Verslag plenaire vergadering
Verslag
Mevrouw Schryvers heeft het woord.
Minister, de afgelopen dagen steeg het aantal bevestigde COVID-19-gevallen elke dag. Tegelijkertijd gaan er veel mensen met vakantie. Wellicht heeft het ene wel te maken met het andere, want in heel wat Europese vakantiebestemmingen geldt immers rode rood. Dat betekent dat het besmettingsgevaar er groot is, zeker ook met de oprukkende deltavariant. Het gevaar op besmetting is er niet alleen ter plekke. Dat is er natuurlijk ook bij het reizen zelf. Naarmate het aantal besmettingen stijgt en mensen bijvoorbeeld gebruikmaken van collectief vervoer, kunnen zij ook daar besmet geraken. Bij een vliegreis of ander collectief vervoer is het momenteel niet verplicht om een negatieve test voor te leggen. Het enige waar reizigers toe verplicht zijn, is dat ze bij de terugkeer een Passagier Lokalisatie Formulier (PLF) moeten invullen. Wie nog niet volledig werd gevaccineerd of geen herstelcertificaat heeft, moet zich pas laten testen bij thuiskomst uit een zone die minstens rood kleurt.
Volgens coronacommissaris Facon zou slechts een op de drie terugkerende reizigers die een testverplichting heeft, zich daar ook effectief aan houden. Gezien het aantal besmettingen en het feit dat bestemmingen rood kleuren, gaan er stemmen op om een negatieve test te eisen bij bijvoorbeeld het aan boord gaan van een vliegtuig. Minister, welke maatregelen worden genomen om te vermijden dat terugkerende reizigers het aantal besmettingen verder doen oplopen?
Minister Beke heeft het woord.
Collega, alles begint, zoals u zelf hebt aangegeven, met het correct invullen van het PLF. Bij een controle moet dat ingevuld worden, zodat op dat vlak ook het nodige kan worden opgestart. Ik roep dus iedereen die terugkeert uit het buitenland op om zijn PLF-formulier in te vullen. Dat is van een ontzettend groot belang.
Op de interministeriële conferentie van vanmorgen hebben we daar ook over gesproken. Ik heb gevraagd dat de communicatie over de bestaande regels opnieuw onder de aandacht wordt gebracht, want ik merk dat dit voor velen toch niet duidelijk is, of dat het niet duidelijk is dat datgene wat voorheen gold, ook vandaag nog altijd blijft gelden.
De volgende stap is dat we ook de samenwerking met de partners nodig hebben. Dat betekent: met de luchtvaartmaatschappijen. Daar is een beslissing op het Overlegcomité rond genomen. Ook in het ministerieel besluit is dat geformuleerd. Die maatschappijen zijn verplicht om na te gaan of het PLF door de passagiers op voorhand correct is ingevuld. Dat is belangrijk, omdat op basis van dat PLF-formulier mensen ook een sms ontvangen, waardoor ze ook hun test kunnen laten afnemen. Die test is natuurlijk belangrijk om te zien of je positief of negatief bent en daar de nodige consequenties aan te geven.
Zijn er bijkomende stappen die gezet worden en moeten worden? Ja. Om de controle te verstevigen is er een samenwerkingsakkoord gemaakt. Voorzitter, dit parlement is ook gevat om de komende dagen over dat samenwerkingsakkoord te stemmen.
Maandag.
Maandag, voilà. Dat is belangrijk, omdat dan ook Saniport de controle verder zal kunnen uitvoeren om na te gaan of de reizigers hun PLF-formulier ook correct hebben ingevuld. Saniport, dat is de sanitaire politie voor het internationale verkeer.
Als het eenmaal geweten is of, op basis van het PLF, mensen zich laten testen en in quarantaine gaan, dan moeten de maatregelen natuurlijk ook gehandhaafd worden. Dat is ook een belangrijk element. Ook de handhaving van die maatregelen, die vandaag bestaat en die we al lang geleden hebben uitgerold, moet blijven bestaan.
