Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Slootmans heeft het woord.
Minister, maandag waren we met zijn allen getuige van een nieuwe VRT-episode, getiteld: ‘Hoe smijt ik om ter meest belastinggeld door ramen en deuren, zonder mijn kerntaak te vervullen?’ Want los van de inhoud, is dat toch zowat het enige wat ik onthoud bij de aankoop van de uitzendrechten van het Britse interview met Harry en Meghan.
Zoals intussen is bekendgemaakt in de kwaliteitskranten – en u weet, minister, dat wij daar blindelings geloof aan hechten – betaalde de VRT daarvoor zo'n 60.000 euro aan de Amerikaanse televisiezender CBS. Dat bedrag kwam niet uit het niets. Dat was het resultaat van een hevige biedstrijd tussen enerzijds de openbare omroep en anderzijds SBS en DPG, waarbij de VRT na een eerste ronde, als zaten ze aan een pokertafel, hupsakee hun eerste bod van 30.000 euro verdubbelden tot 60.000 euro, waardoor de concurrentie natuurlijk kansloos en murw geslagen achterbleef. Want zoals u weet, minister, staat er bij de commerciële zenders natuurlijk niet op 1 januari van elk jaar een zak geld van 270 miljoen euro voor de deur.
We weten – en u zegt dat ook altijd, klassiek – dat het niet aan ons, aan dit parlement of aan u is om een oordeel te vellen over wat de VRT mag uitzenden of aankopen. Dat is uiteraard een autonome bevoegdheid van de VRT zelf, maar als ik mij niet vergis, moet de VRT zich daarbij wel houden aan een aantal bepalingen van het Mediadecreet en van de beheersovereenkomst. Die beheersovereenkomst stipuleert tot drie keer toe, onder andere in de operationele doelstellingen, dat de VRT zich marktconform en kostenbewust opstelt en daarbij de hoogste standaarden hanteert op het vlak van integriteit, deontologie en kostenbewustzijn.
Minister, hoe rijmt u die bepalingen van de beheersovereenkomst inzake marktconformiteit en kostenefficiëntie met de aankoop van dit interview?
Minister Dalle heeft het woord.
Collega’s, precies een maand geleden kreeg ik hier een vraag over de documentaire 'BDW' die werd uitgezonden. (Opmerkingen van Jos D’Haese)
Vorige week donderdag kreeg ik in de commissie Media nog een vraag over...
Ik denk dat collega D’Haese ze al mist eigenlijk, de soap. (Opmerkingen)
Jaja, er komt een vervolg. Dat is al getekend. (Opmerkingen)
Sorry, minister. Het woord is aan u.
Vorige week kreeg ik in de commissie een vraag over de livestreaming van een persconferentie op VRT NU.
Collega Slootmans, u kent inderdaad mijn antwoord op dat soort vragen al. We hebben artikel 7 van het Mediadecreet, dat bepaalt dat de programmatie en het uitzendschema door de VRT autonoom worden bepaald. Ook in de beheersovereenkomst is dat bijzonder sterk verankerd. De VRT realiseert haar opdracht in volle redactionele en operationele onafhankelijkheid. Met andere woorden, het is niet aan ons parlement of aan de regering om zich daarover uit te spreken.
Ik heb uiteraard ook navraag gedaan bij de VRT over hoe zij dit zien. Zij wijzen erop dat het hele jaar door internationaal aangekocht aanbod wordt uitgezonden. Dat gaat dan over fictie, maar ook over documentaires en interviews. Zij zijn van oordeel dat dit ook maatschappelijk relevant is, omdat het over een koningshuis gaat, wat ook relatief vaak aan bod komt. Het interview is ook actueel en relevant. Het heeft een breed bereik gekend, namelijk bijna 1 miljoen kijkers lineair. Het wordt ook via VRT NU aangeboden. En er komen ook relevante maatschappelijke thema's in aan bod. Dat kon men op voorhand niet weten, maar bijvoorbeeld een belangrijk thema als racisme kwam daar ook in naar voren.
Wat de prijs betreft, de contractuele bepalingen met de rechtenhouder laten niet toe om die vrij te geven. Ik kan het genoemde bedrag dan ook niet bevestigen of ontkennen. Ik kan alleen aangeven dat de VRT van oordeel is dat een marktconforme prijs werd betaald.
De heer Slootmans heeft het woord. Hebt u trouwens gekeken?
Hebt u gekeken?
