Verslag plenaire vergadering
Verslag
Voorstel tot spoedbehandeling
Dames en heren, vanmiddag heeft de heer Wilfried Vandaele bij motie van orde een voorstel tot spoedbehandeling gedaan van het voorstel van resolutie van Lorin Parys, Peter Van Rompuy, Gwenny De Vroe, Inez De Coninck, Karin Brouwers en Allessia Claes over de coronagerelateerde luchtvaartcrisis in Brussels Airport en de economische gevolgen voor Vlaanderen, in het bijzonder voor Vlaams-Brabant.
De heer Parys heeft het woord.
Collega’s, we hebben allemaal de nieuwsberichten gelezen over het feit dat de luchthavengemeenschap onder zeer zware druk staat en er een zeer groot jobverlies heeft plaatsgevonden en nog dreigt. Vandaag zijn er onderhandelingen tussen de federale overheid en Lufthansa over de toekomst van Brussels Airlines. Ik denk dat er genoeg elementen zijn die de spoedbehandeling van dit voorstel van resolutie kunnen onderbouwen.
Vraagt nog iemand het woord over de spoed?
De heer D’Haese heeft het woord.
Ik vind gewoon niet dat dit hier de plaats is om dat te bespreken, daar wordt in het federaal parlement veel werk rond verricht dus ik zie niet in waarom wij dat hier met spoed zouden moeten behandelen. Ik denk niet dat dit op de agenda van dit parlement thuishoort.
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
Dan stemmen we nu bij zitten en opstaan over het voorstel tot spoedbehandeling.
De volksvertegenwoordigers die het voorstel tot spoedbehandeling wensen aan te nemen, drukken op ‘Ik sta op’.
De volksvertegenwoordigers die het voorstel tot spoedbehandeling niet wensen aan te nemen, drukken op ‘Ik blijf zitten’.
Het voorstel tot spoedbehandeling is aangenomen. Dan stel ik voor dat het voorstel van resolutie van Lorin Parys, Peter Van Rompuy, Gwenny De Vroe, Inez De Coninck, Karin Brouwers en Allessia Claes over de coronagerelateerde luchtvaartcrisis in Brussels Airport en de economische gevolgen voor Vlaanderen, in het bijzonder voor Vlaams-Brabant onmiddellijk wordt behandeld.
Is het parlement het daarmee eens? (Instemming)
Het incident is gesloten.
Bespreking
Dames en heren, aan de orde is het voorstel van resolutie van Lorin Parys, Peter Van Rompuy, Gwenny De Vroe, Inez De Coninck, Karin Brouwers en Allessia Claes over de coronagerelateerde luchtvaartcrisis in Brussels Airport en de economische gevolgen voor Vlaanderen, in het bijzonder voor Vlaams-Brabant.
De bespreking is geopend.
De heer Parys heeft het woord.
Het gaat om een heel belangrijk dossier. De coronacrisis heeft stevige gevolgen voor de luchthaven en de luchthavengemeenschap. De luchthaven van Zaventem is goed voor ongeveer 65.000 jobs en is de tweede belangrijkste groeimotor van ons land. Wat wij met dit voorstel van resolutie vragen, is dat de Vlaamse Regering, zoals beloofd, een toekomstvisie voor die luchthaven uitwerkt, met daarin zowel aandacht voor de leefbaarheid als voor de economische groei. We vragen dat ze betrokken wordt en alleszins contact heeft met de federale overheid inzake de onderhandelingen met Lufthansa en de federale overheid over Brussels Airlines, de home carrier, erg belangrijk voor een luchthaven die niet enkel point-to-pointverkeer wil stimuleren. Uiteraard vragen we in dit voorstel van resolutie aandacht voor jobs, voor opleiding, voor hertewerkstelling. Dat zijn Vlaamse bevoegdheden, collega’s van de PVDA. We vragen om een evenwichtige vliegwet en uiteraard om een betere ontsluiting van de luchthaven.
De klappen die door corona worden uitgedeeld aan de luchthavensector zijn immens. Alleen al in Europa wordt het verlies heel conservatief geschat op 24.000 jobs. Bij ons is het jobverlies al zeker door het faillissement van Swissport: ongeveer 1500 werknemers. Ongeveer 1000 banen staan minimaal op de tocht bij Brussels Airlines. Gelukkig heeft de Vlaamse Regering, onder impuls van minister Crevits, al een aantal initiatieven genomen om ervoor te zorgen dat er outplacementbegeleiding is voor die mensen, dat er een gratis opleiding aangeboden wordt en dat VDAB er met het project onder de naam ‘doorstart’ voor zorgt dat werknemers in herstructurering de mogelijkheid krijgen om sneller aan de slag te gaan met hun toekomstige loopbaan. Dat is heel belangrijk, denk ik.
Er zijn een aantal randvoorwaarden rond de ontwikkeling van die luchthaven die het moeilijk maken om die verder uit te bouwen op een verstandige manier. Eerst en vooral denken we dan natuurlijk aan het feit dat er nog altijd geen vliegwet is die de routes vastlegt en die ook rekening houdt met de geluidsoverlast voor de omwonenden. Zonder zo’n zeker, rechtszeker kader is het moeilijk om te investeren in de luchthaven, waardoor een aantal jobs in gevaar komen.
