Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Laeremans heeft het woord.
Het moet van de covidperiode geleden zijn dat er in Zaventem zoveel leerlingen niet naar school zijn gegaan, na de zware incidenten met dodelijk afloop vorige vrijdag. Eergisteren waren er op ZAVO zo’n 600 van de 1400 leerlingen afwezig. Gisteren waren dat er 328 en vandaag nog steeds 280. De schrik zit er wel degelijk in. Eerst was er het gevecht zelf, waarvoor zelfs een samoeraizwaard was meegebracht. Daarna de dodelijke aanrijding in het station en tijdens het weekend nog zware bedreigingen op sociale media. Je zou als leerling en als ouder voor minder ongerust zijn. Zelfs sommige leerkrachten zijn maandag thuisgebleven, want ze kennen die jongeren en weten tot wat ze in staat zijn.
Uiteraard is de hele kwestie nu in handen van de politie en het gerecht. We vinden het toch wel vreemd dat u hier totaal buiten beeld bent gebleven. Want volgens heel wat mediaberichten is de ruzie wel degelijk op school ontstaan en hebben sommige leerlingen dan de hulp ingeroepen van hun kameraden uit Brussel om die kwestie fysiek te beslechten. Dat is niet zo verwonderlijk als je weet dat het percentage Brusselse scholieren in Zaventem meer dan een derde bedraagt.
De Vlaamse Rand niet alleen als overloopgebied, maar nu zelfs ook als multiculturele knokarena voor Brussel. Met dit voorval is het voor heel Vlaanderen toch wel duidelijk dat wie hier in de rand met een groot probleem zitten dat de volgende jaren alleen nog maar zal groeien. Mijn vraag is dan ook of u met de schooldirecties uit de rand gaat samenzitten. Ten eerste om te tonen dat u achter hen staat en ten tweede om deze veiligheidskwestie grondig te bespreken en een globaal plan van aanpak op te stellen. Want gisteren was het Zaventem, morgen misschien Vilvoorde en overmorgen Ternat of Londerzeel. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Minister Weyts heeft het woord.
Mijnheer Laeremans, ik volg u in die zin dat we, als reactie op deze gebeurtenissen, van hieruit, maar ook met z’n allen, maar één duidelijk signaal kunnen geven in de richting van de leerkrachten en directies die geweld en bedreigingen van leerlingen en personeel met alle geweld buiten de schoolmuren proberen te houden, en dat is dat wij hen volmondig steunen en achter hen staan. En dat we hen – ik refereer dan naar vroegere debatten die we hier herhaaldelijk hebben gevoerd – niet willen overladen met allerhande taken. Ik denk dat we het erover eens zijn dat lesgeven nog steeds de kerntaak van leerkrachten, scholen en directies is, en ervoor zorgen dat kinderen en jongeren dankzij het verwerven van kennis en vaardigheden, de maatschappelijke ladder kunnen opklimmen. En dat we in deze discussie ook geen andere klanken laten horen of een andere boodschap, zoals dat de scholen dit of dat moeten gaan doen.
We hebben ervoor gezorgd dat er onmiddellijk contact is geweest, in eerste instantie om ervoor te zorgen dat de rust op de school weerkeert. Naar mijn informatie doet het schoolbestuur er alles aan om de veiligheid te garanderen, indien nodig door het inroepen van politonele ondersteuning. In tweede instantie om leerlingen op te vangen. We bieden via het CLB ook de nodige ondersteuning. In dezen hebben we dat nog verruimd met experten van het Rode Kruis en slachtofferhulp. Die zijn ook aanwezig en kunnen, vandaag en komende dagen, zorgen voor al wie naar school komt, en voorzien in extra ondersteuning en extra psychologische steun. Als het specifiek gaat over de structurele aanpak in de Vlaamse Rand: afgelopen jaar zijn we gestart met een specifiek beleid naar secundair onderwijs in de Vlaamse Rand, specifieke maatregelen zal ik in de repliek toelichten.
De heer Laeremans heeft het woord.
Minister, dank u wel voor uw antwoord. Uiteraard zitten we op dezelfde lijn als het gaat over geweld en bedreigingen uit de scholen te houden en dat we hen niet moeten overladen met extra taken. Het is ook goed dat de politie, de school zelf, maar ook het CLB en Rode Kruis-Vlaanderen betrokken zijn in deze kwestie.
U hebt gezegd dat er contact geweest is met de school, maar ik vind dat naar buiten toe toch te mager. Naar buiten toe is er niet voldoende gezegd dat we achter hen staan. U was daar beter eens fysiek naartoe gegaan om dat toch duidelijk te maken.
