Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over de selectie van een participatieorganisatie in het kader van het inburgeringsbeleid
Actuele vraag over de stopzetting van de samenwerking met het Minderhedenforum en de nieuwe samenwerking met Join.Vlaanderen
Actuele vraag over de beslissing van de minister om Join.Vlaanderen aan te duiden als nieuwe participatieorganisatie
Actuele vraag over de stopzetting van de erkenning van het Minderhedenforum als participatieorganisatie
Verslag
Mevrouw Moerenhout heeft het woord.
Minister, wat een hallucinante week! Maandag communiceert u dat u het Minderhedenforum – dat is de belangenbehartiger van de etnisch-culturele minderheden in Vlaanderen – op de schop wil. In plaats daarvan wilt u 750.000 euro per jaar geven aan een nagelnieuwe organisatie Join.Vlaanderen. U verklaart maandag dat u voor die organisatie kiest omdat hun kracht hun brede netwerk is. U publiceert ook een hele lijst van partnerschappen die moeten bewijzen dat dat netwerk breed en sterk is.
Dinsdag, amper een dag later, blijkt dat de netwerkorganisatie eigenlijk maar weinig netwerk omvat. Het ene na het andere partnerschap trekt zich terug. Er zijn zelfs diverse partnerschappen, zogenaamde partnerschappen, die het zo erg vinden en een persmededeling de wereld insturen om zich uitdrukkelijk te distantiëren van de organisatie, van de gang van zaken en van uw communicatie. Kortom, we zouden kunnen stellen dat wat voor u op maandag nog de sterkte was van deze organisatie, dinsdag verzonnen blijkt te zijn. Ook de rest van de constructie van de organisatie is op zijn zachtst gezegd schemerig.
Woensdag denkt u de storm van kritiek te kunnen keren door te stellen dat de nieuwe organisatie moet samenwerken met het Minderhedenforum en een nieuw dossier mag indienen. Daar maakt u voor mij de meest cruciale fout. Want natuurlijk moet er een nieuw dossier worden ingediend, want het dossier dat vandaag op uw bureau ligt, is verzonnen. Er staan verzonnen partnerschappen in. U kunt daar niet weg mee. U kunt daar politiek niet weg mee en u kunt daar juridisch niet weg mee. U hebt dus een nieuw dossier nodig. Wat ik dan van u had verwacht als minister van Inburgering en Integratie die de sector normaal gezien een warm hart zou moeten toedragen, is dat u dat andere dossier op uw bureau kiest, het andere dossier van het Minderhedenforum, een partner waarvan u weet dat het een sterke partner is, die al twintig jaar expertise en dossierkennis heeft, een partner die breedgedragen is. Dat had ik van u verwacht.
Minister, waarom? Het is zonneklaar dat u dat tweede dossier had moeten kiezen en geen dossier gebaseerd op valse feiten. (Applaus bij Groen)
Mevrouw Goeman heeft het woord.
Minister, een grote verrassing maandag: u kiest Join.Vlaanderen als nieuwe participatieorganisatie voor Vlaanderen. ‘Join wie?’, hoor ik u denken. Niemand had van die organisatie gehoord of wist waar die plots vandaan kwam. Het hoeft ook niet te verbazen, want al snel bleek dat Join.Vlaanderen maar luttele dagen voor de kandidaturendeadline van de nieuwe participatieorganisatie was opgericht. Toch leek die spiksplinternieuwe vzw er gemakkelijk van uit te gaan dat ze op Vlaamse subsidie zou kunnen rekenen. De statuten stipuleren zelfs expliciet dat de organisatie van rechtswege zal ophouden te bestaan als die subsidie op een dag zou wegvallen. Ook het feit dat de vzw hetzelfde adres heeft als de maatschappelijke zetel van het Integratiepact, deed meteen heel wat wenkbrauwen serieus fronsen.
Wat is de link, vragen wij ons af? Ik denk dat niemand is vergeten hoe het Integratiepact, om het zacht uit te drukken, toch niet meteen een succes van een geslaagd integratiebeleid is te noemen, zoals trouwens ook de studie van Idea Consult duidelijk aangeeft. Veel communicatie en projecten allerhande, maar weinig blijvend echt resultaat.
Zoals mevrouw Moerenhout al zei, werd het verhaal daarna alleen maar vreemder. De ene na de andere partner van de zelfverklaarde netwerkorganisatie Join.Vlaanderen haakte af of liet weten nooit een formele engagementsverklaring te hebben getekend, zoals History Month, RHEA, SheDIDIT, Hannah Arendt-instituut, Odisee, UCLL.
Minister, wat overblijft, lijkt vooral heel veel gebakken lucht. De vragen naar het waarom van uw keuze om met Join.Vlaanderen in zee te gaan en meteen 750.000 euro toe te kennen aan een vzw met geen enkele trackrecord werd de voorbije dagen dan ook alleen maar prangender. Los van het feit dat wij het een vergissing vinden om de expertise en ervaring van het Minderhedenforum zomaar aan de kant te schuiven, blijkt het dossier van Join.Vlaanderen aan alle kanten te rammelen.
Uw vraag luidt?
Er blijken een aantal dingen niet te kloppen of in ieder geval voorbarig te zijn. Het is geen goede basis voor een vertrouwensvolle samenwerking de komende jaren.
