Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over de ontslagen bij winkelgroep FNG
Actuele vraag over de problemen bij FNG
Actuele vraag over de betrokkenheid van PMV bij de noodlijdende modegroep FNG
Verslag
De heer Gryffroy heeft het woord.
FNG, opgericht in 2003, had het toen vooral over schaalgrootte en schaalvoordeel, ‘big data’ online om zo te kunnen besparen op leveranciers, aankoop, personeel, productiekosten enzovoort. Het was met andere woorden een vrij interessant businessmodel dat probeerde in een bepaalde sector winst te maken op een totaal andere manier. Dat leek zeer aantrekkelijk, ook voor banken en voor PMV, die 25 miljoen euro heeft geïnvesteerd. FNG kennen we allemaal onder de namen Brantano, fred + ginger, Etam enzovoort.
Maar door overnames maskeer je ook waar je groeit en waar je winst maakt. Door de jaren heen zien we een zeer niet-transparant kluwen ontstaan met een complexe aankoopstructuur via Zwitserland-Hongkong, met holdings, met communautaire vennootschappen enzovoort. Niemand heeft nog zicht op de aandeelhoudersstructuur. Een kat vindt er zijn jongen niet meer in terug.
Brantano was gestart met nieuwe concepten die niet zijn gelukt. Men is voorraden beginnen door te verkopen aan andere juridische structuren en recent heeft men een gerechtelijke reorganisatie aangevraagd om negentig dagen bescherming te krijgen tegen schuldeisers.
Wat zien we? In 2019 was er een omzet van 490 miljoen euro met een totale schuldenlast van 730 miljoen euro, waarvan twee derde via lening en met een nettoresultaat van min 292 miljoen euro. Het personeel in Nederland is al deels afgedankt. Er zouden ook ontslagen vallen in België. Er zijn vragen van de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) over 2018 die nog niet zijn beantwoord. Er is ook een kritisch rapport van ABN AMRO.
Je kunt je de vraag stellen wat dat hier komt doen. In FNG zit ook kapitaal van PMV, een overheidsinvesteringsvehikel. Tot oktober investeerde PMV 5 procent of ongeveer 25 miljoen euro. In oktober 2019 gebeurde er een structuurverandering waardoor dit op 7,3 procent zit. Sinds december is de investeringsdirecteur van PMV en lid van de raad van bestuur van FNG nu ook voorzitter van FNG.
Dus, uw vraag luidt?
Wat zijn de gevolgen voor PMV en Vlaanderen?
De heer Annouri had problemen met de trein, maar is nu van het station naar hier aan het hollen. Mevrouw Gennez, u mag eerst uw vraag stellen.
Mevrouw Gennez heeft het woord.
Minister, FNG, de groep boven Brantano en fred + ginger, zit in heel slechte papieren. Dat wisten we helaas al langer. Al sinds 2018 stellen financiële waarnemers zich vragen. De beurswaakhond FSMA doet onderzoek: roekeloze overnames, een gebrek aan transparantie en een dubieus bedrijfsmodel waarbij men dacht via schulden privébedrijven te moeten overnemen in een krimpende markt van de ‘fashion retail’. Dit alles kost vandaag al bijna driehonderd mensen hun job en waarschijnlijk nog veel meer.
Nóg maar eens driehonderd jobs, minister, naast Swissport en zoveel kleinere bedrijven bij wie het water tot aan de lippen komt. En volgens het Planbureau moet de piek in de werkloosheid nog komen. In 2020 en 2021 zouden er 100.000 jobs sneuvelen. In 2021 stevenen we af op een piek in de werkloosheid van bijna 12 procent. En dat is vooral een drama voor al die Vlaamse gezinnen, hardwerkende gezinnen.
En dat, minister, tegen een achtergrond van een VDAB in volle herstructurering. Ook daar schrapte u eerder 400 jobs. En de vorige regering stuurde ook al 150 trajectbegeleiders, die mensen moeten begeleiden naar een nieuwe job, de laan uit.
Minister, onze vraag is, heel concreet, vooral voor die driehonderd mensen wier job nu al sneuvelt: hoe zult u de getroffen werknemers van FNG en alle andere, begeleiden naar een nieuwe job en verzekeren van duurzame jobs? Ik dank u.
