Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Brusselmans heeft het woord.
'Champagne Pappie!' zei een medewerker van de Vlaamse Jeugdraad toen het verkiezingstraject uitgestippeld was. Maar de champagne dreigt naar azijn te smaken.
Ik had u daarvoor al gewaarschuwd, maar de bal ging nu pas echt aan het rollen door een statement van CDS, de christendemocratische studenten – dat ik die nog ging aanhalen in het Vlaams Parlement – die de Vlaamse Jeugdraad oproepen om de verkiezingen uit te stellen en later opnieuw te organiseren, deze keer wel met een representatieve steekproef. Ze sluiten af met een hashtag die intussen al veel gedeeld werd: ‘niet onze jeugdraad’.
Als snel kreeg deze oproep bijval van tal van andere studenten- en jongerenverenigingen, alsook van de jongerenpartijen van minstens de helft van dit halfrond.
Allen klagen terecht over de totstandkoming van de thema’s en de kandidaten, die toch wel op een bedenkelijke en ondemocratische wijze is verlopen. Hoewel ik deze problematiek in het verleden reeds uitgebreid aan de kaak heb gesteld, kwam er nooit een degelijk antwoord van u, minister, laat staan een oplossing voor de geschetste problematiek.
De huidige voorzitster van de Jeugdraad laat vandaag in De Morgen ook optekenen dat de Jeugdraad en zijn thema’s geen links-rechtsverhaal zijn. Dat klopt, maar dat heeft hier ook helemaal niets mee te maken. Het zijn stemmen van over het gehele politieke spectrum die openlijk hetzelfde bepleiten als wat ik al maanden stel. Nu blijkt ook dat andere verenigingen geen geloof hebben in deze verkiezingen, minister.
Dit is het zoveelste signaal aan u om met De Ambrassade en de Vlaamse Jeugdraad contact op te nemen, die kiesprocedure te herbekijken, een nieuw pad uit te tekenen vanaf het punt waar de thema’s ontstaan en de verkiezingen onmiddellijk op te schorten. Decretaal staat zowel de werking als de verkiezing zelf onder de bevoegdheid van deze regering. Ik verwacht dus van u en van de hele regering om hier onmiddellijk in te grijpen.
De vraag is dus helder: bent u eindelijk bereid om te luisteren naar diverse stemmen binnen het jeugdveld om deze schijnverkiezingen op te schorten en een volledig nieuw traject uit te stippelen?
Minister Dalle heeft het woord.
Dank u wel, mijnheer Brusselmans, voor de vraag. Die handelt over een belangrijk thema, namelijk de betrokkenheid van kinderen en jongeren bij het beleid van de Vlaamse overheid. De Vlaamse Jeugdraad is het officiële adviesorgaan van de Vlaamse Regering, dat weet u, en in die zin een zeer belangrijke partner. U weet dat er om de drie jaar verkiezingen georganiseerd worden voor minimaal zestien stemgerechtigde leden. Wij hebben met de Vlaamse Regering op 5 juni het verkiezingsreglement goedgekeurd. Dat verkiezingsreglement handelt over de verkiezing van die leden, over hun opvolging, over onverenigbaarheden en dergelijke meer.
De Vlaamse Jeugdraad heeft dat traject natuurlijk voorbereid. Zij hebben ook betrokkenheid gerealiseerd met een zogenaamd Touristentraject, een bevraging van een aantal jongeren waarbij betrokkenheid bij dat traject gecreëerd is rond een aantal heel interessante thema’s. Zij hebben op hun webstek ook de mogelijkheid gegeven om daaruit vijf thema’s te kiezen die jongeren belangrijk vinden. Het gaat over thema’s als gelijke kansen, klimaat, mobiliteit, armoede en ook mentaal welzijn. U zult het erover eens zijn dat dat belangrijke thema’s zijn.
