuven wordt een multi-regioconferentie georganiseerd met politieke verantwoordelijken uit verscheidene Europese en niet-Europese topregio's. Ook het Vlaams Parlement heeft nog werk te verrichten tijdens deze regeerperiode.
Het politieke landschap in Vlaanderen is in beweging, maar de Vlaamse regering concentreert zich op de reële behoeften van de burgers. Tijdens de komende vier maanden zullen er geen nieuwe initiatieven worden genomen, maar zullen de akkoorden worden uitgevoerd.
Ik begrijp dat de oppositie het parlement wil gebruiken om zo snel mogelijk te starten met het pre-electorale debat. Mijn partij heeft destijds trouwens hetzelfde gedaan. De regering heeft echter een andere opdracht, namelijk in moeilijke tijden voortbesturen. Dat is het wat de Vlaamse regering de voorbije acht maanden heeft gedaan en dat wil ze ook de komende vier maanden blijven doen. Ik ben ervan overtuigd dat deze Vlaamse regering een positieve balans zal kunnen voorleggen waarmee ze met opgeheven hoofd naar de kiezer zal kunnen stappen. (Applaus bij de VLD, sp·a, Groen! en VU&ID)
Wijlen president Kennedy zei ooit : "Public life is the crown of a career and to young men the worthiest ambition. Politics is still the greatest and the most honourable adventure." In het licht van dit citaat wil ik de gebeurtenissen van de afgelopen dagen beoordelen.
Hoe wil men in deze omstandigheden jonge mensen in Vlaanderen nog motiveren voor het publieke leven en voor het algemeen belang? Een scenarioschrijver van een soap over de Vlaamse regering zou nooit een beter scenario hebben kunnen bedenken dan de huidige reality show. De heer Tavernier is de achttiende minister die hier de eed heeft afgelegd. In een voetbalploeg staan er elf spelers op het veld, in de Vlaamse regering mogen er ook elf ministers zijn. In een voetbalploeg - ook in een amateurploeg - mogen er drie spelers invallen, de Vlaamse regering zit al aan negen invallers. Een ministerfunctie is gedevalueerd tot een zet op het politieke schaakbord. Toch blijft de minister-president zeggen dat de regering goed bezig is, ook al is de paars-groene club sinds twee jaar alleen nog met zichzelf bezig.
Het is niet CD&V dat de electorale periode inluidt. De VLD heeft dat vorige zomer reeds gedaan met de aanstelling van de heer Somers als minister-president. Intussen is de Vlaamse regering verlamd. Er zijn 53.000 werklozen meer dan drie jaar geleden en de werkloosheid neemt verder toe. De werkzaamheidsgraad daalt beangstigend. Onze welvaartstaat is niet langer houdbaar als de werkzaamheidsgraad niet wordt verhoogd. De witte woede steekt opnieuw de kop op. De SERV zegt dat de begroting voor 2004 zal ontsporen indien er niet wordt ingegrepen.
De maatschappelijke uitdagingen zijn dus groot, maar de onverantwoordelijkheid regeert. Verhofstadt en Somers zijn niet in staat leiding te geven aan hun regeringen. De VLD-soap was een crisis van twee regeringen. Het was tevens een ontmaskering van paars. De minister-president is vorige zomer jongensachtig en sympathiek begonnen. Hij zou Vlaanderen opnieuw op de sporen te zetten. Zijn studiewerk heeft echter niets opgeleverd. De ministers zijn bezig met hun ideeënfabriek, maar de echte fabrieken sluiten. De Nationale Bank waarschuwt dat de financiering van de publieke voorzieningen problematisch wordt en dat we de trein van de kenniseconomie dreigen te missen. Deze waarschuwingen kunnen door de beleidsverantwoordelijken niet worden genegeerd. Het is hoog tijd voor een nieuw en ernstig bestuur dat de problemen daadwerkelijk aanpakt.
Opvallend is het cynisme waarmee de paarse politici optreden. Een minister die in dramatische omstandigheden door de groene partij werd afgevaardigd, wordt nu door zijn eigen mensen koel en emotieloos behandeld. Hij wordt ook afgeschoten door de eigen coalitiepartners. De heer Stevaert doet alles om de groene partij in deze regering te destabiliseren. De handtekeningen van de heren Stevaert, Tobback en Voorhamme voor de heer Tavernier heeft alles te maken met hypocrisie en cynisme. Het is normaal dat we in een verkiezingsperiode allemaal concurrenten zijn. Maar hier worden de normale spelregels overtreden (Protest bij sp·a). In het voetbal zijn er periodes waar geen transfers mogelijk zijn. Mevrouw Byttebier heeft gelijk, het is schandalig wat de heer Sannen gedaan heeft, maar het voorstel komt van sp·a. Deze paarse regering is ondergedompeld in wantrouwen. Ze is klinisch dood. Het parlement kan dit alleen aanzien met een diep misprijzen.