Ik laat collega Annouri nog even op adem komen van zijn spurtje van het station naar hier.
De heer Vande Reyde heeft het woord.
Collega's, minister, we moeten het hebben over investeringen met ons belastinggeld. Ik denk dat u het met me eens bent dat we heel goed moeten omspringen met al het belastinggeld dat ons wordt gegeven door de mensen die nu aan het kijken zijn, en dat we dat geld moeten geven aan de dingen die echt belangrijk zijn, aan de kerntaken, aan zaken waar iedereen iets aan heeft.
Zoals de collega’s al hebben geschetst, blijkt dat er 25 miljoen euro werd geïnvesteerd in FNG, een groep die boven een aantal kledingwinkels, zoals Brantano, staat. Dat geld is grotendeels verloren. Het is een behoorlijk grote som om te investeren in kledingwinkels, bovendien van een bedrijf waarvan het financieel beheer op zijn zachtst gezegd niet al te best lijkt. Ik stel mij daarbij de vraag: is het dat soort investeringen dat de overheid moet doen?
Nu, deze beslissing is genomen en ze valt helaas niet terug te draaien. Maar we moeten wel voorkomen dat die dingen nog eens gebeuren. ParticipatieMaatschappij Vlaanderen (PMV) investeert in totaal een portefeuille van een half miljard euro in ongeveer 1200 bedrijven. Ik vind het heel belangrijk dat we investeren in bedrijven die een grote meerwaarde hebben en die financieel goed beheerd zijn.
Minister, was de Vlaamse overheid op de hoogte van de financiële mogelijkheden bij FNG? Zijn er nog andere risico's verbonden aan dit dossier? Wat kunt u doen om de screening beter te maken en te voorkomen dat de risico's in de toekomst groter worden?
De heer Annouri heeft het woord.
Voorzitter, reizen met de trein is altijd een avontuur, zeker als de trein waarin je zit, plots in panne valt. Maar goed.
Minister, we hebben deze discussie al een paar keer gevoerd in de commissie, namelijk het economisch kerkhof dat de coronacrisis zou veroorzaken. Vorige week hebben we in de commissie een debat gevoerd over de ontslagen bij Swissport, deze week lezen we wat er gebeurt bij FNG. Bij Swissport vallen er 1400 ontslagen, bij FNG spreekt men op dit moment van een kleine 300 ontslagen. Dat zijn enorme cijfers, en die hebben vooral een enorme impact op al die mensen, al die gezinnen die hun job verliezen.
Maar in het dossier van FNG vallen er twee dingen op: enerzijds uiteraard de crisis en de ontslagen, de jobs die verloren gaan, maar anderzijds een ongelooflijk mismanagement. Als je het dossier leest, vraag je je af hoe het kan dat dat zo lang is kunnen gebeuren, dat vermogende families die mee hebben geïnvesteerd, banken die mee hebben geïnvesteerd, de overheid die via PMV mee heeft geïnvesteerd, niet hebben gezien dat er van alles schortte, niet klopte aan dat dossier.
Volgens mij is het ook daarom dat meerdere collega's die vragen stellen, want het is onbegrijpelijk dat we vanuit de overheid zo'n structuur mee op poten hebben gezet en mee hebben gefinancierd.
Minister, we zullen het ongetwijfeld ook over PMV als structuur hebben en over die financiering. Maar mijn eerste belangrijke vraag gaat over de driehonderd mensen die ontslagen zijn. Dat is een enorme crisis. Zoals ik daarnet al zei, zijn dat gezinnen die nu met een enorm ontwrichtend gebeuren te maken hebben. Minister, hoe zult u die driehonderd mensen begeleiden vanuit VDAB? Welke extra sporen zullen worden opgezet? En vooral, vorige week hebben we de discussie gevoerd over Swissport, deze week over corona: welke structuur zult u als overheid opzetten om ervoor te zorgen dat de mensen die hun job in de toekomst zullen verliezen, zo goed en zo snel mogelijk zullen worden geholpen?
Minister Crevits, u hebt zowaar acht minuten.
