Verslag plenaire vergadering
Verslag
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
De afgelopen tien jaar is de luchtkwaliteit in Vlaanderen verbeterd, maar de afgelopen jaren zien we een gelijke tred, een stagnatie, geen vooruitgang meer. Het is toch wel belangrijk dat we stappen vooruit zetten om de luchtkwaliteit in Vlaanderen alsnog nog te verbeteren. Minister, we halen bijvoorbeeld de advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie niet in Vlaanderen. We moeten dan ook stappen vooruit zetten.
Vorige maand, ongeveer midden januari, lanceerde uw voorgangster samen met de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) een applicatie op de smartphone, Belair-app, met als bedoeling op een correcte manier en sensibiliserend de juiste informatie over de luchtkwaliteit in Vlaanderen mee te delen. Ongeveer 60.000 Vlamingen hebben die app gedownload. Mensen zijn dus wel degelijk begaan met het klimaat, de luchtkwaliteit enzovoort.
Met die app kunnen mensen, op de locatie waar ze zich bevinden, zien hoe de luchtkwaliteit precies is in hun directe omgeving, in hun straat. Nu blijkt echter dat die app niet zo nauwkeurig is als eigenlijk bij de lancering werd gezegd. Bijvoorbeeld mensen die naast een autosnelweg wonen en die de app consulteren, zien groen licht en dus een positief resultaat. De krantenkoppen vanmorgen hadden het ook over propere lucht overal, volgens de app van de Vlaamse overheid. We weten uiteraard allemaal dat dit niet het geval is.
De app meet uiteraard niet zelf, maar wordt geconsulteerd. De basis zijn meetgegevens van meetstations die zich op 10 à 15 kilometer bevinden van de locatie waar de app wordt geconsulteerd, uiteraard niet alleen op basis van de meetstations maar ook van modelleringen.
Minister, er is onnauwkeurigheid, onduidelijkheid en verwarring door de app. Wat zult u doen om toekomstgericht duidelijke en correcte informatie te verschaffen?
Minister Van den Heuvel heeft het woord.
Collega De Vroe, bedankt voor deze vraag, want er is een beetje onduidelijk gerezen rond de kwaliteit van de app, en het is goed dat ik de gelegenheid krijg om daar een beetje duiding rond te geven. U hebt zelf al aangehaald dat de app een instrument is dat gebaseerd is op zestig meetstations en op twee gekende bronnen van luchtverontreiniging. De gegevens van de zestig meetstations worden elk uur geactualiseerd en de gekende bronnen van luchtverontreiniging voeden de app met informatie op jaarbasis. Heel Vlaanderen wordt verdeeld in ruimtes van 100 op 100 meter en zo krijg je een indicatie.
Als je met je app echter naast een autosnelweg staat, dan gebruikt die app het dichtstbijzijnde meetstation, dat zich op ettelijke kilometers kan bevinden. Daarmee wil ik alleen maar zeggen dat de app een benadering geeft van de regio waarin men zich bevindt. Dat is niet zoals bij CurieuzeNeuzen, want bij dat project waren er 20.000 meetpunten in Vlaanderen. Dat is een heel groot verschil. Je mag dus niet denken dat je met de app dezelfde nauwkeurigheid krijgt als bij CurieuzeNeuzen.
Ik denk dat de app een goed instrument is, maar we moeten de app en de resultaten kaderen in wat het is. Er wordt ook niet meer van verwacht. Ik denk dat de VMM, de verantwoordelijke administratie, daarover sterker zal moeten communiceren, en ik zal de VMM dan ook vragen om de sterktes duidelijker aan te geven. Dat is heel belangrijk, ook naar sensibilisering toe. Mensen moeten weten dat luchtkwaliteit belangrijk is en dat er een indicatie is binnen de regio. Er zijn echter ook beperkingen: mensen mogen niet van de app verwachten dat ze een juiste indicatie krijgen van de luchtkwaliteit op hun locatie, zoals dat bij CurieuzeNeuzen wel het geval was.
Kortom: de app is een goed instrument, maar het heeft zijn beperkingen. Ik zal aan de VMM vragen om de juiste context te schetsen en op die manier duidelijkheid te scheppen. Het blijft echter een waardevol instrument om Vlamingen te sensibiliseren over de inspanningen die we moeten doen voor een betere luchtkwaliteit.
Minister, ik vond de gelanceerde app persoonlijk een heel nobel instrument, maar tot mijn spijt is die niet nauwkeurig en daardoor ook niet sensibiliserend. Ik neem het artikel uit De Standaard erbij van toen de app gelanceerd werd vorige maand en ik citeer letterlijk: “De VMM wil met ‘Belair’ correcte informatie ter beschikking stellen en verder sensibiliseren rond luchtkwaliteit.” Welnu, die correcte informatie, die krijgen de mensen niet. Mensen verwachten effectief nauwkeurige en correcte informatie, maar die krijgen ze niet. Ik vrees dat het sensibiliserende karakter daardoor tenietgedaan wordt.
Hebt u nog een vraag voor de minister?
Ik heb zeer zeker een vraag.
En die luidt?
Minister, u bent nieuw in uw functie en ik had heel graag vernomen welke maatregelen u op korte termijn wilt nemen om de luchtkwaliteit te verbeteren.
Mevrouw Meuleman heeft het woord.
Minister, die app is wel in de markt gezet door uw voorganger als een zeer betrouwbaar instrument waarmee de Vlaming eindelijk zou kunnen weten hoe het met de luchtkwaliteit in zijn buurt gesteld is. Op basis van die app zouden mensen kunnen beslissen of ze al dan niet hun houtkachel zouden aansteken. Zo nauwkeurig en betrouwbaar ging de app zijn. Dat stond althans in het artikel en werd bij de lancering gezegd.