Een ander belangrijk punt is uiteraard het feit dat er heel veel mensen op Brussels Airport werken die vaak op heel onregelmatige uren tewerkgesteld worden. Ik denk bijvoorbeeld aan DHL, dat vooral tijdens de nacht grote operaties uitvoert. Er zijn heel veel mensen die daarnaartoe moeten. Wij pleiten er in dit voorstel van resolutie voor dat de Vlaamse overheid inzet op een betere ontsluiting van die luchthaven, zowel via collectief vervoer als via het inzetten op andere vervoersmodi. We vragen dus heel duidelijk om daar mobiliteitsgewijs aandacht voor te hebben en bij de federale overheid aan te dringen op een evenwichtige vliegwet waarin de routes worden vastgelegd volgens de principes van het historisch preferentieel banengebruik, dat er rekening gehouden wordt met een eerlijke spreiding en dat er gevlogen wordt op basis van aeronautische principes van tegen de wind, binnen de geldende windnormen en het rechtstreeks vliegen naar de bestemming. Zo kunnen we de leefbaarheid van die regio verzoenen met nieuwe groeikansen voor de luchthaven als economische motor voor Vlaanderen.
Uiteraard is het belangrijk dat VDAB en de Vlaamse overheid de inspanningen voor hertewerkstelling en outplacementbegeleiding en alles wat daarbij komt kijken onverminderd verderzetten.
De heer Van Rompuy heeft het woord.
Collega’s, door de coronacrisis dreigt er een economische ramp voor de luchthaven van Zaventem, in het bijzonder wat de werkgelegenheid betreft. Daarom willen we met dit voorstel van resolutie benadrukken dat we vanuit Vlaanderen alle inspanningen zullen leveren om deze mensen bij te staan.
We willen dat doen op vier punten. Ik zal het kort houden, na de toelichting van collega Parys. Ten eerste willen we de federale overheid bijstaan in hun onderhandelingen met Lufthansa. Ik denk dat de tekst die we gebruikt hebben voldoende ruimte laat aan de onderhandelaars om tot een goed akkoord te komen. Ten tweede willen we een evenwichtige vliegwet, verwijzend naar de bepalingen in het regeerakkoord. Ten derde willen we wijzen op de inspanningen die VDAB al levert, bijvoorbeeld op het vlak van outplacement. Ten vierde willen we een betere ontsluiting van de luchthaven.
Mevrouw Goeman heeft het woord.
Collega’s, de luchthaven van Zaventem is een belangrijke motor voor economische groei, zowel voor Vlaanderen als voor België. De locatie van de luchthaven zorgt niet alleen voor lusten, maar ook voor lasten. Daar hoeven we niet flauw over te doen. Het is echt al jaren dat verschillende belangen daar met elkaar botsen. Ik denk dat iedereen het er ook wel over eens is dat we eigenlijk nood hebben aan een groot compromis dat de toekomst van de luchthaven in ieder geval veiligstelt. Daarom wil mijn fractie graag opnieuw het voorstel doen om, naar analogie met Oosterweel, een onafhankelijke intendant te installeren die het proces naar een gezond evenwicht kan leiden waarin alle partijen zich herkennen. We hebben samen met de collega’s van Groen een amendement ingediend om daar werk van te maken. Ik denk dat we het erover eens zijn dat die intendant voor Oosterweel zijn nut heeft bewezen. Laten we daar lessen uit trekken en ook voor de luchthaven hierop inzetten.
De heer Steenwegen heeft het woord.
Collega’s, wij erkennen natuurlijk het belang van de luchthaven in Zaventem. In die zin kunnen wij akkoord gaan met heel veel elementen zoals die in het voorstel van resolutie zijn opgenomen, maar wij vinden wel dat dit voorstel van resolutie echt gereserveerd is over de vraag wat de toekomst moet zijn van onze luchthaven en onze luchtvaart. Er is natuurlijk corona, en we zijn het erover eens dat de luchtvaartsector waarschijnlijk een van de grootste slachtoffers is van heel die coronacrisis, zeker als je dat in absolute cijfers bekijkt. Het voorstel van resolutie gaat daar sterk op in, er worden veel cijfers genoemd, maar er wordt veel minder over gesproken dat corona natuurlijk ook heel wat vragen oproept over wat de toekomst moet zijn van die luchtvaart. Wat is nog de toekomst van die luchtvaart na corona? Ook is er Europees een nieuwe groeistrategie voorgesteld, die volop de ecologische kaart trekt, namelijk de Green Deal. Europa ziet de meeste opportuniteiten voor ons continent in een toekomst als klimaatneutraal continent. We denken dat het belangrijk is, om een toekomst te verzekeren voor onze luchthaven, dat die Vlaamse toekomstvisie betreffende de luchtvaartsector daar volledig in past.
De luchtvaartsector is waarschijnlijk voor velen hét voorbeeld van een sector die na corona en ook rekening houdend met de Green Deal aan bezinning toe is. 'Business as usual' is voor veel mensen niet meer mogelijk voor de luchtvaart. Men voelt dat toch zo aan.
