Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Gryffroy heeft het woord.
Collega's, minister, de energienorm is voor ons een heel belangrijk item als we het hebben over onze betaalbare energiefacturen.
Ten gevolge van de omstandigheden tijdens de voorbije dagen en weken heeft de premier zijn schouders gezet onder het doel om tegen de verkiezingen, laat ons zeggen tegen Pasen 2019, een energienorm te behalen. Als we het over energienormen hebben, weten we allemaal dat het erom gaat dat alle onderdelen niet duurder mogen zijn dan in de ons omringende buurlanden. Het gaat dan zowel om de taksen als om de netkosten en de leveringsprijs.
Volgens Eurostat zijn we met betrekking tot de netkosten, zowel distributie als transport, de duursten. Met betrekking tot de taksen staan we volgens Eurostat op de derde plaats. De industrie klaagt al langer. Ik heb dit al vele keren aangekaart. De industrie betaalt hier tot 14 procent meer dan in de ons omringende landen. Dit blijkt ook uit de studies van PricewaterhouseCoopers en Deloitte. Als we naar de huidige marktprijzen kijken, is het beeld voor de gezinnen wat diffuser. Een paar weken geleden heb ik iedereen aangeraden de app electricityMap te downloaden. Iedereen kan dan zelf zien dat we drie keer meer betalen voor de levering dan in de omliggende landen. We zitten hier immers met een loopflow. Dit betekent dat we eigenlijk betalen voor de Duitse Energiewende. We betalen de investeringen voor de interconnectie.
Minister, premier Michel wil hier iets aan doen. Ik weet dat we een verzameldecreet hebben goedgekeurd waarin een aantal aspecten hiervan zijn weergegeven. Mijn vraag is vrij eenvoudig. Indien premier Michel deze oproep doet, verwacht ik dat hij ook met u overleg pleegt. Hebt u recent overleg met de premier gehad en, zo ja, waarover hebt u dan overlegd?
Minister Tommelein heeft het woord.
Voorzitter, eerst en vooral heeft de Vlaamse Regering al een vrijstelling voor de kosten van hernieuwbare energie voor energie-intensieve bedrijven ingevoerd. Bovendien hebben we recent snel en doordacht een supercap ingevoerd. Die supercap is van kracht, wat betekent dat bedrijven in oktober 2018 een dossier konden indienen. Vanaf januari 2019 zal het in Vlaanderen georganiseerde systeem van de supercap in werking treden. De aanmeldingsprocedure in verband met de supercap bij de Europese Commissie loopt. Dit is op dit moment hangende. Heel energie-intensieve bedrijven zullen niet langer onder de quotumplicht vallen, maar zullen jaarlijks een bedrag aan het Energiefonds moeten betalen.
Mijnheer Gryffroy, we hebben de energienorm in Vlaamse regelgeving gegoten. U hebt dat decreet op 7 november 2018 zelf mee goedgekeurd. In dat decreet heeft de Vlaamse overheid belangrijke stappen gezet. Ik vind het uitstekend dat de Federale Regering hier nu ook aan begint te werken. Dat staat trouwens in het federaal regeerakkoord, maar ook in het Energiepact dat we met de federale overheid en met de andere gewesten hebben afgesloten. De verschillende regeringen van dit land hebben dat goedgekeurd. De Vlaamse Regering heeft het Energiepact omgezet in een concreet actieplan, namelijk het Vlaams energie- en klimaatplan.
Ik wil heel concreet op uw vraag antwoorden. Ik heb in Het Laatste Nieuws gelezen dat er vorderingen zijn, maar voorlopig heb ik in verband met dit dossier nog geen enkele uitnodiging tot overleg of teksten ontvangen waarover we ons in Vlaanderen zouden kunnen buigen.
Begin november 2018 hebben we het verzameldecreet goedgekeurd. Daar staat duidelijk in dat in samenwerking met alle regulatoren voor 15 mei 2019 een rapport moet worden opgesteld. Dat rapport over de energienorm moet echter pas tegen 1 september 2019 worden opgeleverd. Premier Michel heeft beloofd voor de verkiezingen met iets te zullen afkomen. Ons rapport zal echter pas tegen 1 september 2019 klaar zijn. Zou het niet handiger zijn dit naar voren te schuiven, zodat ons rapport niet tegen 1 september 2019 maar, bijvoorbeeld, tegen 1 april 2019 klaar is? Op die manier zouden we het als een onderdeel van het Vlaamse energienormbeleid aan premier Michel kunnen geven. Hij zou dan over het geheel kunnen waken en alle onderdelen kunnen bekijken, om na te gaan hoe hij de energienorm kan halen.
De heer Bothuyne heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega's, de energienorm is een belangrijk onderwerp. Het stond centraal in zowel het Vlaamse als het federale regeerakkoord. We hebben hier ook al een kaderdecreet goedgekeurd, en dat is positief, maar de situatie op de energiemarkt is van die aard dat we het schema moeten versnellen.
Minister, wij vragen u om dit te agenderen op het Overlegcomité. Als er mededelingen worden gedaan in de krant, ga ik ervan uit dat de federale collega's ook teksten klaar hebben om van de energienorm werk te maken. We staan daar kamerbreed achter. Ik hoop dus dat u dit onderwerp nadrukkelijk wilt agenderen op het Overlegcomité.
De heer Danen heeft het woord.
Collega's, natuurlijk is iedereen voor een zogenaamd ‘level playing field’. Ik stel vast dat er vaak wordt gesproken over de energienorm, over ‘supercap’, over ‘carbon leakage’. Het zijn allemaal instrumenten die ervoor zorgen dat energie-intensieve bedrijven minder betalen voor hun energie.