Heel wat mensen vertrouwen daarop. Heel wat mensen houden die app in het oog. Als ze willen gaan joggen, kijken ze naar de app om na te gaan of ze het wel zouden doen. Mensen die kinderen hebben met problemen aan de luchtwegen kijken naar de app om na te gaan of ze wel naar buiten zouden gaan en inspanningen zouden doen. Maar wat blijkt nu? Die app is totaal niet betrouwbaar.
Minister, mijn vraag is dan ook heel concreet: gaat u die aanpassen? Wat zal daarvoor nodig zijn? Een veel fijnmaziger netwerk van meetpunten, dus veel meer meetpunten dan er nu zijn. Dat heeft ook de Europese Commissie gezegd. Gaat u dat doen en gaan er meer meetpunten komen?
Mevrouw Meuleman, u hebt aan de minister gevraagd: gaat u de app aanpassen? U stelt altijd zeven vragen. De minister heeft het al niet gemakkelijk. Dus één vraag aan de minister: gaat u de app aanpassen?
De heer De Bruyn heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega's, in alle eerlijkheid denken wij dat de app zoals hij nu functioneert, waardeloos is. De collega's hebben gewezen op de manco's. Het voelt dubbel pijnlijk aan omdat bij het lanceren heel duidelijk het beeld is gewekt dat we op de plaats waar we wonen of waar we ons bevinden zelfs heel precies zouden weten wat de evolutie voor de volgende uren zou zijn. Dat doet de app niet. Laat ons eerlijk zijn: als die app niet veel beter wordt, heeft hij geen toegevoegde waarde.
Als ik een tip kan geven aan de minister: er is een gelijkaardig, verfijnd, innovatief meetnet opgezet wat betreft de waterkwaliteit, het ‘Internet of Water’. We moeten bekijken of dergelijke innovatieve technieken, die een zeer fijnmazig meetnetwerk mogelijk maken, ook inzetbaar zijn voor het meten van de luchtkwaliteit.
De heer Van de Wauwer heeft het woord.
Voorzitter, het is heel positief dat mensen de mogelijkheid krijgen om de luchtkwaliteit nauw op te volgen. Dat kan sensibiliserend werken. Maar dat kan natuurlijk alleen maar als het om betrouwbare informatie gaat. Naast dit initiatief zijn er verschillende private apps die gebruikmaken van open data van de overheid. Meer nog dan de luchtkwaliteit op te volgen en te monitoren, is het belangrijk dat er een beleid is dat maatregelen treft om de luchtkwaliteit zelf te verbeteren. Minister, ik heb geen vraag maar wel een oproep om volop voort te werken aan het beleidsplan luchtkwaliteit. Daarin zullen we u vanuit onze fractie volop ondersteunen.
De heer Beenders heeft het woord.
Minister, ik wil u gewoon vragen om die app offline te halen want op dit moment is die informatie compleet onbetrouwbaar. U zou hier verder op moeten werken want als je effectief inlogt, zie je op straatniveau waar je de meting doet. Mensen krijgen op de plaats waar ze staan een kleur voor de luchtkwaliteit, maar die komt niet overeen met de werkelijkheid. Minister, daarom raad ik u aan om de app onmiddellijk offline te halen. Werk er op verder en komt terug als hij op microniveau is aangepast. Ofwel moet u de app helemaal aanpassen en gewoon zeggen dat het een macro-app is waarvan de meettoestellen in Vlaanderen staan en waarbij gewoon de lucht rondom dat meettoestel wordt gemeten. Maar dit is compleet, compleet fout. Haal die app alsjeblieft onmiddellijk offline.
Collega's, de opmerkingen zijn duidelijk. Ik heb daarnet in mijn antwoord al de beperkingen vermeld. Ik ga absoluut aan de VMM vragen om dat ook duidelijk te communiceren. Ik heb daarnet toelichting gegeven over de werkmethoden. Het gaat over 60 meetstations en niet over 20.000 CurieuzeNeuzen, wat op een heel ander niveau en veel fijnmaziger is.
We gaan dat bekijken. Iedereen moet beseffen dat we dat absoluut moeten doen en dat het over een macroniveau gaat waar je natuurlijk wel een indicatie krijgt of bijvoorbeeld het smogniveau speelt of niet speelt. Maar het geeft inderdaad geen micro-informatie over de luchtkwaliteit specifiek in een straat, bijvoorbeeld naast een autosnelweg.
Ik ga aan de VMM dus vragen om duidelijk te communiceren wat de waarden en sterktes zijn van de app, maar ook de beperkingen. Ik zal verder bekijken op welke manier wij deze app fijnmaziger kunnen maken. De idee om het aantal meetstations te doen stijgen, is wellicht een waardevol idee om een fijnmaziger netwerk te creëren in Vlaanderen om de luchtkwaliteit te monitoren.
Minister, met communicatie alleen zullen we er niet komen. Zoals ik al zei, is de app niet nauwkeurig en bijgevolg ook niet voldoende sensibiliserend zoals wij het willen en zoals ook werd gecommuniceerd toen de app werd gelanceerd. Ik zou zeggen: er is werk aan de winkel. Wij zullen u binnen ongeveer een maand opnieuw ondervragen want wij vinden die app een heel nobel instrument en we verwachten dat hij nauwkeuriger wordt gemaakt. (Applaus bij Open Vld)
Dames en heren, ik spreek normaal geen waardering uit over de antwoorden die de minister geeft, maar ik vind dat minister Van den Heuvel dat voor een kersvers minister zeer goed gedaan heeft. Voor de duidelijkheid: ik spreek daarmee geen oordeel uit over zijn beleid. (Applaus)
De actuele vraag is afgehandeld.