Er is een tweede voorwaarde waarvan we vinden dat eraan moet zijn voldaan om een duurzame toekomst voor onze luchthaven te waarborgen: het verminderen van de lawaaihinder en het verbeteren van de luchtkwaliteit voor de omwonenden. De focus mag volgens ons dus niet alleen liggen op de spreiding van lasten, maar in eerste instantie op het verminderen van die lasten. We moeten met de luchthaven een toekomst bouwen waarbij de totale hinder afneemt en de leefkwaliteit voor de omwonenden dus toeneemt. Dat zal zorgen voor het zo noodzakelijke draagvlak, dat vandaag spijtig genoeg bij heel wat omwonenden ontbreekt en dat bij het streven naar een verdere groei van die luchthaven – daar wijst dit voorstel van resolutie op – verder dreigt af te nemen.
Daarom hebben wij een aantal amendementen ingediend. Een eerste amendement bij het eerste punt van het beschikkend deel probeert wat duidelijker te zijn wat die hinder van de luchthaven en de gewenste afname van die hinder betreft. De toevoeging zegt dat er maximale garanties moeten worden geboden voor de gezondheid van alle bewoners van de luchthavenregio door de normen van de Wereldgezondheidsorganisatie als richtsnoer te gebruiken voor het bepalen van de geluidscontouren, een plafond in te stellen voor de totale uitstoot van CO2, ultrafijn stof en andere polluenten voor alle grond- en luchtvaartactiviteiten op de luchthaven, de nachtperiode uit te breiden tot 7 uur en het aantal nachtbewegingen in die periode ook per kalenderjaar gefaseerd te beperken.
Dan is er een tweede amendement. We vinden het voorstel van resolutie wat onevenwichtig waar er aan de ene kant wel wordt gepleit voor duurzaamheid en leefbaarheid van de regio, maar dat moet samengaan met een verdere groei van de luchthaven. Wij denken dat dat moeilijk is, en dus stellen wij voor om die leefbaarheid voor de regio te verzoenen met de bestaande luchthavenactiviteiten.
Tot slot stellen wij in ons derde amendement voor om een zesde punt toe te voegen, namelijk dat men bij de federale overheid zou aandringen op een eerlijke belasting van de vliegbewegingen. Collega’s, de luchtvaartsector wordt immers in verhouding tot andere vervoersmodi op een onevenredige en oneerlijke manier bevoorrecht, door de vrijstelling van een aantal belastingen, enzovoort. Ik denk dat we dat allemaal beseffen. Dat zorgt er eigenlijk voor dat de prijszetting voor onze verplaatsingen kunstmatig wordt scheefgetrokken, dat veel te veel naar vliegreizen wordt gegrepen, zeker voor korte afstanden, en dat vermindert tegelijkertijd ook de noodzakelijke prikkels die die luchtvaartsector, net zoals elke andere sector, nodig heeft om zich om te vormen tot een meer duurzame sector.
Dat zijn de redenen voor onze amendementen.
De heer D’Haese heeft het woord.
Voorzitter, ik wil even een toelichting geven. De discussie over de luchthaven is natuurlijk van groot belang. Het gaat over zeer veel banen. Het gaat over werk in en rond de luchthaven van Brusselaars, Walen en Vlamingen. Het is een discussie die momenteel volop gevoerd wordt in het federaal parlement dat er ook bevoegd voor is. Maria Vindevoghel volgt daar voor ons het dossier van heel dichtbij op.
Ik zie niet in waarom we dat complex dossier met vliegbewegingen, nachtvluchten enzovoort nog complexer zouden maken door er op Vlaams niveau een voorstel van resolutie over goed te keuren. We gaan ons zowel op het voorstel van resolutie als op de amendementen onthouden.
De heer Laeremans heeft het woord.
Wij gaan dit voorstel van resolutie in elk geval steunen. Wij vinden dat er heel veel correcte elementen in zitten. We kunnen het hele luchthavendossier nu natuurlijk niet volledig uitspitten. Dat moet op een ander moment gebeuren.
Ik denk dat we ons geen illusies moeten maken. Het zit geblokkeerd, al tientallen jaren, op federaal niveau. U stelt dat ook vast in het voorstel van resolutie. De vliegwet komt er niet, omdat de Franstaligen er niet van willen weten om de Vlaamse Rand te sparen.
België is het enige land, zegt u, waar Lufthansa nog geen overeenkomst met de regering heeft bereikt. Het is bijzonder complex. Wij vinden dat Vlaanderen heel die bevoegdheid voor de luchthaven naar zich moet toetrekken.
In hun amendement willen sp.a en Groen een onafhankelijke intendant aanstellen om het te deblokkeren. Sorry, dit is Oosterweel niet. Dit is een communautair dossier dat al meer dan twintig jaar vastgeroest zit door de onwil van Brussel en de Franstaligen. Daar willen jullie dan een buitenlander bij betrekken, ik wens u veel succes, met in het achterhoofd de ervaringen van onder meer Dumeni Columberg in 1998. Die man moest komen onderzoeken hoe het hier in de Rand zat. Hij ging de omzendbrieven-Peeters afschaffen. We moesten de zes faciliteitengemeenten bij Brussel voegen, enzovoort. Alstublieft, bespaar ons dat!
