Verslag plenaire vergadering
Verslag
Algemene bespreking
Aan de orde is het voorstel van decreet van mevrouw Demeester-De Meyer en de heren Voorhamme, van den Abeelen, Malcorps en Lauwers voor enkele bouwvergunning waarvoor dwingende redenen van groot algemeen belang gelden.
De algemene bespreking is geopend.
Op het einde van deze vergadering zal ik voorstellen om het voorstel van resolutie van de heren Stassen, Voorhamme, van den Abeelen, Lauwers en Malcorps betreffende de toepassing van Richtlijn 79/409/EEG en 92/43/EG ter compensatie van grote infrastructuurwerken in de Westerschelde en de Zeeschelde, bij hoogdringendheid te behandelen. De inhoud van deze resolutie hangt wel samen met de inhoud van het voorstel van decreet.
De bespreking van het voorstel van resolutie wordt dus niet gekoppeld aan de algemene bespreking van het voorstel van decreet.
, verslaggever : Dit voorstel van decreet is zo belangrijk, dat de heer Stassen en ik hebben afgesproken toch verslag te doen van de werkzaamheden van de commissie. Bij een bezoek aan de bouwput van het Deurganckdok kreeg de commissie voor Financiën en Openbare Werken te horen dat de schorsing van de werken dagelijks 18 miljoen frank kost of jaarlijks zo'n 6 miljard frank, dit zonder rekening te houden met de sociaal-economische gevolgen.
De stillegging van de werken kwam er door drie arresten van de Raad van State : de schorsingen van het ontwerp van nieuw gewestplan, van de bouwvergunning die werd verleend op basis van dit gewestplan en van de beslissing van 13 juni 2000 van de minister van Ruimtelijke Ordening. De Vlaamse overheid werd op 18 januari 2001 door de Europese Commissie ook in gebreke gesteld wegens het gebrek aan voldoende natuurcompensaties voor de gevolgen van de aanleg van het Deurganck- en Verrebroekdok.
Enkele parlementsleden namen het initiatief om de schade voor de gemeenschap tot een minimum te beperken. Zij vroegen de minister of een samenwerking met administratie en juristen tot de mogelijkheden behoorde en kregen daarop een positief antwoord. Als uiteindelijke oplossing kwam de validering bij decreet uit de bus van de besluiten die noodzakelijk zijn voor de aanleg van het Deurganckdok.
Een van de krachtlijnen van het voorstel van decreet is dat een aantal werken van dwingend, groot, algemeen en strategisch belang worden verklaard. Het gaat om de aanleg van het dok, de aanleg en het baggeren van de toegangsgeul, het storten van de baggerspecie, het gedeeltelijk dempen van het Doeldok, de aanleg van de leefbaarheidsbuffer, de aanleg van de ontsluitingsinfrastructuur en de natuurcompensaties voor deze werken. De Vlaamse regering kan daardoor bij de verlening van stedenbouwkundige vergunningen afwijken van de geldende bestemmingsplannen, al moeten de normale procedure voor de aflevering van bouwvergunningen en de Europese regels op natuurcompensaties worden gevolgd.
Door het uitzonderlijke karakter moet het Vlaams Parlement de stedenbouwkundige vergunningen binnen de maand bekrachtigen. Van zodra de uitvoeringsplannen geldig zijn, houdt dit decreet op te bestaan. Ten slotte bevat dit voorstel van decreet ook een artikel ter activering van de Grondbank.
Professor Popelier stelde tijdens de hoorzitting dat een aantal fundamentele rechtsprincipes met voeten getreden worden in dit valideringsdecreet. Enkele commissieleden treedt haar bij. Zo schendt het individuele karakter van dit voorstel van decreet het gelijkheidsbeginsel en staat het de wetgevende macht toe op het terrein van de uitvoerende macht te komen. Voorts wijzigt dit voorstel de bevoegdheden van de Raad van State, terwijl zulks tot de federale bevoegdheden behoort. Ten derde wordt artikel zes van het Europese Verdrag over de Rechten van de Mens genegeerd. Er wordt immers tussengekomen in een hangende rechtszaak.
Toch zijn deze bezwaren niet onoverkomelijk, mits er voor een grondige motivering wordt gezorgd. Vervolgens gaat het ook om de mogelijke bekrachtiging van een toekomstig besluit en blijven de aan de procedure eigen garanties behouden. Op de vraag of de geformuleerde motivering volstaat, wou professor Popelier niet antwoorden. Mevrouw Demeester-De Meyer ontkende niet dat het lang niet zeker is dat het Arbitragehof of het Europees Hof voor de Rechten van de Mens het voorstel van decreet zal aanvaarden. Ook al doe niets vermoeden dat beide instanties het voorstel van decreet niet gaan aanvaarden.
De indieners beperken de afwijkingen bovendien tot een minimum. Het gaat alleen maar om de noodzakelijke vergunningen; de afwijkingen zijn beperkt in tijd; het Vlaams Parlement dient de vergunningen te bekrachtigen; en de juridische bescherming van de Raad van State wordt vervangen door de juridische bescherming van het Arbitragehof.
Zowel de Boerenbond als het Algemeen Boerensyndicaat hadden bedenkingen bij de omvang van de natuurcompensaties. Ze wezen er ook op dat er niet was gedacht aan planschade en dat de vergoeding bij onteigening heel miniem is. Het is volgens hen wel de zoveelste opoffering voor de landbouwsector. Ten slotte hadden ze ook twijfels bij de Grondbank. Enkele parlementsleden hebben die kritiek overgenomen en een artikel toegevoegd waardoor bij bestemmingswijziging en exploitatieverlies in een vergoeding wordt voorzien. Tijdens de stemming in plenaire vergadering zullen we ons nog over een aantal technische amendementen moeten buigen.
CD&V zal dit voorstel van decreet goedkeuren, zij het niet met enthousiasme. We hadden dit voorstel van decreet liever niet moeten indienen, maar de feiten zijn er nu eenmaal. De bouwput kost de gemeenschap dagelijks 18 miljoen frank. Indien we de regering hadden gevraagd de geldende regels te volgen, had ze een nieuw ruimtelijk uitvoeringsplan moeten opmaken en goedkeuren alvorens nieuwe bouwvergunningen aan te vragen. Op die manier hadden we één tot anderhalf jaar verloren.
We hebben doelbewust geen oppositie willen voeren omdat de sociale en economische gevolgen nog zwaarder zijn. De Vlaamse economie is exportgericht profiteert ten volle van de nabijheid van de scheepvaartlijnen. Bovendien zijn de kosten voor zeevervoer verwaarloosbaar. De containerkades raken stilaan overvol in Antwerpen en daarom rekenen de grote reders op het Deurganckdok. Als dat dok er niet komt, dreigen de reders hun lijnen te verleggen wat in de eerste plaats een ramp zou zijn voor onze KMO's.
- De heer Johan De Roo, eerste ondervoorzitter, treedt als voorzitter op.
Ik weet dat het veel makkelijker is op goedkope kritiek te leveren op dit voorstel van decreet, maar in tegenstelling tot het Vlaams Blok hebben we dat bewust niet gedaan. In plaats van kritiek te leveren, had die fractie eens verantwoordelijkheid kunnen nemen. De heer Penris weet immers maar al te goed welke gevolgen een verder uitstel zal hebben.
