Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over het standpunt van de Vlaamse Regering betreffende het Migratiepact
Verslag
De heer Vanbesien heeft het woord.
Er zijn zo van die thema’s, van die maatschappelijke tendensen, die we als regio of als land niet alleen aankunnen. Uiteraard is migratie er daar een van. Het is dus nodig en nuttig dat daar internationaal samengewerkt wordt om dit aan te pakken. Het is daarom een heel goede zaak dat er nu een Global Compact is, een internationale overeenkomst voor veilige, ordentelijke en gereguleerde migratie. Ondertussen is dat in het Belgisch parlement en in de Belgische regering een discussiepunt geworden. Er is geen eensgezindheid over.
Die overeenkomst heeft natuurlijk niet alleen een Belgische component. Er staan veel dingen in die ook effect hebben voor Vlaanderen en die ook met Vlaamse bevoegdheden te maken hebben. Het gaat over arbeidsmarkt, opleiding, sociale cohesie, bevordering van integratie, antidiscriminatie, en ga zo maar door. Het is dus logisch dat de Vlaamse Regering daarbij betrokken wordt. Ik heb begrepen dat dat ook gebeurd is, onder meer via het interfederale overlegplatform Multilaterale Coördinatie. Daar zat de Vlaamse Regering mee rond de tafel. Welk standpunt heeft de regering daar ingenomen?
De heer Van Grieken heeft het woord.
Minister-president, hier gaat het over de Global Compact for Migration, dat op 10 en 11 december wordt goedgekeurd in Marrakesh. Immigratiepact, zelfmoordpact: geeft u het kind maar een naam. Er worden nogal wat onwaarheden over verteld. Ik heb er een aantal gevonden, zoals ze letterlijk in het pact staan. Zo lezen we onder doelstelling 5 dat gezinshereniging nog gemakkelijker moet worden. Jaarlijks komen vijftigduizend mensen naar hier via gezinshereniging, maar dat moeten er nog meer worden. Onder doelstelling 8 staat dat collectieve uitzettingen verboden moeten worden. Onder doelstelling 11 staat dat illegaliteit niet strafbaar mag zijn en onder doelstelling 13 dat illegalen gratis advocaten en basisvoorzieningen moeten krijgen.
Dit pact is pure waanzin. En wat deden de N-VA en staatssecretaris Francken? Niets! De N-VA en Francken hadden geen bezwaar en zwegen op 29 februari tijdens de bespreking. De N-VA en Francken hadden geen bezwaar en zwegen op 4 juni tijdens de bespreking. De N-VA en Francken hadden geen bezwaar en zwegen op 12 september tijdens de slotbespreking. En op 12 september was er ook dat overleg tussen de Vlaamse en de federale overheid. En daarin lezen we dat u uw goedkeuring hebt gegeven. Zeg dat het niet waar is, minister-president Bourgeois, zeg dat het niet waar is.
Dat staatssecretaris Francken stoer tweet maar zwijgt tijdens besprekingen wanneer het er toe doet, dat weet iedereen. Maar dat u, die gekend staat voor uw degelijkheid en dossierkennis en als iemand die zijn stukken wel leest, dit pact heeft goedgekeurd, dat u namens de Vlaamse Regering en namens de N-VA uw fiat hebt gegeven, zeg dat het niet waar is, minister-president Bourgeois.
Minister-president Bourgeois heeft het woord.
Heren, u bent beiden ervaren parlementsleden, u zou dus moeten weten dat migratie een federale bevoegdheid is, zelfs een uitsluitend federale bevoegdheid – zoals dat trouwens is opgenomen in het samenwerkingsakkoord.
Migratie behoort tot categorie 4. De toegang tot het rijk en de voorwaarden voor toegang tot het rijk zijn een uitsluitend federale bevoegdheid.