Men wauwelt over een progressief project Vlaanderen, maar de armoede en de werkloosheid blijven stijgen en de wachtlijsten worden langer. Zelfs minister Landuyt zegt dat er vier jaren verloren zijn voor de welzijnsector. Het is onbegrijpelijk dat de minister-president dat duldt. Woorden hebben geen betekenis meer : minister bekritiseren elkaar en gaan dan over tot de orde van de dag. De minister-president heeft geen gezag omdat er geen project meer is.
Ook de bevolking beseft dat de bestuursonbekwaamheid en de politieke spelletjes de welvaart en de toekomst bedreigen. Met visie en daadkracht kunnen we de uitdagingen aan. Het tij moet de volgende maanden keren, de toekomst staat op het spel. (Applaus bij CD&V en het VB)
Ik voel zowel plaatsvervangende schaamte als medelijden. Het politiek bedrijf is tot een circus verworden, met de Vlaamse regering als apenkot. De vertoning van de voorbije dagen doet denken aan een carnavalsverkiezing. Ook de Vlaamse regering beperkt zich tot minister spelen.
De politieke partijen van de meerderheid maar ook bepaalde politici in de oppositie hebben sadomasochistische neigingen : ze mikken op zelfdestructie. Het schokt me dat de heer Sannen niet om principiële redenen ontslag genomen heeft maar wegens zijn carrière en een lijstvorming. De particratie overheerst het Vlaamse belang. De kiezer zal op 13 juni reageren op de politieke slapstick.
Wij zijn bereid om, zoals de Gazet van Antwerpen vanmorgen stelde, de rol van botsautootje te spelen in de kermis van de Wetstraat. In het middagjournaal zei de heer Tavernier dat hij vier maanden campagne zal voeren voor Groen!, regeren is blijkbaar niet belangrijk. De Vlaamse regering is een uitzendbureau van propagandisten, met minister Tavernier als Suzanne van Interlabor.
Uiteindelijk trekken sp·a en de heer Stevaert aan de touwtjes van de recente crises. Groen! binnenhalen is voor hen belangrijker dat het algemeen belang. De politiek wordt vooral gekenmerkt door lintwormpartijen en parasietpolitici, die zich in het lichaam van andere nestelen om er zelf beter van te worden. De Vlaamse regering is een kiekenkot met de kenmerken van een loterij : prijs bij elke poging. De ministers wisselen elkaar op, maar hebben maar een beperkte houdbaarheidsdatum. Het zijn blijkbaar supermensen die op gemiddeld 10 maanden, 3 weken en een paar dagen de dossiers doorgronden en het beleid kneden.
De minister-president heeft in de media de bijnaam Bart Simpson meegekregen. Inderdaad, hij staat erbij en kijkt ernaar.
Dit is een beschamende vertoning. Samen met de bevolking protesteer ik tegen deze parade die misschien wel het carrièrebelang van sommigen dient maar zeker niet het algemene belang. Uit verontwaardiging wenst mijn fractie niet langer deel te nemen aan de werkzaamheden van deze middag. (De VB-fractie verlaat de plenaire vergadering)
Ik hou mijn hart vast bij de gedachte dat het land ooit bestuurd zou worden door mensen van wie elk gesproken woord doordesemd is van bitterheid en gal. Ik ben bang van dergelijke politici. Politiek is inderdaad soms ondoorgrondelijk. Dit impliceert echter niet dat men zijn verantwoordelijkheden uit de weg mag gaan.
Men heeft deze regering al vergeleken met een voetbalploeg. Een werkelijke voetbalmatch duurt slechts 90 minuten. Deze regeringsploeg moet 5 jaar weten te overbruggen.
De heer Van Rompuy verwijt de minister-president dat hij het lef heeft om te wijzen op alles wat reeds gepresteerd is en nog moet gepresteerd worden. Minister van Begroting Van Mechelen is er echter in geslaagd om, onder het goedkeurend oog van alle fracties en in tijden van de een economische laagconjunctuur, door het oog van de economische en politieke storm heen, een gezonde begroting voor te leggen. Deze zogenaamde voetbalploeg is er verder onder andere in geslaagd om de belastingdruk te verlagen, de registratierechten te hervormen, het kijk- en luistergeld af te schaffen en een oplossing uit te werken voor de zonevreemde bedrijven en woningen.