Mijn vraag is heel duidelijk: bent u bereid om uw keuze voor Join.Vlaanderen te herbekijken in het licht van wat u nu weet?
De heer Janssens heeft het woord.
Minister, de vraag die veel Vlamingen zich dezer dagen kunnen stellen, is ‘Wie is eigenlijk de baas in Vlaanderen?’ Is dat de Vlaamse Regering of is dat de kleinlinkse oppositie?
Wat gebeurt er deze legislatuur zoal? De Vlaamse Regering vond dat de culturele sector, net als iedereen trouwens, moest besparen. Links schiet in een colère en minister-president Jambon bindt in. Na de verkiezingsoverwinning van mijn partij, het Vlaams Belang, waren er schuchtere maatregelen genomen om toch eindelijk eens die sloten subsidies die worden gegeven aan Turkse, Marokkaanse en Afrikaanse organisaties, te heroverwegen. We zijn nu anderhalf jaar later en die allochtone segregatieclubjes ontvangen nog steeds geen eurocent minder.
Deze week gaat het dan over uw multiculturele speeltuin. U wil de subsidies van het Minderhedenforum voortaan aan een nieuwe organisatie geven. Opnieuw schreeuwt links moord en brand, en jawel, opnieuw bindt de Vlaamse Regering in, ondanks de boodschap na de verkiezingen van vorig jaar waarbij men zei dat men naar het signaal van de Vlaamse kiezer zou luisteren, de kiezer die voor een rechtse verkiezingsoverwinning zorgde, en gebeurt net het omgekeerde. Na elke kreet van de linkse, multiculturele lobby worden eventuele besparingen, beleidswijzigingen die de regering plant, simpelweg afgevoerd. Blijkbaar is het dus de overgesubsidieerde, linkse multiculturele lobby die hier in Vlaanderen de wetten stelt.
Alhoewel ik evenmin als de collega's vertrouwen heb in dat nieuwe, mysterieuze Join.Vlaanderen, heb ik nog veel minder vertrouwen in het fameuze Minderhedenforum. Terwijl er miljoenen worden besteed aan een integratiebeleid...
Dus?
...financiert men via het Minderhedenforum een vereniging van allochtonen...
En de vraag?
... die zich op etnische basis organiseert.
Minister, waarom geeft deze Vlaamse Regering opnieuw toe aan de druk van de linkse multiculturele lobby? Waarom gaat u verder in zee met het segregerende Minderhedenforum?
Mevrouw Partyka heeft het woord.
Als ik de vraag stel, is het met een klein beetje schroom, niet alleen omdat ik veel bewondering en begrip heb voor de energie en de vastberadenheid van onze minister om het integratiebeleid een nieuw elan te geven en naar een ‘next level’ te brengen, maar ook omdat het het recht van de overheid is om spelregels te bepalen als er overheidsgeld wordt uitgegeven.
Niet alleen daarvoor heb ik een beetje schroom. Als het gaat over inburgering en integratie, gaat het natuurlijk altijd ook over mensen en verenigingen. Het gaat over mensen die hier wonen en werken, die hier lid zijn van een vereniging, die dus deel uitmaken van ons veel bejubelde Vlaamse middenveld. Voor de organisatie die tot nu toe het aanspreekpunt was van de overheid, of voor de andere organisaties die zich kandidaat hebben gesteld, hebben veel mensen zich geëngageerd in de raad van bestuur: verenigingen, experten, allemaal mensen die daar veel energie in hebben gestoken. Het loutere label 'voldoet of voldoet niet' schiet soms tekort.
De belangrijke vraag die hier aan de orde is, is op welke manier de overheid de participatieorganisatie aanduidt om een groep van mensen te vertegenwoordigen, om ze te empoweren en te emanciperen. Wie is het beste aanspreekpunt voor de overheid? Daar zijn criteria voor bepaald, daar zijn procedures voor afgesproken. De minister zal daar ongetwijfeld nog iets over zeggen.
Drie organisaties hebben zich kandidaat gesteld. De aanvankelijke vraag zou zijn op basis waarvan die selectie is gebeurd. We hebben deze middag in het parlement de kans gekregen om de dossiers en de documenten in te kijken. Waarvoor dank. Die vraag is dus een beetje overbodig. Maar er is een even belangrijke vraag. Minister, u hebt aangegeven dat u twee van de drie kandidaten complementair vindt, dat u vindt dat ze allebei sterktes hebben, en u hebt ook aangegeven dat u er voorstander van bent dat ze zouden samenwerken. Op welke manier ziet u dat precies? Gaat u één organisatie erkennen en vragen om samen te werken? Welke verhouding gaat er tussen die organisaties moeten bestaan?
De heer D’Haese heeft het woord.
Minister, beste Vlaamse Regering, laat ons eerlijk zijn: deze regering wil van het Minderhedenforum af. Na de aanval op het sociaal-cultureel werk van vorig jaar, na het schrappen van de Woonraad, na de aanval op Unia, zetten jullie een nieuwe stap in het wegvagen van het kritische middenveld in Vlaanderen. Dat willen jullie liever niet zien. Jullie hebben liever organisaties die jullie eigen visie uitvoeren. Hoe verpakt u dat deze keer, minister? Door te zeggen dat het Minderhedenforum ‘old school’ is. Dat het Minderhedenforum mensen opdeelt en altijd werkt met dezelfde methodes, die niets opleveren.