Volgens mijn informatie zijn er vier intrafederale overlegplatforms Multilaterale Coördinatie geweest. Op het eerste kon de ambtenaar van de Vlaamse Regering niet aanwezig zijn. Dat was ook niet erg want het ging over het mededelen van het ontwerp. Op de tweede volgende vergaderingen was hij wel aanwezig. Op de vierde vergadering was hij niet uitgenodigd.
Tussen die vergaderingen door is die ontwerptekst bezorgd aan alle betrokken administraties en werd nagekeken of de voorstellen die erin vervat zitten compatibel zijn met het Vlaamse beleid. Mijnheer Vanbesien, het is niet zo dat heel wat zaken in dat pact betrekking hebben op Vlaamse bevoegdheden. Er zijn maar drie doelstellingen waarvan delen betrekking hebben op Vlaamse bevoegdheden, namelijk de doelstellingen 16, 17 en 18. Die zijn gescreend en ik hoor ook geen enkele opmerking van de interpellanten. Alle doelstellingen die daarin staan, sporen volledig met het Vlaamse beleid. Zij sporen ten eerste met het integratiebeleid, het belang van de taalverwerving, het aanleren van het Nederlands. Ten tweede sporen zij met het verwerven van de sociale normen die onze samenleving regelen. Ten derde is er de nadruk op rechten en plichten. Hetzelfde geldt wanneer het gaat over onderwijs of toeleiding naar een job – waar minister Muyters buitengewone resultaten haalt. Op al die vlakken zijn er geen problemen met betrekking tot de Vlaamse bevoegdheden.
Wanneer u opmerkingen hebt over de federale aangelegenheid, kan ik niet genoeg beklemtonen, mijnheer Van Grieken, dat u de deur naar hiernaast moet nemen. Het debat wordt daar nu gevoerd. U zou misschien best meteen vertrekken om daar uw stem te laten horen. U spreekt me aan als minister-president van de Vlaamse Regering. De Vlaamse Regering is verantwoordelijk voor het Vlaamse beleid. We hebben de onderdelen van dat pact gescreend en die sporen volledig met het Vlaams integratie- , inburgerings-, taalverwervings-, arbeidsmarktbeleid, enzovoort. (Applaus bij de meerderheid)
Minister-president, ik ben heel blij dat u het pact alvast deels ondersteunt en dat u zegt dat het een goede overeenkomst is daar waar het met de Vlaamse bevoegdheden te maken heeft.
Ik vind dat u ook een stap verder mag gaan. U legt overigens die schroom om een uitspraak te doen over zaken waar we niet rechtstreeks voor bevoegd zijn, ook niet aan de dag op andere fronten, als het over internationale verdragen gaat. Het is belangrijk om de tekst die nu voorligt, die evenwichtig is, die pleit voor grensbewaking en voor een aanpak van mensenhandel en mensensmokkel, en die zowel de positieve als de negatieve gevolgen van migratie erkent, te ondersteunen. Men gaat in de Global Compact terecht uit van mensenrechten. Men zegt bijvoorbeeld dat migranten niet willekeurig mogen worden opgesloten, dat het belang van kinderen moet worden beschermd, dat arbeidsmigratie moet worden gevaloriseerd. Ik roep de Vlaamse Regering, en u als minister-president, op om deze volledige tekst mee te ondersteunen.
Voilà, minister-president Bourgeois, u krijgt complimenten van Groen. Groen is blij dat u dit pact steunt. Het ligt in de lijn van de N-VA-lijn en de lijn van de regering. U probeert zich ervan af te maken met: mijnheer Van Grieken, ga wat keffen bij het federale parlement, want het heeft geen impact op onze Vlaamse bevoegdheden. Wel, artikel 31 zegt dat illegalen recht hebben op basisvoorzieningen. Kunt u uitsluiten, minister-president, dat illegalen, mensen die de wet overtreden, door dit pact recht zullen hebben op kindergeld, op een sociale woning, of zelfs – zo absurd zou het kunnen zijn – op een werkloosheidsuitkering?