Ik geef nog een laatste element mee, ook ten behoeve van iedereen die nog reisplannen heeft. Weet dat als u in het buitenland bent en u raakt daar besmet, de basisregel is dat u daar dan, in dat land, uw isolatie moet uitzitten. We hebben dit weekend – en dat is niet het eerste geval, er zijn er nu verschillende – uitzonderingen gemaakt omdat het over jongeren gaat, minderjarigen die terugkomen naar ons land, en beter op een begeleide manier dan op een niet-begeleide manier. Een begeleide manier, dat wil zeggen: met de bus naar het testcentrum, en dan opnieuw een test om te kijken wie er positief is en wie negatief. En dan kunnen de volgende stappen gezet worden. Maar het is mij de voorbije dagen toch wel opgevallen hoe weinig mensen daar in hun planning rekening mee houden dat dat, in het geval van een besmetting, inderdaad wel de basisregel is. Dat wilde ik hier toch nog even onder de aandacht brengen.
Mevrouw Schryvers heeft het woord.
Minister, bedankt voor uw heel duidelijke antwoord. Zolang er internationaal onvoldoende mensen volledig gevaccineerd zijn, gaan die vakantiebestemmingen natuurlijk rood blijven kleuren. We zien het onder meer al in Spanje en Portugal en in andere Europese landen dat de besmettingscijfers de voorbije dagen toenamen. In Brussel zagen we dat momenteel een derde van de positieve testen afkomstig is van terugkerende reizigers. Ik verwijs ook naar het feit dat er maandag zeshonderd jongeren terugkeerden van een gezamenlijke vakantie en dat er driehonderd besmet bleken te zijn. De relatie tussen de vakanties en de besmettingen is dus toch wel heel duidelijk, denk ik.
Dat die terugkerende reizigers die coronamaatregelen goed opvolgen, is essentieel maar dan moeten ze die natuurlijk ook goed kennen. U hebt ernaar verwezen. Het probleem is ook wel dat die regels ingewikkeld zijn, dat er regels zijn in het land van bestemming, dat er regels zijn in ons land, dat het afhangt van het feit of men al dan niet volledig gevaccineerd en dat de regels ook wijzigen.
Minister, ik roep op om te zorgen voor een goede communicatie. En vanzelfsprekend moet er ook gericht gecontroleerd worden. We gaven de lokale besturen mogelijkheden voor controle en quarantaine.
Wilt u alstublieft afronden?
Mijn vraag is hoe u hen zult motiveren om dat ook de volgende periode te blijven doen.
Voorzitter, ik had daarnet tijd over. Mijn excuses dat ik die er nu even bijgenomen heb.
Maar zo werkt dat hier niet. Het is elke week hetzelfde.
De heer Anaf heeft het woord.
Minister, het is goed dat er bijkomende maatregelen worden genomen, want vandaag laat effectief een op de drie reizigers uit een rode zone zich niet testen ondanks het feit dat dit wel verplicht is. Dat is niet alleen asociaal maar het werkt de verspreiding van het virus ook in de hand. Het is goed dat u die mensen oproept om zich toch te laten testen.
Maar met alle permissie, dit is niet het enige gat in onze defensie. Ik heb u vorige week gevraagd om de verslagen van de stuurgroep contactopsporing opnieuw online te laten zetten. En als ik dan kijk naar het verslag van 25 juni, dan zie ik dat er op dit moment nog altijd 400 call agents actief zijn in de contactopsporing. Op dit moment zitten we aan 286 nieuwe besmettingen per dag. Dat is ongeveer 1,5 contacttracer per indexcase en toch stelt Sciensano dat op dit moment 2 op de 3 personen niet weten waar ze besmet zijn geraakt. Slechts in 10 procent van de gevallen kunnen we de bron van de besmetting vinden. Hoe kan dat?
Voilà, dat is een heel simpele vraag.
Mevrouw Sleurs heeft het woord.
Minister, ik sluit me aan bij de vragen van de collega’s. Ik denk dat de verantwoordelijkheid van de reiziger hier toch wel verpletterend is. Een vaccin is iets totaal anders. Een formuliertje invullen is nu toch niet zo moeilijk. Ik ben blij dat maandag het decreet zal worden besproken en gestemd. We moeten echt wel een tand bijsteken voor wat het invullen van het formulier betreft, de reiziger informeren en de contacttracing deze zomer naar een hoger niveau tillen. Zult u dit doen en nogmaals duidelijk wijzen op de verantwoordelijkheid van de reiziger?