U zal niet slagen in uw poging om tweedracht te zaaien binnen onze fractie. Wij zijn niet medeverantwoordelijk voor de fouten die vroeger gemaakt zijn; CD&V wel. Daarom kan die partij niets anders dan het nooddecreet goed te keuren. U hebt trouwens ons voorstel om een onderzoekscommissie in te stellen, niet gesteund. U hebt het er moeilijk mee dat het VB de enige verdediger van de democratische rechtsregels is. (Applaus bij het VB)
Iedereen draagt verantwoordelijkheid, ook het VB aangezien het deel uitmaakt van het Antwerpse havenbestuur. De oorspronkelijke bouwvergunning is immers door dat bestuur aangevraagd en unaniem goedgekeurd.
Als bestuurder van het Antwerpse havenbedrijf heb ik de plicht om discreet te zijn. Ik wijs er wel op dat er bij de stemming over de bouwvergunningsaanvraag vier onthoudingen waren.
Als gekozen wordt voor de verdieping van de Westerschelde tot 14 meter en meer, zijn grotere natuurcompensaties nodig. U geeft niet aan hoe u dat probleem gaat oplossen, terwijl de heer Wymeersch tijdens de commissiebesprekingen wel gezegd heeft dat men het dok beter zou dichtgooien.
Ik heb gesproken over het dichtgooien van het Doeldok en niet van het Deurganckdok. U hebt waarschijnlijk niet goed kunnen opletten tijdens de bespreking van het voorstel van decreet in de commissie omdat de oneingheid binnen CD&V zo groot was.
In het verslag staat dat de heer Wymeersch stelt dat de overheid en het parlement zich moeten afvragen of het nodig is om het Deurganckdok te ontwikkelen zoals gepland.
We proberen om tot een evenwichtige oplossing te komen, rekening houdend met de verschillende belangen. Voor de geplande havenuitbreiding in de jaren 60 werden landbouwgronden onteigend en opgespoten. Door de economische crisis kon het plan echter niet uitgevoerd worden. Op het braakliggende terrein hebben zich in de loop van de jaren talloze vogelsoorten gevestigd waardoor het een natuurlijke habitat is geworden. Als dat gebied bestemd wordt voor industrie- en havenactiviteiten, zijn er natuurcompensaties vereist. Opnieuw wordt dezelfde sector aangesproken en gaan er landbouwgronden verloren.
Onze fractie meent dat de landbouwers een ruimere schadevergoeding moeten krijgen. Het voorstel van decreet zorgt daarvoor. De meerderheid heeft in de commissie een belangrijk amendement op artikel 10 aanvaard. Als de gronden in agrarisch gebied van bestemming veranderen door het voorstel van decreet, dienen het verlies aan waarde en het exploitatieverlies vergoed te worden. Dat is een belangrijk precedent.
Toch kunnen we niet naast de vaststelling dat door dit voorstel van decreet een groot aantal vruchtbare landbouwgronden verloren gaan. Op die manier wordt het moeilijk om het cijfer van 750.000 hectare, zoals opgenomen in het RSV, te halen. Dat is ook de reden waarom enkele CD&V-fractieleden zich onthouden hebben bij de stemming in de commissie. ((Applaus bij CD&V, de VLD, sp·a, AGALEV en VU&ID)
(verslaggever)
Het sociaal-economische en financiële belang van het Deurganckdok werden tijdens de hoorzitting duidelijk aangetoond door de vertegenwoordigers van de Antwerpse haven. Voorts werd ook duidelijk gemaakt dat een nieuw MER voor de bouw van het Deurganckdok noodzakelijk is.
Professor Van Hoorick heeft erop gewezen dat het mogelijk is om af te wijken van de habitat- en vogelrichtlijn om economische redenen. Dat kan echter alleen onder zeer strikte voorwaarden. Volgens de heer Van Hoorick zijn deze voorwaarden in het nooddecreet vervuld. Hij pleitte wel voor een snelle implementatie van de richtlijnen in de decreetgeving. Mevrouw Demeester-De Meyer meent dat de richtlijnen worden uitgevoerd via artikel 7 van het voorstel van decreet. De heer Malcorps pleit ervoor om de richtlijnen te implementeren in het decreet over het natuurbehoud. Mevrouw Merckx-Van Goey meent dat een ad-hocbenadering tot problemen zal leiden; de Europese Commissie zal deze regeling nooit aanvaarden. Daarom mogen de werken aan het Deurganckdok niet worden voortgezet.
De Europese richtlijnen vereisen kwantitatieve en kwalitatieve compensaties. Hierover waren er nogal wat meningsverschillen. De vertegenwoordigers van de gemeenten Beveren en Kruibeke, de representatieve landbouworganisaties en de actiegroep Doel 2020 onderstreepten dat zij zwaar getroffen worden door de compensaties. De milieu- en natuurbeweging hebben een heel andere visie op de compensatieregeling : ze vroegen garanties voor de volledige uitvoering van het compensatieplan en wezen op het belang van historische compensaties. Ook tijdens de algemene bespreking kwamen de natuurcompensaties aan bod : de heren Malcorps, Voorhamme en Stassen verdedigde de compensaties zoals ze ingeschreven werden in het decreet; de heer De Meyer meende daarentegen dat de compensaties niet in verhouding staan tot de oppervlakte natuur die verloren gaat.
Bij de bespreking van de natuurcompensaties werd vormde het overstromingsgebied Kruibeke-Bazel-Rupelmonde een apart hoofdstuk.
Er ontbreekt een juridische basis voor onteigeningen in het binnengebied van de polder Bazel-Kruibeke-Rupelmonde. Minister Stevaert en de heer Stassen hebben onderstreept dat de brieven voor de onteigening op basis van het ministerieel besluit van 6 december, uitsluitend betrekking hebben op de buitengebieden. Uit de plannen blijkt echter dat ook de binnengebieden onteigend moeten worden en dat er daartoe al de nodige brieven werden verstuurd.
Dit dossier staat bol van onzorgvuldigheden. Ik wil de bevoegde ministers hierover ondervragen. Ik betreur dan ook dat er geen enkele minister aanwezig is.
Het advies van de Raad van State werd niet ingeroepen omdat het rechtscollege zich bij aan adviesvraag op drie dagen enkele over de bevoegdheid kan uitspreken en niet over de grond van de zaak.
Het voorstel van decreet werd in de commissie met 23 stemmen tegen 6 bij 1 onthouding goedgekeurd.
Ik zal nu mijn persooneijke tussenkomst houden. Ik betreur dat de bevoegde ministers niet aanwezig zijn.
Ik zal een regeringslid laten oproepen.
Ik vraag me nog steeds af of het Vlaams Parlement trots kan zijn over dit voorstel van decreet. Een complex en politiek zeer beladen dossier wordt er tijdelijk mee opgelost. Het is positief dat het Vlaams Parlement zijn verantwoordelijkheid opneemt. Het gaat echter om een noodgreep in de wetgeving die het onmogelijk maakt om nieuwe bouwvergunningen bij de Raad van State aan te vechten. Dat werpt een schaduw over dit voorstel van decreet.
Elke politieke fractie draagt verantwoordelijkheid in dit dosier. De huidige politieke meerderheid moet een oplossing vinden voor het budgettaire probleem dat door dit dossier zijn ontstaan : er wordt geld betaald aan aannemers en en reders om niets te doen.
