Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over de recente ontwikkelingen in het Ventilus-dossier
Actuele vraag over het nieuwe Ventilus-rapport
Verslag
Mevrouw Ryheul heeft het woord.
Goedemiddag voorzitter, minister, collega’s, begin september sprak de Vlaamse Regering met de betrokken burgemeesters af om te onderzoeken of een ondergrondse Ventiluslijn mogelijk was. Om die objectieve beoordeling mogelijk te maken werd de Duitse professor Dirk Westermann aangesteld. Hij is gespecialiseerd in ondergrondse hoogspanningslijnen op gelijkstroom en heeft ervaring met ondergrondse verbindingen in Duitsland. Ondertussen werd zijn rapport afgeleverd aan de Vlaamse Regering. Minister Somers heeft maandagavond al geconcludeerd dat het rapport maar één optie open liet, en dat was een bovengronds Ventilustraject. Dat was natuurlijk een heel selectieve en snelle lezing van het rapport.
Wat blijkt nu? Professor Westermann was helemaal niet zo positief over dat bovengronds verhaal. Hij stelt duidelijk dat de ondergrondse hoogspanningsnetwerken op gelijkstroom nu net de toekomst zijn. Minister, het verwondert niet, maar de spanning in West-Vlaanderen is om te snijden. Het nieuws sloeg in als bom: niet alleen bij de burgerbeweging, maar ook bij de bevolking, in de kinderopvang, bij de ondernemingen. Iedereen wacht met hoogspanning de beslissing van de Vlaamse Regering af in dit felbevochten Ventilusdossier. Men vraagt zich af of u zult kiezen voor de maatschappelijk onverantwoorde bovengrondse hoogspanningslijn of voor de gezonde oplossing die uiteindelijk iedereen ten goede zal komen, de ondergrondse Ventiluslijn op gelijkstroom.
Minister, hoe hebt u het rapport onthaald? Wat zal de beslissing van de Vlaamse Regering zijn? (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer Vaneeckhout heeft het woord.
Minister, ik sta hier vandaag als jonge politicus, als groene politicus en als West-Vlaming. Ik ben er altijd van uitgegaan dat mensen in de politiek stappen om verantwoordelijkheid op te nemen, om de rug te rechten en mensen in de ogen te durven kijken, en zelfs om moeilijke beslissingen te durven nemen als die nodig zijn. Ik heb hier vandaag maar één grote boodschap: de speeltijd is voorbij.
In 2019 werd het Ventilusproject opgestart, nog voor de vorige verkiezingen. Toen werden er experten aangeduid om dat project voor te bereiden. In 2020 werden opnieuw experten aangeduid om het Ventilusproject uit te werken en voor te bereiden. In 2021 werd er, op basis van politieke tegenstanders die niet akkoord waren met de experten, een nieuwe expert, de intendant, aangeduid om het traject opnieuw scherp te zetten en het project voor te bereiden. In 2022 werd het verslag van de intendant afgeleverd. Het bleef eerst een aantal maanden in de schuif liggen omdat het politiek te gevoelig was. Net voor de zomer werd – verrassing, verrassing – beslist om experten aan te duiden om het Ventilusproject verder uit te werken en nader te bekijken. Voor de vierde keer op een rij komen die experten tot de conclusie: als wij willen zorgen – en ik hoop dat daarover geen twijfel bestaat – dat de hernieuwbare energie die op zee wordt geproduceerd, eindelijk aan land kan komen; als wij willen zorgen dat – ‘jobs, jobs, jobs’ – de bedrijven in West-Vlaanderen niet uit het net vallen; als wij willen zorgen dat we de elektrische wagen in de toekomst kunnen opladen, dan moet er, collega’s, een grotendeels bovengronds Ventilusproject komen. Al de anderen die hier tot op vandaag iets anders blijven beweren, hebben alleen maar de lafheid om de mensen niet te durven zeggen wat de realiteit is.
Minister, de speeltijd is voorbij. Er is maar één antwoord: ruime compensaties voor mensen die bezorgd zijn, en nu een beslissing nemen over een bovengrondse lijn. Hoe zult u met de Vlaamse Regering en met uw coalitiepartners zorgen dat er eerstdaags een beslissing wordt genomen met het oog op zekerheid voor mensen, bedrijven en een energietoekomst voor heel Vlaanderen? (Applaus bij Groen en Vooruit)
De heer Tobback heeft het woord.