De heer De Reuse heeft het woord.
Minister, we zijn aan de zevende vakantie toe sinds het uitbreken van de coronacrisis en het is toch ongelooflijk dat we moeten vaststellen dat het terugkeren van reizigers naar België en alle maatregelen die daarvoor worden genomen nog altijd voor problemen zorgen.
Collega Schryvers, veertien dagen geleden vroeg ik de minister een duidelijke communicatie naar onze bevolking zodat zij zou weten wat ze moet doen wanneer ze naar ons land terugkeert uit vakantie. En u wees toen naar Europa, minister, en naar het feit dat alles beter kon en moest worden afgestemd. Europa moest dat doen. We zijn nu twee weken verder en ik stel vast dat wat we zelf niet in handen nemen, een duidelijk terugkeerbeleid, een beleid van landgenoten die terugkeren naar ons land, directe gevolgen heeft. Een duidelijke communicatie is dan ook essentieel. Een concreet voorbeeld zou kunnen zijn dat Vlaanderen opvolgt of mensen die de eerste gratis federale test hebben gehad in onze testcentra de tweede test halen. Hoe staat u daar tegenover?
Mevrouw Saeys heeft het woord.
Minister, ik krijg veel berichten en telefoons van mensen die op verlof vertrekken en die me vragen wat ze allemaal moeten doen en invullen. Het is niet evident om dat uit te leggen want dat hangt inderdaad af van land tot land. Men moet eerst kijken naar het land waar men naartoe gaat, dan naar België. Vraag is dan of men al dan niet gevaccineerd is. Een goede communicatie daarover is sowieso belangrijk. Dat is niet evident maar de controle op het invullen van de PLF is wel heel belangrijk. Wanneer daarnaast blijkt dat mensen uit een rode zone, die niet volledig gevaccineerd zijn zich moeten laten testen, dan moet dat zeer goed gecontroleerd worden. Dat is nu immers ook een groot probleem en dat wijt ik puur aan de reiziger zelf want dat is asociaal gedrag
Je brengt daar weeral eens andere mensen mee in gevaar. Het is duidelijk dat de besmettingen vanuit het buitenland ook hier binnen geraken. Dat moeten we echt wel te allen tijde vermijden.
De heer Rzoska heeft het woord.
Voorzitter, minister, het is inderdaad goed om op dit moment eens terug te kijken naar onze opbouw van de defensie bij eerdere ervaringen. Ik sluit me aan bij de vraag van de heer Anaf. We moeten er deze keer echt voor zorgen dat onze defensiemechanismen werken. De contactopsporing en -tracing moeten echt op hoge toeren draaien.
Ik deel ook de bezorgdheid van collega Saeys. Iedereen, van dokters tot reisbureaus, wordt overspoeld door de vraag van mensen: wat moeten we doen? Het is goed dat u er net nog eens naar verwees: als men besmet raakt moet men de quarantaine in het land van vakantiebestemming doormaken.
Maar het wordt toch ook wel tijd, het is zelfs al een beetje te laat, dat u heel duidelijk gaat communiceren naar die mensen zodat ze weten wat ze moeten doen. Wat gebeurt er op het moment dat ik besmet raak op mijn vakantiebestemming?
Minister Beke heeft het woord.
Collega’s, ik krijg ook voortdurend vragen van mensen over wat ze moeten doen bij hun terugkeer, of ik hen iets kan aanbevelen. Ik heb altijd dit schema bij, dat vindt u op de website informatie-coronavirus.be. Daar vindt u in welke omstandigheden u wat moet doen. Mevrouw Saeys, hang het in uw praktijk. Andere collega’s, zet het op sociale media, en u mag dat natuurlijk ook doen. Het is belangrijk dat men dat goed weet.