Laat ons overigens niet vergeten dat ook CD&V destijds gedwongen werd om een minister voortijdig te vervangen. Deze ploeg heeft gedurende 5 jaar steeds dezelfde koers gevolgd. CD&V hoort dit misschien niet graag maar het is nu eenmaal zo. Deze ploeg is nooit veranderd van systeem. Het regeerakkoord bleef de bijbel en de leidraad.
Toevallig kreeg ik, samen met de heer Denys, deze middag nog een rapport van de Nationale Bank onder ogen. In dit rapport staat te lezen dat het BBP toeneemt, dat de inflatie en de werkloosheidsgraad stabiel zijn en dat het consumenten- en ondernemersvertrouwen stijgt. Dat de oppositie zich ook eens de moeite getroost om dit rapport te lezen.
Ik roem de heer Sannen en allen die er, samen met hem, ook in moeilijke tijden en bij verkiezingsnederlagen in geslaagd zijn om steeds dezelfde beleidslijn te blijven volgen.
Ik wil deze regering dan ook vragen om, niettegenstaande de storm, verder te gaan. Bij een voetbalmatch wordt een trainer ook pas beoordeeld nadat de match gespeeld is. Het resultaat zal positief zijn. Ik ben ervan overtuigd dat de regeringsresultaten positief beoordeeld worden en dat de trainer op post zal blijven. (Applaus bij de VLD, sp·a, Groen! en VU&ID)
Ik wens de Vlaamse regering op te roepen om het regeerakkoord verder uit te voeren en vraag minister Tavernier om dit, gedurende de resterende 4 maanden, ook te doen. Ik wijs er ook op dat de regering gedurende de voorbije regeerperiode al heel wat gerealiseerd heeft. (Applaus bij VLD, Groen! en sp·a en VU&ID)
Wat zich de voorbije periode op Vlaams en federaal niveau heeft voorgedaan is natuurlijk allesbehalve fraai. Zelfs diegene die meer dan doorsnee in politiek geïnteresseerd is, krijgt nu een beeld van stuurloosheid, zenuwachtigheid, persoonlijke berekening en regeeronbekwaamheid voor ogen. In werkelijkheid is het misschien niet zo. Het is echter wel de indruk die gewekt wordt.
Een meningsverschil over een nieuwe staatshervorming lag aan de basis van het verdwijnen van de toenmalige VU. In november 2001 zag Spirit het levenslicht en in juni 2002 ging Spirit een kartel aan met de sp·a. Toen werd er nog gelachen om dit kartel. Nu moeten we echter vaststellen dat er reeds 3 soortgelijke kartels bestaan. In juli 2002 nam de heer Anciaux ontslag uit deze regering.
Ik zeg dit allemaal en ga zover terug in de geschiedenis om aan te tonen dat er al iets langer aan de hand is in de politiek. Wat nu overkomt als chaos en kortetermijnbelangen van politieke partijen zal binnen 10 jaar misschien wel door historici beschouwd worden als een overgangsperiode naar een nieuw politiek landschap met oude en nieuwe partijen.
We maken vandaag mee wat journalisten, politicologen en politici al jaren voorspellen. Deze herverkaveling leidt inderdaad van de ene crisis tot de andere, maar het zou naïef zijn te veronderstellen dat dit proces rimpelloos kan verlopen.
We zijn vandaag getuige van een groeicrisis, niet van politiek opportunisme of verkiezingskoorts. Alle aanwezige partijen hebben er belang bij de kiezer duidelijk te maken dat we ondanks deze crisis in staat zijn te regeren.
Eigenlijk komt het erop neer dat partijen de grootste willen zijn. Het resultaat zal zijn dat de kiezer bij extreem rechts belandt.
Ik zeg niet dat herverkaveling alleen maar tot grote partijen moet leiden. We hebben het einde van dit proces nog niet meegemaakt. Het kan best dat de huidige kartels uiteenvallen. De huidige toestand is geen debacle, we moeten er gewoon door.
Mijn grote zorg is dat we extreem rechts aan het versterken zijn. De huidige toestand zal ertoe leiden dat de gewone burger de traditionele partijen de rug toekeert.
Ik deel die bezorgdheid, maar dat zal de huidige maatschappelijke evoluties niet tegenhouden. Bovendien is dat de reden waarom ik benadruk dat alle aanwezige partijen er alle belang bij hebben te bewijzen dat ze zelfs in deze crisis rationeel kunnen handelen. We hopen dat de regering en de nieuwe minister dit beeld versterken.
