Verslag plenaire vergadering
Voorstel van resolutie betreffende een Vlaams programma staatshervorming
Verslag
Voorstel tot spoedbehandeling
Vanmorgen heeft de heer Denys bij motie van orde een voorstel tot spoedbehandeling gedaan van het voorstel van resolutie van de heren Denys, Peeters, Sannen en Lauwers betreffende een Vlaams programma staatshervorming.
Vanmiddag heeft de heer Van Rompuy bij motie van orde een voorstel tot spoedbehandeling gedaan van het voorstel van resolutie van de heren Van den Brande, Van Rompuy en Sauwens, mevrouw Grouwels en mevrouw Van Hecke betreffende een Vlaams programma staatshervorming.
Is het Parlement het eens met deze voorstellen tot spoedbehandeling? (Instemming)
Dan stel ik voor dat de voorstellen van resolutie van de heren Denys, Peeters, Sannen en Lauwers betreffende een Vlaams programma staatshervorming, en van de heren Van den Brande, Van Rompuy en Sauwens, mevrouw Grouwels en mevrouw Van Hecke betreffende een Vlaams programma staatshervorming onmiddellijk worden behandeld.
Bespreking
De voorzitter : Aan de orde zijn de voorstellen van resolutie van de heren Denys, Peeters, Sannen en Lauwers betreffende een Vlaams programma staatshervorming, en van de heren Van den Brande, Van Rompuy, Sauwens, mevrouw Grouwels en mevrouw Van Hecke betreffende een Vlaams programma staatshervorming.
De bespreking is geopend.
Ons drieledig voorstel van resolutie is geen Vlaams front, maar dat is geen verwijt. Ten eerste vragen wij de krachtlijnen en timing van de volgende staatshervorming vast te leggen tijdens de komende federale regeringsonderhandelingen. Ten tweede houden wij ons aan de vijf resoluties die tijdens de vorige kabinetsperiode werden goedgekeurd. We lichten er ten slotte enkele prioriteiten uit.
Ik benadruk dat de Driekoningennota van minister-president Dewael de VLD-prioriteiten voor de komende legislatuur bevat. Dat zijn de zaken waar de Vlamingen zelf op aandringen : mobiliteit, gezins- en gezondheidszorg, en werkgelegenheid.
De VLD houdt zich aan het akkoord met de Franstaligen over de herziening van artikel 195 van de Grondwet. Een akkoord is een akkoord. Wij respecteren het en vragen hetzelfde van de tegenpartij.
Wij zullen het voorstel van resolutie van de meerderheid goedkeuren.
Ruim een jaar geleden, namelijk op 22 januari 2002 heeft CD&V aangeboden mee te werken aan de realisatie van een platform voor de volgende federale verkiezingen. Ook nu nog willen we -samen met het middenveld- een Vlaamse consensus realiseren, niet tegen de Franstaligen, maar voor een beter bestuur.
Men zegt vaak dat dit een theoretisch debat is, maar dat is niet juist. Of het nu gaat om de mobiliteit, de werkgelegenheid, de gerechtelijke organisatie, de gezondheidszorg, de kinderbijslag, de ontwikkeling van de economie of de kwaliteit van het leven, elke dag zijn er politici die een uitbreiding van de Vlaamse bevoegdheden noodzakelijk achten. Dat zou de twee gemeenschappen in ons land ten goede komen. In een OESO-rapport werd trouwens duidelijk gesteld dat het van wezenlijk belang is dat Vlamingen en Franstaligen beschikken over eigen beleidsinstrumenten.
De meerderheid was echter niet bereid een Vlaams front te realiseren. Gisteren heeft de voorzitter van dit parlement echter een schorsing gevraagd om eventjes op een halfuur tijd een Vlaams voorstel te formuleren. Het betreft hier evenwel een papieren front. Men wil aan de Franstaligen het politieke signaal geven dat alles kan. De MR en de PS hebben namelijk een formeel politiek akkoord afgesloten waarmee ze de basis willen vormen van de volgende regering na de volgende federale verkiezingen. We staan dus voor een heruitgave van het politiek akkoord waarvan de huidige Vlaamse regering de afgeleide is.