Minister, dan vraag ik mij af of u af en toe nog eens op het terrein komt waar u zo veel was als burgemeester. Ik zie organisaties die zichzelf heruitvinden. Ik zie organisaties die mensen samenbrengen, die bruggen bouwen. Een breed wetenschappelijk onderzoek onderbouwt dat dat werk broodnodig is. U zegt ook dat het Minderhedenforum alleen maar beleidsaanbevelingen doet, en dat het vooral veel papier produceert. Dat het vooral veel te weinig actie onderneemt, want dat wilt u meer zien. Ten eerste denk ik dat de concrete actie bij u ontbreekt. Waar zijn de praktijktesten, minister? Maar, ten tweede, als u naar acties zoekt, neem dat het jaarverslag van het Minderhedenforum erbij: acties voor mentorprojecten op de werkvloeren; lokale participatietrajecten; diversiteit in de cultuursector en in het onderwijs; acties om mensen met elders verworven competenties aan te werven; zelfs, minister, hackatons, waar u blijkbaar zo’n fan van bent.
Het probleem is dus helemaal niet dat het Minderhedenforum niet genoeg actie onderneemt. Het probleem is dat het Minderhedenforum acties onderneemt die jullie liever niet zien. Het probleem is niet dat het Minderhedenforum te veel papier produceert, maar dat het jullie feiten onder de neus schuift die jullie liever niet onder jullie neus willen hebben.
Met heel die beslissing was u een ding vergeten. Dat ene kleine ding was dat er in onze samenleving ongelooflijk veel steun is voor het Minderhedenforum. Dus hebt u moeten terugkrabbelen. Opnieuw. Inderdaad, opnieuw. Maar we moeten een beetje serieus blijven. Als u zegt dat het Minderhedenforum en die gloednieuwe organisatie Join.Vlaanderen…
Goed, en de vraag is?
Als u zegt dat ze moeten samenwerken, dan zegt u daarmee dat ze in de komende dertig werkdagen samen een meerjarenplanning moeten opstellen. U weet evengoed als ik dat dat niet mogelijk is, minister. U moet die beslissing terugdraaien en bekijken hoe we dit op een respectvolle manier kunnen doen.
Minister Somers heeft het woord.
Ik dank alle collega’s voor hun tussenkomsten. Als minister van Integratie en Inburgering wil ik een beleid voeren dat een verschil maakt op het terrein. Wij leven vandaag in een superdivers Vlaanderen. Om het voorzichtig te zeggen, er zijn nog heel veel uitdagingen om daar over heel de lijn een succes van te maken. Een status quo is daarbij geen antwoord. We moeten nieuwe wegen zoeken, nieuwe methodes ontwikkelen, nieuwe antwoorden formuleren. Dat vind ik absoluut mijn taak als minister. Gewoon voortdoen, zoals we al tien, twintig jaar werken op het terrein, is volgens mij de nederlaag organiseren.
Een van de instrumenten die ik heb als minister is een samenwerkingsakkoord met een participatieorganisatie. Om de vijf jaar moet er een oproep gebeuren naar kandidaten om dat participatieproject invulling te geven. Er zijn drie organisaties die zich kandidaat gesteld hebben om dat te doen. De administratie heeft die drie dossiers grondig bekeken en heeft vastgesteld dat twee van de drie dossiers beantwoorden aan alle criteria om geselecteerd te kunnen worden als kandidaat-participatieorganisatie. Dat is de eerste fase.
Uit de geselecteerde, goedgekeurde organisaties, moet ik er als minister één kiezen. Kiezen is altijd verliezen. Het zijn twee organisaties die vanuit mijn perspectief beide hun waarde hebben en beide een meerwaarde kunnen betekenen in de samenleving. Ik heb er in de maanden voordien regelmatig op gewezen dat het wijs zou zijn om krachten te bundelen. Men heeft natuurlijk de vrijheid om zelf dossiers in te dienen.
Uit die twee dossiers heb ik nu Join.Vlaanderen gekozen. Ik ga u straks uitleggen wat de motivatie was, maar sta me toe eerst te schetsen wat het vervolg van de procedure is, omdat dit nog maar het begin van de procedure is.
In de tweede fase van de procedure moet de kandidaat een meerjarenplanning opstellen met operationele doelstellingen en strategische doelstellingen en moet hij uitleggen hoe hij zijn raad van bestuur, eenmaal hij de erkenning heeft, uitbreidt door middel van een oproep en op basis van welke criteria. Hij moet ook uitleggen hoe hij niet alleen de decretale opdrachten die hij krijgt maar ook de beleidsprioriteiten van mij als minister, invult. Want het samenwerkingsakkoord gaat over decretale opdrachten en het invullen van de beleidsprioriteiten van de minister van Samenleven.
Indien wij kunnen landen op een ontwerp van samenwerkingsovereenkomst waar ik achter kan staan, dan gaan we daarmee naar de Vlaamse Regering en is het de Vlaamse Regering in haar totaliteit die uiteindelijk de goedkeuring geeft aan die samenwerkingsovereenkomst. Dus we staan hier eigenlijk in een heel vroeg stadium van de selectieprocedure.