Laat ons zelf, als Vlaanderen, goed nagaan hoe het zit. We hebben tienduizenden mensen die daar werken. Dat is een enorme economische motor. Aan de andere kant heeft heel het ommeland, vooral de noordrand, last van die concentraties en die verkeerde vliegroutes. We moeten dat zelf in handen kunnen nemen. Dat is cruciaal. We moeten echt niet hopen dat Brussel en Wallonië ons daarbij gaan helpen en dat we tot een evenwichtig compromis gaan komen. Dat doen ze al tientallen jaren niet.
We hebben genoeg specialisten in huis, onder meer de oud-burgemeester van Kortenberg, Chris Staes, ook voorzitter van de provincieraad geweest, van CD&V. Hij kent het dossier zeer goed en hij kan perfect als een soort intendant worden ingezet om tot een compromis te komen tussen enerzijds economie en anderzijds de omgeving en het welzijn van de omwonenden. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
De collega’s hebben er al uitgebreid naar verwezen, de coronacrisis heeft natuurlijk een enorme impact, we hebben er zeer uitgebreid over gedebatteerd, op onze economie en de arbeidsmarkt. Maar natuurlijk, onze luchthaven is enorm, enorm zwaar getroffen. Er heerst een enorme crisis. Er staan nog duizenden jobs op de tocht. Onze nationale luchthaven maar ook de luchtvaartmaatschappijen en veel bedrijven die er direct of indirect nauw bij betrokken zijn, zorgen voor heel wat werkgelegenheid en bedrijvigheid in onze provincie, en uiteraard – dat weten we allemaal – ook buiten onze provincie.
Het gaat om maar liefst 66.000 jobs, direct en indirect. Het is onze tweede economische motor. Er staat heel wat op het spel.
We moeten de hertewerkstelling voortzetten en economische schade beperken, maar uiteraard ook herstellen. Er is nood aan duidelijkheid. Ik wil me richten tot collega Steenwegen: de luchthaven heeft nood aan duidelijkheid, en dat is toch een toekomstvisie die nodig is, en niet wat u zegt. Ze hebben nood aan een duidelijke toekomstvisie over hoe ze verder kunnen evolueren.
Jobs zorgen in onze luchtvaartregio niet alleen voor welvaart maar ook voor koopkracht en zijn natuurlijk de beste sociale zekerheid die er kan zijn.
Wat betreft de mobiliteit – en dan richt ik mij tot collega D’Haese –, moet er een betere ontsluiting komen. Dat is uiteraard een Vlaamse materie. Mensen die late shiften hebben of ochtendshiften, geraken nu niet met het openbaar vervoer op hun plaats. Er is echt nog heel wat werk aan de winkel. Deze resolutie is een Vlaamse materie die daar terecht de aandacht op vestigt: meer aandacht voor duurzame vervoersmodi.
Wat ook heel belangrijk is – en daar hebben de collega's van zowel de meerderheid als de oppositie naar verwezen –, is groei, economische groei, voor de luchthaven. Dit moet steeds hand in hand gaan met de leefbaarheid die we blijvend moeten garanderen, met rechtszekerheid – en die ontbreekt momenteel voor de luchthaven en de luchtvaartmaatschappijen. Heel belangrijk – en het is het sluitstuk – is de vliegwet. Als die vliegwet er is – en dat is inderdaad een federale materie, collega's –, dan kunnen we ook op Vlaams niveau heel grote stappen vooruitzetten voor isolatie enzovoort.
Ik roep alle collega's op, uiteraard ook van de oppositie – en ik hoop dat ze de urgentie en de belangrijkheid van dit dossier inzien – om mee goed te keuren zodat we de financiële, economische, maar ook sociale schade voor de luchthaven door corona kunnen beperken. Ik hoop dat ik jullie allen heb kunnen overtuigen om dit voorstel mee goed te keuren.
De heer Vande Reyde heeft het woord.
Ik was verbaasd over de amendementen van Groen. Mijnheer Steenwegen, u bent van Vlaams-Brabant. U begon uw tussenkomst met te zeggen dat de luchthaven bijzonder belangrijk is, maar alles in uw amendementen is erop gericht om een enorme rem te zetten op de werkgelegenheid. U wilt de groei van de luchthaven beperken. U wilt het aantal vluchten terugdringen en u wilt extra taksen opleggen. Zo gaan we de luchthaven kapotmaken en dat zou echt rampzalig zijn voor die 60.000 jobs in Vlaams-Brabant.
U spreekt ook over subsidiëring, maar, collega, laat ons eerlijk zijn, het is niet de luchthaven van Zaventem die massaal wordt gesubsidieerd. Het zijn de regionale luchthavens in Wallonië die met Europese middelen jarenlang zijn bevoordeeld. Niet de luchthaven van Zaventem, die doet het grotendeels met eigen middelen.
Ik denk dat we met dit voorstel van resolutie, in combinatie met de federale resolutie die goedgekeurd is en de toekomstige vliegwet, een toekomst moeten geven aan de jobs en de werkgelegenheid in Vlaams-Brabant en aan het belang van de luchthaven in Vlaams-Brabant.