Door artikel 195 van de grondwet niet voor herziening vatbaar te verklaren geeft men aan de volgende regering een blanco cheque om niets te doen. Allerlei basisrechten die verankerd zijn in de grondwet, zoals de vrijheid van onderwijs, kunnen zo in één legislatuur belangrijke wijzigingen ondergaan.
Ik wil me in het bijzonder richten tot de Vlaamse socialisten die zich nu verbreed hebben met Spirit. De Agalev-fractie stelt dat dit niet haar belangrijkste bekommernis is. Ik waardeer het dat ze een duidelijke en consequente lijn volgen. Het letterwoord VLD staat echter voor de woorden Vlaamse Lege Doos, ondanks het streven van sommige liberale collega's naar een relevante Vlaamse autonomie. In 1988, 1991 en 1999 was een globale Vlaamse strategie mogelijk. Nu wordt er een pure blauwe strategie gehanteerd die moet leiden tot een tweede regering Verhofstadt. Dat is de ware betekenis van deze resolutie.
Het is niet de bedoeling uitvoering te geven aan de resoluties van het Vlaams Parlement inzake sociale zekerheid, mobiliteit, werkgelegenheid, justitie of politie, ook al was er op het VLD-congres sprake van confederalisme. De heer Denys zegde dat de Driekoningennota de basis vormde van deze resolutie, maar daar merk ik niets van.
Ik wil de heer Vermeiren vragen waarom deze resolutie niet verwijst naar de Driekoningennota.
De Driekoningennota vormt de basis van deze resolutie. We doen dat echter op een discrete manier. De resultaten zullen later zichtbaar worden. Als minister-president kondigde de heer Van den Brande aan wat hij wilde gaan doen, maar hij werd op federaal niveau teruggefloten.
We zitten met een betrouwbaarheidsprobleem. De mensen weten zeer goed dat deze Vlaamse regering de minst betrouwbare is van de afgelopen decennia. Ik vind het een slechte zaak voor het Vlaams Parlement dat men de politieke keuze heeft gemaakt om niet gehinderd door een Vlaamse consensus naar de federale regering te stappen. Ik ben het niet eens met het voorstel van resolutie van de meerderheid omdat men tegen het algemeen Vlaams belang handelt en omdat betrouwbaarheid van geen enkele waarde is. (Applaus bij CD&V en het VB)
Ik wil het stemgedrag van de N-VA verklaren. We zijn van mening dat de verklaring van de heer Van den Brande over het voorstel van CD&V niet die van de hele CD&V was en dat de duiding van de heer Denys over het voorstel van de meerderheid niet gedragen werd door die meerderheid.
In de tekst van het voorstel van resolutie staat nagenoeg niets. Ik ben ontsteld over de opstelling van de Vlaamse meerderheid, die tot een nederlaag zal leiden. In het voorstel van resolutie van de meerderheid staat dat de komende federale regeringsonderhandelingen een ijkpunt zijn en er worden tevens krachtlijnen geformuleerd. De uitgangspunten zijn evenwel zo minimalistisch dat we het voorstel niet kunnen goedkeuren. We menen dat ten minste het huidige regeerakkoord moet worden overgenomen bij de komende regeringsonderhandelingen.
Het voorstel van CD&V bevat twee elementen, namelijk de optie voor een confederaal model en een oproep om een aantal grondwetsartikelen te herzien. Nu geen frontvorming mogelijk is, vallen wij echter terug op ons eigen standpunt. En wij willen verder gaan dan het confederale model en de herformulering van de opgesomde artikelen.
Verder gaan dan confederalisme, is dat separatisme?
We streven naar een onafhankelijke Vlaamse staat in een confederaal Europa. We willen niet langer belemmerd worden door de Belgische structuren. (Applaus bij VU&ID en het VB)
Ook het Vlaams Blok is voorstander van een Vlaamse onafhankelijke staat. De persberichten met de boodschap dat het de Vlaamse regering menens is op het communautaire vlak, kloppen niet met de sfeer van mislukking die er gisteren hing in de commissie. De meerderheidspartijen hebben toen de Vlaamse frontvorming over de vijf resoluties van het Vlaams Parlement naar aanleiding van de nieuwe federale regering gesaboteerd. Men heeft snel een voorstel van resolutie opgesteld, dat door zijn vrijblijvendheid de weg effent voor paars-groen II. De redenering is dat men op voorhand verloren is als men in zijn kaarten laat kijken met een gedetailleerd minimumprogramma.
