Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Beenders heeft het woord.
Minister, het dossier van de digitale meter, een miljardendossier, is al regelmatig een punt van discussie geweest in dit parlement, ook in de commissie. Sp.a blijft herhalen dat het dossier van de digitale meter vandaag niet klaar is om over te beslissen. Wij vinden dat het met haken en ogen aan elkaar hangt en dat het echt noodzakelijk is dat u als minister de regie opneemt om drie belangrijke antwoorden te geven op vragen die al enkele jaren onbeantwoord blijven.
Ten eerste: niemand kan vandaag zeggen hoeveel die digitale meter exact kost. Als de digitale meter bij u thuis verplicht wordt opgehangen, moet je daar een huurprijs voor betalen. De laatste kosten-batenanalyse geeft aan dat dat 27 euro per jaar is, maar dan wel als de meter om de twintig jaar zou worden vervangen. Het decreet zegt dat u hem om de vijftien jaar wil vervangen, wat de kost misschien zal doen toenemen. Het is belangrijk dat de huurprijs voor de Vlamingen gekend is.
Ten tweede: de zonnepaneeleigenaars, en dat zijn er toch wel een aantal, hebben vragen over de compensatieregeling. Het principe van de terugdraaiende teller, dat vandaag bestaat met de oude meter, kan niet worden toegepast met de nieuwe meter. Daarover rijzen heel wat vragen. Mensen willen daar antwoorden op.
Ten derde: het softwareplatform Atrias, dat noodzakelijk is om die digitale meters slim te maken, zit al jaren in het slop. Het heeft al bijna 100 miljoen euro gekost, en dat zal worden doorgerekend in de factuur. Als die software niet up-to-date is, kun je van die digitale meter geen 100 procent slimme meter maken. Het blijkt dat het nog een aantal jaren zou kunnen duren voor dit rond is.
Minister, omwille van die drie inhoudelijke punten denken wij dat u de pauzeknop moet indrukken in dit dossier zodat u in alle rust uw huiswerk grondig kunt maken. Bent u bereid om een time-out in te voeren in dit dossier om deze antwoorden grondig te bestuderen?
Minister Peeters heeft het woord.
Bedankt voor uw vraag, mijnheer Beenders. U vraagt of ik een time-out overweeg voor het dossier van de digitale meters. Ik kan daar kort en bondig op antwoorden: ik overweeg geen time-out, maar we zijn wel volop bezig en hopen ook om zo snel mogelijk te kunnen landen.
Ik denk dat we er allemaal van overtuigd zijn dat de digitale meters er moeten komen. We geloven allemaal in technologische vooruitgang en vernieuwing en zeker ook in hernieuwbare energie, in een gedecentraliseerd elektriciteitsnetwerk. Wat dat betreft, denk ik dat we allemaal wel overtuigd zijn van de noodzaak van de uitrol van een digitale meter, maar uiteraard onder een aantal voorwaarden. U hebt zelf al een aantal doelgroepen gespecificeerd, onder meer de prosumenten. Ik denk ook aan het verhaal van de budgetmeterhouders en dergelijke. Ik denk dat het een win-win is als we straks kunnen landen met het verhaal van de digitale meters.
Op 29 juni is het ontwerpdecreet goedgekeurd door de Vlaamse Regering. Sinds juli ligt het hier in het Vlaams Parlement. Eind oktober zijn er hoorzittingen geweest. Tijdens die hoorzittingen hebt u ook al een pleidooi gehouden voor een uitstel, maar ik ben daar persoonlijk geen voorstander van. Ik denk dat we moeten geloven in de technologische vooruitgang en in hernieuwbare energie tout court. Ik ben dus zeker geen vragende partij om alles uit te stellen.
Bedankt, minister. Ik ben ook absoluut voor technologische vooruitgang. Ik sta daarvoor als eerste in de rij. Maar dan moet het wel een verbetering zijn. En op dit moment is het alles behalve duidelijk dat deze technische vooruitgang ervoor zorgt dat de stroomfactuur naar beneden zal gaan en ervoor gaat zorgen dat de investeringen in hernieuwbare energie weer een stimulans krijgen, vooral wat betreft de zonnepanelen.
Die twee cruciale punten moet u echt beantwoord en bestudeerd hebben. Want we focussen ons nu op de mensen met zonnepanelen, die een compensatieregeling willen. Maar ook mensen die geen zonnepanelen hebben, hebben natuurlijk terechte vragen over de digitale meter. En zij zien vooral een extra kost. Zij zien nergens een manier waarop ze via hun digitale meter hun stroomfactuur naar beneden kunnen halen.
Als u toch van plan bent om door te gaan en om snelheid te nemen, bent u dan ook bereid om een nieuwe kosten-batenanalyse te maken, om ten minste tegen die mensen die geen zonnepanelen hebben, te zeggen hoeveel die digitale meter nu exact gaat kosten en wat ze kunnen doen om hun stroomfactuur te verlagen met een digitale meter?