Minister, ik kan alleen maar de woorden van mijn zelfverklaarde jonge collega van daarnet onderschrijven. Hij heeft natuurlijk gelijk. Maar ik wil de vraag wat breder trekken. Collega’s, het potentieel aan hernieuwbare energie in Vlaanderen is vandaag maar voor een fractie ingevuld. Zowel inzake zonnepanelen als inzake windenergie is er een gigantisch potentieel aan energie dat we zouden kunnen opwekken en dat we vandaag niet opwekken. We betalen dat vandaag gigantisch duur. Dat is een potentieel aan lokaal geproduceerde, duurzame energie, dat kan voldoen aan de vraag van miljoenen Vlaamse gezinnen en massa’s bedrijven, en dat aan prijzen die fors lager liggen dan het geld dat we vandaag elke dag opnieuw naar Qatar en naar Rusland dragen.
Ironisch genoeg is het vandaag in veel gevallen ons elektriciteitsnet dat ons belet om dat potentieel in te vullen. Het is ons distributienet dat ons belet om te veel zonnepanelen te leggen. Het is het ontbreken van duurzame solide hoogspanningsverbindingen dat ons vandaag misschien dreigt te beletten om hoogtechnologische, gigantische, betaalbare windmolens op zee te laten installeren door hoogtechnologische Vlaamse topbedrijven, alleen maar omdat deze Vlaamse Regering, of minstens één partij daarin, niet in staat is om na vier studies, een bemiddelaar en een buitenlandse professor, een klare beslissing te nemen over één enkele hoogspanningsleiding langs een autosnelweg en door een dunbevolkt gebied in Vlaanderen. Deze Vlaamse Regering dus – of alleen maar cd&v, ik weet het niet –, maar het nettoresultaat is voor de bevolking net hetzelfde: duur betaald voor het ontbreken van die lokaal geproduceerde, toegankelijke, duurzame energie.
Minister, mijn vraag is dus heel simpel: kunt u met deze regering nog die voor de hand liggende, evidente, logische beslissing nemen, die trouwens, collega’s, ook nodig is om te kunnen discussiëren over de faire compensaties waar de mensen die getroffen zouden zijn, recht op hebben? Is die regering nog in staat om die evidente beslissing te nemen, of bent u voor eeuwig en voor altijd gebonden aan een partij zoals cd&v, die net zoals in de vorige discussie niet in staat is om op langere termijn nog iets fundamenteels voor Vlaanderen en voor vooruitgang te betekenen. (Applaus bij Vooruit en Groen)
Minister Demir heeft het woord.
Dank u wel, collega’s. Zoals u weet hebben wij op 2 september overlegd met heel veel burgemeesters. Daar zijn we overeengekomen – neen, het was niet in Aarschot, het was in West-Vlaanderen, collega Schiltz – met alle burgemeesters en werden alle plandoelstellingen van Ventilus onderschreven. Dat zijn er een zestal. Dat is dus wel belangrijk.
Ten tweede was er ook het aspect rond gezondheid. Ook daarmee zijn we onmiddellijk aan de slag gegaan. We hebben stralingsnormen, niet alleen voor West-Vlaanderen, maar voor heel Vlaanderen, met ook een monitoringsysteem. Zodoende kunnen we het, als het piekt, weer lager zetten. Die stappen zijn dus gezet, samen met de gezondheidsexperten. Professor doctor Adang heeft ons daarin begeleid. Ik denk dat het belangrijk is om de ongerustheid die er misschien is, en ook de dingen die worden verteld en die niet altijd juist zijn, goed te monitoren. Dat gezondheidsaspect is dus het tweede punt.