Ook de vorige meerderheid draagt verantwoordelijkheid voor het dossier, door de beslissingen die werden genomen voor juni 1999. CD&V neemt deze verantwoordelijkheid op. De raad van bestuur van het gemeentelijk havenbedrijf, dat de bouwheer is, heeft belangrijke beleidsbeslissingen genomen en draagt dus ook mee verantwoordelijkheid. Naast andere politieke fracties heeft ook het Vlaams Blok meebeslist over die investeringen. Twee volksvertegenwoordigers van de partij zetelen namelijk in de raad van bestuur van het havenbedrijf.
De heer Dewinter en ikzelf zijn lid van de raad van beheer van het havenbedrijf. Discretie weerhoudt ons ervan te spreken over het stemgedrag in de raad van bestuur. We kunnen alleen zeggen dat er vier onthoudingen waren toen het ging over de bouwvergunning voor het Deurganckdok.
Ik blijf erbij dat het Vlaams Blok ook politieke verantwoordelijkheid draagt. Ik kan verwijzen naar citaten, enerzijds van de fractieleider van het Vlaams Blok in de gemeenteraad van Beveren, die stelde dat de put van het Deurganckdok moest dichtgegooid worden, en anderzijds van de heer Penris, die stelde dat het Deurganckdok zo snel mogelijk moest gebouwd worden. Nu weigert het Vlaams Blok zijn verantwoordelijkheid verder op te nemen.
Voor parlementsleden van Agalev is het uiteraard pijnlijk in een dergelijk dossier te worden meegesleept. We weten al langer dat de parlementsleden van Agalev niet wakker liggen van het lot van de mensen. In dit nooddecreet wordt dan ook geen rekening gehouden met de belangen van de landbouwers. Voor Agalev primeren de vogels en de partijbelangen. De heer Stassen wil tweedracht zaaien binnen onze fractie, maar in feite wijken de standpunten van het lid van de Beverse gemeenteraad niet af van de standpunten die onze fractie verdedigt in het Vlaams Parlement.
In de tweede uitgave van De Vrije Waaslander zegt de heer Stassen dat Agalev het nooddecreet zal goedkeuren. Het zal immers toch vernietigd worden. Agalev rekent dus op Europa en op het Arbitragehof.
De heer Wymeersch citeert niet, hij geeft een eigen interpretatie van een tekst die hij niet bijheeft. Als het voorstel van decreet gestemd wordt, dan is het inderdaad mogelijk in beroep te gaan bij het Arbitragehof. Er zijn bezwaren mogelijk tegen de procedure voor de bouwvergunning. Niemand kan echter vooraf zeggen wat de uitspraak van het Arbitragehof zal zijn.
De indieners zeggen dat ze zeker zijn van hun stuk. Ze stellen dat het een sterk dossier is en dat het de toets van het Arbitragehof zal doorstaan. Nochtans geeft een van de mede-indieners toe dat het voorstel in strijd is met de grondwet en met het gelijkheidsbeginsel. Tijdens de bespreking stelde mevrouw Demeester-De Meyer dat het gelijkheidsbeginsel door een wijziging van de procedure nog sterker zou geschonden worden. Impliciet zegt ze dus dat het gelijkheidsbeginsel geschonden wordt.
De indieners wisten dat het gelijkheidsbeginsel door deze uitzondering in vraag kon gesteld worden. Daarom werden dwingende redenen van algemeen belang ingeroepen. Mijn stelling is dat het voorstel voldoende onderbouwd is om de afweging met het gelijkheidsbeginsel te kunnen maken. Precies daarom was de toelichting zo uitgebreid.
Ik wil nu eerst ingaan op twee belangrijke nevenaspecten. Vooreerst dreigt door de overname van de fusiegroep Hesse-Noordnatie door PSA een feitelijk monopolie te ontstaan. Daardoor zullen de prijzen voor de containerbehandeling stijgen. Vijftig tot zeventig procent van de containers vinden immers hun bestemming binnen een straal van vijftig kilometer. Deze klanten kunnen dus alleen maar voor de Antwerpse haven kiezen. Daarom roep ik het bestuur van het havenbedrijf en de Vlaamse en federale regering op deze evolutie in het oog te houden.
Ik wil de heer Stassen geruststellen. De NMBS heeft laten weten dat ze haar recht van voorkoop op de Noordnatie zal lichten. Daardoor kan de fusie misschien ongedaan gemaakt worden. Dan zullen er drie spelers zijn en kan de vrije markt opnieuw spelen.
Door het stilleggen van de werken aan het Deurganckdok is er een reeks meerkosten : de schadekosten voor de aannemerscombinatie, de kosten voor onderhouds- en veiligheidswerken en de opstartkosten. Over de verdeling van deze kosten is nog niet onderhandeld tussen het Vlaams gewest en het bestuur van het Antwerpse Havenbedrijf. Door dit initiatief wordt de periode van het stilleggen van de werken met een jaar ingekort. Daardoor worden de uitgaven van het havenbedrijf sterk verminderd. Het kan dan ook niet dat het havenbedrijf tegenover het Vlaams gewest nog juridische stappen zou zetten met de bedoeling de meerkosten te verhalen op het Vlaams gewest. Ik hoop dus op een goed akkoord tussen de Vlaamse regering en de Antwerpse partners.
De wettelijke regeling achter de natuurcompensaties impliceert dat de door de Europese natuurwetgeving beschermde gebieden pas mogen aangesneden worden voor een economisch project als het algemeen belang van dit project wordt aangetoond, als er geen evenwaardig alternatief voor bestaat en als de verloren gegane gebieden zowel kwantitatief als kwalitatief worden gecompenseerd. Deze compensaties moeten gelijkwaardig zijn en gelijktijdig gerealiseerd worden. Daarover zal de heer Malcorps het straks hebben.
De toepassing van deze richtlijn in het kader van de havenontwikkeling was geen fraaie zaak. Bij vroegere grote infrastructuurwerken, zoals de verdieping van de Schelde, de bouw van de Sigmadijken, waardoor slikken en schorren verloren zijn gegaan, en het Verrebroekdok, waardoor terrein is verloren gegaan voor door Europa beschermde vogelsoorten, werden nooit natuurcompensaties uitgevoerd. Deze historische achterstand heeft geleid tot een formele ingebrekestelling door de Europese Commissie. Met dit nieuwe dossier moeten we ons blazoen oppoetsen en daarom moeten we een geloofwaardig natuurcompensatieplan indienen bij de Europese Commissie.
Het slikken- en schorregebied en het weidevogelgebied dat door de aanleg van het Deurganckdok verdwijnt, moet gecompenseerd worden. Dit voorstel heeft immers niet enkel het oplossen van de problemen voor het Deurganckdok maar ook het wegwerken van de achterstand bij de toepassing van de Europese natuurbeschermingswetgeving tot doel. Dat gebeurt door de historische compensaties en de compensaties voor aanleg van het Verrebroekdok en het Deurganckdok, zoals aangeduid op de kaart bij het verslag van de commissie en verder uitgelegd in de resolutie die we vandaag bij hoogdringendheid wensen te bespreken en goed te keuren.