De heer Gryffroy heeft het woord.
Buiten het feit dat we wat verwonderd zijn dat deze vraag in de plenaire vergadering komt omdat het ontwerp van decreet werd ingediend in de commissie, wil ik hier ook benadrukken dat de time-out waarover de minister spreekt eigenlijk de taak is van de commissie en niet van de minister. Wij moeten dat in de commissie behandelen.
Minister, ik wil u wel nog een vraag stellen die daaraan gelinkt is, over iets dat wel nog uw opdracht is. Er staat in het ontwerp van decreet dat het rendement gegarandeerd wordt en dat u daartoe compenserende maatregelen zou uitwerken. Daarvoor is er een besluit van de regering nodig, dat nog niet naar de Raad van State kan maar dat wel kan worden voorgelegd aan de regering, minstens in een eerste lezing of in een conceptnota. Los van de discussie over de digitale meters, en gekoppeld aan wat u nog kunt doen – over die time-out zullen wij binnen de commissie in het parlement wel beslissen –, is mijn vraag hoever u staat met de compenserende maatregelen en wat de inhoud daarvan zou kunnen zijn.
De heer Schiltz heeft het woord.
Mijnheer Beenders, weet u wat de factuur voor de mensen omhoog zal drijven, misschien niet morgen maar overmorgen? Dat is een time-out van de energietransitie. Twee weken geleden nog maar zaten we hier te discussiëren over wat we allemaal moeten doen om het klimaat te redden. Wel, als je hernieuwbare en betaalbare energie wilt, zul je een digitale meter nodig hebben. Die time-out, dat is een time-out van de evolutie, een time-out van de energietransitie.
Minister, mijn belangrijkste vraag is deze. We weten dat we die digitale meter nodig hebben. We hebben na de passage van de heer Beenders en consorten jarenlang gewerkt om het draagvlak voor hernieuwbare energie en voor investeringen in zonnepanelen opnieuw vlot te trekken. Dat is er nu. Zult u erover waken dat de investeringszekerheid van zonnepaneleneigenaars overeind blijft?
De heer Bothuyne heeft het woord.
Collega’s, minister, ik denk dat we inderdaad geen time-out nodig hebben. Er is al veel te lang gedraald in dit miljoeneninvesteringsdossier, essentieel voor de toekomst van het energienet en het energiesysteem. De digitale meters zijn bijzonder belangrijk voor de toekomst van het energiesysteem en moeten er zo snel mogelijk komen. Tegelijk zit mijn mailbox vol met mails van ongeruste mensen met zonnepanelen of mensen die willen investeren in zonnepanelen, maar aarzelen vanwege de communicatie van zowel uzelf als uw voorganger over de compenserende maatregelen.
Minister, er is nood aan investeringszekerheid. We wachten op uw plannen en uw concrete voorstellen om die investeringszekerheid te garanderen. Onze fractie zal heel graag meewerken aan een oplossing, maar die moet er nu wel snel komen.
De heer Danen heeft het woord.
Collega's, minister, er wordt al jarenlang om de hete brij gedraaid. De vragen die al jarenlang hangende zijn, zijn vandaag nog steeds hangende. Ik begrijp eigenlijk niet goed hoe het komt dat alles zo lang duurt.
Begin juli vorig jaar heeft de regering een ontwerp van decreet goedgekeurd en verzonden naar het parlement. Minister, zult u nog zaken veranderen aan het ontwerp van decreet om een antwoord te bieden op de vragen die er zijn?
De heer Sintobin heeft het woord.
Voorzitter, ik wil eerst collega Gryffroy verwelkomen bij de oppositie.
Minister, ik stel vast dat een van de paradepaardjes van het Vlaamse energiebeleid eigenlijk zal eindigen op een compleet fiasco.
Collega Schiltz en collega Bothuyne, het is niet de schuld van de oppositie dat hier een probleem is ontstaan. Het is de schuld van de meerderheid, omdat dit reeds een jaar geleden werd voorgelegd. Wat is het probleem waarom het nog niet in het parlement komt? Het heeft niets te maken met oppositie, het heeft niets te maken met collega Beenders of collega Danen. Er is gewoon het feit dat er geen antwoord komt op essentiële vragen en dat niemand, in het bijzonder de minister niet, kan garanderen dat de installatie – en wij zijn voor de digitale meter – geen meerkost zal betekenen voor zowel de gewone consument als de prosument.
Ik wil er u aan herinneren dat uw voorganger, minister Tommelein, heeft beloofd dat het geen extra kost zal meebrengen voor de prosument en de consument. Ik hoop dat u dezelfde mening hebt.
De heer Sanctorum heeft het woord.
Ik heb de digitale/slimme meter in het verleden altijd verdedigd. Ik zie er wel de meerwaarde van in.
