Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer De Bruyn heeft het woord.
Voorzitter, collega’s, minister, na het gewaardeerde programma Boer zkt Vrouw en het even gewaardeerde initiatief ‘Boer zoekt klant’ zijn we ondertussen toe aan een derde initiatief, namelijk ‘Boer zoekt natuur, natuur zoekt boer’. Dit project is echter toch wel van een heel andere orde. Het initiatief werd genomen door een sterke landbouworganisatie, het Algemeen Boerensyndicaat (ABS), en door een even sterke natuurorganisatie, Natuurpunt. Zij zoeken zo naar manieren om tegenstrijdige belangen te overstijgen. Waarom? Omdat men weet dat er niet alleen tegenstrijdige belangen zijn, maar ook veel gelijklopende belangen, maar dat men soms het inzicht mist over wat de andere drijft om de stelling in te nemen die hij inneemt, om de actie te voeren die hij voert.
Minister, dat initiatief kunnen wij alleen maar toejuichen. We kunnen alleen maar hopen dat er op die manier meer toenadering is, dat er meer begrip groeit en ze op die manier ook beseffen dat wat hen scheidt kleiner is dan wat hen bindt. Ik ben dan ook tevreden dat u het project ondersteunt, maar ik zou toch nog even willen weten wat voor u precies de bepalende, doorslaggevende argumenten zijn geweest om met uw volle gewicht en ook met een niet onaanzienlijke financiële steun dit project mee te ondersteunen.
Minister Demir heeft het woord.
Collega De Bruyn, dank u wel. Wat is de reden waarom Vlaanderen dit project ook mee ondersteunt? Projecten van natuurbeschermers enerzijds en landbouwers anderzijds slagen vaak omdat ze op het terrein goed en op de juiste manier samenwerken, en ook heel open en eerlijk tegen elkaar zeggen wat voor hen belangrijk is, wat ze daarmee beogen.
Vandaaruit vertrekkende, en gezien de uitdagingen die we hebben de komende maanden en jaren op het vlak van milieu, natuur, duurzame landbouw enzoverder, vind ik het heel positief dat beide organisaties de handen in elkaar hebben geslagen om die win-wins op te zoeken bij hun eigen achterban. Zo is men tot het idee gekomen van ‘boer zoekt natuur’ en ‘natuur zoekt buur’. Dat is een programma dat twee jaar zal lopen en verschillende elementen bevat, zoals wederzijds begrip, uiteraard. Er zijn ook zaken die men nog niet weet van elkaar maar nog gaat leren kennen, bijvoorbeeld via een jobswitch. Zo kan een natuurbeschermer een paar dagen boer zijn en een boer een paar dagen natuurbeschermer. Dat zou moeten resulteren in heel concrete projecten op het terrein die samen ontwikkeld worden, bijvoorbeeld op het vlak van droogte, erosie en biodiversiteit. Op die manier kwamen we tot deze mooie samenwerking. Vlaanderen is helaas niet groot genoeg. Ik kan Vlaanderen niet uitbreiden. We zullen dus moeten overeenkomen met elkaar. Daarom hebben we ook de nodige middelen vrijgemaakt, evenals trouwens ook de organisaties, voor alle duidelijkheid. Er zullen evaluaties gebeuren en beleidssuggesties geopperd worden naar aanleiding van de projecten.
De heer De Bruyn heeft het woord.
Dank u wel, minister, voor deze duidelijke toelichting. Wat ik daaruit onthoud en wat ik ook lees in de persberichten, is dat dit eigenlijk gestoeld is op twee principes. Het was Hendrik Vandamme, voorzitter van het Algemeen Boerensyndicaat, die het woord ‘respect’ heel sterk naar voren schoof. Het was Freek Verdonckt van Natuurpunt die daarnaast het begrip ‘inlevingsvermogen’ introduceerde. Ik denk dat dit de twee sleutelbegrippen zijn die het succes van deze formule zullen bewijzen. Als men er inderdaad in slaagt om, vanuit respect voor elkaars houding en elkaars eigenheid en identiteit, te komen tot inlevingsvermogen voor wat de andere beroert, dan denk ik dat we hier stappen vooruit kunnen zetten. Dan ben ik ook heel blij dat u hier zelf aandringt op niet alleen een theoretische denkoefening – hoe fijn en belangrijk die ook is – maar ook op het realiseren van projecten en initiatieven op het terrein.
Er is een ding dat me toch nog wel bezighoudt. Ik meen dat heel oprecht. Dat is het ontbreken van die andere belangrijke landbouwactor, de Boerenbond. Hebt u daarover meer informatie over? Dan hoor ik dat heel graag.
De heer Sintobin heeft het woord.
Collega De Bruyn, dit was een prachtig een-tweetje, dat eigenlijk niet zou misstaan op het komende voetbalkampioenschap, het EK. Ik denk dat u deze vraag ook had kunnen stellen op de fractievergadering van de N-VA. In ieder geval, minister, geef ik toe dat ik verrast was door dit initiatief. Ik vind het natuurlijk wel een goed initiatief. We hebben de afgelopen weken kunnen vaststellen hoe de polarisering tussen natuur en landbouw steeds maar feller en feller werd. Ik steun dus dit initiatief.