Het gaat over vier grote infrastructuurwerken waarvoor compensaties moeten gerealiseerd worden. De cijfers van de Boerenbond maken een mix van de historische compensaties en de compensaties voor de aanleg van Verrebroekdok en Deurganckdok. Een deel van de natuurcompensaties gaat ten koste van landbouwgrond. In eerste instantie is echter gezocht naar andere compensatiegebieden of landbouwgronden waarvan het Vlaams Gewest eigenaar is.
Dat volstond echter niet. Om te vermijden dat dorpen of bedrijven onteigend moeten worden, kan alleen landbouwgrond ingenomen worden. In het voorstel van decreet wordt echter voorzien in een specifieke en ruimere vergoeding voor landbouwers die nieuwe grond willen verwerven of willen stoppen, namelijk de grond- of landbank en de vergoeding voor waardeverlies van de grond door bestemmingswijziging of exploitatieverlies. Het is onbegrijpelijk dat de Boerenbond dat wil laten schorsen door het Arbitragehof.
Toen de vorige Vlaamse regering tot de bouw van het Deurganckdok besliste, zou 300 hectare landbouwgrond verloren gaan door de uitspreiding van de specie uit het dok. Nu blijft het opspuitterrein beperkt tot maximaal 50 hectare landbouwgrond.
Het gecontroleerd overstromingsgebied van Kruibeke-Bazel-Rupelmonde is noodzakelijk voor de bescherming tegen overstromingen. Het risico is momenteel onaanvaardbaar hoog. Door dit gebied om te zetten in natuurgebied zijn er belangrijke voordelen op gebied van natuur : slikken en schorren hebben een zuiverend effect en er komt 600 hectare open natuurgebied in een dichtbevolkte streek.
Dergelijk voorstel van decreet moet een eenmalige maatregel zijn. Grote infrastructuurwerken moeten beter voorbereid worden en door betere communicatie is een maatschappelijke consensus allicht wel mogelijk. (Applaus bij de VLD, sp·a en AGALEV)
Bij elke overheidsbeslissing moet het algemeen belang primeren. In dit geval is dat de toekomst van de haven van Antwerpen en de effecten op de Vlaamse economie en werkgelegenheid.
Men heeft fouten gemaakt. Dit parlementair initiatief tracht rekening te houden met alle verzuchtingen : zowel economie, ecologie als landbouw hebben rechten. Het is goed dat door het amendement van de heer Demeyer meer rekening gehouden wordt met de belangen van de landbouwers.
Na de procedure voor de Raad van State was het noodzakelijk om een juridische basis te bieden om de vereiste stedebouwkundige vergunningen rechtsgeldig te maken. Dit voorstel heeft een goede juridische basis want het gaat over een dwingend belang.
Het Deurganckdok is noodzakelijk voor het voortbestaan van de haven. Economie is de basis voor welzijn.Het oponthoud geeft de Vlaamse overheid zware financiële klappen. Voor het imago en de commerciële belangen van de haven mag de bouw van het dok niet te lang uitgesteld worden. Er bestaat immers de kans dat de grote rederijen Antwerpen zullen verlaten.
Het rechtstreeks economisch verlies kan alvast tellen. De schadeclaims van de ondernemers, de kosten voor de veiligheids- en onderhoudswerken, de prijs voor het langdurig gebruik van de terminals, het derven van de inkomsten, het rechtstreeks verlies aan toegevoegd waarde en het oplopen van de intercalaire interesten leveren een verlies op van 552 miljoen frank per maand of 6,6 miljard frank per jaar. Er gaat nu maandelijks 281 miljoen frank of jaarlijks 3,37 miljard frank naar schadevergoedingen. Dit geld kan heel wat beter worden besteed, een deel ervan kan bijvoorbeeld inderdaad naar de landbouw gaan.
Er bestaat dus niet enkel een juridische nood aan dit decreet, maar ook een budgettaire. Het Vlaams Parlement bestudeert de begroting jaarlijks onder een vergrootglas en het lijkt me dan ook evident dat het niet zomaar 6 miljard frank over de balk wil gooien. De besteding van onze schaarse middelen moet juist en evenwichtig gebeuren.
Al zijn we volgens de heer De Croo misschien wel technisch en saai, als voorzitter van de commissie voor Financiën ben ik trots op de praktische en technische oplossing die we over de partijgrenzen heen hebben uitgewerkt. Ik stond werkelijk versteld van de dossierkennis van de parlementsleden : iedereen heeft zijn eigen bijdrage geleverd op het vlak van ecologie, economie of landbouw. De politieke gedrevenheid was groot, waarvoor dank. De VLD zal dit voorstel van decreet met overtuiging goedkeuren.
Dit is geen debat over het Deurganckdok : dat debat werd jaren geleden al gevoerd. Over de nood aan het Deurganckdok bestaat een ruime maatschappelijke consensus en bijna niemand twijfelt nog aan het nut ervan. Ook het Vlaams Blok staat volledig achter de komst van het Deurganckdok, en wordt daarin gesteund door de afdelingen uit Antwerpen en Sint-Niklaas.
Dit is ook geen debat over de Europese vraag om natuurcompensaties of over het verlies van landbouwgronden. De burgemeester van Kruibeke en de landbouworganisaties zijn er zeer duidelijk over dat hier geen maatschappelijk draagvlak voor bestaat. Het Vlaams Blok heeft daar begrip voor : de landbouwers verliezen grond en met geld kunnen ze niet boeren. Wij zijn trouwens van mening dat deze organisaties voor het Arbitragehof hun gelijk zullen halen.
De heer Stassen merkte in de commissie terecht op dat het aantal gronden dat zal worden opgespoten, werd teruggebracht van 300 tot 49 hectare. Maar het Vlaams Blok gaat nog verder en stelt voor om ook deze 49 hectare, ook wel gekend als C59 en C60, te besparen. Wij stellen voor om de tweede helft van het Doeldok ook te dempen. Hiervoor bestaan geen technische of economische bezwaren. De ombouw van dit dok voor chemicaliëntankers tot een gewoon dok, is immers veel te duur.
Dit is wel een debat over de rechtsstaat. Op de vraag of dit decreet de rechtsstaat schaadt, antwoorden wij volmondig ja.
Is het Vlaams Blok bereid jaarlijks 6 miljard frank te blijven betalen? En hoe lost de partij de Europese vraag om natuurcompensaties op?
We moeten ons de vraag stellen of we met dit decreet in de illegaliteit belanden en het antwoord daarop is positief.
Waarom hebt u in commissie geen amendementen in die zin ingediend? Omdat u als havenbestuurder weet dat wat u voorstelt technisch niet haalbaar is, maar hier wilt u alleen maar de indruk wekken heel bezorgd te zijn over de landbouw.
Alsof ons amendement van dit voorstel van decreet, een legaal voorstel van decreet had kunnen maken. Want dat is de essentie : een illegaal voorstel van decreet kunnen wij niet goedkeuren.
Een aantal indieners wil met dit voorstel van decreet de administratieve fouten, waar zij indertijd politiek verantwoordelijk voor waren, in de doofpot stoppen. Toen ik samen met de heer Dewinter voorstelde om door middel van een parlementaire onderzoekscommissie na te gaan wie verantwoordelijk was voor de fouten, werd dat immers verworpen.
Is het niet belangrijker zo snel mogelijk voor een oplossing te zorgen?