De heer Parys heeft het woord.
Collega's, bedankt voor alle tussenkomsten. Ik wil even kort ingaan op wat hier is gezegd.
Wat ik een beetje verwonderlijk vind van collega D’Haese, is dat hij het niet opneemt voor die arbeider die in Linter woont en die om zes uur 's ochtends op zijn werk moet zijn op de luchthaven. In dit voorstel van resolutie wordt gevraagd om te zorgen dat ook die mensen op een gemakkelijkere manier op hun werk kunnen geraken en niet altijd op individueel vervoer zijn aangewezen. Dat heeft me enigszins verwonderd.
Wat de voorliggende amendementen betreft, is de idee van een intendant een idee die sp.a vorige legislatuur al heeft geopperd. Daar was weinig animo voor. Er is verwezen naar de Oosterweelverbinding. Die intendant is een intendant die tussen burgers, actiegroepen en de overheid bemiddelt. Wat hier wordt voorgesteld, is een intendant die op een neutrale, onafhankelijke manier tussen verschillende overheden in dit land zou moeten bemiddelen. Ik denk niet dat dit een recept voor succes is.
Mijnheer Steenwegen, ik dank u voor de verschillende amendementen die uw fractie heeft ingediend, maar het moet me van het hart dat ze op een wolf in schaapsvacht lijken. U hebt gezegd dat u het belang van de luchthaven erkent, maar vervolgens knijpt u die luchthaven dood met de voorstellen die u hier op tafel legt.
U hebt gezegd dat de geluidsnormen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) moeten worden gebruikt als richtsnoer om de geluidscontouren te bepalen. De EU legt de Vlaamse Regering nu al geluidsplannen op die momenteel in uitvoering zijn. U wilt een pak strenger zijn. U doet hier wat uw partij en sp.a in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest doen. Het zou, bijvoorbeeld, echt helpen indien er in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest één geluidsnorm zou zijn. Nu zijn er niet een of twee, maar drie normen voor het Brussels grondgebied.
U hangt hier de belijder van het belang van de luchthaven uit, maar vervolgens wilt u eenzijdig maatregelen opleggen die nergens anders in de EU op dergelijke luchthavens van toepassing zijn. Als we het plafond voor de CO2-uitstoot niet in Europees verband aanpakken, is het effect gewoon dat we de luchthaven vleugellam maken. Dat is uiteraard niet wat we beogen, want dan doen we gewoon het omgekeerde van wat dit voorstel van resolutie probeert te doen, namelijk jobs behouden en creëren. Dat moet op een verstandige manier gebeuren, zodat de overlast tot een minimum wordt beperkt.
U belijdt lippendienst aan het feit dat u de luchthaven belangrijk vindt, maar vervolgens bent u in uw voorlaatste amendement het eerlijkst: “Het streven naar verdere groei van de luchthavenactiviteiten is strijdig binnen de context van verduurzaming.” Daarmee zegt u waar het u om te doen is. U wilt helemaal niet dat de luchthaven nog groeit. U wilt die luchthaven doodknijpen. Een luchthaven die zich niet meer kan ontwikkelen, is een luchthaven die geen home carrier meer zal hebben, die gewoon een point-to-point airport wordt en die op termijn ten dode is opgeschreven. Dat gaat gepaard met het verlies van vele tienduizenden jobs.
Het moet me van het hart dat u in uw laatste amendement voor meer belastingen pleit. We zitten in het midden van een grote economische crisis en een van de allerzwaarst getroffen sectoren is de luchtvaart. Uw meest originele idee is nu om unilateraal op meer belastingen aan te dringen. U schrijft over de federale overheid, maar u houdt geen rekening met de internationale context waarin een luchthaven en de luchtvaart zich per definitie situeert. Ik vind dat een creativiteit die de vele tienduizenden jobs op de luchthaven niet ten goede zal komen.
Als actie moet worden ondernomen, vind ik dat we dat het best in Europees verband doen, zodat we op zijn minst de concurrentiepositie van de luchthaven en de ermee gepaard gaande jobs vrijwaren. Ik zou er dan ook voor pleiten omzichtiger te werk te gaan dan in de amendementen die u hebt voorgelegd. We zullen die amendementen niet steunen.
De heer D’Haese heeft het woord.
Het is een beetje oneerlijk om te zeggen dat ik niet voor een beter openbaar vervoer ben. Uw fractie heeft hier net een zeer lovende tussenkomst gehouden over een rapport dat voorstelt om verder te besparen op het openbaar vervoer. Ik heb u mij nog nooit horen ondersteunen wanneer ik ervoor pleitte om ervoor te zorgen dat we meer bussen en trams zouden hebben.
Dus, alle gekheid op een stokje, het is niet omdat er een aantal goede zaken in dit voorstel van resolutie staan, dat het niet zou gaan over zaken waar dit parlement niet voor bevoegd is en dat er niet al zeer complexe onderhandelingen over bezig zijn. Ik vind dat het weinig zin heeft om ons daar hier nog verder in te mengen. Voilà.
Mevrouw Goeman heeft het woord.
