Verslag plenaire vergadering
Verslag
Bespreking
De voorzitter : Aan de orde is de motie van de heer Sauwens c.s. betreffende een belangenconflict.
De bespreking is geopend.
Voor CD&V telt elk mens. Gemeenschapsvorming is belangrijk, ook voor allochtonen. Ze moeten echter bereid zijn zich te integreren en positief te engageren in de samenleving. Er moet dan ook een coherent integratiebeleid zijn.
Vele allochtonen nemen onvoldoende deel aan het maatschappelijke leven. Een goed politieke participatie kan deel uitmaken van een geslaagd integratiebeleid. Deelnemen aan verkiezingen, actief en passief, is een belangrijke vorm van politieke participatie. We hebben ervoor gekozen om die politieke participatie mogelijk te maken door een betere toegankelijkheid van de Belgische nationaliteit. Die wet moet echter verbeterd worden.
We willen dat nationaliteitsverwerving eenvoudiger wordt naarmate de band met ons land sterker wordt. De nationaliteit moet een recht zijn voor wie voldoet aan een aantal voorwaarden : bereid zijn tot integratie; de toelating om voor onbepaalde duur hier te verblijven; vijf jaar legaal en ononderbroken hier verblijven; geen crimineel verleden hebben.
Het wetsontwerp staat haaks op de verplichte inburgering in Vlaanderen. Het verlenen van stemrecht zonder verplichtingen is contraproductief. Dat, en geen latent racisme, is de reden dat de Vlamingen geen stemrecht voor migranten wensen.
Een tweede argument tegen het wetsontwerp is het verder minoritair worden van de Nederlandstalige Brusselaars. Dat bedreigt het wankele taalevenwicht in Brussel en de Rand.
Deze motie zal allicht de vereiste drievierde meerderheid niet halen, maar wel een grote meerderheid. Het Vlaams Parlement vertolkt zo de mening van de Vlamingen. Ik kan me niet voorstellen dat sp·a dat zou negeren en samen met de steun van de Franstaligen het ontwerp toch zou goedkeuren. We zouden beter samen werk maken van een echte actieve welvaartstaat voor oude en nieuwe Vlamingen. Daarvoor vragen we de steun van dit parlement. (Applaus bij CD&V en het VB)
Ik wil het parlement bedanken voor het uitstel dat tijd voor nuancering en verdieping geboden heeft. Met deze motie kunnen we de polarisatie tussen voor- en tegenstanders doorbreken.
Iedereen met een beetje Vlaamse gevoelens kan niet goedkeuren dat een wet opgedrongen wordt zonder de goedkeuring van de meerderheid van de Vlamingen en hun vertegenwoordigers. Dat kan trouwens verregaande gevolgen hebben voor het vreedzaam samenleven van Vlamingen en Franstaligen. In die zin betreft het hier een Vlaamse alarmbelprocedure.
De voorstanders van het gemeentelijk stemrecht kunnen niet anders dan een overleg met de federale overheid toejuichen. Integratiebeleid is onze bevoegdheid. De meerderheid van dit parlement is het eens over de uitgangspunten : geen vrijblijvende diensten, maar rechten gekoppeld aan plichten.
Ik denk dat het stemrecht moet gekoppeld worden aan het verplichte inburgeringstraject. Dat gaat de integratie bevorderen. Daar zijn de meesten onder ons wellicht van overtuigd. Is het contact met het federale niveau dan niet aangewezen?
Ofwel neemt men de zaak ernstig en kadert men het stemrecht in een echt integratiebeleid, en keurt men deze motie goed om tijd uit te trekken voor overleg. Ofwel drukt men om platte politieke redenen iets door waar de meerderheid van de Vlamingen tegen is. De VLD kiest voor de ernstige aanpak. (Applaus bij de VLD)
Het standpunt van onze fractie is bekend : wij koppelen stemrecht aan nationaliteit. Het gaat hier in wezen dus niet om migrantenstemrecht, maar om vreemdelingenstemrecht, met andere woorden over mensen die onze nationaliteit niet willen, maar toch politieke rechten zouden krijgen.
Onze fractie staat op alle niveaus vooraan in het verzet tegen dit vreemdelingenstemrecht : hier, in de kamer en in de senaat. Met de koepel van het comité tegen vreemdelingenstemrecht trachten we dat verzet te organiseren.
Onze houding is duidelijk : 75 tot 80 procent van de Vlamingen is tegen het vreemdelingenstemrecht, de positie van de Vlamingen in Brussel komt in gevaar, het vreemdelingenstemrecht zal niets oplossen. De benadeling van de Vlamingen door deze wet is geen neveneffect, maar de essentie van de zaak. Het is duidelijk dat de politieke macht in België in de alliantie tussen de Franstaligen en de Vlaamse socialisten zit.
Wij zijn tegen dit stemrecht; wij zullen dan ook alles doen om het tegen te houden. Dat kan van de VLD niet gezegd worden : die beweert wel dat ze tegen is, maar in hoeverre is dat zo? Hoe kan het dat de VLD nu pas het licht ziet? Hoe kan het dat een deel van de VLD in de senaat voor het vreemdelingenstemrecht heeft getemd? Intussen wordt mevrouw De Schepper, die het partijstandpunt vertolkt, aan de deur gezet. Hoe legt de VLD uit dat zij het vreemdelingenstemrecht niet tegenhoudt op federaal niveau?
De heer Denys vindt deze zaak geen regeringscrisis waard. Maar zijn eigen achterban en de bevolking denken daar anders over. Denkt hij nu echt dat mensen zo weinig kritisch zijn dat ze zijn verhaaltje zullen geloven? Mensen willen duidelijkheid.