Wat de Vlaamse strategie betreft dient men terug te keren naar de kern van de zaak, namelijk dat de Vlaamse meerderheid al 33 jaar gevangen zit in een pervers systeem van pariteit, waarin de Waalse minderheid beschikt over een enorm machts- en blokkeringsmechanisme. Dat wordt een verfijnde vorm van democratie genoemd.
Pleiten voor een onafhankelijke staat wordt als imbeciel bestempeld. Nochtans is de meerderheid van de Vlaamse publieke opinie er voorstander van om meer bevoegdheden naar Vlaanderen over te hevelen. De vraag is hoe zwaar die overtuiging op de regering weegt als het op daden aankomt.
Als er een Vlaams front wordt gevormd waarbij wordt afgesproken dat er geen federale regering komt vooraleer het federale model is hertekend, dan dwingen we respect af van Wallonië. De daad bij het woord voegen is essentieel. Ik weet niet of CD&V betrouwbaarder is dan de VLD. Daar gaat het evenwel niet over, maar wel over de VLD die als grote volkspartij de Vlaamse belangen wil verdedigen, maar zijn strategie niet wil bekendmaken, waardoor de Vlaamse frontvorming mislukt.
Ik heb deernis met de heer Denys. Ik vermoed dat hij oprecht gelooft wat hij zegt. Zijn verhaal komt echter ongeloofwaardig over als men ziet dat de VLD er op vier jaar tijd niet in geslaagd is om de Vlaamse eisen hard te maken. We kunnen de VLD op dat vlak niet vertrouwen. Het voorstel van resolutie zal straks echter meerderheid tegen oppositie worden goedgekeurd. (Applaus bij het VB)
De opgeklopte Vlaamsgezindheid van CD&V reikt niet ver. Een aantal jaren geleden keurden zij de resoluties over de staatshervorming wel goed, maar verklaarden de noodzakelijke grondwetsartikelen niet voor herziening vatbaar.
Ook dit voorstel van resolutie is vrijblijvend. CD&V vraagt aan de Vlaamse regering om een en ander af te dwingen bij de volgende regeringsonderhandelingen.
Wij zijn geen lid van de Vlaamse regering en in die hoedanigheid niet betrokken bij de onderhandelingen.
CD&V geeft zichzelf en de andere fracties enkel de opdracht om een aantal aspecten bij onderhandelingen te verdedigen.
Ons voorstel van resolutie is een resultaatsverbintenis. We bepalen de inhoud van het regeerakkoord niet op voorhand, maar leggen vier basisprincipes voor een nieuwe staatshervorming vast. De verkiezingsprogramma's zijn de onderhandelingsbasis.
De vier punten van het voorstel van resolutie van de meerderheid zijn gemakkelijk samen te vatten : Vlaanderen wil meer autonomie. Dat is echter al 20 jaar zo. Bij onderhandelingen heeft elke partij minimumeisen. Voor communautaire onderwerpen kan dat blijkbaar niet.
Voorbarige eisen hypothekeren de onderhandelingen. De regeringsonderhandelingen zullen het moment van de waarheid zijn.
De Driekoningennota van de minister-president is aangepast aan de eisen van de Franstaligen maar heeft het voordeel van de duidelijkheid.
We gaan uit van de vijf resoluties over de staatshervorming. De enige eisen die CD&V daaraan toevoegt betreffen politie en justitie. De inhoud van onze eisen is dus bekend. De Driekoningennota is een persoonlijke discussienota van de minister-president. Het voorstel van resolutie is een officieel document.
De geest van de Driekoningennota is terug te vinden in het voorstel van resolutie van de meerderheid. CD&V stelt voor een aantal artikelen voor wijziging vatbaar te verklaren. Wat zal die fractie doen als dat niet gebeurt?
Het voorstel van resolutie van de meerderheid gaat verder. Volgens de heer Sannen is het zelfs een resultaatsverbintenis.
De meerderheidspartijen willen ervoor zorgen dat in een nieuw regeerakkoord de krachtlijnen voor een verdere staatshervorming staan. CD&V gaat niet zo ver. (Applaus bij AGALEV)
De bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemming over de voorstellen van resolutie houden.