Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer De Reuse heeft het woord.
Minister, de slechte coronacijfers zouden ons bijna doen vergeten dat we ook nog geconfronteerd worden met een andere crisis, namelijk de immigratiecrisis. De meest recente cijfers van Fedasil tonen dat er sinds januari tot en met oktober reeds 20.000 nieuwe asielzoekers de weg vonden naar ons land, het land van melk en honing. En ondertussen moeten wij overal nieuwe asielcentra openen en andere die reeds bestaan, opschalen.
Vanuit de traditionele partijen wordt het dikwijls voorgesteld alsof deze massale immigratie een soort natuurlijk natuurfenomeen is. En uiteraard weten we allemaal dat dat niet zo is. Men hoeft geen specialist te zijn om te weten waarom die mensen hierheen komen, waarom ze veilige landen, veilige grenzen passeren om hier te komen aankloppen. Dat is natuurlijk omdat de poorten van onze sociale zekerheid wagenwijd openstaan. In andere landen is men al tot het besef gekomen dat er een realistisch beleid gevoerd moet worden. In dit Vlaams Parlement verschuilen de andere partijen zich vaak achter het feit dat dit een federale bevoegdheid is. Maar in de realiteit maakt deze Vlaamse Regering ons land aantrekkelijk voor immigratie. Meer bepaald blijkt dat we recordhouder zijn in het aantrekken van minderjarige niet-begeleide asielzoekers. De oorzaak is te vinden in het feit dat we een zeer aantrekkelijk Vlaams groeipakket hebben dat als een magneet op deze minderjarigen werkt.
Ik geef u twee cijfers. Eén, het aantal vooral Afghaanse minderjarige asielzoekers is gestegen van 10 procent in twee jaar naar één derde. Het tweede cijfer dat ik wil meegeven is het bedrag dat ze ontvangen. Dat is een basisbedrag kinderbijslag aangevuld met een forse sociale toeslag en dan een schooltoelage van 3364 euro per jaar. En dat terwijl ze ook al genieten van gratis kost en inwoon bij Fedasil.
Minister, binnenkort is het één dag Sinterklaas voor onze eigen Vlaamse kindjes. Stop nu eens met het ganse jaar Sinterklaas te spelen voor buitenlandse gelukszoekers die hier geen bescherming maar wel gratis geld zoeken. Mijn vraag is dan ook heel eenvoudig. Wat zult u doen? Hoe zult u ervoor zorgen dat de sociale zekerheid niet meer als magneet dient voor buitenlandse gelukszoekers? (Applaus bij het Vlaams Belang).
Minister Beke heeft het woord.
Collega’s, dit Vlaams Parlement heeft op 14 juli, quatorze juillet, van dit jaar een resolutie goedgekeurd. In navolging van die resolutie is hier een voorstel van decreet aanhangig van collega Schryvers om een aantal maatregelen te nemen, namelijk om niet-begeleide minderjarige vreemdelingen die verblijven in opvangstructuren van Fedasil nog een derde van de gezinsbijslagen toe te kennen in plaats van drie derde, dit om de ongelijkheid met wie verblijft in Vlaamse voorzieningen weg te werken. Het is aan dit parlement om steun te geven aan dat voorstel van decreet.
We voorzien geen wijzigingen in de schooltoelage. De regeling is overgenomen zoals die al jaren binnen onderwijs wordt toegepast. Het enige verschil is dat de schooltoeslag door de inkanteling in het groeipakket nu ook automatisch wordt toegekend.
Als u zegt dat dit een sterk aangroei-effect heeft, dan ben ik daar wel door getriggerd. Ik heb eens opgevraagd hoeveel niet-begeleide minderjarige kinderen een groeipakket krijgen. Dit jaar, in november 2021, waren er 193 dossiers. Vorig jaar waren er 225 dossiers en 2019 waren er 194 dossiers. U spreekt over een aanzuigeffect waarbij hele hordes jongeren vanuit Afghanistan naar hier komen omdat wij in Vlaanderen sinds 2019 dat groeipakket hebben. Ik wil u vragen een beetje serieus te blijven. Dat is niet het geval, het zijn er zelfs minder dan twee jaar geleden. En het is aan dit parlement om over het voorstel van decreet dat mevrouw Schryvers heeft voorgelegd te stemmen, dan zullen we daar, wat Vlaanderen betreft, ook de nodige maatregelen rond nemen.
De heer De Reuse heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Uw eigen partijgenoot, staatssecretaris Mahdi, geeft wel andere cijfers. In augustus waren er 409 niet-begeleide minderjarige vreemdelingen. In september zijn er 421 toegekomen. Er is dus wel degelijk een aanzuigeffect. En ook vorig jaar al waarschuwde het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS) dat dit de ronde doet bij de mensen en dat ze om die reden naar hier komen. En waar was de Vlaamse Regering het voorbije jaar? U kon dat gerust al aanpakken. U had er wel geen probleem mee om al een besparing op de kinderbijslag te realiseren via een indexering van 2 naar 1 procent.