U zou de zaken dus liever op hun beloop laten om ondertussen uit te zoeken wie waarvoor verantwoordelijk is. Is dat een reden om ons voorstel van decreet dat een uitgave van zes miljard frank wil vermijden, niet te steunen?
De onderzoekscommissie moest niet alleen schuldigen aanwijzen, maar ook nagaan hoe we dergelijke situaties in de toekomst kunnen vermijden door de wetgeving waar nodig aan te passen. We hadden voor het reces al een oplossing kunnen vinden.
Dat vragen wij ook. Maar met dit voorstel van decreet willen we een oplossing bieden op korte termijn. U past blijkbaar voor een kortetermijnoplossing.
Met de nodige politieke wil, hadden we de wetgeving al kunnen wijzigen. Maar Agalev wou dat niet en opteert voor een individuele regeling die nooit de toets van het Arbitragehof of de Raad van State zal doorstaan.
De Raad van State is een eerste keer genegeerd bij de indiening. Dit had een ontwerp van decreet moeten zijn, maar de Vlaamse regering heeft een advocatenbureau 6,5 miljoen frank betaald om een voorstel van decreet te schrijven.
U kan onmogelijk oordelen hoe dit voorstel van decreet tot stand is gekomen. Het is een zuiver parlementair initiatief. De regering heeft er niet op aangedrongen.
Als u zo goed weet wat de beste oplossing is, waarom dient u dan geen voorstel in?
Er is een overeenkomst tussen het Vlaams Gewest, vertegenwoordigd door minister Stevaert en een advocatenbureau. De Vlaamse regering geeft dat bureau de opdracht een voorstel van decreet, inclusief de memorie van toelichting te schrijven, ten behoeve van het Vlaams Parlement. De overeengekomen prijs bedraagt 6,5 miljoen frank. Men stelt het voor als een parlementair initiatief om geen advies te moeten vragen aan de Raad van State. Zowel de studiediensten als de juridische dienst van het Vlaams Parlement worden genegeerd. Mogen alle partijen voortaan hun facturen voor juridisch advies indienen bij de Vlaamse regering? (Applaus bij het VB)
Waarom doet u daar zo demagogisch over? Uiteindelijk zal 6,5 miljoen frank volstaan, om de werken herop te starten. Het Vlaams Parlement mag nu eenmaal geen beroep doen op externe juridische adviseurs.
Maar de Raad van State werd nog een tweede keer genegeerd. Ook mevrouw Merckx-Van Goey drong erop aan de Raad van State te laten oordelen over haar juridische opmerkingen. Maar als bij toeval kwam net op dat moment de CD&V-fractieleider binnen.
U hebt eerder voorgesteld om te vragen dat de Raad van State het advies binnen de drie dagen zou geven. Dat is een belediging omdat die daarvoor minstens één maand nodig heeft. U weet wat dat betekent voor de Antwerpse haven.
Men durft blijkbaar de toets door de Raad van State niet aan. Ik heb begrip voor de beslissing van de voorzitter om het advies niet te vragen. Hij kan immers het verwijt krijgen dat hij eigengereid optreedt aangezien de meerderheid in de commissie dat niet wil. Wat heeft men te verliezen met het vragen van het advies als men zeker is van zijn stuk? Het voorstel van decreet zal de toets van de grondwettelijkheid niet doorstaan, onder meer omdat het gelijkheidsbeginsel wordt geschonden op meerdere niveaus.
Als jurist weet u dat de wetgever van het gelijkheidsbeginsel mag afwijken als dat dat voldoende gemotiveerd wordt. Het Arbitragehof zal in onafhankelijkheid beoordelen of die afwijking verantwoord is. We hebben voldoende argumenten maar men kan niet uitsluiten dat het Arbitragehof daarover anders zal oordelen.
Het Arbitragehof beschikt over elementen die de grondwettelijkheidstoets niet doorstaan. De kans bestaat dat alles vernietigd wordt.
Momenteel start men met de aanvraag voor de opmaak van een ruimtelijk uitvoeringsplan. Als de bouwvergunning goedgekeurd wordt, kunnen de werken beginnen. Er bestaat een kleine kans dat het Arbitragehof die vergunning schorst en dat de werken stilgelegd worden. U hebt geen alternatieve oplossing. U wil dat de werken blijven stilliggen.
We menen, zoals trouwens ook een aantal journalisten, dat het Vlaams Parlement en de regering een geloofwaardig voorstel moeten goedkeuren dat de regelgeving over de ruimtelijke ordening drastisch vereenvoudigt. Daar kan echter geen meerderheid voor gevonden worden omdat Agalev dwarsligt.
De administratie heeft de opdracht gekregen om een procedure uit te werken om de regelgeving voor het afleveren van bouwvergunningen voor grootschalige infrastructuurwerken transparanter te maken. Ik zal dat in het voorjaar aan het parlement voorleggen.
We steunen dat, maar het had sneller gekund.
De juridische discussie wordt zeer transparant gevoerd. Elk parlementslid kan de voor- en nadelen afwegen. Even belangrijk is evenwel de maatschappelijke discussie. De heer Penris stelt dat het VB voorstander is van het Deurganckdok, maar dat het niet eens is met de compensaties voor de natuur en de landbouw.
De discussie gaat over de grondwettelijkheid.
Bij de voorbereidingen van het voorstel van decreet had men aanvankelijk te weinig oog voor de belangen van de landbouw. Door de amendementen die de vergoedingen regelen, is daaraan tegemoetgekomen. Er is nu eenmaal geen alternatief voor de compensaties. U hebt dat ook niet.
Europa zou aan België de mogelijkheid moeten geven om de compensaties buiten het gewest te zoeken.
U bent voorstander van de wetgeving, maar blijkbaar niet van de Europese.
Het voorstel van decreet moet nog de toets van het Arbitragehof doorstaan en voordien misschien nog van de Raad van State. De aanleg van kaaipleinen en de suprastructuur moet geregeld worden door een ruimtelijk uitvoeringsplan. De advocaten van Doel 2020 kunnen dat laatste aanvallen en aan de Raad van State vragen om de grondwettelijkheid van het noodddecreet te toetsen.
Het VB heeft vooral juridische argumenten tegen het nooddecreet. Bij de havenarbeiders is er veel ongerustheid als gevolg van het feit dat de wet-Major in het gedrang komt.
Welke initiatieven heeft het VB genomen naar aanleiding van de bespreking van de richtlijn voor havens? De SP-fractie heeft daarvoor namelijk alle mogelijke inspanningen gedaan.
Ik hoop dat u samen met ons op de barricaden zult staan. We zullen ervoor zorgen dat er niet geraakt wordt aan de wet-Major.
Ik heb bij de havenarbeiders heel wat begrip gevonden voor ons standpunt. Ik heb een gerust geweten. De Financieel-Economische Tijd noemt de verdedigers van dit voorstel van decreet niet voor niets de verkrachters van de rechtsstaat.
Wat zijn uw alternatieven voor natuurcompensaties? U hebt gezegd dat de habitat- en vogelrichtlijnen niet hoeven te worden toegepast en dat er buiten het Vlaamse Gewest compensaties moeten worden gezocht. Ik neem aan dat u een grapje maakte.