U zegt dat ik het niet gelezen heb, en dat dit pact geen impact heeft op onze Vlaamse bevoegdheden. Ik lees dat ‘De overheid moet toezien dat de media het goed menen met immigranten. Journalisten moeten opgevoed worden om positief te berichten over immigratie.’ Media, dat is toch een Vlaamse bevoegdheid, denk ik dan. Het moet niet veel meer zijn om helemaal orwelliaans en ‘1984’ te zijn: een verdrag dat gaat bepalen hoe de media aan berichtgeving moeten doen. Al denk ik wel dat u bij de VRT niet zoveel werk zult hebben om hen uitsluitend positief te doen berichten over de asielcrisis.
Minister-president, kunt u garanderen dat dit pact geen invloed heeft op onze Vlaamse bevoegdheden? (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer Diependaele heeft het woord.
Ik kan heel kort zijn. Ik sluit me aan bij de minister-president. Mijnheer Vanbesien, mijnheer Van Grieken, dergelijke teksten zijn nooit zwart-wit. Er staan heel wat zaken in die ook u, mijnheer Van Grieken, zou ondersteunen, bijvoorbeeld met betrekking tot mensensmokkel en mensenhandel en dergelijke meer. Dat kunt u niet ontkennen. Wees daar eerlijk in.
Verder staan er inderdaad zaken in waar wij ons grote zorgen om maken, maar omtrent die problematieken en die zaken denk ik dat het verstandig is om de discussie te laten liggen waar ze thuishoort, en dat is inderdaad op het federale niveau. Daar zullen wij in elk geval binnen de Federale Regering onze mening zeggen. (Applaus bij de N-VA)
De heer Kennes heeft het woord.
De minister-president heeft de bevoegdheden juist gelegd waar ze moeten liggen, wat het Compact betreft. Als we de afgelopen jaren één les hebben geleerd, is het dat we als landen moeten samenwerken, zelfs als continenten, als landen van herkomst, transit en bestemming, om de problematiek waarmee we geconfronteerd worden in ons land, in Europa en daarbuiten, aan te pakken. In een kader van polarisatie zal inderdaad de ene dit er gaan uitlichten en de andere dat. Maar globaal gaat dit over een kader om op wereldniveau een actuele problematiek, die ook een problematiek is van de volgende jaren, te gaan aanpakken, zonder dat men zich nu tot iets verbindt, maar het is wel een kader. En dat hebben we nodig.
Mevrouw Kherbache heeft het woord.
Wie voor een veilige en ordentelijke organisatie van migratie is, zou dit pact moeten steunen, niet omdat het alle vragen beantwoordt, en eigenlijk ook niet omdat er hier in Vlaanderen veel zal veranderen, maar wel omdat het pleit voor internationale samenwerking, en vooral ook omdat het die landen van herkomst voor hun verantwoordelijkheid plaatst. Ik vind het dus wel bijzonder jammer dat de N-VA hier met dubbele tong spreekt. Ofwel zet je een stap vooruit in de internationale aanpak van migratie en pleit je voor menselijke en veilige oplossingen, ofwel ga je je profileren op de kap van dit probleem, en dat vind ik echt onverantwoord.
Opnieuw wordt het debat heel onzuiver gevoerd. Ik herhaal dat Vlaanderen op geen enkele manier enige bevoegdheid heeft inzake migratie. Ik heb dus ook niet gezegd, collega Vanbesien, dat ik het pact steun. Ik heb ook niet gezegd dat de Vlaamse Regering dit goedkeurt. Ik heb zelfs niet gezegd dat ik dit ter goedkeuring zal voorleggen aan de Vlaamse Regering, omdat die ter zake geen bevoegdheid heeft.