Minister Crevits heeft het woord.
Collega's, ik dank u voor de vragen.
Eerst en vooral wil ik mijn medeleven betuigen aan de mensen die in de problemen geraken door dit dossier. Het is niet het eerste dossier. Vorige week hebben we het inderdaad – jullie hebben er al naar verwezen – gehad over de problemen in de luchtvaartsector. Morgen bespreken we in de commissie van het Vlaams Parlement de problemen in de horeca die eraan komen, ondanks alle steunmaatregelen die worden genomen. En vandaag hebben we het hier over het dreigend – het is nog niet definitief – collectief ontslag bij FNG, een heel grote speler in de modesector.
Voor zij die – ik ga starten – geïnteresseerd zijn in de financiële zaken, ga ik toch een beetje uitleg geven, en ook een motivering waarom er is geïnvesteerd. In een tweede luik ga ik dan in op de situatie van de werknemers en op wat we als overheid kunnen doen.
Ten eerste, de financiële betrokkenheid. Collega's, jullie mogen niet vergeten – het is makkelijk om nu te zeggen: dikke schande – dat FNG het bedrijf is dat jaar geleden Brantano heeft gered. De Nederlandse eigenaar Macintosh was failliet en toen is FNG op de proppen gekomen. PMV, ons Vlaams zeer succesvol vehikel dat intussen een geïnvesteerd vermogen heeft van 940 miljoen euro en elk jaar winst boekt, heeft in december 2017 beslist om minderheidsaandeelhouder te worden in FNG. Ze hebben dat gedaan vanuit het PMV-TINA-fonds (transformatiefonds). Het leek in 2017 ook een bijzonder motiveerbare beslissing.
In mei 2018 is er een tweede investering gebeurd vanuit PMV. Men heeft toen beslist om te investeren in het kapitaal voor een bedrag van ongeveer 7,5 miljoen euro. De totale kapitaalparticipatie van PMV in het bedrijf bedraagt 21,5 miljoen euro.
Daarnaast is PMV sinds 2016 ook betrokken, via een achtergestelde lening van 10 miljoen euro, via Mezzanine Partner, een fonds met particuliere gelden waar PMV in participeert. PMV is voor 23 procent aandeelhouder maar is ook betrokken bij die achtergestelde lening.
Tot slot, net voor het uitbreken van de coronacrisis, heeft Gigarant – het waarborgvehikel – beslist om een bankgarantie te geven met een lopend bankkrediet van 20 miljoen euro. Gigarant staat een beetje autonoom tegenover de Vlaamse overheid. Professor Schoors is er voorzitter van.
Dat zijn dus vier momenten waarop hetzij PMV, hetzij Gigarant beslist hebben om in het bedrijf effectief enerzijds een participatie te nemen, en anderzijds ook een lening te verstrekken.
Als ik kijk naar het doel van PMV, dan bestaat het er net in om Vlaamse ondernemers met beloftevolle concepten te steunen. In die zin worden de beslissingen die door PMV zijn genomen, gemotiveerd. Gigarant heeft in het begin van dit jaar nog een waarborg gegeven. In het bedrijf werken zoveel mensen, het was alle hens aan dek om te proberen tot een oplossing te komen.
PMV zal nu via het personeelslid – de heer Gryffroy heeft naar hem geschreven – dat eind vorig jaar voorzitter van de raad van bestuur is geworden, net om orde op zaken te stellen, grote inspanningen leveren om de toekomst van het bedrijf veilig te stellen. Via de Raad van Toezicht zal FNG uiteraard alle maatregelen nemen om de processen van interne controle op scherp te stellen. Financieel is het dus alle hens aan dek. Alles is zeker nog niet verloren, maar we moeten zoeken wat er precies verkeerd is gegaan en hoe we orde op zaken kunnen stellen.
De aangekondigde ontslagen. Uiteraard voeren wij in Vlaanderen een activerend herstelbeleid. VDAB heeft zich ook een nieuwe rol toegeëigend. U hebt daar vorige week het eerste staaltje van kunnen zien. Ik heb in het parlement – en jullie waren allemaal zeer tevreden over – aangekondigd dat, in het kader van het dossier Swissport, VDAB niet wacht tot de procedures lopen en tot ze formeel mogen tussenkomen, maar dat men onmiddellijk inspanningen gaat doen om aan de mensen het pakket aan te reiken tot wie ze zich kunnen richten als er een ontslag is.