Waarom heb ik voor Join.Vlaanderen gekozen? In de fase van het selecteren van een kandidaat is het centrale element eigenlijk – buiten een aantal formele zaken waaraan men moet voldoen – het indienen van een visie en het uitleggen van het traject van hoe men de doelstellingen die vervat zitten in het decreet, wil realiseren. En heel schematisch, maar ook heel helder gezegd, vind ik dat er in beide dossiers heel veel interessante elementen zaten, maar er zijn twee domeinen waarvan ik vind dat het dossier van Join.Vlaanderen meer aansluit bij mijn overtuiging over hoe we met diversiteit moeten omgaan. Het eerste is: ik wil meer actie op het terrein. Ik wil meer actie op het terrein. Ik zeg niet dat het Minderhedenforum geen actie ondernomen heeft op het terrein, maar het is een uitdrukkelijke decretale bepaling dat we daar veel meer moeten doen.
Beleidsondersteuning en beleidsadvisering vind ik heel belangrijk. Ik vind trouwens veel studies die het Minderhedenforum gemaakt heeft interessant. Maar ik wil op het terrein een verschil zien. Ik wil op het terrein actie inzake hoe we de segregatie tegengaan, hoe we mensen empoweren, hoe we ervoor zorgen dat er meer gelijke kansen worden gecreëerd. Ik wil dat op het lokale niveau gerealiseerd zien. En ik zeg u in alle rust – ik ben ook twintig jaar burgemeester geweest – dat daar veel meer kan gebeuren. Daar moet veel meer gebeuren. Anders gaan we blijven stilstaan. Het tweede belangrijke verschil is hoe we kijken naar diversiteit. Ik wil nog even terugkomen op het eerste: het Minderhedenforum heeft ook een enorme inspanning gedaan in zijn dossier om mee na te denken over hoe we dat in de toekomst meer kunnen doen. Ik respecteer dat en ik zie daar een belangrijke evolutie. We hebben met hen het voorbije jaar regelmatig gepraat, ze hebben enorme inspanningen gedaan om daar ook een nieuwe richting in te slaan.
Een tweede element: hoe kijken we naar diversiteit? Ik geloof niet in een model waarbij men naar Vlaanderen kijkt als een archipel van monoculturele eilanden, een archipel van naast elkaar levende gemeenschappen. Ik geloof daar niet in. Mensen willen zich ook niet in dat model laten duwen. Steeds minder mensen voelen zich daarin thuis. Tegelijkertijd beantwoordt dat model ook steeds minder aan de superdiverse realiteit van Vlaanderen.
Ik wil een participatieorganisatie die vooral diversiteit en gedeeld burgerschap omarmt, die zich inzet voor een sokkel van gedeelde waarden. Voor mij is gedeeld burgerschap ook strijden tegen ongelijkheid en discriminatie. Zonder die strijd is er geen gedeeld burgerschap. Dat blijft een fundamentele taak inzake gedeeld burgerschap. Wel, het Minderhedenforum heeft in zijn dossier opnieuw een enorme inspanning gedaan. Het heeft dat zelf erkend. Het zegt dat Vlaanderen veranderd is, dat men op een andere manier naar Vlaanderen moeten kijken, dat men op een andere manier met die diversiteit moet omgaan. Ik waardeer die enorme inspanning om weg te gaan van een verleden, van waarden die ik afbrand, maar dat niet het antwoord is voor morgen.
Dat zit wel, meer spontaan, in het dossier van Join. Op basis van de dossiers en met mijn beleidsprioriteiten in het hoofd, kom ik bij de tweede organisatie. Maar ik erken onmiddellijk de kracht en de waarde van het Minderhedenforum. Daarom heb ik geoordeeld dat in een klimaat waar mensen die eigenlijk bondgenoten zijn van elkaar, waar men nu onnodig elkaars proces maakt, waar er alleen maar verliezers en geen winnaars zijn, het veel wijzer zou zijn om de handen in elkaar te slaan.
Er zitten heel veel complementariteiten in de twee dossiers. Daarom ga ik de twee partijen samenbrengen. Ik heb hen daar al voor uitgenodigd. We gaan kijken hoe we een zo sterk mogelijke participatieorganisatie kunnen maken waar iedereen een volwaardige plaats in kan hebben en men op een constructieve manier kan samenwerken. Het is heel duidelijk: het zal zijn op basis van een project van gedeeld burgerschap en weg van een samenleving van gescheiden gemeenschappen. Het zal zijn met een traject met meer lokale ondersteuning en actie. Ik geloof dat beide – met goede wil – daartoe in staat zijn.
Ik zal dit de komende dagen en weken proberen te doen. Ik weet niet of dat gaat lukken. Het kan lukken als alle organisaties en betrokken personen het doel voor ogen houden en centraal stellen. Dan ben ik ervan overtuigd dat we in de komende weken een oplossing zullen vinden, zo goed mogelijk, om de komende jaren te kunnen samenwerken met een participatieorganisatie die op een goede manier de belangen verdedigt van de mensen met een migratieachtergrond in Vlaanderen, maar tegelijk meewerkt aan het gedeelde burgerschap, de acties die op het terrein moeten gebeuren, en die op die manier zowel haar decretale doelstellingen realiseert als de beleidsprioriteiten van mij als minister. Dat is het samenwerkingsakkoord dat gesloten moet worden met zo’n organisatie. (Applaus bij Open Vld)
Mevrouw Moerenhout heeft het woord.