En ik heb er al meer dan een keer op gewezen dat we niet streng genoeg zijn bij de inschrijving van leerlingen uit Brussel. We hebben ook nog niet eens een bindende taaltoets afgenomen, waardoor de leerlingen het leerproces in de klas ernstig kunnen vertragen als ze geen Nederlands begrijpen, laat staan dat men er als directie gaat uitvlooien wat die leerling in het verleden op zijn palmares heeft wat schadelijk zou kunnen zijn voor zijn nieuwe school, want ze moeten toch allemaal een nieuwe kans krijgen, niet waar?
Wilt u daar ook een initiatief voor nemen? Zo nee, waarom niet? (Applaus bij het Vlaams Belang)
Mevrouw Goeman heeft het woord.
Het is natuurlijk verschrikkelijk wat er gebeurd is. Ik moet zeggen dat ik me zorgen maak, want tijdens schoolbezoeken hoor ik steeds vaker dat de agressie in ons onderwijs toeneemt. Iemand die ik heel erg respecteer uit het jeugdwerk, zei me ooit dat een samenleving de jongeren krijgt die ze zelf maakt. Dat is me heel erg bijgebleven omdat ik denk dat dat waar is: de agressie in onze samenleving neemt gewoon toe, in het verkeer, op het openbaar vervoer, tegen de politie.
Mijnheer Laeremans, ik vind het terecht dat dat aangeklaagd wordt, maar de vraag is vooral: wat gaat u daaraan doen? Wat zijn jullie oplossingen? Meer nog, ik zou graag hebben dat uw partij wat dat betreft ook eens in de spiegel kijkt, want het Vlaams Belang is natuurlijk een partij die op sociale media aan de lopende band polariseert, mensen tegen elkaar opzet, jongeren letterlijk oproept om fysiek te trainen voor een strijd der volkeren, wat mij betreft de agressie gewoon oppookt. (Opmerkingen bij het Vlaams Belang)
Stop daarmee. ‘What you reap is what you sow’. (Applaus)
De heer Coel heeft het woord.
We waren allemaal geschrokken door de gebeurtenis. Dat heeft toch een serieuze indruk nagelaten voor alle betrokkenen, voor de families van de slachtoffers, maar ook voor de leerlingen, klasgenoten in de scholen, op de campus.
Ik ben het volledig eens met de minister dat het de kerntaak van het onderwijs is om les te geven. Daarvoor moeten kinderen natuurlijk in een veilige omgeving naar school kunnen gaan. Als er vandaag 280 kinderen thuisblijven omdat ze zich niet veilig voelen op school, dan kan er aan hen ook geen les gegeven worden. Daar is een zeer belangrijke taak, in eerste instantie voor de ordediensten, maar ook als maatschappij om met die problematiek om te gaan. Het is duidelijk dat het toch een geografisch probleem is in de Vlaamse Rand, dat die problematiek zich daar meer stelt. Ik ben dan ook zeer benieuwd naar de concrete maatregelen die u nog in de Vlaamse Rand voorzien hebt.
Mevrouw Meuleman heeft het woord.
Collega’s, het was inderdaad een vreselijk incident. Onze deelneming vanuit mijn fractie voor de ouders, maar ook voor de leerlingen van de school, de directie. Het was trouwens heel sterk hoe de ouders onmiddellijk opgeroepen hebben om geweld niet met geweld te laten vergelden en er zeker niet voor te zorgen dat het tot een escalatie leidt. Dat was al een goed signaal.
Maar we mogen het absoluut niet minimaliseren. Ik ben het met u eens dat er ook in andere gemeenten in de Rand toch wel onrust – heel duidelijke onrust – is op dit moment. Minister, ik vind ook dat het aan u is om hier initiatief te nemen en scholen voor een stuk te gaan ondersteunen. Kan het niet nuttig zijn om scholen uit de Rand en Brusselse scholen met elkaar in contact te brengen, die te gaan versterken, te kijken hoe er dialoog kan zijn om toch een verdere escalatie van geweld te gaan vermijden?
Mevrouw Vandromme heeft het woord.
Collega's, ook vanuit onze fractie wil ik graag veel sterkte wensen aan iedereen die geraakt is door het gebeuren. Laat ons ook stilstaan bij hoe we hiermee als samenleving omgaan. We moeten er als samenleving alles aan doen, niet alleen in tijden van een pandemie maar ook in deze tijden, dat leerlingen te allen tijde naar school kunnen gaan, ook wie zich niet veilig voelt. Het is goed dat de politie ingezet is, dat slachtofferhulp goed aanwezig was en de CLB’s zijn ingezet. Zij zijn gewend om met crisisteams te werken.