Onmiddellijk heeft de socialistische vakbond ABVV gereageerd: ‘Dat is veel te vroeg. Je mag dat niet doen. Je moet een periode van rust in acht nemen.’ Ik was daarover een beetje gechoqueerd want ik vind persoonlijk dat, als ik in het parlement vragen krijg om toch een beetje een assertieve rol op te nemen, ik er dan vanuit ga dat de vakbond daar zeer tevreden mee zou zijn. Het is de bedoeling dat VDAB dat systematisch doet. Ik heb gezegd dat er voor Swissport een interregionale cel komt waar de drie gewesten samen willen werken om de tewerkstelling te garanderen.
Ik sluit ook absoluut niet uit dat dit ook voor de retail zo gebeurt. U weet dat de modesector zeer gevoelig is aan wat gebeurd is; mensen zeggen dat er eigenlijk drie seizoenen geïmpacteerd zijn: het lopende, het volgende en de creatie. Het is belangrijk dat, zeker nu VDAB ook voor mensen in tijdelijke werkloosheid initiatieven aan het nemen is, we heel snel en goed mensen proberen op te leiden en te begeleiden naar nieuwe jobs. Wat nog veel belangrijker is, is die jobs in de sector proberen te houden. Dat is de reden, collega's, waarom we zulke financiële instrumenten ook hebben klaarstaan om onze bedrijven te helpen.
Tot slot, mevrouw Gennez, u zei dat deze regering heeft beslist om vierhonderd mensen bij VDAB te ontslaan. Dat is absoluut onjuist. Het gaat hier niet over naakte ontslagen, maar wel over mensen die met pensioen gaan en niet zullen worden vervangen. Aan het aantal mensen dat voor de jobbegeleiding of -bemiddeling zorgt, wordt absoluut niet geraakt. Ik heb gisteren nog samengezeten met de gedelegeerd bestuurder van VDAB over het plan om nu al proactief in te grijpen bij mensen die tewerkgesteld zijn in sectoren waar nog ontslagen kunnen vallen. Hetzelfde verwacht ik van de sectorconvenanten die gesloten worden en waar nu voor het eerst, collega’s, ook intersectoraal aan opleidingen zal gewerkt worden. Dat is cruciaal in gevoelige sectoren. Als je intersectoraal opleidt, maak je mensen ook weerbaar om in nieuwe jobs en sectoren aan de slag te gaan.
Dit is dus een gevoelig dossier, dat ontzettend veel mensen raakt en uiteraard ook de investeringen door Vlaanderen, maar als ik op dit moment het dossier bekijk, begrijp ik perfect waarom PMV indertijd die beslissingen genomen heeft. Dat Gigarant dan op een cruciaal moment een waarborg verleent, is in deze context perfect te begrijpen. Leuk is het niet en het probleem is het grootst voor die mensen die nu hun job dreigen te verliezen. Het is zeker alle hens aan dek.
Minister, u zult het me niet kwalijk nemen dat ik terugkeer naar de core van mijn vraag. Mijn vraag was niet om een vergelijking te maken met Swissport en een link te leggen met VDAB. Ik wil het hebben over de corporate governance. Die mismatch waarvan hier sprake is, is verontrustend, want FNG is intussen ook voor een stukje een publiek bedrijf geworden. 7,3 procent van de aandelen zijn in handen van PMV. De aandelen zijn intussen gezakt in waarde en dat betekent dat de 21,5 miljoen euro nog een waarde van 4 miljoen euro heeft. De achtergestelde lening en waarborg door Gigarant kunnen waarschijnlijk nog wel teruggewonnen worden.