We hebben de voorbije maanden gewerkt aan het Covid Safe-certificaat. Dat is een toepassing om ervoor te zorgen dat men veilig op vakantie kan gaan binnen Europa. Reizen moet mogelijk zijn, maar wel in goede omstandigheden. Het is niet zonder risico. Dat hebben we van bij het begin gezegd. Vandaar deze campagne. Maar ik heb zelf, collega Rzoska en anderen, vanmorgen op de IMC aan het coronasecretariaat gevraagd om die regels nog eens heel duidelijk te communiceren. Wij zullen dat doen, ik hoop dat anderen dat ook doen. We kunnen dat eigenlijk met ons allen samendoen. Ik denk dat we allemaal vaak deze vragen krijgen.
Mevrouw Sleurs en anderen, mensen die op reis gaan, hebben ook wel een verantwoordelijkheid. Ze hebben op zijn minst de verantwoordelijkheid om bij terugkeer het PLF-formulier in te vullen. Vorige maand was dat 80 procent, nu nog nauwelijks één derde. Dat heeft niets te maken met fouten in het systeem of om het even wat, men moet het gewoon doen. Daar zit de knoop. Dat is in ieders persoonlijk belang, want men kan samen met veel anderen elke dag opnieuw virussen en varianten binnenbrengen. We weten hoe ze ons land zijn binnengekomen, hoe ze Europa zijn binnengekomen, dat is niet zonder betekenis. Als het vorige maand 80 procent was en deze maand 35 procent, dan heeft dat te maken met mensen die het de ene maand wel gedaan hebben en nu denken dat ze het niet meer hoeven te doen. Het reiscertificaat is geen alternatief voor het PLF. Dat hoor ik soms ook: we hebben de app, wat moeten we nu nog doen? Het ene is geen alternatief voor het andere, laat dat duidelijk zijn.
Over de controle op het PLF heeft de minister van Binnenlandse Zaken gezegd dat ze bijkomende initiatieven zou nemen. Zoals ik daarstraks al gezegd heb, zal het samenwerkingsakkoord dat hier zal worden voorgelegd, ook extra instrumenten moeten geven, onder andere aan Saniport. Het belangrijkste element is daarin communicatie. U kunt dat allemaal delen via sociale media, iedereen in deze zaal is daar nogal actief op.
De contactopsporing is daar een onderdeel van. Maar het eerste moet eerst gebeuren. De contactopsporing kan maar in werking treden als mensen het PLF hebben ingevuld, na een positieve test moet er dan worden opgespoord.
Het tweede luik waar ik nog even op wil ingaan – en ook dat hebben we vanmorgen op de interministeriële conferentie besproken – is dat we merken dat mensen te weinig contacten doorgeven. We hebben intussen de versoepelingen. Mensen kunnen meer mensen zien. Dan is het niet normaal dat men in vergelijking met de maand daarvoor slechts evenveel contacten doorgeeft. Dat is niet normaal. Daarom ook mijn tweede oproep aan de mensen: als u gecontacteerd wordt door de contactopsporing, geef dan de namen door van diegenen waarmee u in contact bent geweest. Geef ook door waar dat gebeurd is, zodat er ook crossverbanden kunnen worden gelegd en zodat die andere defensielijnen ook maximaal hun werk kunnen doen.
Mevrouw Schryvers heeft het woord.
Vlaanderen staat al ver in de vaccinaties, maar zolang een groot deel van de mensen nog niet volledig gevaccineerd is, moeten we natuurlijk heel voorzichtig blijven. Dat is zeker zo voor die deltavariant en het gevaar dat die wordt binnengebracht door terugkerende reizigers. Collega’s, de vrijheid is in zicht, maar ik denk dat we allemaal toch nog heel voorzichtig moeten blijven. We kunnen al meer. Ik begrijp dat mensen graag met vakantie gaan en dat kan ook, maar met de nodige voorzorgsmaatregelen. Aan die voorzorgsmaatregelen moeten mensen zich houden. Daarom is het belangrijk dat we hen daar correct over informeren maar ook dat er een correcte controle is wanneer mensen zich daar niet aan houden bij hun terugkeer.
De actuele vraag is afgehandeld.