Het klopt dat mijn collega Segers in de vorige legislatuur, meer bepaald in 2017, die piste van een intendant al eens op tafel heeft gelegd. De reactie van toenmalig minister-president Bourgeois was dat dat te veel tijd ging kosten. We zijn ondertussen jaren verder en er is nog altijd geen zicht op een oplossing. Wij blijven er dus van overtuigd dat die intendant dé manier is om te bemiddelen, om te komen tot een gedragen oplossing, niet alleen tussen de overheden maar ook tussen de burgers en de bedrijven die actief zijn op en rond de luchthaven. Wij rekenen dus deze keer op jullie steun.
De heer Steenwegen heeft het woord.
Beste collega’s, wij zitten inderdaad in een heel grote crisis. Maar er komt nog een veel grotere crisis op ons af: de klimaatcrisis.
Corona heeft heel wat mensen doen nadenken over waar wij naartoe willen in de toekomst. Wij stellen ons vragen. Heel veel mensen stellen zich vragen. De luchtvaart is bij uitstek een sector waar vragen bij worden gesteld. Wie kan nog met gezond verstand de manier verdedigen waarop vandaag de prijszetting gebeurt in de luchtvaart? Hoe kun je nog verdedigen dat een sector die enorm belastend is voor het milieu en het klimaat, wereldwijd enorme groeicijfers kent, dat een sector waarvan de impact op het klimaat nog enorm zal toenemen als we niet ingrijpen gewoon zo verder kan gaan? Wat is er correct en eerlijk aan een beleid waarbij juist die vorm van zich verplaatsen het minst belast wordt en het meest gestimuleerd wordt, terwijl andere vormen, die veel meer onze voorkeur zouden moeten krijgen, wégbelast worden? Wat is daar nu zinvol aan? Wie kan dit vandaag nog verdedigen?
We hebben het in het begin van deze zitting gehad over de relance. Iedereen had er de mond vol van dat we toch moesten nadenken over de voortzetting van onze economie. Natuurlijk moeten we de economie voortzetten. Maar dan moeten we ook nadenken over de richting die we daarbij zullen inslaan. Europa zet de toon. Europa zegt dat de Green Deal de toekomst is. Wij moeten onze investeringen op een goede manier inzetten. Daar wordt veel lippendienst aan bewezen in dit parlement. Maar als het erop aankomt – en dit is daar het beste voorbeeld van, de sector bij uitstek waarvan we allemaal beseffen dat het in de toekomst anders zal moeten – dan wordt er niet meer gekeken naar die dingen. Dan legt iedereen het allemaal naast zich neer en dan keren we gewoon terug naar het oude riedeltje van elke dag.
Mijnheer Parys, de manier waarop u hierover denkt en de redenering die u hierover opbouwt, dat is de redenering van het verleden. Dat is de redenering van het verleden: economische groei op de kap van een ecologische catastrofe. Geen enkele samenleving, geen enkele menselijke samenleving kan voortbestaan zonder een goede ecologische onderbouw. Dat is onmogelijk. Wij moeten zorgen dat we dat in orde krijgen. Dat is een enorme opdracht om aan te werken. Niet alleen in de luchtvaart, maar in alle sectoren.
Als wij in het voorstel van resolutie ervoor pleiten om daar meer rekening mee te houden, dan is het precies daarom: duurzaamheid voor onze luchtvaart. En met duurzaamheid bedoel ik ook economische duurzaamheid. De manier waarop u kijkt naar de luchtvaart en naar deze luchthaven zal niet duurzaam zijn. Dat zal ons niet helpen in de toekomst. Dat is kortetermijndenken.
Ik ben het ermee eens dat we nu alle hens aan dek moeten roepen om onze mensen aan het werk te houden en te krijgen, maar dat moet niet per se in dezelfde job zijn. Dat kan ook in een andere job zijn. In die cluster kunnen we ook heel andere dingen doen.
Ik denk dat we toch moeten opletten dat we niet vervallen in die oude redenering maar dat we goed moeten nadenken. Kunnen we het niet anders aanpakken? Zijn er geen andere opportuniteiten? Kan de luchtvaart zich ook niet aanpassen? Welke incentive heeft de sector vandaag om zich aan te passen aan klimaatneutraliteit? Welke incentive zit daar? Geen enkele! Geen enkele! Niemand begrijpt dat. Het is complete nonsens om zo een sector die op die manier ons klimaat bedreigt en daar een belangrijke impact op heeft, zo vrij te stellen van taksen die we wel ergens anders opleggen. Ik begrijp het helemaal niet.
Mevrouw De Vroe, u zegt dat we een toekomstvisie nodig hebben. Ik ben het met u eens, ik heb ook gezegd dat wij een toekomstvisie nodig hebben. Maar het is duidelijk dat onze toekomstvisie verschilt van uw toekomstvisie. Wij willen ook een toekomst voor de luchtvaart, wij willen ook een toekomst voor de luchthaven, maar die ziet er voor ons anders uit. Voor ons moet dat inderdaad binnen bepaalde grenzen gebeuren, en die grenzen, die leefbaarheid, is voor ons belangrijk. Wij willen dat het draagvlak bij de omwonenden niet daalt maar groeit. Wat wij de laatste tijd gezien hebben is aan de ene kant natuurlijk technologische verbeteringen en aan de andere kant een continue groei van de luchtvaart, precies omdat de beleidsincentives verkeerd worden gelegd. Daar willen wij voor waarschuwen. Wij willen graag dat op andere manieren naar mobiliteit gekeken wordt en dat de luchtvaart daar een andere rol in gaat spelen, een belangrijke rol maar een andere rol dan vandaag.