Ik heb de afgelopen jaren in de commissie Landbouw gepleit voor een landbouwprogramma. Zoals u misschien weet, bestond er vroeger iets als ‘Voor boer en tuinder’. Dat is al een hele tijd geleden. Maar dit is een initiatief van u, als minister van Plattelandsbeleid. U bent ook minister van Toerisme. We kennen ook het tv-programma ‘Vlaanderen Vakantieland’. Ik denk dat we ook daar dit initiatief van u en van het Algemeen Boerensyndicaat (ABS), dat ik toejuich, aan bod kunnen laten komen.
De heer Tobback heeft het woord.
Voorzitter, ik wou zeggen: we hebben toch ‘Boer zoekt vrouw’, maar dat is blijkbaar wat anders.
Minister, ik sluit me aan bij collega De Bruyn. Ik denk ook dat dit een heel goed initiatief is, dat toe te juichen valt. Ik ben ook blij dat dit ondersteund wordt, omdat er volgens mij daadwerkelijk veel win-winsituaties zijn voor boeren die inderdaad proberen hun land correct te beheren en milieu-organisaties die eigenlijk in veel gevallen met hetzelfde bezig zijn, vaak zelfs op aanpalende terreinen. Die win-winsituaties zie je in de praktijk ook als beheersovereenkomsten wel correct nageleefd worden en vaak positief onthaald worden. Ik denk dat er nog veel ruimte is om vooruit te gaan op dat vlak.
Zoals collega De Bruyn al zei, ontbreekt er wel iets in dit hele verhaal. De hele agro-industrie heeft het vaak veel moeilijker met het extensief en milieuvriendelijker beheer van landbouwgrond. Kunt u garanderen dat zij niet alleen betrokken zullen worden maar ook dat er niet, aan de ene kant, hieraan van alles besteed en gestimuleerd wordt, terwijl aan de andere kant het gras weer voor de voeten weggemaaid wordt?
De heer Coenegrachts heeft het woord.
Minister, eerst en vooral proficiat, vooral aan de twee organisaties die dat traditionele conflict tussen natuur en landbouw proberen te overstijgen. Het is inderdaad opvallend, collega De Bruyn, dat we een heel belangrijke organisatie missen in dit verhaal. Hopelijk sluiten zij zich nog aan en kunnen we erop rekenen dat ze allebei die achterban trachten te overtuigen om wederzijds begrip te tonen in hun gedachtegangen.
U hebt dat aanzienlijk ondersteund en u hebt daarnet toegelicht dat het niet alleen boerenlandgames zijn. Het gaat ook over heel concrete acties op het terrein. Ik denk dat we nood hebben aan die best practices om met elkaar te delen.
Dat conflict overstijgen doen we in daad maar ook in woord. We moeten die polarisering allemaal samen durven te overstijgen. Minister, wat kunnen we doen om vanuit de Vlaamse overheid, vanuit onze departementen, die verzoenende taal te spreken richting natuur en landbouw?
Mevrouw Rombouts heeft het woord.
Collega’s, ik sluit me aan bij deze woorden en bij iedereen die stelt dat we elk initiatief dat u onderneemt of ondersteunt om de polarisering tegen te gaan en samenwerking te ondersteunen, moeten toejuichen. Ik kan alleen maar hopen dat het in elk dossier inderdaad de bedoeling is om samen te werken en tegenstellingen te overstijgen.
Ik vind het wel erg om te horen dat hier alleen al in de vraag opnieuw over wij/zij wordt gesproken. Collega’s, doe dat alsjeblief niet en laat ons dit overstijgen.
Minister, ik zou graag heel erg enthousiast zijn maar ik ben ook wel bezorgd. Ik denk dat bij de start van een project twee elementen belangrijk zijn. Ten eerste moet er inderdaad een zo breed mogelijk draagvlak zijn. Ten tweede moeten de vooropgestelde doelstellingen heel scherp zijn. Ik mis in dezen wel een beetje een open, transparante oproep waarin de doelstellingen heel duidelijk zijn afgebakend. Ik heb dat in elk geval niet gemerkt of misschien heb ik het gemist. Ik wil u dan ook heel duidelijk vragen hoe de selectie van de partners is gebeurd en via welk financieringskanaal of welke begrotingspost dit aanzienlijk bedrag wordt toegekend.
Mevrouw Schauvliege heeft het woord.
Ook wij vinden het een goed idee om landbouw- en natuurorganisaties bij elkaar te brengen om de polarisatie te overstijgen. Wij kijken uit naar het resultaat en hopen dat dit een stapje in de goede richting is zodat we tot een goede oplossing komen.