We hebben kennis genomen van de onderdelen die betrekking hebben op de Vlaamse bevoegdheden. Inderdaad, collega Van Grieken, die hebben geen impact op ons beleid. Wij voeren ons beleid: van zodra mensen binnen zijn in dit land – nogmaals: het is een exclusieve federale bevoegdheid – treden er enkele aspecten van de Vlaamse bevoegdheidsdomeinen in werking, op het vlak van integratie, van onderwijs, van toeleiding tot een job enzovoort. We hebben dit laten screenen en er zijn geen problemen. Zo niet zouden wij aan de Federale Regering hebben laten weten welke punten daarmee niet in overeenstemming zijn, wat dus niet het geval is.
Collega's, ik hoor tal van opmerkingen van partijpolitieke aard. Voor zover nodig wil ik er nog eens op wijzen dat ik hier niet sta als weliswaar overtuigd lid van de N-VA, maar wel als minister-president, en dat ik antwoord over het Vlaamse beleid en over de Vlaamse bevoegdheden, en dat het pact zoals het nu voorligt, in zijn beperkte onderdelen die betrekking hebben op onze bevoegdheden, geen problemen doet rijzen. Wat niet belet dat ik vind dat het veel belangrijker zou zijn dat er op het Europese vlak een echt beleid wordt gevoerd, veeleer dan een pact te sluiten waarover discussie bestaat – Is het bindend? Is het niet bindend? Moet je het opvolgen? Moet je het implementeren of niet? Ik denk dat we nu nood hebben aan een sterk Europees beleid. Waar dat kan, pushen wij daar ook toe, maar u weet allemaal hoe ontzettend moeilijk het is om de Europese Unie op dat vlak op één lijn te brengen.
Gelet op onze bevoegdheid met betrekking tot integratie, vinden wij het belangrijk dat de EU – u kent de visie die de Vlaamse Regering heeft ontwikkeld met betrekking tot de EU – daaromtrent een verantwoordelijkheid heeft. Maar laat ons de debatten zuiver voeren. Het probleem doet zich voor op het federale niveau. Het is aan premier Michel om tot een standpunt te komen van de Federale Regering. Het zal niet de Vlaamse Regering zijn die op dat vlak zal interveniëren.
De heer Vanbesien heeft het woord.
Minister-president, nu bent u in uw tweede tussenkomst zo ver mogelijk van dat verdrag gaan staan als u maar kunt. In landen als Hongarije, Polen en Oostenrijk, waar de populisten aan de macht zijn, is men beginnen te schieten op deze Global Compact voor migratie. Men verzint er verhalen over, men maakt er een schrikbeeld van in de hoop daar stemmen mee te winnen. De N-VA doet daaraan mee terwijl een wereldwijde samenwerking om mistoestanden tegen te gaan en migratie op een goede manier te reguleren heel noodzakelijk en heel dringend is. (Rumoer)
Dus alstublieft, stop met de populisten na te lopen en neem verantwoordelijkheid. (Applaus bij Groen en sp.a)
De heer Van Grieken heeft het woord.
Beste vrienden van de N-VA, het doet zeer te moeten vaststellen dat de Vlaamse N-VA-regering op dezelfde lijn zit van de Merkels en Macrons van deze wereld. Daarom, minister-president, mijn oproep: u hebt nog twintig dagen tijd, doe zoals Amerika, doe zoals Australië – immigratielanden –, doe zoals Oostenrijk en Hongarije, doe zoals Polen, Kroatië, Tsjechië en Slowakije, geef een signaal, trek die Theo Francken aan zijn oren, teken dit pact niet, want dit pact betekent het begin van het einde van Europa zoals we dat vandaag kennen. (Rumoer)
Heren van de N-VA, wees toch kalm. Als u toch iets wilt tekenen, teken dan niet dat pact, maar teken onze petitie stopmarrakesh.com. 40.000 ongeruste Belgische burgers hebben dit pact al ondertekend. Stop met die waanzin, stop dit pact nu het nog kan. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De actuele vragen zijn afgehandeld.