Dient dit decreet de democratie of niet? Een parlement moet rekening houden met een juridisch kader maar heeft ook de taak decreten op te stellen om het juridisch kader aan te passen aan het algemeen belang. De investeringen in het Deurganckdok gebeuren in het algemeen belang. In de Hamburg-Le Havre-range is Antwerpen de snelst groeiende containerhaven. De haven groeit veel sneller dan verwacht. Daarom bereiken de terminals op de rechteroever van de Schelde langzamerhand een verzadigingspunt. Er is dan ook dringend nood aan een uitbreiding van de infrastructuur. Als dat niet gebeurt zullen de klanten naar andere havens uitwijken. Antwerpen dreigt daardoor zijn karakter van hoofdhaven te verliezen op het vlak van de containertrafiek. Aangezien alle trafieken met elkaar samenhangen zal dit verregaande gevolgen hebben. De Antwerpse haven is van groot belang voor de hele Vlaamse economie. De concurrentiepositie van de Vlaamse export is in grote mate afhenkelijk van deze haven. Het lot van tienduizenden werknemers is verbonden aan dat van de haven van Antwerpen. Zij mogen niet het slachtoffer worden van een administratief kluwen.
De containertrafieken zullen de West-Europese havens blijven aandoen. Als de reders in Antwerpen niet meer aan hun trekken komen, zullen ze uitwijken naar andere havens; de totale trafiek zal echter dezelfde blijven. De Vlaamse wegen zullen niet ontlast worden als het slecht gaat met de Antwerpse haven. Gezien de uitstekende modal split in Antwerpen zal het verkeer zelfs nog toenemen. We zullen dus enkel nadelen - ook ecologische - ondervinden als de containertrafiek afneemt en geen enkel voordeel.
Dit dossier biedt stof voor blunderboeken voor verschillende jaren. Hoe moeten we dit uitleggen aan de Vlaamse bevolking? Het is dringend tijd om op te treden. Het wordt bovendien tijd dat de reders duidelijkheid krijgen over het Deurganckdok.
De democratische fracties hebben zich de vraag gesteld hoe we het kunnen verantwoorden aan de bevolking dat er elke dag 18 miljoen frank verloren gaat; dat we bewust het risico nemen om in een onomkeerbare spiraal terecht te komen; dat we de toekomst van de Antwerpse haven en van tienduizenden werknemers op het spel zetten. Ik meen dat we dit niet kunnen laten gebeuren.
Ik ben het eens met uw analyse. De vraag is echter wie verantwoordelijkheid draagt in dit dossier. De administratie en de kabinetten die fouten hebben gemaakt bij de gewestplanaanpassing en de aanvraag van de bouwvergunningen dragen een zware verantwoordelijkheid.
De enige oplossing bestaat erin om de algemene wetgeving terzake te herzien. Dat zal meteen zorgen voor rechtszekerheid voor alle werken die nog voor de deur staan.
Ik noteer dat het Vlaams Blok liever nagaat wie waarvoor de schuld draagt dan dat het op korte termijn een oplossing zou zoeken voor dit probleem. Op de tweede opmerking van de heer Penris kom ik straks nog terug.
Formeel heeft de Raad van State de werken aan het Deurganckdok opgeschort wegens procedurefouten. Wij weten echter dat de onduidelijkheid over de natuurcompensaties de donkerste schaduw is boven het project. Op dat vlak doen sommige organisaties en partijen aan desinformatie. De voorgestelde compensaties zijn echter het gevolg van een wetgeving van een hogere orde, namelijk de Europese richtlijnen die ook door Vlaanderen werd goedgekeurd. We moeten die richtlijnen toepassen, ook al zijn ze zeer strikt. Dat is respect voor de rechtstaat. We kunnen niet eigenmachtig opnieuw aan regelgeving doen. De heer Penris is duidelijk niet in staat om binnen het kader van de rechtstaat een antwoord te vinden op de vraag van de heer Stassen waar er alternatieve compensaties mogelijk zijn.
De heer Voorhamme heeft gezegd dat zijn fractie inzake de wet-Major verdienstelijke initiatieven heeft genomen om te vermijden dat Europa te ver zou gaan en om ervoor te zorgen dat de gewaardeerde Vlaamse regelgeving kon worden behouden. Nu stelt Europa ons voor problemen inzake natuurcompensaties. Waarom kunnen die problemen niet op Europees niveau opgelost worden? Is het dan zo gek te compenseren buiten het eigen gewest, zoals het ook mogelijk is binnen de afspraken van Kyoto? Op die manier kan een oplossing uit de bus komen die de Vlaamse landbouwgronden respecteert.
De sp.a, die deel uitmaakt van de Europese fractie van de sociaal-democraten, is voorstander van een goed systeem van richtlijnen op het vlak van natuurbehoud. Ik stel vast dat het Vlaams Blok de vrijwaring van voldoende natuur in Vlaanderen niet belangrijk vindt. De heer Penris wil dat ondergeschikt maken aan de landbouw. Daarmee zijn we het niet eens.
Kan de heer Voorhamme eens eenvoudig uitleggen wat er volgens de Europese richtlijnen moet gecompenseerd worden en hoe? Verder denk ik dat deze regering al de mogelijkheid heeft gehad bepaalde Europese richtlijnen in een decreet om te zetten maar dat ze dat niet gedaan heeft ten gevolge van interne tegenstellingen in de meerderheid.
Het antwoord op de eerste vraag van de heer De Meyer staat uitgelegd in het voorstel van decreet. Als hij de historische compensaties erbij wil, moet hij ook het voorstel van resolutie lezen.
Ik begrijp dat de heer Voorhamme niet zomaar kan antwoorden op mijn vraag. Toch gaat het hier om een zaak waarover niet bij hoogdringendheid kan gestemd worden. Dat zou een daad van onbehoorlijk bestuur zijn. Hierover moeten we uitgebreid discussiëren.
Mijn tijd loopt door en daarom wil ik geen tekst voorlezen die op de banken ligt.
Er bestaat een parlementair initiatief over de inpassing van de Europese regelgeving in het natuurdecreet. Er is een overeenkomst tussen de meerderheidspartijen dat een parlementair initiatief zal leiden tot een decreet. Het is logisch dat daarover discussie mogelijk is. De heer De Meyer moet dat begrijpen : hij behoort zelf tot een organisatie die altijd meer tijd vraagt om tot een besluit te komen.
De heer van den Abeelen heeft erop gewezen dat onze tussenkomst heeft bijgedragen tot een verbetering van het voorliggende voorstel van decreet.
De schaduw van de natuurcompensaties weegt op de verdere uitbouw van de haven en vooral op de bouw van het Deurganckdok. Daarom willen we een halt toeroepen aan de mogelijke vloed van procedures. De meest gegronde procedures die nu lopen, zijn gebaseerd op de toepassing van de Europese richtlijnen inzake natuurcompensaties. Zelfs de landbouwers gebruiken deze richtlijn om bezwaar te kunnen aantekenen.
Naast het voorstel van decreet hebben we een voorstel van resolutie ingediend voor het historisch gedeelte van de compensaties, dat niets te maken heeft met de bouw van het Deurganckdok. Ook op dat vlak willen we immers op korte termijn duidelijkheid bieden. De indieners willen niet alleen de bouw van het dok op gang brengen, ze willen ook de grond voor toekomstige bezwaren wegnemen.