Waar het mij echter over gaat, is dat eind december 2019 een voorzitter wordt aangeduid, die de investeringsdirecteur is van PMV, en dit in een bedrijf waar op dat ogenblik al alle lichten op rood stonden. Was het een goed signaal om net die persoon als voorzitter van de raad van bestuur aan te duiden? Wij ageerden toen als een publiek bedrijf binnen FNG. of was het niet beter om op dat ogenblik de stekker eruit te trekken en te kijken wat er op dat ogenblik nog gerecupereerd kon worden?
Minister, het is dringend tijd voor een ambitieus sectorplan voor handel en horeca. Corona en de economische crisis voorspellen een krimp van 20 procent in die sectoren. Ik denk dat u aan tafel moet met de sectorfederatie Comeos voor non-food, met de werknemers en met een ambitieus pakket maatregelen vanuit de Vlaamse Regering. Het is belangrijk voor de leefbaarheid van onze steden en gemeenten dat die handel en horeca opnieuw kunnen opleven. Focus op jobs, focus op duurzame investeringen en focus op een digitalisering van onze economie door de versterking van de e-commerce, en zorg voor een duurzame, verankerde toekomst van onze handel en horeca hier in Vlaanderen.
Minister, u hebt een punt wanneer u zegt dat investeringen in beloftevolle bedrijven, die ook veel potentieel hebben voor onze economie, een goede zaak zijn. In dit geval ging het inderdaad over FNG, maar u haalt ook Mezzanine Partners aan. Dat is de holding boven onder andere Veritas, winkels voor snit en naad.
Ik denk dat er nog een derde voorwaarde is: PMV investeert alleen in die bedrijven waarvan de normale kapitaalmarkten, zoals de banken, de financiering niet kunnen garanderen of waar het publieke geld niet naartoe gaat. In dit geval is in het verleden ook wel aangetoond dat die bedrijven nog gebruik konden maken van die andere wegen. De vraag is dan of we de screeningsmethoden niet moeten bijstellen voor lopende dossiers, want dat zijn er door de coronacrisis nog vele en het instrumentarium van PMV zal nog meer gebruikt worden. In de toekomst is het nog belangrijker dat we laten zien dat we het belastinggeld echt wel in die bedrijven stoppen waarvan we zeker zijn dat het risico beperkt blijft.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Maar ik wil toch even aansluiten bij collega Gryffroy. U haalt terecht aan dat FNG zoveel jaren geleden onder andere Brantano heeft overgekocht, en dat dat heel wat jobs heeft gered. Maar als we kijken naar de bijna driehonderd jobs die we dreigen te verliezen, zijn het grootste aantal werknemers die nu weer op straat dreigen te komen de mensen van Brantano. Dat zijn de bedrijven die het hardst getroffen zullen zijn. Het was dus eigenlijk een uitstel van executie in plaats van een overname.
Zoals mijn collega al heeft aangehaald, waren er wel al signalen dat er van alles niet klopte. Als je in dossiers hoort wat daar allemaal is fout gegaan en wat er allemaal naar boven komt – niet enkel in de media maar ook gewoon bij mensen die erbij betrokken zijn –, dan is het moeilijk om dat goed bestuur te noemen. Dat is heel ‘ontransparant’. Ik ga er verder niet te veel woorden meer aan vuil maken, maar het is echt hallucinant. Dan stel ik mij ook de vraag of er op geen enkel moment signalen of knipperlichten zijn gekomen richting PMV dat er echt problemen waren rond transparantie, problemen rond aankopen of problemen met financiering? Of is dat absoluut niet gebeurd? Want wat je nu ziet, is eigenlijk echt onbegrijpelijk.
De heer D’Haese heeft het woord.
Er zijn 287 jobs bedreigd bij Brantano en fred + ginger, midden in de coronacrisis. En dat komt niet in de eerste plaats door de coronacrisis, maar door wanbeheer in de afgelopen jaren. Er wordt gezegd dat dit maar het topje van de ijsberg is en dat er nog heel wat meer jobs op het spel staan.
De CEO die dit zinkende schip net op tijd heeft verlaten, noemde zichzelf graag de ambitieuze arend, naar zijn scoutstotem. De ambitieuze arend, die brandt van ambitie, scherp en wendbaar is. Maar een week voor de aandelen van zijn bedrijf op de beurs geschorst werden, vloog hij ervandoor, niet als een arend maar als een aasgier. Hij laat 287 ontslagen achter zich.