Heel belangrijk om aan te stippen is dat de verkiezing gaat over de leden van de Jeugdraad, en dat die thema’s helemaal niet bepalend zijn. Er is maandag inderdaad een polemiek tot stand gekomen. De Vlaamse Jeugdraad heeft daar ook op gereageerd. Ik denk dat hun initiële voorstelling op de site wat ongelukkig, wat onhandig was, maar ze hebben heel duidelijk gepreciseerd dat ook andere thema’s aangehaald kunnen worden, daar is nu ook de mogelijkheid toe op de website, en dat deze thema’s op geen enkele manier bepalend zijn voor de werking van de Jeugdraad de komende drie jaar. Het zullen de verkozen leden van de Vlaamse Jeugdraad zijn die zullen bepalen welke thema’s aan de orde zijn, en dat zullen alle thema’s zijn die de Vlaamse jongeren aanbelangen.
De heer Brusselmans heeft het woord.
Minister, ik ben blij dat u zelf stelt dat ze inderdaad op hun website de kiesmodule veranderd hebben terwijl de verkiezingen al bezig waren. Met dit antwoord bent u niet de hoeder van de Vlaamse Jeugdraad, maar wel de handlanger van de Vlaamse Jeugdraad. Mijn gedeelde bezorgdheid met die andere verenigingen is door meer tot stand gekomen dan door wat zich vandaag afspeelt. In 2018 werden vier verkozenen, goed voor een gigantisch aandeel aan stemmen, ‘kaltgestellt’ door de Jeugdraad in een schimmige procedure. De officiële uitleg was toen dat ze de Jeugdraad wilden kapen. Zo goed als elke jongerenpartij hier aanwezig heeft een of meerdere kandidaten voor die Jeugdraad en maakt daar ook reclame voor. Is dat dan kapen? Gaan ze straks weer mensen buitengooien als er te veel verkozenen zijn van één partij, omdat dan de Jeugdraad gekaapt is? Ik heb in mijn jonge leven al veel betere excuses gehoord om de politieke en ideologische homogeniteit, die zich in dit geval aan de extreemlinkse zijde van het spectrum bevindt, te behouden.
De vraag is dus: als u niet bereid bent om echte verkiezingen te organiseren en deze op te schorten, bent u dan wel bereid om u neer te leggen bij het resultaat van de volgende verkiezingen, en niet zoals vorige keer?
Mevrouw Rombouts heeft het woord.
Ik wil inderdaad even aansluiten bij deze vraagstelling, om nog eens te onderstrepen dat de verkiezing inderdaad gaat over de samenstelling van de nieuwe Vlaamse Jeugdraad, en niet over de top vijf van inhoudelijke thema’s die uit dat participatieve toeristentraject zijn gekomen.
Het verkiezingstraject is niet aangepast op het vlak van de keuze van de kandidaten. Er is enkel informatie toegevoegd over die thema’s. Oproepen om niet te stemmen of de verkiezingen zelfs in een negatief daglicht stellen, waardoor jongeren worden afgeschrikt om te stemmen, dat is bijzonder jammer. Dat lijkt mij niet wijs, want het is net nu dat jongeren hun stem moeten laten gelden om sterke adviseurs aan te duiden. Zo kunnen er de komende jaren goede adviezen over eender welke thema’s gevormd worden.
Als u even de moeite doet om de adviezen van de Vlaamse Jeugdraad na te gaan, dan ziet u dat de afgelopen jaren meer dan 25 thema’s werden besproken door die adviesraad. Er is dus alle mogelijkheid om alle thema’s aan bod te laten komen.
Minister, hoe gaat u de nieuwe, jonge ploeg ondersteunen om hun taak goed uit te voeren? (Applaus van Orry Van de Wauwer)
De heer Anaf heeft het woord.
De zenuwachtigheid die vooral aan extreemrechtse kant deze week is ontstaan, gaat vooral over die thema’s. We weten allemaal dat dat thema’s zijn die tot stand zijn gekomen na een zeer uitgebreide bevraging bij meer dan duizend jongeren. Maar het heeft wel het voordeel van de duidelijkheid en van de eerlijkheid, collega Brusselmans. Want al een tijdje proberen jullie zich als partij ook als een soort van sociale partij naar voren te brengen. Maar als u dan zegt dat bijvoorbeeld armoede een links thema is, dan maak je heel duidelijk waar je partij echt voor staat. (Opmerkingen van Filip Brusselmans)
Het is niet eerlijk dat je op die manier probeert te framen. We hebben die discussie ook in de commissie al verschillende keren gehad. Er is maar een beweging die probeert om bewust in de jeugdraad te infiltreren, en op een oneerlijke manier de verkiezingen te laten verlopen. En dat is net de partij die er tegelijkertijd voor probeert te zorgen om het systeem dat werd opgezet om deze verkiezingen op een eerlijke manier te laten verlopen, in diskrediet te brengen. Het is heel kwalijk wat u doet.
