Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Ongena heeft het woord.
Minister, het is hier al vaak gezegd dat er een enorme krapte is op onze arbeidsmarkt. Tijdens de voorbije achttien jaar waren er nog nooit zo weinig werkzoekenden per openstaande vacature. En om daar toch iets aan te doen rekenen we op VDAB, die ervoor moet zorgen dat werkgevers voldoende geschikt personeel of werkzoekenden aangeboden krijgen, en omgekeerd dat werkzoekenden die onvoldoende inspanningen leveren om aan de slag te gaan wat meer worden aangepord.
Om dat te bereiken, is ook hulp van de werkgevers nodig in de vorm van feedback, wanneer een sollicitant bij hen is langsgekomen. En uit de cijfers die ik bij u opvroeg, blijkt dat dat veel te weinig gebeurt. Er wordt jaarlijks ongeveer zesduizend keer feedback gegeven aan sollicitanten. Als je weet dat er meer dan 1 miljoen sollicitaties zijn, dan weet je dat het over heel, heel weinig gaat.
Waarom is dat zo weinig? Werkgevers klaagden er vaak over dat de manier waarop ze feedback moeten geven, omslachtig en moeilijk is. Ze wilden daar eigenlijk niet die tijd aan spenderen. Nochtans is het belangrijk dat ze dat doen. Daarom was in het Versnellingsplan 2018 aangekondigd dat we naar een zeer gebruiksvriendelijk, digitaal systeem zouden gaan, zodat die werkgevers daar veel meer gebruik van zouden maken. Alleen blijkt dat dat systeem er nog steeds niet is. In het regeerakkoord wordt nog eens herbevestigd dat we daar echt werk van zullen moeten maken. Minister, kunt u uw volle gewicht in de schaal werpen om ervoor te zorgen dat dat er komt?
Minister Crevits heeft het woord.
Collega Ongena, ik dank u. Ik probeer op gewicht te blijven en dat het liefst wat te verminderen, maar ik zal toch mijn volle gewicht in de schaal werpen.
Ik wist, toen de schriftelijke vraag vertrok, dat er wellicht iets anders uit zou volgen. Ik heb ook vastgesteld dat dit project nog niet zo vergevorderd is. Er is inderdaad een versnellingsplan goedgekeurd. De tool is er nog niet. Ik heb in mijn beleidsnota zelf ook gesteld dat het belangrijk is dat die er komt. Maar als dat te omslachtig is, doen werkgevers dat niet. Nochtans is het ook in hun belang dat ze feedback geven, omdat VDAB zo veel fijnmaziger kan vaststellen welke profielen ze precies nodig hebben. Uit feedback leer je veel.
We hebben met VDAB dus afgesproken dat die prioritair is. Er is ook afgesproken dat er geen volledig nieuwe tool komt, want dat is dan weer iets naast al de rest. We zullen dus proberen om dat te integreren in het andere. Er zouden al zichtbare stappen moeten zijn in 2020. Ze hebben vrij veel tijd gestoken in het opvragen van wat mogelijk is, van wat ze willen. Op die manier willen ze een goed zicht krijgen op wat de werkgevers willen. Want de tevredenheid van de werkgevers over VDAB is een beetje achteruitgegaan en ze willen nu niet iets fout gaan bouwen. Ze willen vermijden dat ze tot iets komen waarvan ze denken ‘dát is het nu’, maar waarvan niemand gebruikmaakt.
Ik verschoon hen dat er een beetje tijd overheen is gegaan. Dat wil niet zeggen dat dit, net als uw vraag, geen zweepslag is om er met volle kracht tegenaan te gaan. Er zijn daarvoor ook budgetten voorzien.
Minister, het verheugt mij dat u druk zult zetten. VDAB heeft schrik voor werkgevers. Maar schrik is nooit een goede raadgever. Dus ik zou zeggen: gewoon voortdoen daarmee.
Minister, ik heb begrepen dat u een lange nacht achter de rug hebt met de Visserijraad. Om het dan in visserstermen te zeggen: het is belangrijk dat we, als we gaan vissen, de juiste vis te vangen, namelijk de werkzoekende. We moeten er ook voor zorgen dat de vissen niet door de mazen van het net zwemmen: zij die onvoldoende hun best doen om werk te zoeken.
Minister, ik heb nog een kleine bijkomende vraag. Die feedback is ook belangrijk in het actieplan rond consequent bemiddelen. Daarbij proberen we er, met VDAB, voor te zorgen dat de werkzoekenden beter worden opgevolgd. Ik heb begrepen dat dat actieplan niet meer driemaandelijks door de raad van bestuur wordt geëvalueerd. Dat is jammer. Het is belangrijk dat we de druk daar voldoende hoog houden. Die feedback is daarvan een onderdeel. Kunt u nagaan of het mogelijk is om dat periodiek evaluatiemoment opnieuw in te voeren?
De heer Bothuyne heeft het woord.