En wie heeft daar allemaal in geïnvesteerd? De Vlaamse overheid. U zei het net: het gaat over miljoenen via aandelen, leningen, waarborgen, voor een bedrijf dat miljoenen kwijtgeraakte in dubieuze transacties, dat louche constructies opzette met andere vennootschappen, en dat maanden vertraging oploopt met de waarborg. Ik vraag mij dan af of daar geen controles op zijn gebeurd, en of er geen voorwaarden vasthangen aan het krijgen van steun.
En wat was uw vraag?
Mijn vraag is welke stappen u nog gaat ondernemen om te voorkomen dat die mensen hun job kwijtraken, of om die jobs nog te redden. Want u hebt heel terecht gezegd dat die jobs nog niet geschrapt zijn, daarover wordt nu onderhandeld.
De heer Bothuyne heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord, want ik ben blij dat u kort op de bal wilt spelen. Ik ben blij dat u in de eerste plaats voor die 287 mensen die hun job dreigen te verliezen, en voor hun gezinnen, niet op de rem gaat staan, zoals de socialistische vakbond vraagt in het kader van Swissport, maar dat u volop inzet op een effectieve begeleiding. En daar heeft VDAB met zijn 5056 personeelsleden effectief voldoende capaciteit voor, collega Gennez.
Ik ben ook blij dat u het bedrijf niet laat vallen, dat u de stekker er niet uit hebt getrokken. PMV is inderdaad een heel kleine aandeelhouder, maar ik denk dat het een totaal foute keuze zou zijn ten aanzien van alle personeelsleden, van de bedrijven die in deze groep betrokken zijn en van de hele keten die daaraan vasthangt, om er gewoon de stekker uit te trekken, zoals collega Gryffroy hier net voorstelde. Ik denk dat dat een foute keuze zou zijn. Minister, We moeten er alles aan doen om dit bedrijf recht te houden en zo veel mogelijk jobs te redden. Maar tegelijk wil ik u ook vragen om ervoor te zorgen dat er qua interne controle, transparantie en reorganisatie stappen vooruit worden gezegd.
Dat was een duidelijke vraag.
Ik wil ook vragen dat het management van het bedrijf effectief ter verantwoording wordt geroepen. Als hier foute dingen zijn gebeurd, moeten de verantwoordelijken hun verantwoordelijkheid opnemen.
Mevrouw Malfroot heeft het woord.
Het is hier al meermaals aangehaald dat er inderdaad veel ontslagen zullen vallen. Het is ook al aangehaald dat de Financial Services and Markets Authority (FSMA) eigenlijk op de hoogte was van die dubieuze overnames en van die dubieuze transacties, maar dat er eigenlijk niets aan gebeurd is.
In het kader van het Vlaamse relanceplan gaan we investeren met Vlaams geld, dus met geld van de burger, maar ook met privégelden. We moeten vermijden dat we dergelijke toestanden nog kunnen tegenkomen. Daarom is mijn vraag welke toezichtmechanismen de overheid gaat inbouwen om dergelijke situaties in de toekomst tegen te gaan.
Dat was nu eens perfect en mooi binnen de tijd, collega Malfroot.
Minister Crevits heeft het woord.
Dank u wel, collega’s. Van twee dingen één. Ik heb jullie uitgelegd dat er op het moment dat PMV de investeringsbeslissingen genomen heeft, aldus de informatie die ik vandaag heb, geen vuiltje aan de lucht was. In 2019 zijn de problemen ontstaan. Je bent dan voor 7 procent aandeelhouder van dat bedrijf. Collega Gryffroy, u zegt nu dat het beter geweest was als men toen de stekker er had uitgetrokken. Dat zou echter pas verschrikkelijk geweest zijn voor het bedrijf, want de investeringen waren er. Als je voor 7 procent aandeelhouder bent van een beursgenoteerd bedrijf, kan je niet zeggen dat je ribbedebie bent.