Mevrouw Coudyser heeft het woord.
Ik kom even tussen namens mijn collega Freya Perdaens, die dat normaal opvolgt. We vinden het toch spijtig dat de verkiezingen voor de Vlaamse Jeugdraad een beetje met een valse noot van start zijn gegaan. Maar het stemt ons wel positief dat u hier vandaag verklaart dat die vijf thema’s die naar voren zijn geschoven in dat voortraject, allemaal aan bod komen, maar dat er ook nog andere thema’s aan bod kunnen komen en door de verkozen leden kunnen worden behandeld. We gaan dat ook wel verder opvolgen.
Maar daarvoor de verkiezingen boycotten? Dat is echt zinloos, en dat is ook jammer. Dat traject is in alle openheid en in alle sereniteit gebeurd, en ook met iedereen teruggekoppeld. Ook de kiescommissie waakt daarover. Het zou nu jammer zijn om de apotheose op die manier te moeten laten plaatsvinden.
Ik heb wel nog een vraag, wat de verkiezingen zelf betreft. Er was sprake van de mogelijkheid om een waarnemer aan te stellen vanuit de Vlaamse Regering, maar dat is niet gebeurd. Hoe gaan we nu verder waken over de neutraliteit en de sereniteit van de verkiezingen zelf? Dat lijkt ons echt wel heel belangrijk.
De heer Vaneeckhout heeft het woord.
Collega Brusselmans, ik begrijp dat u de actualiteit zeer goed volgt, en dat het inspirerend is dat aan de andere kant van de oceaan mensen verkiezingsuitslagen stelselmatig in twijfel trekken, en de geloofwaardigheid en legitimiteit ervan ondergraven.
Maar dat het zo inspirerend is dat u hetzelfde eigenlijk al maandenlang probeert te doen, sinds u hier bent gestart in het Vlaams Parlement, is wat mij betreft bedenkelijk. Het is niet bedenkelijk omdat dat uw recht niet zou zijn – u doet maar, u hebt uw job te doen, net zoals wij die proberen te doen – maar vooral omdat u in dit halfrond waarschijnlijk een van de jongste collega’s bent. (Opmerkingen)
Of de jongste, voilà. Wat mij nog het triestst stemt, is dat uit alles wat u zegt een dergelijk dedain en ongeloof in de Vlaamse jongeren blijkt, alsof die niet mondig en sterk genoeg zouden zijn om zelf te bepalen welke thema’s zij belangrijk vinden. En als dat niet tot die vijf thema’s behoort, dan zullen ze die andere thema’s wel op tafel leggen. Alsof die zelf niet mondig genoeg zijn om te stemmen voor de kandidaten die zij wensen. (Opmerkingen van Filip Brusselmans)
Goed. Wat is uw vraag?
Wij hebben allemaal een vraag gekregen van de Vlaamse Jeugdraad om deze verkiezing te ondersteunen en om op te roepen om daaraan mee te werken. Waarom zijn jullie de enige fractie die dat niet doen? Minister, ik betreur dit.
Minister Dalle heeft het woord.
Misschien moet ik toch wel even benadrukken wat de verantwoordelijkheid van de Vlaamse Regering is en wat uiteindelijk de verantwoordelijkheid is van de Vlaamse Jeugdraad. U weet dat de Vlaamse Jeugdraad autonoom is, hij moet op autonome wijze de belangen van kinderen en vooral van jongeren verdedigen en naar voren brengen. Als we dan naar het Jeugddecreet verwijzen, moeten we dat wel correct doen, mijnheer Brusselmans. Artikel 7, § 3, bepaalt heel duidelijk dat wij het verkiezingsreglement bepalen. Het stilleggen van de verkiezingen, mocht dat al een interessant idee zijn, hoort daar niet bij. Wel is het zo – en dat is een antwoord op de vraag van mevrouw Coudyser – dat wij in dat reglement natuurlijk een procedure hebben vastgelegd, die door de Vlaamse Jeugdraad werd voorgesteld en door de Vlaamse Regering werd bekrachtigd, dat een kiescommissie kan waken over eventuele fouten tijdens de verkiezingen. Het is een autonome organisatie, die ook bepaalt op welke wijze zij betrokkenheid creëert.