De heer Lauwers brengt een interessante, maar vrijblijvende beschouwing, maar aanvaardt hij ook dat deze toestand de bestuurskracht verlamt?
De talrijke wissels zijn inderdaad niet goed voor de perceptie, maar zijn niet noodzakelijk nefast voor de continuïteit van het beleid. Durft de heer Van Rompuy beweren dat alle ministers die iemand vervangen hebben, alleen maar knoeien?
Volgens minister vice-president Landuyt is er de voorbije jaren niets gebeurd op het vlak van Welzijn. Wat minister Ceysens voorstelt is het tegenovergestelde van wat haar voorgangers deden. Elke individuele minister heeft zijn talenten en verdiensten, maar het geheel werkt niet. Ook de heer Tobback zegt dat.
Ik geef toe dat we op het vlak van Huisvesting gefaald hebben. Er zijn ook te veel ministers van Sport geweest, maar toch doet minister Keulen er alles aan om het regeerakkoord uit te voeren. We moeten een duidelijk onderscheid maken tussen wat de ministers doen en de negatieve perceptie. (Applaus bij sp·a en spirit)
Wij zijn niet gelukkig met deze wissel, maar als de heer Sannen ontslag neemt moeten we hem vervangen. We hebben dat snel gedaan omdat we het regeerakkoord willen uitvoeren. Minister Tavernier heeft al ervaring als minister en is vertrouwd met de bevoegdheden. Hij zal een goed minister zijn. (Applaus bij VLD, sp·a, Spirit en Groen!)
De toestand is ernstig maar niet hopeloos. Ik was niet van plan om naar voren te komen, maar doe dat toch omdat sommigen zich de Maagd van Vlaanderen wanen.
De heer Lauwers heeft ons een historisch overzicht gegeven, maar we mogen niet uit het oog verliezen waarmee de politiek de voorbije jaren bezig was. Ik heb ook een aantal evoluties meegemaakt en heb - zoals velen - niet de indruk dat we goed bezig zijn.
Deze regering wekte bij haar aantreden hoge verwachtingen.
Maar intussen zijn er heel wat zaken gebeurd die te maken hebben met macht. Er kwam een herverkaveling en men kondigde nieuwe breuklijnen aan. Maar breuklijnen zijn er altijd geweest, zelfs dwars door politieke partijen heen.
Er is geen enkel schepencollege in heel Vlaanderen dat klaarspeelde wat hier gepresteerd werd : de helft van het college vervangen.
Men doet het Vlaams Parlement wel eens smalend af als een veredelde provincieraad. Zo'n uitspraak doet pijn. Maar de meerderheid biedt slechts weinig weerwerk om te bewijzen dat dit niet zo is.
Het parlement en de regering hebben steeds geprobeerd hun taak in eer en met vlijt te volbrengen, maar het is enorm moeilijk om alweer een wijziging te moeten aanvaarden eer men goed en wel ingewerkt is.
Sommige fracties doen alsof zij het spelletje van inkopen en overhalen door postjes te beloven niet meespelen. Maar dat is niet de realiteit : wij zijn, van links tot rechts, in deze geschiedenis allemaal fout geweest. Maar op de regering rust nu een grote verantwoordelijkheid.
Ik hoorde ook smalende opmerkingen over N-VA die nu met CD&V scheep gaat. Dat is nochtans perfect te verklaren door de veranderde situatie : er is een kiesdrempel ingevoerd ; het federale parlement werd afgeslankt, maar de partijfinanciering werd niet aangepast. Wij zijn allemaal verantwoordelijk voor de tot stand komende verschuivingen, en alles staat in verband met alles. We moeten in eigen boezem durven kijken.
De toestand is ernstig, maar wat ons betreft niet hopeloos. (Applaus bij CD&V en N-VA)
Vraagt de minister-president na zijn verklaring het vertrouwen van het parlement?
Wij zijn als meerderheid zeker niet bang voor een vertrouwensstemming. Maar de tussenkomsten van de verschillende fracties hier zijn duidelijk.
Ik meen dat, na de verklaring van de minister-president, een vertrouwensstemming hier vanmiddag gepast zou zijn.
Het Reglement schrijft daarvoor een geëigende procedure voor; een vertrouwensstemming kan niet zomaar geïmproviseerd worden. De minister-president geen motie ingediend.
Op basis van de handtekeningen die steun verleenden aan de benoeming van minister Tavernier, was ik ervan overtuigd dat een vertrouwensstemming niet nodig was. De diverse tussenkomsten hebben me alleen maar in die overtuiging gesterkt.
Het incident is gesloten.