Ik heb uiteraard gekeken, om beroepshalve redenen nietwaar? Om beroepshalve redenen. (Opmerkingen. Gelach)
Collega’s, minister, u zegt dat de VRT zegt dat het een grote nieuwswaarde heeft en een grote maatschappelijke relevantie, maar eigenlijk argumenteert u dat niet echt. Buiten sensatie zie ik ook geen enkel argument. Ik zou er ook geen enkel kunnen opnoemen, dus wat dat betreft alle begrip. Bovendien zijn wij blijkbaar niet de enigen die die analyse maken, want zelfs in het Verenigd Koninkrijk van Harry en Meghan, waar natuurlijk die interesse wel immens is en waar er wel maatschappelijke relevantie is, liet de grote BBC het spektakel over aan de commerciële spelers. Waarom? Omdat zij vond dat dat geen kerntaak was van de BBC en omdat zij vond dat ze daarmee het media-ecosysteem zouden beschadigen. Ook in die context stelt onze beheersovereenkomst, minister, dat de VRT het media-ecosysteem versterkt en er een positieve bijdrage toe levert. Ook hier, minister, is de vraag hoe u als behoeder van de beheersovereenkomst het bruut wegconcurreren van de commerciële zenders rijmt met de verplichtingen inzake het versterken van het Vlaams media-ecosysteem?
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Minister, uiteraard is de VRT volledig autonoom in de samenstelling van haar programma-aanbod, waarbij ze zoveel mogelijk Vlamingen moet kunnen bereiken, maar de afgelopen dagen rezen er natuurlijk wat vragen bij de motivering van de openbare omroep om met Vlaams belastinggeld uitzendrechten aan te kopen voor dit veelbesproken buitenlands interview, vooral omdat er ook blijkbaar interesse bestond bij de commerciële omroepen. Dat heeft dan misschien ook te maken met het feit dat wij in het regeerakkoord hebben afgesproken dat de VRT vanuit haar werking marktversterkend moet zijn en niet mag deelnemen aan een prijsverhogend opbod voor sportevenementen. Dit is natuurlijk geen sportevenement en ik snap dat zij regelmatig dergelijke aankopen doet, maar dat belet dan niet dat dat als een goede huisvader gebeurt. Ook in de beheersovereenkomst staan er verschillende passages over de unieke positie van de VRT die zich constructief moet opstellen om het Vlaamse media-ecosysteem te versterken. Vandaar dat ik mij eerlijk gezegd de afgelopen dagen ook de vraag stelde in welke mate de VRT haar publieke en marktversterkende opdracht heeft gerealiseerd door de uitzending van dit interview, waarbij toch niet werd voorzien in een omkaderende duiding en voor- of nabeschouwing.
Dat zijn van die zinnen met vijf bijzinnen…
Ja, voorzitter, dat is om genuanceerd te zijn.
Ja, maar het is ook de bedoeling om de klok in het oog te houden en dat geldt voor iedereen, niet alleen voor u.
De heer Rzoska heeft het woord.
Laat mij beginnen met mijn verbazing toch uit te drukken: voor sommigen onder ons is het toch moeilijk om zich neer te leggen bij de autonomie van de VRT op het vlak van het bepalen van wat er te zien is. Ik heb het daar lastig mee. Er is toch de ongeschreven regel dat we als parlement normaal gezien niet inbreken in de programmatie. Ik zou deze lijn ook hier willen aanhouden. Ik kan me niet van de indruk ontdoen dat er achteraf bekeken misschien – laat me het zeggen zoals ik het denk – jaloezie was bij een aantal commerciële zenders, omdat ze misschien een hoogtepunt – en ik geef toe collega, niet voor mij, want als republikein interesseert me dat eigenlijk niet zo hard – gemist hebben op basis van de media-uitval die het interview met die twee mensen heeft gekregen.
Maar goed, het blijft me verbazen, collega’s, ik vind het geen enkel probleem dat er vragen worden gesteld bij het functioneren van de VRT, maar bij de programmatie? Dat is een stap te ver. Dat doen we als parlement niet. Dus, ik kan me vinden in uw antwoord en voorzitter, ik zou echt wel willen oproepen om die vragen heel selectief te bekijken, want ik moet eerlijk zeggen: BDW, het koningskoppel, wat gaat het volgende week zijn? Ik ben benieuwd.
Ik heb, voor alle duidelijkheid, 'BDW’ gezien. Ik heb daar zeer veel vragen bij. Vooral aan de uitspraken van die man over dit Vlaams Parlement heb ik me zwaar gestoord. Maar voor alle duidelijkheid: ik heb het koningskoppel, of het prinsenkoppel, niet gezien, en ik ben dat ook niet van plan.
Mevrouw D’Hose heeft het woord.