De raad van bestuur van FNG heeft zelf iemand aangesteld om voorzitter te worden van de raad van bestuur, die inderdaad werknemer was bij PMV, met als bedoeling de zaken recht te trekken en om, zoals andere mensen hier vragen, de belangen van het personeel ook veilig te stellen. Sindsdien is de bal aan het rollen gegaan. Er zijn collega’s die vragen naar de controlemechanismen. U weet dat FSMA vragen gesteld heeft, die niet beantwoord werden. Dat moet nu allemaal gebeuren. Zijn er fouten gemaakt in het bedrijf? Ik ben minister bevoegd voor Economie en Werk en ga me daar niet over uitspreken omdat ik dat nog niet weet. Dat zal allemaal gebeuren in het kader van de lopende onderzoeken. In elk geval weet ik dat het niet de schuld is van de personeelsleden die nu dreigen de dupe te worden van wat gebeurt. We moeten dus inderdaad alle hens aan dek roepen om die personeelsleden te redden.
Collega D’Haese vraagt wat we gaan doen. Collega, kijk naar de procedures. Er zijn twee mogelijkheden. Ofwel is er een collectief ontslag dat dreigt en dat gepaard gaat met een faillissement. Dan wordt er een curator aangesteld en wordt er heel snel een outplacement opgestart. Ofwel wordt er onderhandeld in het kader van een collectief ontslag, niet in het kader van een faillissement maar in het kader van een reorganisatie. Dan moet het sociaal overleg zijn rol kunnen spelen en moeten werkgevers en vakbonden kunnen spreken met elkaar. Wij staan klaar met VDAB om te begeleiden, maar ik onderhandel niet mee. Dat is iets dat in de bedrijfscontext moet gebeuren en dat hier nu ook aan de gang is. Want vooralsnog is er geen ontslag, al is er wel een dreigende wolk van ontslag.
Collega Vande Reyde, u vraagt of men dan begin 2020 nog een waarborg moet geven. Maar u hebt het zelf gezegd: het is misschien wel te begrijpen waarom men dat doet, omdat men op zo’n moment zoveel mogelijk jobs van de personeelsleden wil redden. Ik heb hier ook van jullie al heel veel vragen gekregen om alstublieft de waarborgmechanismen in Vlaanderen ter beschikking van bedrijven te stellen die het moeilijk hebben, niet door corona maar wel sinds corona. Probeer die ook te redden. Dit was een dossier waarover je misschien kunt discussiëren, maar waarbij de raad van bestuur van Gigarant beslist heeft om toch nog die waarborg toe te staan.
Collega Gryffroy, u hebt gelijk, het is geen waarborg in laatste rang, hij komt nog voor de banken, dus op zich is dat misschien nog te redden. Maar ik hoop vooral dat er nu snel duidelijkheid komt in de situatie daar, dat er orde op zaken gesteld kan worden in het bedrijf en dat er zoveel mogelijk jobs gered worden.
Onder andere collega Gennez zei: maak een plan voor horeca, maak een plan voor de retailsector. Collega Gennez, wij hebben de voorbije maanden elk café en elk restaurant in Vlaanderen een overbruggingsvergoeding gegeven van in totaal 12.500 euro – en er is ondertussen nog wat bijgekomen – om de moeilijke situatie door te komen. Ondertussen hebben we geduwd om de sectoren weer open te krijgen. Ik hoop oprecht dat straks – de persconferentie is bezig – nog meer zuurstof gegeven wordt aan onze bedrijven, aan de markten in Vlaanderen, aan de mensen, om volop opnieuw te kunnen ondernemen in alle veiligheid.
Ondertussen is een groep experten aan het onderhandelen over een goed relanceplan voor Vlaanderen, maatschappelijke relance en economische relance. Ik hoop dat men daar snel tot resultaten komt en dat we inderdaad een consistent plan kunnen maken. Ik zal me er fenomenaal voor inspannen om ervoor te zorgen dat mensen kunnen ondernemen op een veilige wijze en dat Vlamingen ook gestimuleerd worden om opnieuw te investeren in de consumptie. Want als niemand naar de winkel gaat, niemand aankopen doet, dan kan je natuurlijk niet tot een volwaardige relance komen. Met dat doel, collega’s, hebben we met de Vlaamse Regering nog een aantal stevige weken te gaan en hoop ik dat we, samen met de experten, tot een zeer goed plan kunnen komen.