Collega's, ik denk dat we op dat punt verschillen van mening. Dat is legitiem. Een van de dingen die ik me voorgenomen heb toen ik hier kwam – ik heb niet zo lang te gaan in dit parlement – is dat ik op lange termijn wil denken. De politiek is veel te veel bezig met de korte termijn. Laat ons op lange termijn kijken wat de toekomst van een luchthaven zoals Zaventem kan zijn, die goed is voor de luchtvaart maar die zeker ook goed is voor de mensen die daarrond wonen en de mensen die daar werken. (Applaus bij Groen)
De heer Parys heeft het woord.
Mijnheer Steenwegen, ik heb respect voor uw overtuiging en voor uw standpunt. Maar als u zegt dat we een toekomstvisie voor de luchthaven nodig hebben, komt het mij toch over dat dat eerder een toekomstvisie zonder luchthaven is, zoals u het uitlegt. Dat is waar ik bijzonder bevreesd voor ben. U kunt dat standpunt uiteraard innemen, maar wees dan ook heel duidelijk over waar u naartoe wilt. Eerlijk gezegd lijkt mij dat eerder een toekomst zonder Brussels Airport en daar tekenen wij niet voor.
De tussenkomst van collega D'Haese die verwezen heeft naar de federale Kamer en naar mevrouw Vindevoghel, vond ik een zeer interessante tussenkomst want ondertussen is in de federale Kamer ook een debat bezig over de toekomst van Brussels Airport. Mijnheer D'Haese, u weet ongetwijfeld dat Mobiliteit en Werk Vlaamse bevoegdheden zijn en dat die effectief zeer belangrijk zijn voor de luchthaven. Ik hoop dat ze nog lang Vlaamse bevoegdheden blijven en eerlijk gezegd ook dat uw collega Vindevoghel haar ideeën vooral voor het federaal parlement opspaart.
Want ik lees even voor uit het voorstel van resolutie dat u daar hebt ingediend. U bent namelijk van plan om de problemen rond Brussels Airport op te lossen met een zeer innovatieve oplossing, ik citeer: “(...) vraagt de federale regering om (...) de privé-kapitaalgroepen van Brussels Airport Company en Brussels Airlines te onteigenen (...).” Dat is een fantastische oplossing als u zich wilt aansluiten bij de visie ‘een toekomst zonder luchthaven’! Wel, dat is een toekomstvisie waar wij voor passen, als u dat van plan bent met mensen die hun eigen geld investeren. Trouwens, de privékapitaalgroepen in Brussels Airport waar u het over hebt, zijn vooral pensioenfondsen van leerkrachten die investeren in de luchthaven van Zaventem. Die gaat u volgens uw eigen voorstel van resolutie in het federaal parlement onteigenen. Voor dat soort oplossingen passen wij. (Applaus bij de meerderheid en het Vlaams Belang)
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Volledig akkoord met collega Parys. Ik wilde me graag nog even richten tot de heer Steenwegen aangezien hij mij vernoemde. Economische ontwikkeling, economische groei en leefbaarheid gaan wat mij betreft wel hand in hand. Het maximum aantal vluchten dag en nacht is bepaald in de milieuvergunning. We hebben gezien dat door corona het aantal vluchten enorm gedaald is. Er is dus economische groei nodig. De jobs zijn van levensbelang voor de regio en voor heel Vlaanderen.
Wat de luchtkwaliteit en de propere vloten en minder geïmpacteerden betreft, zitten we op dezelfde golflengte. Maar wij tekenen voor een economische groei, gekoppeld aan een gegarandeerde leefbaarheid. Dat is van cruciaal belang. Ik ben ervan overtuigd dat we dat kunnen door innovatie en door betere technologie.
Mijnheer Steenwegen, ik heb u of uw fractie nog nooit horen pleiten voor het afbouwen van zwavelkerosine op onze luchthaven. Ik heb dat al meermaals gedaan als liberaal in al die commissies. We moeten de dialoog aangaan met die mensen en concrete stappen vooruit zetten, maar we verschillen ongelooflijk als we het hebben over de toekomstvisie. We moeten die leefbaarheid garanderen, maar dat gaat hand in hand met de groei. Ik denk dat we daar echt voluit moeten voor gaan. (Applaus bij de meerderheid)
Mevrouw Almaci heeft het woord.
Ik wil twee zaken die collega Steenwegen heeft gezegd, onderstrepen. Het klopt dat hier een valse tegenstelling naar voren wordt geschoven. Recentelijk is Austrian Airlines, dochter van Lufthansa, gered door Oostenrijk. In de reddingsplannen voor Austrian Airlines is afgesproken dat korteafstandsvluchten zouden verdwijnen. Austrian Airlines voorziet in een scenario van leefbaarheid waarin die korteafstandsvluchten niet over zoveel jaar, zoals gevraagd door de regering daar, worden geschrapt, maar waarin het daar nu mee begint. De reden is eenvoudig. De CEO vindt het ook niet normaal dat op dit moment voor dat soort afstanden het vliegtuig wordt genomen en verwijst naar de ontwikkeling van het treinvervoer als middel.