Ik had eigenlijk nooit gedacht dat ik zou tussenkomen op een vraag rond Harry en Meghan. (Opmerkingen bij het Vlaams Belang)
Over alle onderwerpen, maar Harry en Meghan, dat had ik niet gedacht. Maar goed, voor alles een eerste keer, denk ik dan.
Minister, absoluut, ik ben het volledig met u eens: ik vind dat we absoluut moeten staan op de autonomie van de VRT. En als we zo doorgaan, kunnen we elke week wel die discussie hebben. De laatste keer dat ik gecheckt heb, was het Vlaams Belang ook wel vertegenwoordigd in de raad van bestuur van de VRT. Soms vraag ik me dus ook wel eens af, mijnheer Slootmans, wat uw vertegenwoordiger in de raad van bestuur daar dan doet, als hij telkens de nood heeft om hier het hele verhaal nog eens voor de camera’s te herhalen over iets dat een absolute … (Opmerkingen)
Collega D’Hose heeft het woord!
Dat is ongelooflijk. Elke keer als ik mijn mond opendoe, beginnen jullie te murmelen. (Applaus. Opmerkingen)
Collega D’Hose heeft het woord!
Dit is zo irritant. Als de heer Slootmans bezig is, beginnen wij toch ook niet te murmelen.
Collega D’Hose heeft dus het woord, goed?
En nu ben ik dus mijn draad kwijt. Goed. Het komt erop neer dat de autonomie absoluut van belang is. Zijn er zaken waar u zich vragen bij stelt? Daarvoor is er een raad van bestuur. Laat het parlement het parlement zijn, en Harry en Meghan alstublieft in Californië, of waar ze ook wonen.
U weet het wel, hè.
De heer Meremans heeft het woord.
Ik heb er maar vijf minuten van gezien, en dan was het voor mij genoeg. Maar goed, ik treed toch een aantal collega’s bij: ik hoop dat volgende week dan geen vraag gaan stellen over een waardige opvolger van F.C. De Kampioenen. Want dan zijn we natuurlijk elke week wel zoet, terwijl besprekingen – daar heeft men wel een punt – horen in een commissie, of bij een jaarverslag of iets dergelijks.
Of het maatschappelijk relevant is, dat laat ik over aan de VRT. Het is niet aan mij om dat te bepalen. Andere interviews van Oprah vond ik relevanter. Het interview met Lance Armstrong heb ik bijvoorbeeld drie keer bekeken. Dat vond ik echt zeer relevant, wat betreft de wielersport, en de doping, en de verwikkelingen, de rechtstreekse invloed op Vlaanderen, laat ik het zo zeggen. Voor de rest, collega’s: mevrouw Brouwers haalt terecht aan dat we dat ecosysteem in het oog moeten houden, en minister Dalle heeft geantwoord dat het marktconform is, maar ik stel toch ook voor dat we dergelijke discussies behouden voor daar waar we in de diepte kunnen gaan, namelijk in onze eigen commissie. Hopelijk hebben we daar dan volgende week geen vraag over een bepaald VRT-programma. Dank u.
Mevrouw Goeman heeft het woord.
Inderdaad, het wordt hier intussen een traditie om week na week vragen te stellen bij de programmatie van de VRT. Ik kan ook alleen maar bevestigen dat wat ons betreft de politiek zich absoluut niet te moeien heeft met de redactionele keuzes van de openbare omroep. Ik denk dat we ons daar ver van moeten houden.
Dit gezegd zijnde: als het bedrag klopt, dat de VRT op tafel zou hebben gelegd, waarmee het de commerciële zenders overtroefde, dan is het voor ons wel belangrijk dat dit niet het begin is van een soort opbod tussen zenders in een sowieso zeer geconcentreerd Vlaams medialandschap. Collega’s, ik denk dat we de Pax Media moeten koesteren. Ook al oordeelt de VRT dat het interview maatschappelijk en actueel relevant is, dat is voor haar rekening. Het kan niet de bedoeling zijn dat de VRT zich laat opjagen in een soort van concurrentiestrijd waar uiteindelijk vooral de buitenlandse zenders beter van worden. De concurrentie in het medialandschap is al bikkelhard, maar die concurrentie situeert zich vooral in het buitenland. We moeten ervoor zorgen dat de VRT en de Vlaamse private mediabedrijven samen de strijd aangaan om de leefbaarheid van ons Vlaams medialandschap te garanderen. Daarover hoor ik graag ook eens uw mening.
Minister Dalle heeft het woord.
Dank u wel, collega’s, voor de beschouwingen.