Voorzitter, minister, het is een interessante vraag. Want boven de zee van de arbeidsmarkt worden er steeds meer hengeltjes uitgeworpen om de juiste vis te vangen. Er is steeds minder vis in de zee voor onze arbeidsmarkt. Het is voor onze werkgevers steeds moeilijker om hun vacatures ingevuld te krijgen. De laatste twaalf maanden waren er niet minder dan 290.000 vacatures aangemeld bij VDAB. De collega zegt heel terecht dat het belangrijk is dat we werkgevers vragen om feedback te geven over die sollicitatie.
Ik vind het ook belangrijk dat werkgevers door VDAB worden begeleid bij het invullen en opmaken van een vacature. Ik meen uit cijfers te kunnen begrijpen dat meer dan 25 procent van de werkgevers die een vacature uploaden bij VDAB, eigenlijk geen reactie krijgt vanuit VDAB. VDAB contacteert of begeleidt die werkgevers dus niet. Daarop moeten we inzetten, zodat elke werkgever, net zoals dat elke werkzoekende een aanbod op maat krijgt en begeleid wordt bij het invullen van de vacatures die ze hebben. Dat is een bijzonder belangrijke taak voor VDAB. Ik hoop, minister, dat u daarvan werk maakt.
Mevrouw Gennez heeft het woord.
Sollicitatiefeedback is heel belangrijk voor werkzoekenden die gemotiveerd zijn om aan de slag te gaan. De tool van VDAB is inderdaad slechts bij een op de drie werkgevers gekend en van de werkgevers die de tool kennen, gebruikt minder dan de helft die tool. Daar is dus een groot probleem. Maar geen nood, er is bereidheid: negen op de tien werkgevers zeggen de tool te willen gebruiken, als hij handiger wordt. Ik denk dat we heel wat meer gemotiveerde werkzoekenden zullen vinden, als ze uit die feedback ook kunnen leren hoe de volgende vacature eventueel wel opgevuld kan worden. (Applaus bij sp.a)
De heer Ronse heeft het woord.
Ondanks de arbeidskrapte en de sterke vraag naar mensen hoor ik nog vaak dat jonge mensen, pas afgestudeerd, veertig of vijftig sollicitaties verstuurd hebben en daar niets meer van horen. Dat is bijzonder frustrerend voor die mensen. Vooral als ze niet aanvaard worden, kan zo’n feedback hun interessante lessen geven over hoe ze zich kunnen bijscholen. Werkgevers hebben er dus ook bij te winnen.
Maar we horen ook vaak van werkgevers dat er een beetje frustratie en cynisme is over nepsollicitaties – mensen die gewoon gaan omdat ze moeten gaan – en ze worden zo cynisch dat ze het gewoon niet meer doorsturen naar VDAB, wat ook niet positief is. Op die manier heeft VDAB immers onvoldoende informatie om aan sanctionerend beleid te doen. Het is dus goed dat u stappen gaat zetten om die tool gebruiksvriendelijker te maken. Zorg er zeker voor dat dat geen bureaucratisch iets is dat zijn doel voorbijschiet, maar wel iets waar werkgevers echt heel laagdrempelig hun feedback kunnen geven. Ook de werkzoekenden moeten daar feedback op kunnen geven. Vandaar is het goed dat u dat in samenspraak met de werkgevers verder gaat aanpassen en veranderen.
Ik ben het eens met alle opmerkingen die hier gemaakt worden. Sowieso is een tool zowel voor werkgevers als voor werkzoekenden zeer nuttig. De tool zoals hij bestaat kan gebruikt worden, maar wordt niet gebruikt, is niet graag gezien en is ook niet handig. Dat moet verbeterd worden. VDAB neemt tijd om te zoeken op welke manier dat kan worden verbeterd. Voor mij mocht die tijd wat korter geweest zijn, maar het is niet uit schrik, maar eerder uit zorg om het voldoende accuraat te doen, denk ik. Ik ga ervan uit dat het zeker niet uit het oog verloren is en ik heb vandaag nog eens gevraagd, ook naar aanleiding van de schriftelijke vraag, om daar toch werk van te maken, want als je in deze tijden het digitale niet volledig inzet, ben je niet zo goed bezig. Dit is echt iets waar de digitale wereld ons bij kan helpen, om het voor werkzoekenden en werkgevers beter te maken. Wordt vervolgd dus.
Ik ga die vraag over de evaluatie van het actieplan sowieso bekijken met de raad van bestuur en ik neem de opmerkingen van de andere collega’s zeker mee om te bespreken.
Minister, bedankt voor uw antwoord. U hebt het van verschillende collega’s gehoord: er is echt wel de vraag dat men hier snel werk van maakt. Er is inderdaad een dubbele frustratie: bij de sollicitanten die geen feedback krijgen, maar ook bij de werkgevers die zich afvragen waarom ze al die moeite zouden doen, als het toch niet helpt. Het is echt belangrijk om werkgevers te overtuigen dat wel te doen, om op die manier VDAB te helpen, zodat VDAB hen ook beter kan helpen, want dat is uiteindelijk het streefdoel. Daarom wordt zo’n gebruiksvriendelijke tool beter morgen dan overmorgen ingevoerd. (Applaus bij Open Vld)
De actuele vraag is afgehandeld.