Minister, hoe voorkomen we dat de consument daar de dupe van wordt? Iemand betaalt de factuur en de kosten die die grote bedrijven uitsparen, worden altijd afgewenteld op de consument. Dat zou ik koste wat het kost willen vermijden. Hoe gaat u dat vermijden?
De heer Sintobin heeft het woord.
Mijnheer Gryffroy, u zult ongetwijfeld weten dat we nu al in een pre-electorale fase zitten en dat de beloftes die worden gedaan door onder meer minister Michel, en ook door andere ministers, passen in een verkiezingsperiode.
Ik ben het met u eens dat we voor een energienorm, waarvoor wij hier al langer vragende partij zijn, een beetje vlugger moeten gaan en niet moeten wachten tot het rapport van september klaar is. Ik vrees anders dat de belofte van minister Michel voor vijgen na Pasen zal zorgen.
Ik wil ook de opmerkingen van collega Danen steunen. Wie gaat de factuur opnieuw betalen? U weet net zo goed als ik – en dat past niet echt in deze vraag – dat de Vlaming enorm veel betaalt in zijn factuur. Minister, vooraleer u weg bent uit dit parlement, moet u een tandje bijsteken. U hebt altijd beloofd om de factuur voor de consument betaalbaar te houden. Ik wil u aan uw belofte houden.
Mijnheer Sintobin, ik ben niet van plan om uit het parlement weg te gaan. Ik ben zelfs kandidaat bij de volgende parlementsverkiezingen om hier als parlementslid terug te keren. U hoeft mij dus nog niet te missen. In mei 2019 zal ik op de West-Vlaamse lijst staan en hoop ik opnieuw een collega te worden, als u zich tenminste kandidaat stelt.
Mijnheer Gryffroy, u weet dat ik daar heel bezorgd om ben. U weet trouwens ook dat ik daarmee bezig ben, maar dat ik er een gloeiende hekel aan heb dat een federale minister, zelfs al is hij een eerste minister, zegt dat ik mij hier in het Vlaams Parlement moet komen verantwoorden voor uitspraken die de federale eerste minister heeft gedaan. Ik heb daar eerlijk gezegd een gloeiende hekel aan. U weet dat trouwens, maar u doet mij graag af en toe eens de duivel aan. (Opmerkingen van Andries Gryffroy)
Neen, dat is uw taak als parlementslid. Ik neem u dat zelfs niet eens kwalijk. U hebt de taak om mij te ondervragen, maar ik zou liever hebben dat u aan uw collega Bert Wollants in het Federale Parlement vraagt om morgen daarover de federale premier te ondervragen. Ik heb op het Vlaamse niveau gedaan wat ik moest doen. Ik heb al vaak contacten gehad met het bedrijfsleven, met de actoren op het terrein die me telkens opnieuw hetzelfde zeggen: Vlaanderen doet wat het moet doen, maar het is de federale overheid die een aantal zaken nog niet heeft gedaan.
Ik ben ook heel blij en heel tevreden dat het federale niveau eindelijk ook in gang schiet, wat we afgesproken hebben in het Energiepact. Wij hebben het Energiepact gemaakt. Het heeft wat lang geduurd voor we het hebben uitgevoerd omdat er discussie tussen partijen was. Wij hebben onmiddellijk gedaan wat we moesten doen: een supercap gemaakt en de maatregelen genomen die we moesten nemen. Nu zegt men dat ik wel maatregelen heb genomen maar mijn federale collega nog niet. Ik ben niet de behoeder van het federale niveau.
Het zijn de federale parlementsleden die de Federale Regering moeten bevragen. De Vlaamse minister hoeft dat niet te doen. Ik heb daar eerlijk gezegd geen goed gevoel bij.
Agenderen op het Overlegcomité? Mijnheer Bothuyne, ik stel voor dat ik contact opneem met mijn collega en de teksten opvraag. Dan zouden we misschien al een stukje verder zijn. Dan kunnen we al kijken wat hun werkelijke bedoeling is.
Mijnheer Danen, ik sta voor 100 procent op uw lijn dat de consumenten de dupe niet mogen zijn. Ik vind ook dat we ervoor moeten zorgen dat de factuur betaalbaar blijft en moet dalen. Ook op het Vlaamse niveau moeten we daarvoor doen wat we moeten doen, maar voor de prijzen op de elektriciteitsmarkt kunt u moeilijk de Vlaamse minister verantwoordelijk stellen. U weet dat er andere zaken meespelen.
Ik begrijp uw bezorgdheid en ik zal overleg plegen met mijn collega's op het federale niveau om ze verder aan te sporen om werk te maken van de energienorm.
Dat u niet tevreden bent met een dergelijke persmededeling van de premier, kan goed zijn. Dat ik u daarmee de gordijnen injaag, daar lig ik ook niet wakker van. Wat ik wel weet, is dat de burger wakker ligt van de 185 euro per megawattuur die hij momenteel betaalt doordat we een systeem financieren om de Duitse Energiewende te betalen. Dat is zeer complex, maar het is een feit dat de prijs omhooggaat.
Wat hebben we via het decreet van begin november goedgekeurd? Dat we het eerste rapport zullen krijgen op 1 september. Wel, beste collega's, ik doe een oproep om via een voorstel van decreet deze datum te vervroegen. Waarom moeten we met deze situatie, met deze winter en deze prijzen, wachten tot 1 september om een rapport te krijgen? Waarom vragen we niet aan de regulator om minstens de Vlaamse onderdelen van de energienorm naar voren te trekken en deze al begin april op te leveren? Ik sta er voor open om dit voorstel van decreet te maken met alle andere collega's. (Applaus bij de N-VA)
De actuele vraag is afgehandeld.