In vele gevallen komen de natuurcompensaties in conflict met landbouwbelangen. Dat is een algemeen Vlaams probleem. Daarom hebben we in het voorstel van decreet maatregelen opgenomen om de getroffen landbouwers behoorlijk te vergoeden voor de natuurcompensaties. Bovendien werden de opspuitingen in het huidige plan beperkt tot wat strikt noodzakelijk is voor de aanleg van de ontsluitingsinfrastructuur. Daardoor wordt veel landbouwgrond gevrijwaard. Als de Boerenbond gelijk haalt, dan zullen de landbouwers daarvan de financiële gvolgen dragen. Het Deurganckdok komt er ooit wel eens, maar het is de vraag of er voor de getroffen landbouwers dan nog een even gunstige regeling uit de bus zal komen. De parlementsleden die inspanningen hebben gedaan om het voorstel van decreet te amenderen, worden nu in de rug geschoten door hun eigen organisatie.
Misschien vertegenwoordigt de heer Voorhamme nog het ABVV, maar ik ben een christen-democraat en ik vertegenwoordig alle mensen. Ik heb niet het gevoel dat ik in de rug geschoten word. Het is begrijpelijk dat men de amendementen waardeert, maar het is even begrijpelijk dat men de hele procedure verder kritisch blijft volgen.
De houding van de Boerenbond baart zorgen voor de toekomst. Natuurcompensaties zullen nog vaak noodzakelijk zijn. De Boerenbond beweert een gesprekspartner te zijn, maar daaraan kan men beginnen te twijfelen als men ziet hoe de organisatie bij een werk van een groot maatschappelijk belang nog steeds bezwaren maakt, ondanks de omvang van de compensaties.
De Boerenbond en de landbouwers in het algemeen moeten dus volgens u hun verzet staken of ze zullen voortaan steeds uit de boot vallen. In het Vlaamse regeerakkoord is 750.000 hectare landbouwgrond het streefdoel. Nu spreekt u over bijkomende compensaties. Waarom zegt u dan niet meteen dat de landbouw gedoemd is om te verdwijnen?
In dit voorstel komt er een wettelijke basis voor de grondbank. Het Vlaams Blok heeft nog geen nuttig initiatief genomen ten behoeve van de landbouwers.
Initiatief nemen was nochtans noodzakelijk. Het Vlaams Blok wil een algemene decretale regeling voor bouwprocedures en weigert daarom dit voorstel van decreet goed te keuren. Alle indieners van dit voorstel van decreet zijn het er over eens dat de bouwprocedures efficiënter moeten gemaakt worden maar dat kan niet op enkele weken tijd. Het voorstel van het Vlaams Blok om de bouwprocedures, met inbegrip van de inspraakregeling, op één maand tijd af te handelen zou reële inspraak onmogelijk maken. Dat zou pas de democratie en de rechtsstaat geweld aandoen.
Een algemene regeling biedt trouwens geen oplossing voor dit probleem omdat ze niet retroactief kan zijn. Een algemene regeling heeft ook gevolgen voor de wetgeving over de Raad van State, een federale bevoegdheid. Daarom hebben wij geopteerd voor een beperkte, eenmalige regeling waarbij de normale procedures zoveel mogelijk gerespecteerd worden. De uiteindelijke beslissing van de Vlaamse regering moet daarenboven bekrachtigd worden door het Vlaams Parlement, de democratische vertegenwoordiging van het Vlaamse volk.
Het is de laatste maal dat we een dergelijk voorstel goedkeuren. We verwachten nu een degelijk ruimtelijk uitvoeringsplan voor dit gebied. Er moet een nieuwe regeling komen voor dergelijke procedures. De hiërarchie van de wetgeving, met inbegrip van de Europese richtlijnen, moet gerespecteerd worden. Goed overleg met belanghebbenden en natuurverenigingen is noodzakelijk.
Het democratisch gehalte van dit initiatief staat in schril contrast tot de rechts- en informatievervuiling van de tegenstanders. Zij verbinden dit dossier ten onrechte met Doel. Zij zijn langs de ene kant voorstander van het Deurganckdok maar spannen toch een procedure aan voor de rechtbank van Dendermonde om de bouwput te dichten. Ze haspelen historische compensaties en compensaties voor het Deurganckdok door elkaar.
Het Vlaams Blok is niet consequent. Enerzijds is het waterdrager van het havenpatronaat en zetelt het in de raad van bestuur van de Antwerpse haven.
Ik ben waterdrager van de havengemeenschap van Antwerpen : werkgevers en werknemers.
Een lid van de raad van bestuur van de haven van Antwerpen moet loyaal zijn ten opzichte van de beslissing van dat bedrijf om de bouwvergunning te steunen of ontslag nemen. De handelswetgeving schrijft dat voor.
Verantwoord ondernemen betekent ook niet deelnemen aan een wetgevend initiatief op de rand van de illegaliteit.
In een pamflet verdedigt het Vlaams Blok de aanleg van het Deurganckdok en hier stemt de fractie tegen het voorstel. In het Vlaams Blok is, wat dit betreft, de heer Wymeersch de baas. In het Vlaams Blok heerst de antipolitiek.
Alles wijst op uw grote schrik voor het Vlaams Blok. Wij zijn de enige verdediger van de juridische weg en de parlementaire democratie. Ik treed hier op namens en met toestemming van alle geledingen van mijn partij.
- De heer De batselier, voorzitter, treedt opnieuw als voorzitter op.
Dit is geen gemakkelijk dossier en de verleiding om voor de belangen van bepaalde groepen op te komen was zeer groot. Ik ben dan ook trots op de eenparige houding van onze fractie. Ik dank de heer Voorhamme voor de toelichting die hij heeft gegeven voor onze partij. In dit dossier moeten financiële, maatschappelijke en economische belangen worden afgewogen tegen de mogelijke aantasting van de rechtsstaat en de belangen van de landbouwers en de inwoners van Doel.
Er wordt hier gesproken van de verkrachting van onze rechtsstaat. Als jurist had ik inderdaad ook liever gezien dat alles anders was gegaan, maar ik ben het er niet mee eens dat het nalaten van het vragen van een voorafgaande advies aan de Raad van State de rechtsstaat fundamenteel aantast. Ook het Vlaams Parlement en het Arbitragehof maken deel uit van de rechtsstaat en deze instellingen kunnen hun rol onverkort blijven spelen. Een vergelijking met het Duinendecreet leert ons dat het Arbitragehof ooit al heeft geoordeeld dat het Vlaams Parlement bevoegd was om bepaalde inidividuele belangen ondergeschikt te maken aan het algemeen belang.
Het Vlaams Blok verdedigt met veel verve de Belgische instellingen en dan is het volgens mij oppassen geblazen. Voor VU&ID zijn de Belgische principes minder onaantastbaar.
Het verlies van gronden is voor landbouwers inderdaad zeer ingrijpend en schadevergoedingen bieden daar slechts een gedeeltelijk antwoord op. Ik heb er alle begrip voor dat belangengroeperingen alle rechtsmiddelen aangrijpen om hun belangen te verdedigen. Het Arbitragehof zal echter oordelen of het Vlaams Parlement al dan niet moet worden teruggefloten.