In de derde plaats is toen ook afgesproken om een intendant aan te stellen. Guy Vloebergh heeft dat prachtig gedaan, hij heeft dat traject goed afgehandeld. We hebben ook professor Van Hertem gehad, de energiespecialist die ook goed naar de technologiekeuze heeft gekeken, of dat bovengronds of ondergronds moet. Het rapport van de intendant was duidelijk, maar toch is er op dat overleg door de burgemeesters gevraagd om toch nog een extra check te doen voor die technologiekeuze. Omdat het zo’n belangrijk dossier is, en omdat ik het belangrijk vind dat het evidencebased is. Dat vind ik belangrijk doorheen heel het Vlaamse beleidsdomein. Er worden allerlei dingen gezegd en ik weet dat het bijzonder moeilijk is voor de politiek om evidencebased te werken, niet alleen in dit dossier maar ook in andere dossiers. Maar soms moet je wetenschappers hun werk laten doen en soms moet je ook als politici luisteren naar die wetenschappers. Vandaar dat we hebben gezegd: ‘Oké, beste burgemeesters, we zullen nog iemand extra inschakelen. Zeg maar wie dat moet zijn.’ Ze hebben gezegd dat professor Westermann twee dingen moest doen: ten eerste het formuleren van een review op het advies van de intendant, en ten tweede het formuleren van een review op de vragen van de burgemeesters.
Dat is dus gebeurd. Ik denk dat ik ook heel transparant ben geweest. Vanaf het ogenblik dat ik het heb ontvangen hebben we dat online gezet. We hebben het ook onmiddellijk naar de viceminister-presidenten gestuurd. Als ik me niet vergis zal professor Westermann het vanavond ook toelichten aan de burgemeesters.
De conclusies die we kunnen trekken uit het rapport zijn eigenlijk vrij duidelijk. Ik denk dat mevrouw Ryheul een ander rapport heeft gelezen dan wat ik heb gelezen. Ten eerste zegt professor Westermann dat het eindrapport van de intendant technisch juist is. Ten tweede zegt hij ook dat gelijkstroom geen optie is voor de toepassing die vereist is voor Ventilus, namelijk het ‘inlussen’ van Stevin. Er wordt altijd gesproken over de energie van zee naar land, maar er zijn nog andere doelstellingen. Daarbij hoort onder andere het inlussen van Stevin, maar ook het robuuster maken van het netwerk.
Collega Sintobin, u hebt het over jobs, over de groentebedrijven. Wel, de sector van de groentebedrijven in West-Vlaanderen zegt wel dat zij elektriciteit nodig hebben, dat zij netversterking nodig hebben.
Ventilus omvat al die zaken en professor Westermann zegt dat gelijkstroom geen oplossing is voor de toepassing van al die vereisten.
Ten derde zegt het rapport ook dat een gelijkstroomnetwerk nooit een bovengrondse Ventilus op wisselstroom zal kunnen vervangen.
Wat gaat er nu gebeuren met het rapport? Ik denk dat het duidelijk is. Dat is goed. We hebben een dubbelcheck gedaan. We hebben misschien wat langer de tijd genomen, collega Vaneeckhout, om daarover na te denken. Maar bon, het is nu duidelijk. Als het ondergronds kon, dan zou niemand zich verzetten, denk ik. Niemand zou het dan bovengronds gewild hebben. Maar er is nu duidelijkheid. Het is helder wat het rapport zegt. Morgen zit het dossier in de ministerraad om het daar te bespreken. Ik heb ook een pakket van flankerende maatregelen voorbereid. Dat zijn maatregelen die wij vragen voor woningen, voor landbouwbedrijven, maar ook voor lokale besturen. Ook dat zal onderdeel uitmaken van de besprekingen binnen de ministerraad. Ik denk dan ook dat we het verderzetten van de procedure in het kader van het ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) – daar zal nog wel een zekere tijd voor nodig zijn – moeten gaan beslissen.
Tot zover een stand van zaken, collega’s.
Mevrouw Ryheul heeft het woord.
Minister, als West-Vlaamse volg ik het Ventilusdossier toch al een hele tijd nauwgezet op. En ik zei u al eerder dat de manier waarop u het dossier behandelt, toch wel heel hallucinant is. U beloofde overleg, maar dat bleek een lege doos te zijn. U eiste plots ook antwoorden van Elia op vragen die eigenlijk in het begin al een antwoord gekregen hadden moeten hebben. U beweerde ook dat u alle pistes zou openhouden, om dan vervolgens ook te zeggen dat een bovengrondtraject al van in het begin vast lag. Dat is toch hallucinant, minister?