Minister, ik heb drie punten. U zegt ten eerste eigenlijk gewoon zonder blikken of blozen dat u verdergaat met het traject dat u maandag hebt gestart. Welk signaal geeft u hiermee aan al die organisaties en verenigingen die een subsidieaanvraag indienen bij de Vlaamse overheid? ‘Verzin er maar op los, het maakt niet uit, er zijn geen gevolgen.’
Ten tweede zegt u dat u wilt verbinden, maar tegelijkertijd, in dezelfde speech, zet u een framing van de vereniging van de toekomst en een vereniging van het verleden, een goede en een slechte vereniging. Met zo’n framing verbindt u niet, maar verdeelt u.
Ten derde blijft u herhalen, deze ochtend op de radio en nu hier, dat u moeite hebt met het feit dat mensen willen samenkomen op basis van één deel van hun identiteit, van hun etnie. Dat begrijp ik niet. Wat is daar het grote probleem aan? Waarom is dat voor u zo problematisch? Dat gebeurt toch op heel veel domeinen? Denk aan çavaria, de Vrouwenraad, de Vlaamse Volksbeweging. Trekt u dan de bestaansreden van al die verenigingen in twijfel? Of is het alleen problematisch als het over etnisch-culturele minderheden gaat?
Mevrouw Goeman heeft het woord.
Minister, uw communicatie van deze ochtend en nu hier noem ik toch wel ‘uw staart intrekken’. Eigenlijk was uw beslissing heel duidelijk: Join.Vlaanderen werd de nieuwe participatieorganisatie, het Minderhedenforum viel uit de boot en zou al zijn subsidies verliezen. Ik vind het nogal gemakkelijk om nu te doen alsof u dat niet gewild hebt.
De waarheid is – dat hebt u vanochtend op de radio gezegd – dat u het eigenlijk wat gehad hebt met die klassieke etnisch-culturele minderheden waar het Minderhedenforum de koepel van is en dat u veel liever de nieuwe diversiteit wilt omarmen. Wat betekent dat dan? Betekent dat innovatieve manieren zoeken om nieuwe mensen met een migratieachtergrond te bereiken? Absoluut. Maar toch niet ten koste van mensen voor wie de etnisch-culturele zelforganisaties altijd een meerwaarde zijn geweest? Volgens mij ziet u integratie als een hyperindividueel proces, terwijl wij geloven in de emancipatorische kracht van mensen die zich organiseren als groep, als minderheid om hun stem te laten horen om concrete problemen aan te pakken, niet ‘exclusionair’ maar open naar de samenleving. Zoals gezegd, na protest bent u van gedacht veranderd.
Collega Goeman, kunt u afronden, alstublieft?
U praat nu over samenwerking, maar ik heb nog altijd geen antwoord gekregen op wat dat concreet betekent. Gaat dat over het delen van de subsidies, een fusie van de vzw’s? Dat hoor ik graag van u.
De heer Janssens heeft het woord.
Collega’s, je zou denken dat links niet wil dat allochtonen zich in Vlaanderen integreren. Anders kan ik niet begrijpen waarom men zo vol lof is over dat Minderhedenforum, een organisatie die de integratie actief tegenwerkt en die mensen van vreemde herkomst die zich hier wel willen integreren, absoluut niet vertegenwoordigt. Kijk maar naar die hetze die het Minderhedenforum voert tegen Zwarte Piet. Kijk naar de hetze van het Minderhedenforum tegen politiecontroles. Kijk naar de hetze van dat forum tegen het hoofddoekenverbod of de taalvoorwaarden in de sociale huisvesting. En dan hoor ik ter linkerzijde zeggen dat er veel steun van de samenleving is voor het Minderhedenforum. Ik zie die steun in elk geval niet. Ik zie vooral een samenleving die zich afvraagt waarom wij in godsnaam een instantie zouden subsidiëren die permanent het beeld creëert dat alle problemen van allochtonen in onze samenleving de verantwoordelijkheid zijn van een racistische Vlaming.
Minister, mijn oproep aan u, maar ook aan de grootste partij in uw regering, is: stop daarmee, stop met die samenwerking, stop met de subsidiëring van een segregerende club als het Minderhedenforum. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Mevrouw Partyka heeft het woord.
Ik onthoud uw ‘bottom line’, namelijk dat er nood is aan een zo sterk mogelijke participatieorganisatie. Dat is inderdaad meer dan ooit nodig.
Daarnaast denk ik ook dat het een sterk signaal is dat u de sterktes van beide dossiers wilt bundelen en dat u daar samen tot een oplossing wilt komen. Ik wens u daar veel succes mee.
De heer D’Haese heeft het woord.