De natuurcompensaties zijn ons zeer dierbaar en we zijn zeer blij met de doorbraak in het gebied Kruibeke-Basel-Rupelmonde. Ik sluit me niet aan bij de mogelijkheid om compensaties te gaan zoeken in andere regio's. De vergelijking met Kyoto loopt mank, elke regio moet hier zijn eigen verantwoordelijkheid opnemen.
Dit dossier staat niet rechtststreeks in verband met Doel, waar ook een ruime eensgezindheid bestaat over de plaats van het Deurganckdok. De strijd van de Doelenaars doet soms denken aan de strijd tussen David en Goliath. Ik breng graag hulde aan de Doelenaars en aan Jan Creve, die zich in de commissie bereid heeft verklaard om onder bepaalde voorwaarden constructief mee te werken. Hij wees erop dat bezoekers ter plaatse steeds verbijsterd zijn over de grondverspilling. Hij benadrukte dat een dialoog in abstracto moet worden vermeden: het gaat hier wel degelijk om mensen van vlees en bloed. Ik ben er ondertussen van overtuigd dat dit voorstel van decreet de situatie in Doel alleen maar ten goede zal komen.
In de Scheldenieuwsbrief van augustus 2001 konden we lezen dat Doel nog even mag verder bestaan. Onze fractie gaat verder en sluit zich aan bij Anton Van Wilderode : wij zullen gaan, maar het dorp zal blijven. Wij zijn voorstander van de realisatie van het Deurganckdok met zo weinig mogelijk schade, van de natuurcompensaties en de schadevergoeding voor landbouwers en van de blijvende redding van Doel. Wij zullen dit voorstel van decreet dus met frisse tegenzin goedkeuren. (Applaus)
Ik ben het steeds eens geweest met de overgrote meerderheid die het Deurganckdok onder bepaalde voorwaarden wou bouwen. Tegelijk moeten zowel schade als schadeclaims vermeden worden. Maar hoe kan men daarvoor zorgen en tegelijkertijd respect opbrengen voor de rechtstaat en de regels van behoorlijk bestuur?
Ik heb tijdens de hoorzitting veel kritische stemmen gehoord. Zo stelde professor Popelier dat de opzet van dit voorstel van decreet tot wantrouwen leidt. Bovendien is dit voorstel van decreet eigenlijk het resultaat van een overheidsopdracht. Ik vermoed ook dat nogal wat belanghebbenden dit voorstel van decreet als precedent zullen gebruiken.
Het feit dat dit plan tegen de wil van de gemeentebesturen in wordt doorgedrukt, zal zich ook wreken. Waarom wil men in Kruibeke, Bazel en Ruppelmonde een gecontroleerd overstromingsgebied? Is die beslissing juridisch onderbouwd? Bovendien moet de landbouw tot viermaal toe grond inleveren. Het lijkt op een voorlopige overwinning voor de groenen, maar helpt de bevolking zeker niet te beschermen. Daarnaast worden nog vochtige weiden gecreëerd op vruchtbare poldergrond.
Het hoofdstuk Mens uit het MER Deurganckdok wordt afgesloten met de stelling dat alle maatregelen om Doel te beschermen maar tijdelijk zijn. Hoe moet ik die zin interpreteren gezien de beslissing die de Vlaamse regering nam in mei van vorig jaar.
Ik heb steeds geprobeerd een consequente houding aan te nemen in dit dossier. Iedereen kent mijn standpunt : de landbouw wordt zwaar getroffen. Ik ben dan ook blij dat mijn amendement is goedgekeurd dat voorziet in een compensatie bij planschade of exploitatieverlies. Maar dat is geen reden om euforisch te doen.
Wanneer zullen de uitvoeringsbesluiten er zijn? Is minister Stevaert zeker dat hij juridisch gezien kan onteigenen in Kruibeke, Bazel en Ruppelmonde?
Minister Stevaert wijst erop dat het eerste gewestplan, goedgekeurd op 1 juni 1999 enkel is geschorst voor het grondgebied van de gemeente Beveren.
Maar in dat gewestplan had men het over een overstromingsgebied en dijken en niet over een gecontroleerd en gereduceerd overstromingsgebied met slikken en schorren. Dat zou wel tot problemen kunnen leiden.
Volgens minister Stevaert kan onteigend worden op basis van het eerste gewestplan.
Dat zal de toekomst uitwijzen.
Wanneer zal de landbank opgestart worden? Wat met grondgebonden VLIF-steun na de onteigeningen? Vergunningen worden bovendien toegekend op basis van het aantal bewerkte hectares. Wat na de onteigeningen? Ten slotte is het evenmin duidelijk wat er zal gebeuren met grondgebonden premies.
Ik zal me tijdens de stemming over dit voorstel van decreet onthouden.
Eigenlijk corrigeren we vandaag enkele fouten die in het verleden zijn gemaakt door de Vlaamse overheid, maar ook door het havenbestuur.
Tijdens de hoorzitting vroeg havenschepen Delwaide om alle juridische procedures stop te zetten, maar stelde daar niets tegenover. Omdat Doel 2020 nu al optreedt tegen het toekomstige Saeftinghedok, heeft men ermee ingestemd alternatieven te onderzoeken. Maar op geen enkel moment laat het havenbestuur uitschijnen dat er ook voor hen grenzen zijn aan de expansie.
In het Natuurrapport Vlaanderen wijst men terecht op een gebrek aan groen en natuur in Vlaanderen. Ook dat is een collectief belang, naast dat van de landbouw en de haven. Zonder de Europese vogelrichtlijnen waren veel natuurgebieden al langer vogelvrij verklaard. Een Europese ingebrekestelling zou dus tot bijkomende boetes kunnen leiden. En daarvoor willen wij niet verantwoordelijk zijn.
Ons standpunt is duidelijk : we vragen dat artikel 6 van de habitatrichtlijn met de compensaties toegepast wordt. Het is belangrijk dat de Europese natuurwetgeving omgezet wordt in het decreet inzake het natuurbehoud. Daaraan wordt momenteel de laatste hand gelegd. Er moet tevens bijzondere aandacht besteed worden aan de afstemming van het nieuwe decreet inzake het natuurbehoud op het decreet betreffende de ruimtelijke ordening.
Bij de opmaak van het decreet inzake het natuurbehoud en in het nooddecreet wordt voldoende aandacht besteed aan de belangen van de landbouwers. Die laatsten zijn dan ook ongeloofwaardig als ze meer druk blijven uitoefenen. De KBR-zone is noodzakelijk als natuurcompensatiegebied. We mogen evenwel niet uit het oog verliezen dat ook de andere lidstaten, onder meer Nederland, hun verantwoordelijkheid moeten opnemen. (Applaus bij CD&V, de VLD, sp·a, AGALEV en VU&ID)
De algemene bespreking is gesloten.
Artikelsgewijze bespreking
De voorzitter : Aan de orde is de artikelsgewijze bespreking van het voorstel van decreet voor enkele bouwvergunningen waarvoor dwingende redenen van groot algemeen belang gelden.
- De stemmingen over de amendementen op de artikelen 2, 9 en 10 en over de artikelen 2, 9 en 10 worden aangehouden.
- De overige artikelen worden zonder opmerkingen aangenomen.
Het gaat om technische amendementen.
De artikelsgewijze bespreking is gesloten. We zullen straks de hoofdelijke stemming over het voorstel van decreet houden.