Verslag plenaire vergadering
Verslag
Aan de orde is het voorstel van decreet van mevrouw De Martelaer en de heren Swennen, Helsen en Roegiers en mevrouw van Kessel houdende wijziging van het decreet van 27 juni 1990 houdende oprichting, van een Vlaams Fonds voor de Sociale Integratie van Personen met een Handicap, met het oog op het toekennen van het persoonsgebonden budget, en met het oog op het invoeren van de behoeftegestuurde betoelaging van de voorzieningen, waarvan het opschrift door de commissie werd gewijzigd als volgt : voorstel van decreet houdende wijziging van het decreet van 27 juni 1990 houdende oprichting van een Vlaams Fonds voor de Sociale Integratie van Personen met een Handicap, met het oog op het toekennen van het persoonsgebonden budget, en met het oog op het invoeren van de behoeftegestuurde betoelaging van de voorzieningen en van een zorg-op-maat voor personen met een handicap.
De bespreking is geopend.
Mevrouw Van Den Heuvel, verslaggever, verwijst naar het schriftelijk verslag.
Met het voorliggende voorstel van decreet schrijven we geschiedenis in de zorg voor personen met een handicap in Vlaanderen.
Enkele maanden geleden werd ik getroffen door het verhaal van een moeder over haar dochter. Toen het kind geboren werd, viel een droom in scherven. De traumatische geboorte had hersenletsels nagelaten en de toekomst bleek plots één groot vraagteken. Intussen is het meisje tien jaar oud en heeft het een zware handicap. Het waren tien jaar van vechten tegen vooroordelen en frustraties. Ouders worden niet ernstig genomen, ze worden geïnformeerd. Experten weten wat goed is voor het kind en wat niet.
Recent kregen deze mensen een persoonlijk assistentiebudget toegewezen. Dit was een scharniermoment in hun omgaan met de handicap van het kind. Ze kozen ervoor haar in haar normale omgeving te laten leven, waarbij ze zoveel mogelijk grenzen probeert te verleggen. Vele ouders dromen ervan hun kind de kans te geven zo gewoon mogelijk te functioneren. Met dit voorstel van decreet komt deze droom voor velen dichterbij.
In de praktijk komt het erop neer dat personen met een handicap voor een persoonsgebonden budget kunnen kiezen en niet voor zorg in natura, een opname in een voorziening. Men moet wel nog steeds inschrijfbaar zijn bij het Vlaams Fonds voor de Integratie van Personen met een Handicap (VFSIPH) en er volgt nog steeds een onderzoek van een multidisciplinair team. Op basis daarvan zal er echter een zorgplan opgemaakt worden dat van persoon tot persoon verschillend zal zijn. Binnen dat zorgplan wordt het mogelijk een persoonlijk assistent en eigen individuele hulpmiddelen te kiezen en zorg in voorzieningen in te kopen.
Dit voorstel van decreet werd in mei 2000 in het Vlaams Parlement ingediend. Tijdens de bespreking werden niet alleen personen met een handicap en hun verenigingen, maar ook de voorzieningen van het VFSIPH geconsulteerd. Dat leidde tot de aanvulling van het voorstel van decreet met de mogelijkheid tot behoeftegestuurde betoelaging van de voorzieningen. Daardoor zullen de voorzieningen een flexibele en meer vraaggerichte zorg kunnen aanbieden.
De invoering van het persoonsgebonden budget (PGB) maakt een vereenvoudiging van de regelgeving noodzakelijk. Uit de recente begrotingsbesprekingen blijkt dat in 2002 de basis voor een nieuwe regeling zal gelegd worden.
Bij persoonsgebonden financiering moeten de persoonlijke netwerken van de gehandicapte uitgebereid en geactiveerd worden, niet enkel de familie is daarbij belangrijk.
Dit voorstel van decreet is niet alleen het resultaat van de inspanningen van de commissieleden, maar ook van de strijd van personen met een handicap. De keuze voor een persoonsgebonden budget is een bewuste en vrije keuze van de betrokkene en zijn of haar omgeving. Zij kunnen eventueel een beroep doen op de budgethoudersvereniging.
De goedkeuring van dit voorstel van decreet is een grote stap. Degelijke uitvoeringsbesluiten en opvolging moeten het werk afmaken. (Applaus)
Het is goed dat dit voorstel ondersteund wordt door alle leden van dit parlement. Door invoering van het PGB wordt een gedifferentieerd gehandicaptenbeleid mogelijk. Het stelt betrokkenen in staat om eigen keuzes te maken en zelf te zorgen voor zorg op maat. Het persoonlijk assistentiebudget (PAB) was een eerste stap. Het PAB kende een aantal beperkingen omdat er niet voldoende persoonlijke assistenten waren. Bij het PGB kan men ook zorg inkopen in een voorziening.