Dat is iets anders dan ‘de interessante vragen’, collega’s. (Gelach)
Ik zal beginnen met die laatste vraag: hoe past dit in de Pax Media? Dat sluit ook aan bij een aantal vragen van andere collega’s. Hoe past dit in het marktversterkend karakter van de VRT?
Ik wil daar heel duidelijk over zijn. Ik heb van in het begin gezegd dat het heel belangrijk is dat onze Vlaamse mediaspelers en de VRT goed samenwerken omdat de concurrentie vandaag niet in Vlaanderen ligt maar wel internationaal. Maar dergelijke goede samenwerking betekent niet dat de openbare omroep niet kan bieden voor internationale programma’s en daar een marktconform bod op kan doen. De VRT heeft dat hier gedaan. De beoordeling van de prijs is aan hen. Zij zeggen dat dit marktconform is. Ik heb gezegd dat ik de prijs die genoemd is in de media niet kan bevestigen of ontkennen, maar zij gaan ervan uit dat de prijs die zij hebben betaald marktconform is.
Ook de beschouwing of dit maatschappelijk relevant is, laat ik aan hen. Het gaat over het koningshuis. Collega Slootmans, ik ben een beetje verbaasd dat u deze keer niet tevreden bent omdat het programma kritisch is over het koningshuis. In het algemeen is dat toch iets waar uw fractie in gelooft. Het is in elk geval relevant in de media gekomen en het is vooral aan de VRT om dat te bekijken. Het mag echter niet zo zijn dat de openbare omroep alleen de zaken mag uitbrengen die de anderen niet willen brengen. Dat zou geen goede interpretatie van marktversterkend zijn. Want ik wil vooral ook herinneren aan dit document. (Hij toont de beheersovereenkomst.) Naast het Mediadecreet is dit wat me leidt in mijn relaties met de VRT en ook in de relaties tussen de Vlaamse overheid en de VRT. Dit is namelijk onze beheersovereenkomst die we eind vorig jaar hebben afgesloten.
Verschillende KPI’s, doelstellingen, zijn hier ook relevant te citeren en worden ook door de VRT aangehaald om te zeggen dat het daarin past, bijvoorbeeld maatschappelijk relevante thema’s brengen, een breed bereik hebben. Herinner u dat de VRT met haar aanbod minimaal 85 procent van de Vlamingen moet kunnen bereiken. Dat doe je niet alleen met informatie- en duidingsprogramma’s te brengen in de strikte zin van het woord. Daar horen ook een aantal programma’s bij die een zeer breed bereik hebben. In dit geval hebben we vastgesteld dat bijna 1 miljoen Vlamingen via lineaire televisie dit programma hebben gezien. Het motiveert waarom de VRT zegt dat dit zeker aansluit bij de beheersovereenkomst. Ik kan hen op dat vlak niet tegenspreken.
De heer Slootmans heeft het woord.
Minister, ik dank voor uw antwoord. Misschien eerst voor de vorm: dat de linkerzijde, de groenen en de socialisten blindelings de verdediging opnemen van de VRT bewijst dat er nog zekerheden zijn die zowat alles bevestigen wat we daarover al weten. Bijkomend noteer ik ook dat uw eigen partijgenoot zich aansluit bij mijn pleidooi. Dus, minister, ik zou me toch al zorgen beginnen te maken want dat is misschien toch een teken aan de wand.
Mevrouw D’Hose zou ik een les Mediadecreet willen aanraden, eventueel bij minister Dalle. Leden van de raad van bestuur mogen zich immers niet inlaten met betrekking tot inhoudelijke gegevens van de VRT of programmatie. Zij mogen zich alleen inlaten met strategische doelstellingen. Als lid van de commissie Media had ik verwacht dat u dat wist.
Minister, ik begrijp uit uw antwoord dat u vindt dat er geen sprake is van een schending van de beheersovereenkomst. U zegt dat die 60.000 euro wel degelijk marktconform is. Maar blijkbaar zijn alleen u en de VRT die mening toegedaan want voor de commerciële spelers was het duidelijk geen marktconform bedrag. Dat brengt me tot de conclusie dat een instelling die steen en been klaagt dat ze te weinig geld en middelen heeft, toch heel royaal omspringt met de publieke middelen. Kostenefficiëntie, marktconformiteit en het versterken van het Vlaams media-ecosysteem zijn natuurlijk allemaal mooie woorden, maar wanneer men daar vierkant zijn voeten aan veegt, dan is de beheersovereenkomst in wezen niet meer dan een vodje papier. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De actuele vraag is afgehandeld.