De vraag van de stekker was een open vraag. Mijn vraag was: als je zoveel signalen krijgt, was het dan niet beter geweest dat? Maar dit opent nu juist een interessant debat over waar we in moeten investeren in de toekomst. Hier was er al een probleem voor corona, maar corona zal versneld processen vernietigen die niet werken. Dat is het disruptief model. We moeten dus durven nadenken over welke economie we wel willen voor de toekomst. Zoals we eerder ook al gevraagd hebben in de resolutie, zouden we graag hebben dat de relancecomités daar een stappenplan voor aanreiken zodat we een langetermijnvisie hebben op basis van wie wel en wie niet, niet op basis van figuren en namen, maar vooral op basis van inhoud, duurzaamheid, digitalisering, enzovoort, en die ook een democratisch debat waard is in het parlement en waarin bepaald kan worden waarin een overheid investeert in de toekomst. Zal dat dan zijn op een robuuste lange termijn? Zal het dan zijn in strategische sectoren, in sleutelondernemingen? Dat is een open debat in het parlement waard.
Minister, PMV is een publieke investeringsmaatschappij, geen private-equitymaatschappij. Ze moet dus aanvullend optreden aan wat de private sector doet. Het geld van de Vlaamse belastingbetaler, minister, is te kostbaar om op te souperen aan die wilde dromen van ambitieuze arend. We hebben nood aan duurzame relance, aan duurzame overheidsinvesteringen. U weet wat rendeert. Investeer in publieke infrastructuur, in fietspaden die er in Vlaanderen schabouwelijk bij liggen, investeer in energierenovatie, laat PMV daar een rol spelen. Dan zullen we inderdaad vanuit de overheid, vanuit de Vlaamse Regering, vanuit dit Vlaams Parlement mee werk kunnen maken van economische welvaart en verankering van Vlaamse jobs. Maak nu de juiste keuzes, ‘the time is now’, en om een slogan uit de jaren 80 te parafraseren: ‘no time to waste’ voor duurzame, sociale, inclusieve economische relance.
In plaats van de schuld rond te delen, is het belangrijker om lessen te trekken en te kijken waar overheidsinvesteringen naartoe moeten gaan. Er zijn drie voorwaarden, denk ik. Het moet een meerwaarde hebben voor de hele economie: onderzoek, ontwikkeling, dat soort zaken. Het moeten financieel gezonde bedrijven zijn; dat is hier duidelijk niet het geval geweest. Het moet ook gaan over een duidelijk gebrek aan kapitaalverschaffing op de private markt. In de toekomst moeten we daar verder op toezien, dat is ook maar fair tegenover alle kleine ondernemers die nu aan het kijken zijn en niet van genereuze steun kunnen genieten.
Minister, iedereen weet dat corona zo’n crisis is waardoor er nog veel meer jobs verloren zullen gaan, dat is onvermijdelijk. We kunnen dat betreuren, maar dat is onvermijdelijk. Iedereen weet ook dat we nu een momentum hebben om de economie in een andere plooi te leggen. We hebben hier al veel discussies over gehad, en de collega’s hebben gelijk: de discussies zullen nog voortgaan in dit parlement over het feit dat we moeten investeren in publieke infrastructuur, in duurzame jobs, in verankering van jobs. Dit is het moment om dat te doen, dat hebben ook heel wat experten in de hoorzittingen aangegeven. Maar dan is één ding wel heel duidelijk: het publieke geld dat we uitgeven, het overheidsgeld, het belastinggeld dat we uitgeven, moet dan ook zo goed mogelijk maximaal benut worden. Dan kunnen we niet veroorloven dat er gefoefeld wordt met geld, dat er dingen worden opgezet die absoluut niet kloppen, en dat daardoor bedrijven geen jobs redden, maar gewoon bepaalde mensen verrijken. Dat is een les die we moeten leren uit wat er nu gebeurd is. We moeten dat echt doen als we de juiste stappen vooruit willen zetten in deze tijden van relance in coronatijd.
De actuele vragen zijn afgehandeld.