Een bijkomend probleem is dat 70 procent van degenen die zich aandienen als minderjarigen na onderzoek meerderjarig blijken te zijn. Dat cijfer geeft weinig ruimte voor interpretatie: het gaat hier over systematisch misbruik en bedrog. Mijn vraag is of u deze kwestie op de interministeriële conferentie wilt aankaarten bij uw federale collega om zo de leeftijdscontroles drastisch op te drijven.
De heer Anaf heeft het woord.
Collega, u trekt het hier enorm op flessen, u bent hier onwaarheden aan het vertellen. Ik zou heel graag de wetenschappelijke studies zien waarin staat dat mensen in Afghanistan echt voor België en voor Vlaanderen kiezen omwille van dat groeipakket. U bent hier uit de onderbuik aan het praten, terwijl het absoluut niet te staven is met feiten. Ik ben het helemaal eens met wat de minister daarover zegt.
U probeert hier ook aan te geven dat mensen een groeipakket krijgen, maar dat achteraf blijkt dat ze zelfs niet minderjarig waren. U zou moeten weten dat dit niet zo is. Vroeger werd het nog retroactief betaald, maar dat is intussen afgeschaft. Dus alles wat u hier komt vertellen, is puur uit de onderbuik en heeft geen enkele, maar dan ook geen enkele wetenschappelijke waarde. Ik vind het heel kwalijk wat u hier vandaag komt doen.
Mevrouw Schryvers heeft het woord.
Collega, vooreerst ben ik blij dat u erkent dat wij hier een heel goed groeipakket hebben. Het is een pakket dat gezinnen heel erg versterkt.
Wat het ‘probleem’ betreft dat u aankaart, wil ik toch wel enkele zaken zeggen.
In april 2020 werd de retroactieve toepassing van het groeipakket afgeschaft. Erkende vluchtelingen krijgen sedertdien pas gezinsbijslag te rekenen vanaf de beslissing tot erkenning van hun vluchtelingenstatus. In de evaluatie van het groeipakket hebben we het thema aangekaart van de niet-begeleide minderjarige vluchtelingen die in een voorziening van Fedasil verblijven. We hebben dat in onze resolutie opgenomen. We zullen via een aanpassing van het decreet hier ook voor de nodige aanpassingen zorgen.
Dus, collega, we zijn wel degelijk met het thema bezig, maar niet – en ik herhaal het – omdat we ervan uitgaan dat mensen uit oorlogsgebieden, denk maar aan Syrië of Afghanistan, naar hier komen omwille van het groeipakket, maar wel omdat we een rechtvaardige regeling willen uitwerken die voor alle gezinnen hier gelijk is. (Applaus van Peter Van Rompuy en Marino Keulen)
De heer Parys heeft het woord.
Ik plaats een aantal puntjes op de i. De collega’s zegden het al: de retroactieve toepassing van het groeipakket bestaat niet meer. De cijfers van Sammy Mahdi waaruit u citeert, zijn uiteraard federale cijfers, dat zijn niet de aanvragers van het groeipakket. Als u zegt dat er een aanzuigeffect is, moet u dat toch een beetje nuanceren. Als je uit Afghanistan naar hier komt, kun je als niet-begeleide minderjarige vluchteling er niet voor kiezen of je terechtkomt in Vlaanderen of in Wallonië. In Wallonië hebben ze helemaal niet de toeslagen waarover wij beschikken. Die redenering staat wel een beetje op losse schroeven.
Wij hebben een oplossing. We hebben het deze voormiddag al besproken in de commissie Welzijn. Ze zal nu ook snel uitgevoerd worden. Minister, ik vraag u om sterk toe te zien op het feit dat mensen die naar hier komen en zich aanmelden als niet-begeleide minderjarige vluchteling ook werkelijk minderjarig zijn. We zien dat van de helft van de mensen op wie controle wordt uitgevoerd, bijna 70 procent meerderjarig blijkt te zijn. Minister, voor de fairheid van het systeem is het wel belangrijk dat we die controles opvoeren en dat we die zekerheid inbouwen.
De heer Vaneeckhout heeft het woord.
Collega De Reuse, de collega’s hebben al gewezen op de onderbouw van uw vraag. Het is natuurlijk belangrijk dat dat helemaal klopt. Ik zal dat niet allemaal herhalen.
Ik vind het wel belangrijk om het toch ook eens te hebben over mensvisie. Als mensen de helft van de wereld oversteken op de vlucht, minderjarig, zonder begeleiding, en hier terechtkomen, met grote uitdagingen, dan vind ik het getuigen van een andere mensvisie dan de uwe als wij erop vertrouwen dat de meeste mensen deugen en dat investeren in mensen werkt. En ja, dan vinden wij het verdedigbaar dat daar een groeipakket naartoe gaat en dat zij daar gebruik van kunnen maken en dat het misbruik daarvan minimaal zal zijn. Als u vindt dat het anders is, moet u dat aantonen.