Heel concreet had ik volgende vraag, minister. De CLB’s krijgen extra middelen, maar is er een mogelijkheid om de scholen te ondersteunen in preventief werken en werk te maken van een positief schoolklimaat?
Minister Weyts heeft het woord.
Ik denk dat we het erover eens zijn dat scholen niet alle maatschappelijke problemen moeten oplossen. Scholen moeten kunnen lesgeven, en moeten dat in alle veiligheid kunnen doen. Ze moeten daarin, op elke moment, worden ondersteund door de ordediensten. Er moet onmiddellijk politionele ondersteuning worden voorzien omdat het gaat om een maatschappelijke kerntaak. Wanneer die vraag wordt gesteld, mag er geen enkele twijfel zijn en moet er onmiddellijk worden gereageerd vanuit de politie.
Wat betreft maatregelen vanuit het onderwijs, zal ik zorgen voor versterking van de CLB’s. Ik denk aan een vrij grondige versterking, waarbij we hen veel ruimte laten voor de aanwending van de middelen. Het gaat in eerste instantie om het mentaal welzijn en het ondersteunen van scholen in de strijd tegen de schooluitval. Vanzelfsprekend is elke lokaliteit, elke school en elke regio anders, dus er is wel wat ruimte om daarin te differentiëren. Specifiek voor de Vlaamse Rand doen we dat met een zeer gericht onderwijsbeleid dat we nu voor het eerst op poten hebben gezet, in samenspraak met de scholen, en in eerste instantie voor het secundair onderwijs. We hebben ze samengebracht en getracht concrete antwoorden te formuleren op de noden. Er is een zekere frustratie dat decretaal verankerd is dat scholen in Brussel een betere ondersteuning en omkadering krijgen, terwijl onze scholen in de Vlaamse Rand eigenlijk met een gelijkaardige problematiek geconfronteerd worden. We zijn rond de tafel gaan zitten en ik heb vzw De Rand de opdracht gegeven om een concreet ondersteuningsprogramma uit te werken in samenspraak met de betrokken scholen. Het programma moet focussen op een taalbeleid en ouderbetrokkenheid en -verantwoordelijkheid – want over dat laatste gaat het in deze specifieke casus. Het programma moet er ook voor zorgen dat er meer Nederlands aanwezig is buiten de schooluren. We hebben afgesproken dat we elkaar dra opnieuw zien, waarbij alle problematieken opnieuw op tafel komen en we vanuit het onderwijsbeleid het maximaal mogelijke doen om ervoor te zorgen dat ook die specifieke problematieken van de Vlaamse Rand erkenning en ondersteuning vinden, en ook een antwoord krijgen.
In wezen gaat de hier besproken casus over maatschappelijke problemen, over geweld dat absoluut niet te wijten is aan het schoolbeleid of de verantwoordelijkheid is van directie of leerkrachten. Laten we ervoor zorgen dat die verantwoordelijkheid niet wordt toegewezen aan de school, aan de directie of aan de leerkrachten.
De heer Laeremans heeft het woord.
Dank u wel voor uw antwoord, minister. Ik hoor u zeggen dat u een versterking van de CLB’s wenst, maar ik heb u niets horen zeggen over een verplichte taaltest van kinderen die later instromen, de zij-instromers zoals je ze zou kunnen noemen. Leerlingen die bijvoorbeeld in het vijfde middelbaar geen woord Nederlands kennen. Dat is voor mij uitgesloten, dat zou een absolute eis moeten zijn.
Wat Vooruit betreft, we zijn het erover eens dat agressie toeneemt. Hoe dat komt, is dan weer een andere zaak. Maar dat wij op sociale media de mensen tegen elkaar opzetten, dat hoef ik niet te pikken. Wij tonen op onze sociale media, met filmpjes bijvoorbeeld, wat er gebeurt. Wij willen dat mensen die dergelijke feiten plegen, zwaar gestraft worden en desnoods het land worden uitgezet. Dat is onze oplossing, maar u wilt dat misschien niet. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Minister, het is natuurlijk niet uw bevoegdheid om bendegeweld in te dijken of de immigratie te stoppen, maar de multiculturele verrijking in onze samenleving, die wordt dag na dag geweldiger. Onze scholen ontsnappen daar niet aan, of dat nu Gent, Leopoldsburg of Zaventem is. Wij verwachten dat u dat zeer ernstig opneemt en daar een antwoord op formuleert, want veiligheid is een basisvoorwaarde om les te kunnen geven. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De actuele vraag is afgehandeld.