Naar verluidt liet u ook de professor weten, na drie korte digitale overlegmomenten, ook met de burgergroepen, dat hij wegens te grote belangenvermenging het tweede deel van zijn opdracht – het alternatievenonderzoek – niet kon doen, dat hij dat niet kon uitvoeren, omdat 50Hertz, die dochterafdeling van Elia, de helft van zijn werk en van zijn inkomsten bepaalt. Hij zou u hier ook van op de hoogte hebben gesteld, en ook een onafhankelijk onderzoekskantoor hebben voorgesteld.
Minister, kloppen deze feiten? En zo ja, wat hebt u gedaan om dit tegen te houden, om in te grijpen, om die onafhankelijkheid van het onderzoek ook te garanderen? (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer Vaneeckhout heeft het woord.
Minister, ik doe misschien eerst een oproep om de intussen grijsgedraaide plaat die we na iedere ronde onderzoek vanuit een aantal fracties opnieuw horen, die naar boven komen, stilaan te negeren. Ik denk dat het goed was dat u tijd hebt genomen om het traject grondig te doen. Er is veel participatie geweest. Er is geluisterd naar bezorgdheden. Er kunnen flankerende maatregelen genomen worden. Er moeten ruime compensaties zijn. Dat is voor iedereen duidelijk.
En als we het ondergronds zouden kunnen doen, dan zouden we hier allemaal unaniem stemmen om het ondergronds doen. Maar de wetenschap, de technologie heeft ook zijn rechten. Vandaag, ook op korte en op middellange termijn, is er geen uitzicht op een andere technologie. Dus als wij niet willen spelen met de energietoekomst van Vlaanderen, van België, van West-Vlaanderen, van de West-Vlaamse bedrijven, van West-Vlaamse gezinnen, van West-Vlaamse landbouwers, dan verwacht ik niet alleen van de fractie van de minister, maar dan verwacht ik ook van de collega’s van Open Vld, die dat expliciet al gedaan hebben, maar ook van de collega’s van cd&v, dat ze eindelijk de moed hebben van de overtuiging dat de energietoekomst niet op het spel mag worden gezet. (Applaus bij Groen, Open Vld, Vooruit en de PVDA)
Minister, morgen gaat u naar de regering met een voorstel, gaat u naar de regering met uw dossier. Verwacht u instemming binnen de regering?
Dan heb ik nog een aansluitende vraag. Dit is eigenlijk nog maar de start van het traject. Wanneer denkt u dat het hele planningsproces afgerond zal zijn? Want hier zit druk achter. We mogen niet spelen met de energietoekomst van Vlaanderen en van België. Bedankt. (Applaus bij Groen, Open Vld, Vooruit, de PVDA en van Philippe Muyters)
De heer Tobback heeft het woord.
Minister, collega’s, er zijn vier studies, er zijn al die experten, binnenlandse en buitenlandse, geheel los van mekaar, die tot dezelfde conclusie komen, die eigenlijk iedereen ziet: dat een solide, robuuste bovengrondse hoogspanningsverbinding essentieel is voor onze energievoorziening, voor de kans op een duurzame energievoorziening, voor de kans op een economisch rendabele energievoorziening, voor een voorziening die ons ook in een Europees netwerk correct onze plaats laat innemen. Daar hebben we als Vlaanderen trouwens belang bij, want we zijn daar ook afhankelijk van voor onze energievoorziening.
Dan is het eigenlijk totaal hallucinant dat men vanwege een aantal klachten, in een aantal gevallen zelfs compleet van de pot gerukte klachten, die aangewakkerd worden en zelfs zwaar overdreven worden, er niet in slaagt om daar snel en duidelijk in te beslissen met de Vlaamse Regering, die toch altijd zegt voort te bouwen op dingen zoals ‘Vlaanderen in actie’, en die zegt ambitie te hebben en zegt een hoogtechnologische regio te willen zijn.
Minister, de vraag is simpel. Wat belet u om vandaag of morgen een beslissing te nemen, de knoop door te hakken, en het proces te beginnen, zodat we naar een correct overleg met iedereen kunnen gaan, ook over compensaties? (Applaus bij Vooruit en Groen)
De heer Schiltz heeft het woord.