Minister, er is net een open brief verschenen op Knack.be waarin tientallen middenveldorganisaties uw keuze een historische fout noemen. Het zijn niet de minste middenveldorganisaties, het zijn er waar het Minderhedenforum trouwens vaak mee samenwerkt, al is het zonder echte of ingebeelde intentieverklaringen. Zij hebben groot gelijk. Het is immers het een of het ander. U kunt hier niet komen zeggen dat u de inspanningen, de expertise en de wil om dingen te veranderen van het Minderhedenforum, waardeert, om aan de andere kant die organisatie failliet te laten gaan. Het is het een of het ander! Wat u hier vandaag doet, minister – en ik vind het heel spijtig om dat te zien – is als Open Vld-minister de agenda van de N-VA onder de hete adem van het Vlaams Belang uitvoeren. Dat is wat u hier vandaag doet. (Opmerkingen bij Open Vld)
Als we het dan heel concreet hebben over Join.Vlaanderen, zonder iets te zeggen over het concrete engagement van de mensen in die organisatie, voor wie ik veel respect voor heb: er is een probleem met die erkenning. Ik heb die dossiers ook doorgenomen daarnet en u weet even goed als ik dat die geen juridische toetsing doorstaan. Als hier iemand beroep tegen aantekent, dan zijn die van de baan. Herzie dat dus, want dit is geen degelijk bestuur. Kom erop terug en zie hoe we samen kunnen werken in plaats van tegen elkaar op te … (Applaus bij Groen)
Mevrouw De Vreese heeft het woord.
Minister, tijdens de regeringsonderhandelingen over het hoofdstuk integratie en inburgering is er lang en intens gepraat over de rol en de toekomst van etnisch-culturele participatie. Dit fundamenteel debat heeft geleid tot de volgende passage in het regeerakkoord, en ik citeer: “Het Vlaamse integratiebeleid wil mensen niet aanspreken op hun etnisch-culturele herkomst, maar streeft integendeel naar een inclusieve samenleving.” Dit is de essentie. We moeten afstappen van het hokjesdenken; er is maar één gemeenschap en dat is de Vlaamse. Zogenaamde minderheidsgroepen, die hier intussen al bijna zeventig jaar burger zijn onder de burgers, en ook elke nieuwkomer, moeten we die boodschap blijvend geven: er is maar één gemeenschap en dat is de Vlaamse Gemeenschap. Het is de taak van de Vlaamse Regering om deze heldere boodschap blijvend uit te dragen. Kies voor deze toekomst, ondubbelzinnig. Onze samenleving is ons te kostbaar om te veel tijd te verspillen aan achterhoedegevechten. Laat u niet meesleuren in het politieke spel van de oppositie. Het regeerakkoord is voor ons de Bijbel en voor de uitvoering ervan zult u altijd onze steun hebben.
De heer Ongena heeft het woord.
Dit debat gaat natuurlijk over veel meer dan over de vraag welke organisatie men gaat kiezen. Dit debat gaat fundamenteel over de vraag wat voor een integratiebeleid we willen voeren in Vlaanderen. Ik stel toch voor dat jullie allemaal eens het rapport lezen van de Nationale Bank, dat onlangs is verschenen, over de meerwaarde die migratie kan hebben. De conclusie die ik eruit trek, is: we zijn er nog niet. Meer nog, over de manier waarop we bezig waren, moeten we eens fundamenteel nadenken. Dat moeten we hier ook doen in de keuze die we maken. Gaan we blijven vasthouden aan het beleid waarbij we mensen veroordelen tot hun afkomst, opsluiten in hun groep, ze beperken tot één identiteit, … (Opmerkingen van Chris Janssens en Filip Brusselmans)
Collega Ongena heeft het woord!
Of gaan we oog hebben voor de superdiversiteit die in onze steden en in onze gemeenten bezig is? (Rumoer)
Collega Ongena heeft het woord.
Dat is de keuze die we nu moeten voorstaan en ik ben er echt van overtuigd dat het goed is dat u het Minderhedenforum of Join.Vlaanderen of wie dan ook overtuigt van die nieuwe aanpak, want die gaan we nodig hebben.
Collega D’Haese, laten we niet vervallen in oude gewoonten. Je weet het goed genoeg. Laat ons dat ook hier doen. Komaan, kameraden.
Minister Somers heeft het woord.
Collega’s, ik wil toch nog een aantal elementen verduidelijken. Eerst en vooral wil ik nogmaals mijn respect uitdrukken voor het Minderhedenforum. Ik vind dat die organisatie in het verleden een hele reeks waardevolle dingen heeft gedaan. Maar die organisatie beseft zelf ook dat er nieuwe tijden zijn aangebroken en ze moet dus mee op het pad van de verandering. In het dossier dat ze heeft ingediend doet ze dat ook expliciet. Dat erken ik. Ze doet dat ook op de voor mij twee cruciale domeinen: inclusie en actie op het terrein. Daar is een duidelijke evolutie in te zien, maar die moet voor mij nog duidelijker worden.
Daarom ga ik de volgende dagen met de twee organisaties aan tafel zitten. Op dit moment is er geen participatieorganisatie erkend. Ik ga de procedure dus ook de facto on hold zetten, om ruimte te geven om met die twee partners, op basis van gelijkheid, te zoeken naar wat de sterkste organisatie is. Maar ik ga niet naar de Vlaamse Regering stappen met een dossier waarin er niet duidelijk wordt gekozen voor dat gedeeld partnership, die nieuwe inclusiviteit, en voor meer actie op het terrein.