Vandaag kun je vanuit ons land goedkoper vliegen naar Barcelona dan dat een taxirit van Mechelen naar Zaventem kost. Vandaag kost een treinticket naar de kust meer dan een vlucht naar Kiev. Dit klopt niet en dat heeft alles te maken met een fiscaliteit die scheef zit.
Dat de CEO van Austrian Airlines in een reddingsplan nu resoluut kiest voor een modal shift waarbij hij zelf wil samenwerken met de treinsector, zegt heel veel qua ambitie. Die ambitie is er ook bij Brussels Airlines. Brussels Airport wilde klimaatneutraal zijn tegen 2018 en de CEO van Brussels Airport Company zegt zelf dat korteafstandsvluchten op korte termijn moeten verdwijnen. De CEO van Schiphol zegt hetzelfde. De ambitie die wij in ons amendement hebben geschreven en die inderdaad gaat over welke visie op de toekomst, welk perspectief we na corona creëren, is het toekomstperspectief dat wordt gedeeld door ontzettend veel mensen uit de sector zelf. Ik nodig u uit om die te omarmen. Het is ook de boodschap die we goed onderhandelen, overigens samen met Alexander De Croo.
Ik vind het een beetje spijtig dat u die valse tegenstelling opzoekt, want terwijl ons land kampioen is in het subsidiëren van fossiele brandstoffen, en ik ook merk dat in dit Vlaams Parlement we wat dat betreft weinig verbetering zien, ligt hier echt een amendement voor dat u op het spoor van dat perspectief zou kunnen zetten, in plaats van op die tegenstelling, een verhaal dat wordt verteld door CEO's binnen die sector zelf.
Als het gaat over technologie en efficiëntie, daar heb ik recentelijk een debat over gehad, waarin ik net dat heb bepleit, mevrouw De Vroe. (Applaus bij Groen)
Collega D'Haese nog. Dan heeft zo goed als iedere fractie de volledige spreektijd opgebruikt.
De heer D'Haese heeft het woord.
We zijn hier in het Vlaams Parlement effectief een debat aan het voeren over de toekomst van de luchthaven, een federale bevoegdheid. Daarom zullen we ons straks onthouden op dat voorstel van resolutie, want dat is natuurlijk onzinnig.
Mijnheer Parys, ten eerste moet u uw zinnen volledig voorlezen als u ze voorleest. (Opmerkingen van Lorin Parys)
Wat er in dat artikel dat u voorleest, staat, daar kwam nog iets achter. Dat was namelijk: “(…) door de aandelen over te kopen.” (Opmerkingen)
Laat u mij nu ook even uitspreken, oké? De publieke steun aan Lufthansa en al zijn dochterondernemingen, mijnheer Parys, die bedraagt over het geheel 11 miljard euro. Dat is drie à vier keer zoveel als die onderneming waard is, drie à vier keer zoveel publieke steun als die onderneming waard is.
Wat wij voorstellen, is dat we die centen effectief gebruiken, niet gewoon om ze te geven en te zeggen: ‘Doe maar’, maar om te zeggen: ‘Het is tijd dat we zelf ook voor een deel over de toekomst van die luchthaven kunnen beslissen.’
En nu zult u allerlei buitenlandse modellen roepen. Ik zal u een aantal buitenlandse modellen noemen: Amsterdam, München, Parijs, Frankfurt, Madrid, Barcelona. Dat zijn allemaal publieke luchthavens.
Ik wil dit debat tot in den treure voeren, al denk ik niet dat het daarvoor hier de plaats is. Maar als u dingen citeert, dan moet u dat serieus doen. En als u een debat wilt voeren, dan moet u dat op een intellectueel eerlijke manier proberen te doen.
De heer Parys heeft het woord, maar heel kort.
Inderdaad, heel kort.
Als u zegt dat u zult onteigenen door aandelen over te nemen, dan wil dat zeggen dat u die aandelen aan 0 euro zult overnemen en dat het pensioen van leerkrachten overal ter wereld gekelderd wordt door wat u voorstelt in het federaal parlement. Voor mij is dat inderdaad helder.
Collega D’Haese, u krijgt het woord. Maar u bent echt de laatste spreker, want als ik het goed begrijp, is hetzelfde debat bezig aan de overkant van de straat.
Ik weet het, maar de heer Parys verkondigt manifeste leugens.
Oké, u mag zich hier nog een keer verdedigen. U hebt het laatste woord.
Ik zal de zin voorlezen, dan is het debat gedaan. De zin is: “(...) de privékapitaalgroepen van Brussels Airport Company en Brussels Airlines te onteigenen door hun aandelen over te kopen.” Als u dingen koopt voor 0 euro, mijnheer Parys, dan wil ik eens weten waar u dat kunt doen.
De bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemmingen over de amendementen en over het voorstel van resolutie houden.