Collega's, minister, het dossier is grondig onderzocht, denk ik wel. Na een robuust aantal studies hebben we zicht op hoe we een robuust netwerk in Vlaanderen moeten uitbouwen. Het is al gezegd, maar ik herhaal het nog heel kort: dit project is nodig om ervoor te zorgen dat wij energiezekerheid hebben – dat is in deze tijden cruciaal, denk ik –, dat wij groene energie van de zee tot bij de huishoudens en de bedrijven kunnen brengen, en dat ons netwerk in staat is om ons gerustheid te bieden. Dat is zeer belangrijk.
Minister, er is gecheckt, er is gedubbelcheckt. Gelijkstroom – het magische woord – is geen optie voor dit traject. Er is door collega’s gezegd: ‘Maar er komt misschien ooit nog technologie waardoor het wel moet komen.’ Misschien, ooit, daar kunnen wij niet op wachten, minister. U bent het daar, denk ik, mee eens. Dat wordt een kip-en-eiverhaal. Het is tijd om nu knopen door te hakken. En ik denk, minister, als we weten dat het nodig is, dat we het nu moeten doen, dat het gecheckt en gedubbelcheckt is, dat het zaak is om nu duidelijkheid te beginnen geven over het tracé. Ik denk ook dat, als we weten waar exact die lijn zal lopen, heel veel mensen gerustgesteld zullen zijn dat het hen niet treft en dat de getroffen percelen beperkt zullen zijn, en – uiteraard – dat er ook een correcte vergoeding zal zijn voor wie zijn individueel belang inruilt voor het algemeen belang.
Minister, wanneer zullen wij meer zicht krijgen op het concrete tracé? (Applaus bij Open Vld)
De heer Dochy heeft het woord.
Beste collega’s, het is toch speciaal om vast te stellen dat mensen die zich aan de Brusselse cenakels toewijden, heel gauw vergeten vanwaar ze komen en de gezondheid van hun omgeving niet meer belangrijk vinden. (Opmerkingen. Applaus van Klaas Slootmans)
Want wanneer de burgemeesters vandaag nog altijd vragen stellen bij het rapport en ook de vraag gesteld hebben om een rapport te maken, dan is dat vanuit die oprechte bekommernis voor hun inwoners, voor de gezondheid van hun inwoners. Dit is niet af te wegen tegen een zogenaamd algemeen belang. Ik denk dat je dat die mensen ook niet kwalijk kunt nemen. Er zijn vragen gesteld; op alle vragen die de burgemeesters gesteld hebben, is er een positief antwoord. En die leiden allemaal tot de vraag: is een ondergronds netwerk mogelijk? Het antwoord was daar eigenlijk telkenmale: ja, rekening houdend natuurlijk met de nuance van de technologie. (Opmerkingen. Gelach)
Maar één vraag is niet beantwoord, namelijk de check van het voorgestelde alternatief dat ingediend is door de burgemeesters op de vergaderingen die er geweest zijn met de Vlaamse Regering in het Provinciaal Hof in Brugge. Vanavond is er dus een vergadering met die 25 burgemeesters en de professor. We betreuren een beetje dat dit niet voorafgaandelijk aan het bekendmaken van de inhoud van het rapport gebeurd is, maar goed, het is belangrijk dat deze terugkoppeling kan gebeuren. Morgenvoormiddag zullen die burgemeester samenzitten om hun standpunt dienaangaande te bepalen. Het zou de Vlaamse Regering natuurlijk zeer sterk sieren, mocht ze even geduld hebben om te luisteren welke bekommernissen bij die burgemeesters nog overblijven.
En als er hoongelach is omtrent technologie, dan moet u weten dat drie jaar in technologische vooruitgang heel veel is. We zijn al vijf jaar bezig met Ventilus, de komende vijf jaar zullen een aantal zaken duidelijk worden. (Applaus bij cd&v en het Vlaams Belang)
De heer D’Haese heeft het woord.
Er is vandaag al veel gedebatteerd over wisselstroom en gelijkstroom, bovengronds en ondergronds, technologie en rapporten, maar ik denk dat het aspect van gezondheid heel belangrijk is. Als er gekozen wordt voor die bovengrondse wisselstroom, als alle experten aangeven dat dat de enige optie is, dan is de kwestie van de gezondheid natuurlijk heel belangrijk. Het algemeen belang kan nooit gaan boven de gezondheid van individuen, van gezinnen, van mensen die daar in de buurt wonen of werken.