Ik heb al een paar keer mensen gehoord, zowel in dit halfrond als elders, die mij willen uitleggen wat mijn beleid in Mechelen is en hoe dat verschilt. Ik wil gewoon even een kleine passage voorlezen. U staat mij dat toe, citeren uit eigen werk:
“Zo is het normaal dat mensen elkaar opzoeken wanneer ze dingen voor elkaar delen, dat er verenigingen en ontmoetingsplaatsen zijn voor mensen met een gedeelde identiteit. Sommigen gaan in hun kritiek op het doelgroepenbeleid zo ver dat ze het liefst etnisch-culturele verenigingen zouden verbieden. Een dwaze houding, want daar is op zich niets mis mee. Bovendien is de vrijheid van vereniging een fundamenteel grondrecht. Maar hoe waardevol die verenigingen ook zijn, de overheid moet er niet extra op inzetten.”
“Ik geloof dat de schaarse overheidsmiddelen beter kunnen gebruikt worden voor verenigingen en plekken waar mensen over etnisch-culturele grenzen heen elkaar ontmoeten. Als we iets moeten stimuleren, dan zijn het ontmoetingsplekken. Plaatsen en verenigingen waar we samen opgroeien en leven. Het is een hefboom voor emancipatie en vrijheid. Om het wat poëtisch te zeggen: doelgroepideologen zien een stad als een eilandenarchipel waartussen zij bruggen maken. Mooie, nette eilandjes met elk hun karakteristieke eigenschap, en daartussen bruggen. Ik wil inpolderen, dijken bouwen en daartussen land opspuiten, zodat we niet langer ons leven op een eilandje moeten doorbrengen, maar de ruimte krijgen om te bewegen, te reizen en te leren.”
Dat zijn mijn woorden in 2012. Lees eens na wat ik in 2016 heb geschreven. Dit is voor mij een rode draad, of een blauwe draad of wat dan ook, in mijn kijk op hoe we van diversiteit wel een succes kunnen maken. Gedeeld burgerschap, weggaan van de etnisch-culturele kloof. Maar gedeeld burgerschap betekent ook – en dat horen sommigen ook niet graag – krachtig inzetten op gelijke kansen, krachtig inzetten op empowerment, hard vechten tegen discriminatie, maar wel een gelijk deel burgerschap op gedeelde waarden en normen. Want dat is de enige manier om een samenleving in diversiteit tot een succes te maken.
Ik zal u nog iets zeggen, collega D’Haese. U zegt dat ik niet op het terrein kom. Wel, ik kom elke dag op het terrein. Steeds meer mensen zijn het beu om in die hokjes geduwd te worden. Steeds meer mensen vinden niet meer dat ze in die hokjes thuishoren. We moeten daaruit weg. Het is evident dat dat een geschiedenis is die zijn waarde heeft, die haar rechten heeft gehad. Maar het Vlaanderen van de 21e eeuw moet een andere richting uit. En waar ik zo blij en hoopvol voor ben, is dat zelfs het Minderhedenforum, de historische drager van die traditie, zegt dat het tijd is om dat te doen.
En waarom? Daar heeft het drie redenen voor aangehaald. De eerste reden is dat, net als in de rest van Vlaanderen, steeds minder mensen zich herkennen in het klassieke middenveld, in de klassieke organisaties en verenigingen. We moeten nieuwe netwerken, nieuwe technieken, nieuwe middelen vinden om mensen te bereiken. Ten tweede zeggen zij dat het superdiverse Vlaanderen geen verzameling van gesloten gemeenschappen meer is. Wij als organisatie moeten kritisch nadenken over hoe we verder raken. En ten derde zeggen ze dat steeds meer mensen zich daar niet meer in herkennen. Ik vind dat waardevol, maar ik vind dat we daar verder in moeten gaan. Ik wil dus dat wij met alle partners aan tafel tot een goed participatieakkoord komen dat een echte steen verlegt, geen gerommel in de marge. En dat is wat ik ga proberen te doen de volgende dagen en weken.
Als dat wat langer duurt in de procedure, dan zullen we dat wat langer laten duren. Het is veel te belangrijk om vandaag een positieve breuk te realiseren, een sprong vooruit, dan dat we ter plaatste blijven trappelen of in de marge blijven werken. Daar doe ik niet aan mee, daar geloof ik niet in. Ik heb dat heel vaak meegemaakt, ik heb dat ook lokaal meegemaakt: het is niet gemakkelijk voor zulke organisaties om de tanker te keren. Dat vraagt een grote inspanning, en ik bewonder die inspanning. Ik heb het lokaal bij verenigingen gezien, verenigingen die mij veranderd hebben in mijn kijk op diversiteit doordat ze mij hebben geleerd om daar op een andere manier naar te kijken, maar dat zijn verenigingen die ook echt fundamenteel zijn veranderd, die zijn opengebroken door diversiteit, gekleurde verenigingen en witte verenigingen. Dat is de enige weg die men in Vlaanderen kan gaan. Ik wil dus een participatieorganisatie die zich daar voluit mee achter zet. Zo wil ik ook een participatieorganisatie die op het terrein keihard werkt, netwerken uitbouwt, empowert, belangrijke studies maakt, bijvoorbeeld over dat er 15 jaar geleden maar 1 procent mensen met diversiteit in het onderwijs stond. Ik wil ook dat er op het terrein actie ontstaat, dat men netwerken uitbouwt, dat men mensen bereikt en motiveert om te studeren, om dat diploma te halen, om leraar te worden en dat men met hogescholen gaat praten om die weg open te maken. Zo is er op elk beleidsdomein werk. Dat is de richting die we moeten uitgaan, en ik geloof dat als we dat op een goede manier aanpakken, we de mensen die in het Minderhedenforum aanwezig zijn en de mensen die in Join.Vlaanderen werken op een open manier kunnen samenbrengen, zodat we tot een heel sterke participatieorganisatie kunnen komen. (Applaus bij Open Vld en de N-VA)
Mevrouw Moerenhout heeft het woord.