Dan was er nog de vraag van mevrouw Rombouts over het nieuwe team dat binnenkort hopelijk op een goede wijze en met veel steun zal worden verkozen. We doen dat natuurlijk via een van onze bovenbouworganisaties, De Ambrassade, die ook in onze begroting 2021 extra middelen krijgt, en met wie we een nieuwe beheersovereenkomst hebben ondertekend. We willen dat team natuurlijk op een zo goed mogelijke manier ondersteunen, maar wij respecteren uiteraard de autonomie bij het bepalen van de thema’s. Zoals verschillende collega’s hier al hebben opgemerkt, zijn die vijf thema’s die naar voren zijn geschoven heel relevant, maar dat zijn bijlange niet alle thema’s.
Tot slot, collega’s, denk ik dat het traject dat gelopen is ervoor gezorgd heeft dat er een vrij grote betrokkenheid is. Het kiessysteem is gemoderniseerd, ook op vraag van verschillende leden in de commissie, met een link naar itsme®, zodat men veel gemakkelijker een stem kan uitbrengen. Het is veel minder complex geworden om dit te doen. Ik hoop dat dat ertoe zal leiden dat veel meer jongeren voor deze leden zullen stemmen, zodat hun representativiteit nog groter wordt. Men kan nog stemmen tot 22 november 2020. Het gaat hier inderdaad over de stemming voor de leden. Ik zou iedereen willen oproepen om alle jongeren in ons netwerk ertoe aan te zetten om die stem effectief uit te brengen.
Mijnheer Brusselmans, ook alle jongeren in uw netwerk zijn absoluut uitgenodigd om hun stem uit te brengen op de kandidaten die zij verkiezen. Mochten zij dat wensen, kunnen zij ook andere thema’s inbrengen. Het gaat natuurlijk over de representativiteit van die leden. Dat is uiteindelijk de essentie. Zo zorgen we ervoor dat ons representatief orgaan, ons officieel adviesorgaan, een sterk orgaan is, dat met inhoudelijk sterke adviezen komt, waardoor het beleid van de volledige Vlaamse Regering kan worden versterkt. (Applaus van Orry Van de Wauwer en Tom Ongena)
De heer Brusselmans heeft het woord.
Minister, u hebt geen antwoord gegeven op mijn tweede vraag.
Daarnaast zijn kandidaten verplicht om in hun profiel op de website van de Vlaamse Jeugdraad de thema’s te gebruiken die naar voren zijn geschoven. Die thema’s zijn dus wel degelijk belangrijk, ook voor de verkiezing van de kandidaten zelf. Als die thema’s dan toch niets uitmaken, waarom organiseren we daar dan eigenlijk verkiezingen voor? Waarom staan die daar dan nog tussen? Als we niet opletten, zitten we straks opnieuw opgezadeld met een extreemlinks vehikel dat belastinggeld ontvangt om Zwarte Piet de wereld uit te krijgen en om voor witte mannen en te witte ruimtes te waarschuwen, zoals het de afgelopen jaren heeft gedaan.
Als volksvertegenwoordiger en in het bijzonder als voorzitter van de populairste jongerenpartij hier in Vlaanderen zeg ik u dit klaar en duidelijk: wij hebben geen enkel vertrouwen in de Vlaamse Jeugdraad, laat staan in de kiesprocedure, en wij zullen er alles aan doen om met wat in onze macht ligt dit circus te stoppen. Ik zie zeker een waarde in een Vlaamse Jeugdraad, maar op deze manier hoeft dat niet voor ons. Het is gedaan met het verspillen van Vlaams belastinggeld. (Applaus bij het Vlaams Belang. Opmerkingen van Jeremie Vaneeckhout)
De actuele vraag is afgehandeld.