Dus mijn vraag is: welke garanties geeft de Vlaamse Regering dat u die mensen op een goede manier informeert en dat zij zo nodig schadeloosgesteld zullen worden, zodat zij hun gezondheid niet op het spel gezet zien voor wat in het algemeen belang een goede beslissing kan zijn?
De heer Maertens heeft het woord.
Bedankt, minister, voor de antwoorden op de vragen van de collega’s. Wanneer ik bepaalde collega’s hier tot twee, drie keer toe hoor zeggen dat de speeltijd voorbij is, dan val ik toch eventjes bijna van mijn stoel. Ik denk dat het een goede zaak is geweest dat de regering heeft geluisterd naar de bezorgdheden van mensen en burgemeesters. Dat die bekommernissen hebben over visuele vervuiling, over waardevermindering van hun woning en zeker ook over die gezondheidsrisico’s, ik denk dat dat nogal evident is.
Ik denk dat het nog veel evidenter is dat wij dan – ikzelf ook, als betrokken burgemeester – die bezorgdheden zeer luid gaan uiten, dat wij achter onze ondernemers en ook onze inwoners staan. Ik doel heel bewust ook op die ondernemers, omdat die heel vaak in het verhaal wel eens vergeten worden. Het gaat heel vaak over: mensen zullen worden onteigend of daarvoor worden vergoed bij verkoop of waardevermindering van hun woning. Het gaat ook over heel wat ondernemers, met duizenden medewerkers in totaal. Collega Tobback, ik hoor u zeggen: ‘Dat is daar door dat dunbevolkte gebied in West-Vlaanderen.’ Ik zal u eens uitnodigen in mijn stad, collega, met meer dan 1100 inwoners per vierkante kilometer. Ik denk niet dat elke stad in Vlaanderen dat kan tellen. Maar er zijn ook heel wat medewerkers, mensen die daar even lang werken, onder of in de buurt van die hoogspanningskabels, als anderen daar slapen en wonen.
Dus, minister, ook dat is mijn bekommernis en mijn grote vraag: om in de flankerende maatregelen bij de compensaties heel nadrukkelijk ook de kant van de ondernemers te kiezen, niet alleen landbouwbedrijven, maar ook hoogtechnologische wereldspelers, die ik echt niet graag uit onze regio zie vertrekken. (Applaus bij de N-VA en cd&v)
Minister Demir heeft het woord.
Collega’s, dank u wel. Ik denk dat eenieder begrijpt dat, als je zulke grote werken moet doen, er altijd grote bezorgdheid is. Dat spreekt voor zich. Dat is zo met alles wat je doet. Ik vind het echter ook wel een taak van ons allemaal, van burgemeesters, parlementsleden, ministers, van eenieder, om die bezorgdheid zo veel mogelijk weg te nemen.
Collega D’Haese, dat gaat ten eerste inderdaad over gezondheid. Wij onderhandelen niet over gezondheid. Dat is ook de reden geweest waarom we gezondheidsexperten onder leiding van professor Adang aan het werk hebben gezet, want in Vlaanderen had je die normen nog niet. We hebben dan ook gevraagd om die normen voor ons op te stellen. Die zijn opgesteld. Samen met collega Crevits heb ik dat net na de zomer in de regering goedgekeurd. Het is ook de bedoeling dat dit breed zou worden uitgerold en gemonitord, dus niet alleen in West-Vlaanderen, maar over heel Vlaanderen, want je hebt die kabels natuurlijk overal. Dat moet ook transparant zijn, want heel veel mensen die dicht bij zo’n traject wonen, zijn bezorgd. Ik vind het dan ook het niet meer dan normaal dat ze dat kunnen consulteren en dat, waar er pieken worden bereikt, die pieken opnieuw naar beneden of naar normale proporties kunnen gaan. Dat is de eerste taak. De eerste stap is gezet, en we gaan dat ook verder uitrollen.