Ik denk dat dit debat heel veel duidelijk maakt. Een jaar geleden hebt u als minister van Inburgering en Gelijke Kansen beslist om het Minderhedenforum op te doeken, en dit onder impuls van de N-VA en onder druk van het Vlaams Belang. Wat u niet mag onderschatten, is dat de wereld vandaag is veranderd. De samenleving van vandaag is niet meer wat die een jaar geleden was. De straten hebben zich wereldwijd gevuld met Black Lives Matter-demonstranten. (Opmerkingen van Filip Brusselmans)
De uitdagingen waarmee etnisch-culturele minderheden te maken hebben, zijn reëel. Door hun belangenorganisaties in Vlaanderen op te doeken of in kracht te laten verminderen, zal die beweging niet stoppen. Integendeel.
Minister, u zegt dat u wilt inpolderen en dijken wilt bouwen. Dan citeert u eigenlijk minutenlang uit de aanvraag van het Minderhedenforum. U zegt dat u zich daarin kunt vinden. Uit de aanvraag van de andere partij hoor ik u niet citeren, waarschijnlijk omdat die op basis van fictieve partnerschappen is gebaseerd.
Wilt u afronden?
U citeert dus minutenlang uit de aanvraag van het Minderhedenforum. U zegt dat u de procedure on hold zet, dat is nieuw en dat is goed. Ik wil u vragen dat u ze niet alleen on hold zet, maar dat u uw beslissing ook gewoon terugdraait. (Applaus bij Groen)
Mevrouw Goeman heeft het woord.
Ik vind het een bijzonder pijnlijke affaire. Ik zie tot dusver alleen verliezers. Het Minderhedenforum heeft inderdaad veel inspanningen geleverd, maar dreigt nu toch de prijs te betalen. Het dossier van Join.Vlaanderen staat dan weer op losse schroeven omdat het op een aantal plaatsen duidelijk een loopje neemt met de waarheid. Daarnaast krabbelt u als minister plots terug. Ik denk dat u heel veel werk hebt om tot een oplossing te komen, want dat is uiteindelijk wat wij willen. Dat is ook nodig om het vertrouwen te herstellen. Het is mij nog altijd niet duidelijk hoe u die samenwerking ziet, maar ik hoop dat die oplossing er wel komt, want ik denk dat ons integratiebeleid veel beter verdient.
De heer Janssens heeft het woord.
Minister, ik kreeg net het bericht dat uw boek helaas alleen nog te koop is in De Slegte. Allen daarheen. Niettemin wil ik u oproepen om niet te focussen op de kritiek van klein links. Focus op het brede, democratische signaal van de kiezer. De kiezer die gezegd heeft dat het gedaan moet zijn met het subsidies strooien voor multiculturele organisaties die zowat voltijds bezig zijn met het culpabiliseren van de Vlamingen, met het stigmatiseren van Vlamingen als racisten.
Ik denk dat dat subsidiegeld, dat Vlaamse belastinggeld, anders en vooral beter kan besteed worden. Investeer het in de bestrijding van armoede, investeer het in de zwaar getroffen zorgsector, investeer het in de welvaart en het welzijn van alle Vlamingen in plaats van in allerlei allochtone clubjes die enkel de segregatie bevorderen.
Wat het Vlaams Belang betreft, vat ik het aldus samen: 0 euro voor het Minderhedenforum, 0 euro voor Join.Vlaanderen. Besteed dat belastinggeld van de Vlamingen eindelijk eens aan onze eigen mensen. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer D’Haese heeft het woord.
Minister, u hebt het over meer inzetten op gedeeld burgerschap, over nieuwe acties op het terrein, maar zeg dan nu eindelijk eens wat het probleem is bij het Minderhedenforum. U citeert inderdaad uitgebreid uit hun dossier en u zwijgt over het dossier van Join.Vlaanderen. Zoals u zelf aangeeft, is die tanker aan het keren. Weet u wat u niet moet doen met een tanker die aan het keren is, minister? Een gat in de romp slaan. Dat is wat u doet door hun financiering onderuit te halen.
Laat mij nog een kort slotwoord richten tot de mensen van het Vlaams Belang. Als het gaat over segregatie, als het gaat over het terugplooien op eigen identiteit, zou ik een beetje oppassen om daarover nu heel hoog van de toren te blazen. Want gisteren nog is een gemeenteraadslid van het Vlaams Belang bloemen gaan leggen aan het graf van een nazikopstuk, een SS-Hauptsturmführer. Ik zou ermee oppassen, als ik jullie was, om daarover nu hoog van de toren te komen blazen. (Applaus bij Open Vld en Groen)
De actuele vragen zijn afgehandeld.