Het PGB biedt verschillende keuzes : een persoonlijk assistent; zorg inkopen in een instelling; een budget voor materiële bijstand; bijstand voor integratie in het arbeidsproces.
CD&V dringt reeds lang aan op een deregulering voor voorzieningen. Zorg op maat is noodzakelijk, maar niet enkel via het persoonsgebonden budget, ook voorzieningen zelf moeten een aangepast antwoord kunnen bieden op verschillende vragen van mensen met een handicap.
De minister kondigde de oprichting aan van een task force om de wachtlijsten en de overregulering weg te werken. De commissie zal daar nauwlettend op toezien. Aanvankelijk werd gedacht dat de wachtlijsten kleiner zouden worden door de invoering van het PAB. Dat was echter niet het geval. Sommige mensen met een handicap zijn immers bang dat ze daardoor niet meer in een voorziening terecht kunnen. Het verhogen van het aantal beschikbare plaatsen daar zal dus ook de keuzevrijheid vergroten.
Uit de hoorzittingen bleek dat voor een goede werking van het PGB aan een aantal voorwaarden moet voldaan worden : goede informatie, een goede indicatiestelling, beperking van de administratieve rompslomp en de invoering van een beroepsmogelijkheid.
Het voorstel werkt de algemene lijnen uit; de verdere uitvoering is belangrijk maar ook moeilijk. Het Vlaams Parlement zal daar nauwlettend op toezien.
In de gezondheidssector en dus ook in de gehandicaptensector wordt de werking bemoeilijkt door de gesplitste bevoegdheden. Zo moet men voor materiële bijstand eerst bij het RIZIV aankloppen en pas nadien bij het VFSIPH. Op federaal vlak is er ook een vorm van PGB, namelijk de integratietegemoetkoming voor gehandicapten. De invoering van de homogene bevoegdheden is noodzakelijk.
Onze fractie zal dit voorstel goedkeuren (Applaus)
- De heer Norbert De Batselier, voorzitter, treedt als voorzitter op.
Ik ben de parlementsleden dankbaar dat zij de vernieuwing van de zorg voor personen met een handicap mogelijk hebben gemaakt. De emancipatie van deze personen is ook mijn droom. Ik verbind me er daarom toe de uitvoeringsbesluiten zo snel mogelijk uit te vaardigen, zodat we het persoonsgebonden budget als instrument kunnen gebruiken vanaf 2002. Er zal ook 800 miljoen frank worden ingezet om de wachtlijsten weg te werken.
Ik ben het mevrouw van Kessel eens dat we onze inspanningen in het begin moeten opsplitsen tussen rechtstreekse investeringen in de uitbreiding van de residentiële zorg en het vrijmaken van geld voor het persoonsgebonden budget. Dit budget moet op termijn echter de belangrijkste pijler worden.
Ook de task force die moet werken aan een versoepeling van de regelgeving, heeft zijn werkzaamheden aangevat. We moeten erover waken dat de versoepeling van het dagprijssysteem niet neerkomt op een rigide stelsel van bonnen en facturen. We zijn voorstander van een vertrouwensrelatie met voldoende controle op kwaliteit.
De complexiteit van de bevoegdheidsverdeling houdt me ondertussen wel bezig. Door het gebrek aan homogene bevoegdheidspakketten kan ik geen continu beleid voeren.
Dit voorstel van decreet is een positieve stap vooruit voor mensen met een handicap. Ik ben het met mevrouw De Martelaer eens dat we nauwlettend moeten toezien op de uitvoeringsbesluiten.
Mevrouw van Kessel had het ook over de arbeidsintegratie van personen met een handicap. Sommige onder hen vinden wel een plaatsje in de sociale economie of bij openbare besturen, maar het gaat nog steeds om een beperkte groep. Wat is de toekomstvisie van de minister daarop? Heeft zij een actieplan om hier iets aan te doen?
De algemene bespreking is gesloten.
Artikelsgewijze bespreking
Aan de orde is de artikelsgewijze bespreking van het voorstel van decreet van mevrouw De Martelaer en de heren Swennen, Helsen en Roegiers en mevrouw van Kessel houdende wijziging van het decreet van 27 juni 1990 houdende oprichting van een Vlaams Fonds voor de Sociale Integratie van Personen met een Handicap, met het oog op het toekennen van het persoonsgebonden budget, en met het oog op het invoeren van de behoeftegestuurde betoelaging van de voorzieningen en van een zorg-op-maat voor personen met een handicap.
- De artikelen worden zonder opmerkingen aangenomen.
De artikelsgewijze bespreking is gesloten.
We zullen straks om 16 uur de hoofdelijke stemming over het voorstel van decreet houden.