Wat de dubbelcheck met betrekking tot de technologiekeuze betreft: dat is wat het is, en het is inderdaad duidelijk. Het heeft ook geen zin om daar nog lang over te discussiëren. Collega Schiltz, technologisch kan er altijd iets worden uitgevonden over 20 of 25 jaar. Ik hoop het. Des te beter. Dat kan ons altijd helpen in toekomstige dossiers. Wat het traject betreft: de kabinetten van de viceministers-presidenten Somers en Crevits hebben gezegd dat het dossier morgen naar de regering kan, het rapport van Westermann, maar ook het flankerend beleid.
Collega Maertens, ik heb ‘landbouwbedrijven’ gezegd, maar het gaat inderdaad over bedrijven, flankerend beleid, woningen … Dat is één pakket. Het tweede deel is de scopingnota, waarin een aantal tracés worden aangeduid. Die tracés worden de komende maanden onderworpen aan een milieueffectrapportage. De bedoeling is dan – ik denk dat we dan ondertussen in februari zitten – dat er aan de hand van die rapportage een duidelijk tracé wordt gekozen. Collega’s, ik denk dat dat heel belangrijk is, dat het ook heel veel ongerustheid zal wegnemen als blijkt wat het tracé zal zijn. Uiteraard wordt er dan ook rekening gehouden met het zo weinig mogelijk raken van mensen, woningen of wat dan ook. Om die stappen te kunnen zetten, is het belangrijk dat hier duidelijkheid over was, ook voor de burgemeesters. Dat was ook de vraag, denk ik: dat hun vragen zouden worden beantwoord door professor Westermann.
Ik wil wel iets zeggen over hoe we omgaan met professoren, met wetenschappers. Ik zal het volgende nooit aanvaarden met betrekking tot iemand als Westermann, maar ook Guy Vloebergh en professor Van Hertem en al die wetenschappers, die hun werk goed hebben gedaan. Er was eerst kritiek op de heer Vloebergh, die zijn werk heel nauwkeurig heeft gedaan, die dat ook altijd heel correct heeft gedaan. Professor Westermann is een man die gigantisch veel expertise heeft: 25 jaar. Uiteraard zal die eens hebben gesproken met transmissiebedrijven, met Elia of weet ik veel wie allemaal. Het zou maar raar zijn, mochten die professoren allemaal in hun ivoren toren zitten en met niemand spreken. Dat willen we immers niet. Zij moeten spreken. Ik zal nooit aanvaarden dat die wetenschappers, die hun nek uitsteken, in de samenleving worden verbrand. De dag dat we niet meer geloven in de wetenschap, zal immers een achteruitgang zijn. Dat mogen we nooit, maar dan ook nooit doen.
Ik zou dan ook willen vragen om professor Westermann vanavond goed te beluisteren. Hij gaat immers inderdaad ook zijn uitleg geven aan de burgemeesters. Zo’n professor met 25 jaar expertise, die het veld heel goed kent, die geloof ik inderdaad. Als beleidsmaker moet je voor je beleid toch wel ergens in kunnen vertrouwen en dat beleid ook kunnen onderbouwen. Ik denk dat de wetenschap wel de leidraad is, want als we dat niet meer doen in onze samenleving, dan is het eigenlijk gedaan, en boeken dicht.
Mevrouw Ryheul heeft het woord.
Minister, ik zou eerst een reactie willen geven op de collega van Groen en de grijsgedraaide plaat. Ik wil hem ertoe oproepen om ook naar zijn lokale afdelingen te luisteren, want ik denk dat ze daar hetzelfde deuntje meezingen als het Vlaams Belang.
Minister, ik ben opnieuw geschokt over de manier waarop u hier aan politiek doet. De manier waarop u hier aan achterkamertjespolitiek blijft doen en beslissingen door de strot van de Vlaamse Regering en de Vlaamse bevolking wilt duwen, is werkelijk hallucinant. (Opmerkingen bij de meerderheid)
Dit zal alleen maar leiden tot een juridische uitputtingsslag en het zal het Ventilusproject alleen maar op de lange baan schuiven. Daarom wil ik een oprechte oproep doen, ook aan mijn collega’s van cd&v. Wat zitten jullie hier eigenlijk in het Vlaams Parlement en in de Vlaamse Regering te doen als jullie gewoon op de knieën gaan? (Applaus bij het Vlaams Belang)
Blijf het been stijf houden en kies voor de gezondheid en voor het welzijn van de West-Vlaamse bevolking.