Minister, u weet dat er in de samenleving een groep mensen is die die meter expliciet niet wenst. Het heeft te maken met straling en de bezorgdheid daarover. Los van de vraag of we daar zelf sympathie voor hebben of niet, vind ik wel dat we oor moeten hebben voor time-out.
Minister, houdt u rekening met een keuzevrijheid als het gaat over die meter?
Collega's, ik dank u voor de vele vragen. Ik ben alleszins al blij van de heer Schiltz en de heer Bothuyne te vernemen dat men zeker geen vragende partij is voor een time-out. De heer Gryffroy zegt dat de beslissing voor het Vlaams Parlement is.
Het is tegelijkertijd ook mijn antwoord. Het ontwerp van decreet ligt in het Vlaams Parlement en we moeten samen naar een oplossing zoeken. Ik reik aan iedereen de hand om op een constructieve wijze te zoeken hoe we ervoor kunnen zorgen dat er een zo groot mogelijk draagvlak is voor de invoering van de digitale meters en dat er tegelijkertijd die zeer belangrijke investeringszekerheid is. Het zijn twee heel belangrijke elementen, waar al heel vaak op is gehamerd.
We willen allemaal de doelstellingen van hernieuwbare energie halen. Dat betekent ook investeren in zonne-energie, investeren in zonnepanelen, maar dan moet men uiteraard ook het rendement voor die investeringen kunnen garanderen. U weet allemaal dat wij als Vlaamse Regering niet de enige zijn die straks definitief de facturen van de consumenten zullen opmaken. Er zijn ook de VREG en Fluvius en er zijn tal van factoren die een invloed hebben op de factuur. Ik denk dat iedereen in het halfrond vragende partij is om die factuur zo laag mogelijk te houden.
Mijnheer Beenders, u vraagt dan specifiek naar de kosten-batenanalyse. Er werd een kosten-batenanalyse uitgevoerd door de VREG, die onder toezicht staat van het Vlaams Parlement. Het staat het Vlaams Parlement vrij om een nieuwe kosten-batenanalyse te bestellen als het dat nodig acht.
De vorige kosten-batenanalyse focust enerzijds op een versnelde uitrol op tien jaar en anderzijds op een rustige uitrol over twintig jaar. De toekomst zal uitwijzen wat het beste is en voor welke uitrol gekozen wordt. Of er, als het die versnelde uitrol op tien jaar wordt, een nieuwe kosten-batenanalyse moet komen, laat ik over aan de wijsheid van de VREG.
Die meerkost zullen we allemaal te allen tijde moeten bewaken. Dat is sowieso heel belangrijk.
Mijnheer Sanctorum, u verwijst specifiek naar het verhaal van de hypersensitieven. Ook met de bekommernissen van die mensen moeten we zeker rekening houden. Ik heb mezelf onlangs nog verdiept in het verslag van de hoorzittingen die onlangs plaatsvonden. Daarin werden heel wat bekommernissen geuit, niet alleen van de prosumenten, ook van de consumenten die geen zonnepanelen hebben, ook van de hypersensitieven. Opnieuw: ik reik hier de hand naar iedereen. Ik hoop dat we straks kunnen landen en dat we de komende weken dit decreet hier in de commissie kunnen behandelen en vervolgens in de plenaire vergadering kunnen goedkeuren, met een garantie voor iedereen en met een constructieve houding, zowel van de VREG als van Fluvius, van iedereen eigenlijk die wil inzetten op hernieuwbare energie. Dat is heel belangrijk.
Dank u wel, minister. Laat u vooral niet onder druk zetten. Ik reik uiteraard ook de hand aan de meerderheid: als u toch vindt dat het zo dringend is, agendeer dan het decreet dinsdag in de commissie en laat ons erover stemmen. Wij zullen inhoudelijk het debat voeren en wij zullen de vragen die we hier gesteld hebben, in de commissie opnieuw stellen. We hopen dat we dan antwoorden krijgen. Maar als er iemand is die dit dossier kan versnellen, dan is het wel de meerderheid. Dat wij de oppositie zijn die tijd hebben doen verliezen, is de waarheid oneer aandoen. De meerderheid is het niet eens over dit dossier. Geef dat toe. Zorg ervoor dat u in de meerderheid op een lijn zit, agendeer het in de commissie en keur die digitale meter goed. Dan is alles toch van de baan.
Wij nodigen u uit om daarover te debatteren. Minister, wij zijn allebei fiere Limburgers, nuchter en ambitieus. Gebruik het nuchter verstand om uw studiewerk grondig te maken en zorg ervoor dat u als minister een beslissing neemt die de stroomfactuur verder naar beneden laat gaan. Neem geen onbezonnen beslissing, die de factuur opnieuw naar boven doet gaan. (Applaus bij sp.a)
De actuele vraag is afgehandeld.