Verslag plenaire vergadering
Verslag
Verslag
Dames en heren, aan de orde is het verslag namens de Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding over het verzoekschrift over het groeipakket voor kinderen in nieuw samengestelde gezinnen.
Mevrouw Schryvers, verslaggever, heeft het woord.
Voorzitter, op 3 januari 2020 werd door de verzoekers een verzoekschrift ingediend over het groeipakket voor kinderen in nieuw samengestelde gezinnen. Bij schrijven van 19 januari pasten de verzoekers hun verzoekschrift aan. Op 29 januari 2020 werd het verzoekschrift ontvankelijk verklaard en voor behandeling verwezen naar de Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding. Daar werd het een eerste keer besproken op 11 februari 2020. De commissie besliste uitleg te vragen aan de bevoegde minister. Die formuleerde een antwoord op 19 januari 2021. Op 9 maart jongstleden kwam het verzoekschrift opnieuw aan bod tijdens de commissievergadering.
De verzoekers klagen een volgens hen onrechtvaardig effect aan van het groeipakket dat op 1 januari 2019 in werking trad. Ik schets het probleem zo eenvoudig mogelijk. In het oude systeem van de kinderbijslag ontvingen kinderen een bedrag afhankelijk van hun plaats in het gezin en volgens hun leeftijd. Zo kreeg het eerste kind het laagste bedrag, een tweede kind een hoger bedrag en vanaf het derde kind werd het hoogste bedrag toegekend. Bij de overgang van de kinderbijslag naar het groeipakket werden de bedragen per kind vastgeklikt op 31 december 2018 en de rangen omgekeerd, waardoor het hoogste bedrag aan het oudste kind werd toegekend en de lagere bedragen aan de jongere kinderen. Dat blijkt in nieuw samengestelde gezinnen en situaties van gescheiden ouders tot geschillen te kunnen leiden.
In casu gaat het om een moeder met twee kinderen bij een vader waarmee het kindergeld wordt gedeeld en een derde kind bij een andere vader. Door de omkering van de rangen ontvangen de twee oudste kinderen meer kindergeld dan voorheen, waardoor ook hun vader meer ontvangt, zonder dat zijn gezinssituatie veranderde. Het derde kind, van de andere vader, krijgt dan weer minder groeipakket uitbetaald. De verzoekers vragen deze anomalie weg te werken in het decreet.
Ook de Vlaamse Ombudsdienst heeft hierover een klacht van de verzoekers ontvangen, maar oordeelde dat de regelgeving correct werd toegepast. Het decreet houdt in de overgangsmaatregelen geen rekening met de situatie van nieuw samengestelde gezinnen, waarvan de geschetste situatie een gevolg is.
In zijn antwoord ging de minister uitvoerig in op de overgangsmaatregelen in het groeipakket. Bij de invoering is ervoor gekozen om de huidige gezinnen zo maximaal mogelijk verworven rechten te garanderen. Ook werd voorzien dat de uitstroom uit de kinderbijslag dezelfde gevolgen heeft als in het oude systeem, namelijk dat de hoogste rangbedragen als eerste uitstromen. Dat was ook al zo onder de Algemene Kinderbijslagwet. Daarin schoven de andere kinderen op wanneer het recht voor een kind eindigde, bijvoorbeeld doordat het begon te werken of het gezin verliet. De hoogte rang, en dus ook het hoogste bedrag, viel dan weg. Het omkeren van de rangen is op zich een technische aangelegenheid, aldus de minister, die de verworven rechten respecteert. Een gezin ontvangt verder hetzelfde bedrag als voor de transitie, en tegelijkertijd zorgt de omkering ervoor dat, net zoals onder de vroegere kinderbijslagregeling, de hoogste rangbedragen als eerste uitstromen wanneer een kind niet langer recht heeft op kinderbijslag of het gezin verlaat.
Niettemin erkent de minister dat het door de grote diversiteit aan gezinsvormen niet mogelijk is om de omkering van de rangen door te voeren zonder dat dat enig ongewenst effect heeft. Specifiek bij nieuw samengestelde gezinnen waarbij er een vonnis is waarin afspraken zijn gemaakt over de verdeling van de gezinsbijslagen kan dat tot vragen leiden. De verzoeker blijft wel hetzelfde bedrag ontvangen voor de drie kinderen samen en er wordt van uitgegaan dat ze de nodige afspraken kan maken om ervoor te zorgen dat de ongewenste effecten opgelost geraken, in het belang van de kinderen.
Tijdens de bespreking in de commissie op 9 maart jongstleden kwamen meerdere leden van de commissie tussen. Mevrouw De Martelaer wees op de complexiteit van de situatie en van het antwoord van de Vlaamse Regering. Volgens haar zullen de verzoekers niet opgezet zijn met het antwoord. Ex-partners moeten met elkaar onderhandelen over de verdeling van het groeipakket. De huidige regeling is naar haar mening evident in de ogen van juristen, maar niet in die van de betrokken ouders. Ze had gehoopt op een andere oplossing.
Parlementslid Anaf stelde dat hij al meerdere klachten had gehoord over het omkeren en vastklikken van de rangen. Hij suggereerde hieraan aandacht te besteden bij de evaluatie van het groeipakket. Ex-partners aanmoedigen om dit onderling op te lossen, is niet de beste oplossing, al betwijfelde het commissielid of er wel een goede oplossing is.
De heer De Reuse had bedenkingen bij de suggestie om naar de familierechtbank te gaan. Ook hij verwees naar de evaluatie van het groeipakket. Datzelfde deed ook mevrouw Schryvers, daarbij verwijzend naar het grote aantal verschillende gevallen, wat deze problematiek bijzonder ingewikkeld maakt.
Koen Daniëls, ten slotte, beaamt dat het een complexe situatie is. Aangezien vrijwel elk nieuw samengesteld gezin uniek is, ligt het niet voor de hand om dat met een enkele decretale regeling op te lossen. Hij raadt aan om hieraan aandacht te besteden tijdens de evaluatie.
De commissievoorzitter stelt tot slot voor om niet te wachten op de bespreking van de evaluatie van het groeipakket en om het antwoord van de Vlaamse Regering samen met het verslag aan de verzoekers te bezorgen, en hierover verder grondig van gedachten te wisselen tijdens de evaluatie van het groeipakket. De aanwezige leden stemmen hiermee in.
Mevrouw Goeman heeft het woord.
Voorzitter, in het kader van ons beider zwangerschap heb ik een stemafspraak met mevrouw Perdaens. Ik zal dus niet meestemmen over dit verzoekschrift.
Wij stemmen nu bij zitten en opstaan over de conclusies van de commissie.
De volksvertegenwoordigers die de conclusies wensen aan te nemen, drukken op ‘Ik sta op’.
De volksvertegenwoordigers die de conclusies niet wensen aan te nemen, drukken op ‘Ik blijf zitten’.
Het Vlaams Parlement neemt de conclusies van de commissie aan. Ik zal de verzoeker hiervan in kennis stellen.