Minister, u hebt daar 400.000 euro voor veil. Dat is veel geld op een moment dat we eigenlijk in een besparingsronde zitten. Er leeft bij het middenveld heel wat bezorgdheid over de structurele financiering die nodig is om langetermijndoelstellingen te halen op het vlak van natuur, biodiversiteit, ruimtelijke ordening. Vandaar mijn vraag, minister. Hoe zult u ervoor zorgen dat ook de structurele financiering gegarandeerd blijft op basis van heel duidelijke vooraf geformuleerde criteria die helder zijn voor iedereen en waar men op kan rekenen?
Minister Demir heeft het woord.
Ik dank de collega's voor hun tussenkomsten. Het zijn natuurlijk in eerste instantie de mensen van Natuurpunt en het ABS die alle krediet verdienen in dit project. Zij hebben de handen in elkaar geslagen en zich voorgenomen te bekijken wat de win-winsituaties zijn. Als minister bevoegd voor platteland en Omgeving, waar de uitdagingen gewoon immens groot zijn, kan ik alleen maar zeggen dat ik dit project mee wil faciliteren. Alle credits gaan echter naar die mensen.
Er is gevraagd waarom bijvoorbeeld de Boerenbond niet meedoet. Ik kan onmogelijk allerlei samenwerkingen opdringen. Uiteraard is iedereen van harte welkom om mee 4000 hectare bossen aan te planten. Ik heb die vraag trouwens aan het begin van de legislatuur ook gesteld aan de organisaties. Het is geen kwestie van uitsluiten, iedereen mag meedoen, ik heb niets liever. Collega Tobback verwijst naar de agro-industrie en uiteraard moeten ook zij mee in het bad.
Dit is voor geen van beide organisaties eenvoudig. Zij komen immers beide uit een heel moeilijke situatie. Er zijn ook nog een aantal heel moeilijke dossiers zoals het definitieve stikstofkader dat nog voor het einde van dit jaar op de regeringstafel zal komen.
Voor dat dossier waar landbouw en natuur elkaar zullen tegenkomen in de klankbordgroepen, vind ik het heel goed dat men op het terrein al op een positieve manier aan de slag gaat en elkaar veel beter leert kennen. Dat is van groot belang. Onbekend is onbemind. Ik steun dit van harte.
Uiteraard zullen er heel duidelijke criteria worden vastgelegd, mevrouw Schauvliege. We hebben heel wat uitdagingen, denk maar aan de biodiversiteit die we samen met de landbouwers willen aanpakken. Denk maar aan de droogte, we zullen de middelen van de Blue Deal samen met de natuur- en landbouworganisaties op een nuttige manier inzetten. De landbouwers klagen vandaag terecht dat de droogteproblematiek hen ook aangaat. Als die twee organisaties – hopelijk zijn het er drie of vier – daarmee samen aan de slag willen gaan, is dat super.
Het voorbeeld moet wel gesteld worden. Ik hoop dat dat nu met dit project vertrokken is. Ik besef heel goed, collega’s, dat er nog werk aan de winkel is, zowel inzake de toekomst van de duurzame landbouw als inzake milieu en natuur. Het heeft geen zin, ik ben het met u eens, om te polariseren. Ik denk niet dat iemand dat doet, het is goed om te vertrekken van wetenschappelijke cijfers. Soms noemt men dat al polariseren. Ik kan de cijfers rond stikstofneerslag en dergelijke niet uitgommen, mijnheer Sintobin. Dat gaat niet. Ik zou ook willen dat ze niet bestonden, maar ze zijn er.
We moeten dat met z’n allen aanpakken, niet alleen natuur en landbouw maar ook industrie. Ik hoop dat er op het terrein met dit dossier heel wat vertrouwen groeit. Hopelijk sluiten de andere organisaties zich daar bij aan.
De heer De Bruyn heeft het woord.
We hebben hier twee organisaties, het Algemeen Boerensyndicaat en Natuurpunt, die uit hun spreekwoordelijke loopgraven durven te komen, en – om binnen het thema te blijven – hun kop boven het maaiveld durven uit te steken. Ik hoop – als ik de steun van de collega’s hoor, denk ik dat ik erop mag rekenen – dat dat kopke er dan niet afgemaaid wordt, maar dat men er respect voor krijgt en dat we realisaties op het terrein gaan zien die aantonen dat dit de juiste aanpak is.
Ik ben heel blij dat die twee organisaties in hun zoektocht naar elkaar daar bovenop nog een minister vinden die ook duidelijk een groen spoor durft te trekken. Ik verwijs naar de 4000 hectare bijkomend bos voor Vlaanderen, naar de Groene Delle waar eindelijk een akkoord gevonden is, naar het ‘bijenbestuiversplan’ dat eraan komt, naar de kordate aanpak van Defensie als er een waardevol heidelandschap in vuur opgaat. Dat is voor ons de groene lijn die verder geëxploreerd mag worden en waar wij samen met de minister stappen vooruitzetten.
De actuele vraag is afgehandeld.