Minister, we hebben de voorbije weken zeer ontroerende getuigenissen gezien van niet-begeleide minderjarigen die hier in de pleegzorg terechtkwamen en die daar zeer goede ervaringen uit haalden. Ook de pleegouders haalden daar zeer positieve ervaringen uit. Het was een beloftevolle toekomst die op die manier werd opgestart. Ziet u nog mogelijkheden om de komende jaren die piste van begeleiding van niet-begeleide minderjarigen nog te versterken? Hoe wilt u daarin investeren?
Minister Beke heeft het woord.
Collega De Reuse, u bent nu opeens zo’n grote supporter bent van het groeipakket, waarvoor dank. Uit de commissievergaderingen van gisteren en vanmorgen konden we dat niet afleiden, maar nu dus wel.
Het is ook een stevig groeipakket. Het is een groeipakket dat groeit, van 3,8 miljard euro naar 4,3 miljard euro. Er komt 500 tot 600 miljoen euro bij deze legislatuur. Dat is 10 procent meer om gezinnen te ondersteunen, om het mogelijk te maken dat de kinderen naar school gaan, om de kosten daarvan te kunnen dekken, om hun toekomst te kunnen geven. Dat is een heel goede zaak.
Als er misbruiken zijn, dan moeten die worden aangepakt. Als er niet-begeleide minderjarigen zijn die niet minderjarig zijn maar meerderjarig zouden zijn, collega Parys, dan moet dat stopgezet worden. Dat is ook wat wij doen. Dan moeten die bedragen ook worden teruggevorderd. Dat lijkt mij de logica zelf. Er zijn regels. Er zijn rechten. Er zijn ook plichten. Als men daar misbruik van maakt, dan moeten wij dat aanpakken.
Collega De Reuse, u bent een actief lid van de commissie. Wij hebben daar al verschillende keren vragen gehad over hoe ik nu de problemen op de arbeidsmarkt zal oplossen. Hoe zal ik ervoor zorgen dat er meer mensen zijn in de kinderopvang omdat ze daar om volk schreeuwen? Hoe zal ik ervoor zorgen dat er meer mensen zijn in de woonzorgcentra omdat ze daar om volk schreeuwen?
Hoe gaat u nu zorgen dat er in heel veel andere sectoren mensen zijn? Want ze schreeuwen daar om volk? Dat is juist. Ik zeg niet dat niet-begeleide minderjarigen het ultieme antwoord zijn. Ik zeg wel dat we iedereen nodig hebben om de economische, sociale en maatschappelijke uitdagingen waar we voor staan, aan te pakken. Ik ben de voorbije periode op bezoek geweest in kinderopvanginitiatieven en woonzorgcentra. Ik heb daar mensen gezien die gevlucht zijn uit de oorlog, die hier geïntegreerd en ingeburgerd zijn, die hier werken, die hier belastingen betalen, die zorgen voor onze kinderen en onze ouderen. Ik heb zelf een poetsvrouw met dienstencheques, gevlucht uit Togo. Ze is hier via een asielcentrum gekomen en werkt hier. Zo zijn er duizenden en duizenden.
Zeg ik daarmee dat we de deuren moeten openzetten? Neen, absoluut niet. Ik zeg wel dat we degenen die hier zijn en die zich houden aan de regels, die zich integreren en inburgeren, absoluut nodig hebben, ook ten behoeve van onze mensen.
De heer De Reuse heeft het woord.
Goed, mijn onderbuik zegt dat het niet mijn onderbuik is: ik lees het in het staatsblad van Limburg, Het Belang van Limburg. Zowel het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen als uw partijgenoot en staatssecretaris Mahdi zeggen dat daar, dus die cijfers komen niet uit de lucht gevallen.
U zegt dat die Afghanen ons gaan helpen. Ik ben heel blij dat u dat denkt. In het kader van de vraagstelling in de stad Roeselare zei de burgemeester dat bij overleg tussen de centrumsteden toch wel gezegd werd dat Afghanen de moeilijkst te integreren groep vormen. Ik wens u veel succes.
Denkt u nu echt dat die Afghanen naar Vlaanderen komen, al die veilige landen passeren, omdat ze hier bescherming willen? Neen, het is omdat de tamtam gaat dat het hier het best is en dat we hier een heel gulle sociale zekerheid hebben. Stop gewoon met Sinterklaas te spelen. Zorg ervoor dat de Vlaamse sociale zekerheid niet te grabbel gegooid wordt aan de hele wereld, maar eindelijk ten dienste komt van onze mensen, want hier zijn nog vele noden op te lossen. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De actuele vraag is afgehandeld.