Want voor het Vlaams Belang blijft het duidelijk, voorzitter, wij zetten de gezondheid van de mensen niet onder hoogspanning, wij zullen voor hun rechten blijven opkomen ... (Opmerkingen van minister Zuhal Demir)
... niet alleen hier in het Vlaams Parlement, maar ook in de Dorpsstraat. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer Vaneeckhout heeft het woord. (Opmerkingen van Stefaan Sintobin)
Collega Sintobin, steek dat ‘sjalleke’ in uw mond. (Opmerkingen. Gelach)
Minister, er zijn verschillende rondes van experten geweest, er is veel overleg geweest, zowel door u, door het kabinet, door de betrokken experten als door onszelf. Ik heb de voorbije jaren over dit dossier heel wat mensen uit mijn eigen provincie gehoord die heel bezorgd zijn.
Maar inderdaad, collega Maertens, de speeltijd is voorbij. Nu is de speeltijd echt voorbij. We gaan niet langer spelen met de energietoekomst van Vlaanderen, we gaan niet langer spelen met de rechtsonzekerheid op het vlak van energie, op het vlak van grondenbestemming van mensen. We gaan niet langer spelen met de energiezekerheid van bedrijven en gezinnen. En inderdaad, minister, we gaan ook niet langer spelen met politieke geloofwaardigheid.
We gaan ons – dat hoop ik en daar dring ik op aan – eindelijk vanaf morgen baseren op wetenschappelijke inzichten, op bewezen technologie, op een energiezekere toekomst voor Vlaanderen.
En, collega's, u weet hoe ik denk over cumul. Maar als er hier toch zijn in de zaal die het nodig vinden om als burgemeester ook een zitje in het Vlaams Parlement op te nemen, dan vraagt dat ook de ruggengraat om op Vlaams niveau keuzes te durven maken voor een West-Vlaamse energiezekerheid, voor energiezekerheid voor bedrijven, voor hernieuwbare energie in Vlaanderen. En dan zit u hier niet alleen met een petje ‘wat is voor mij de electorale afweging in mijn eigen gemeente’, dan zit u hier om ervoor te zorgen dat er in West-Vlaanderen een energiezekere toekomst is. En daar zullen wij u deze Vlaamse Regering op afrekenen. (Opmerkingen bij het Vlaams Belang)
En we rekenen op u, minister, wat op een aantal fracties kunnen we duidelijk niet rekenen. Ik dank u. (Applaus bij Groen en Vooruit)
De heer Tobback heeft het woord.
Voorzitter, collega's, ik denk dat zélfs in West-Vlaanderen de overgrote meerderheid van de bevolking graag heeft dat het licht blijft branden, dat de bedrijven energie hebben ... (Opmerkingen van Bart Dochy)
... en de prijzen betaalbaar zijn, collega Dochy. Want daarover gaat dit dossier.
En ja, niet alleen in West-Vlaanderen. Het zijn niet alleen uw zaken, het zijn die van alle Vlamingen in wiens belang en over wiens belang dit dossier gaat.
En dan kunt u daar als politicus, als lid van het Vlaams Parlement, twee dingen mee doen. U kunt ofwel kijken naar dat algemeen belang en zien wat we moeten doen om dat mogelijk te maken en te maken dat een minimum aan mensen daar last van heeft en zij die er last van hebben worden gecompenseerd. Dat is de moedige beslissing. Of u kunt zelf proberen om met juiste of valse argumenten, zoals ik nogal wat collega’s hoor doen, onrust te stoken, stokken in de wielen te steken en te hopen dat u er electoraal van profiteert en dat er ondertussen niets gebeurt. Dat zijn de twee mogelijkheden. U hebt die keuze, zeker u, collega Dochy.
En collega's van cd&v, het is heel simpel. Ik zou u tot iets willen oproepen – en daarmee eindig ik – : herontdek de Gaston Geens van de derde industriële revolutie, herontdek desnoods de Kris Peeters van Vlaanderen in Actie en laat dat kostuum van Baas Gansendonck nu eens definitief achter, want niemand in Vlaanderen wordt daar beter van. (Opmerkingen bij het Vlaams Belang. Applaus bij Vooruit en Groen))
De actuele vragen zijn afgehandeld.