Onze fractie zal deze motie van harte steunen. (Applaus bij Vlaams Blok)
Er speelt voor ons geen coalitieverbintenis, en daar heb ik geen probleem mee.
Ik wil ons standpunt hier duidelijk verwoorden. Dit is een symbooldossier geworden; het beeld van gemeenten die ontwricht zouden worden door het vreemdelingenstemrecht is zwaar overtrokken. Het gaat immers over stemrecht, dit wil zeggen dat men zich vooraf ook actief moet inschrijven. In de praktijk zal het dus over kleine aantallen gaan, die zelfs in de steden met een hoge concentratie hooguit een of twee zetels zouden doen verschuiven. Bovendien blijft de Nederlandstalige schepen in Brussel gewaarborgd, en hebben de Vlamingen het stemgedrag van de vreemdelingen grotendeels zelf in handen : door zich xenofoob op te stellen stimuleren zij de vreemdelingen om voor Franstalige partijen te stemmen. Allochtonen die bij de laatste verkiezingen in Brussel op Nederlandstalige lijsten stonden hebben overigens opvallend goed gescoord.
Vermits in de Brusselse rand grotendeels Europese inwijkelingen wonen, is de numerieke invloed van het vreemdelingenstemrecht ook daar te verwaarlozen.
Dit heeft niets met inburgering te maken. De mensen waar wij het nu over hebben wonen hier minstens al 5 jaar legaal; velen wachten op een plaats in de cursus NT2, waar Vlaanderen overigens te weinig middelen voor uittrekt.
Het zou dom zijn de mensen die stemrecht hebben via de snel-Belgwet de boodschap te geven op Franstalige lijsten te stemmen omdat de Vlamingen hun landgenoten het stemrecht niet gunnen.
Met het blokkeren van het stemrecht via een belangenconflict zou Vlaanderen te kennen geven dat niet-Europese burgers tweederangsburgers zijn. Het kan toch niet dat Italianen en Portugezen wel stemrecht zouden hebben, en Egyptenaren en Tunesiërs niet? Dat is pure discriminatie, want alle andere voorwaarden zijn gelijk. Stemrecht is dus geen instrument van inburgering of integratie, maar wel een puur recht van legale niet-Europeanen op evenveel inspraak als de Europeanen.
Deze ethische en Vlaams-bewuste invalshoek maken dat wij het stemrecht steunen, en deze motie niet.
Ik weet dat de meerderheid van de Vlamingen tegen is, maar dat komt door het verkeerde beeld dat we hebben van de politieke ontwrichting of verschuiving die het vreemdelingenstemrecht met zich zou meebrengen. Maar dan nog wensen wij als uitgesproken Vlamingen dit stemrecht als symbolisch positief signaal te gebruiken om op die manier een goede interculturele verstandhouding te creëren. (Applaus bij sp.a, Groen! en Spirit)
Ik ben verheugd dat dit debat waardig verloopt omdat de meningen over dit symbooldossier sterk uiteen lopen. Twee politieke groepen hebben baat bij deze polarisatie.
Tijdens ons eerste ledencongres hebben wij een duidelijk standpunt ingenomen. Lokaal stemrecht voor vreemdelingen kan als aan een aantal voorwaarden voldaan is. Ten eerste moet werk gemaakt worden van inburgering. Het Vlaams Parlement heeft zijn verantwoordelijkheid genomen, maar toch is deze voorwaarde nog niet vervuld. Ten tweede moet de vreemdeling geïntegreerd zijn. Niemand krijgt een auto voor hij een rijbewijs heeft. Na tien jaar kan men onze nationaliteit verwerven.
Ik bekijk dit dossier ook uit een andere invalshoek. Stemrecht toekennen voor de lokale verkiezingen is een federale bevoegdheid, ook al is Vlaanderen zoals minister Van Grembergen zegt intern onafhankelijk.
Uiteindelijk zal deze wet goedgekeurd worden ondanks het verzet in één deel van het land. De heer Lauwers heeft daar geen problemen mee. Ik wel. Stel dat een bepaalde wet dreigt goedgekeurd te worden met de steun van alle Vlaamse partijen en één Waalse. Hoe zou men daarop reageren? (Applaus bij CD&V en N-VA)
Stemrecht voor migranten is te belangrijk voor politieke spelletjes. Groen! verwerpt daarom dit belangenconflict ondanks onze kritiek op het wetsvoorstel. Voor ons is het niet meer dan logisch dat wie in België woont de Belgische wetten respecteert. Een verklaring moeten ondertekenen is vernederend. Bovendien mogen migranten zich niet verkiesbaar stellen. Wij vinden politiek burgerschap belangrijk voor een goede integratie. Het wetsontwerp is een eerste stap, maar gaat niet ver genoeg.
Het standpunt van de VLD dat alleen wie de Belgische nationaliteit heeft mag stemmen, is hopeloos achterhaald. CD&V noemt zich christelijk, maar wil toch mensen uitsluiten. Ik heb meer respect voor de christelijke arbeidersbeweging die wel pleit voor migrantenstemrecht. Ik hoop dat de ACW'ers zich niet laten meeslepen. Sp·a heeft de groene stemmen nodig om te vermijden dat het migrantenstemrecht verzandt. Er zijn blijkbaar toch vele kleuren nodig tegen extreem-rechts. (Applaus bij sp.a, GROEN! en Spirit)
De bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemming over de motie houden.