Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over wantoestanden bij de Antwerpse sociale huisvestingsmaatschappij ABC
Verslag
Mevrouw Van dermeersch heeft het woord.
Minister, vandaag maken de media melding van wantoestanden binnen de Antwerpse sociale huisvestingsmaatschappij ABC. Ik vind het spijtig dat ik u hierover in volle Antwerpse verkiezingscampagne moet ondervragen, want wij hadden al in mei vastgesteld dat daar iets misliep. Filip Dewinter heeft daar de verantwoordelijke schepen van N-VA in Antwerpen op aangesproken via een schriftelijke vraag. Er zouden huurders zijn die in slechte leefomstandigheden moeten leven. Er zouden mensen voorrang krijgen, en zouden zelfs personeelsleden voorrang krijgen terwijl ze geen recht hebben op een sociale woning. Toen heeft Fons Duchateau, de bevoegde schepen, geantwoord dat er een onderzoek liep door de inspectie, maar dat ABC niets ten laste kon worden gelegd.
Nu lees ik dat er toch flagrante inbreuken zijn, en ik lees ook dat een dienst toezicht van het agentschap Wonen-Vlaanderen enkele maanden geleden al een onderzoek zou hebben geopend naar ABC. Daarom moet ik naar hier komen. Wij kregen geen voldoende antwoord in de Antwerpse gemeenteraad van de bevoegde schepen. Daarom vraag ik aan u wat uw visie en uitleg hierover is.
De heer Van de Wauwer heeft het woord.
Voorzitter, vorige week zei u nog met een beetje weemoed terug te kijken naar de tijd dat het hier altijd over Antwerpen ging. Vandaag is het alweer zover.
Minister, in De Morgen stond vanochtend een artikel over de wantoestanden bij de sociale huisvestingsmaatschappij ABC. Het ging over personeelsleden die voorrang zouden hebben gekregen bij de toewijzing van een sociale woning en over slechte toestanden waarin sociale huurders moesten wonen. Herstellingen laten op zich wachten en sommigen zouden zelfs in woningen met kapot asbest moeten wonen. Die zaken zijn aan het licht gekomen via een open brief die aan uzelf en aan de Vlaamse Ombudsdienst is gericht. Intussen is de sociale huisvestingsmaatschappij al enkele maanden door de dienst toezicht onder verhoogd toezicht geplaatst. Minister, mijn vraag is heel duidelijk: wat is volgens u de oorzaak van deze wantoestanden en hoe zult u ervoor zorgen dat die zo snel mogelijk worden verholpen?
Minister Homans heeft het woord.
Collega’s, sta me toe dat ik zowel wat moet lachen met het artikel en de voorpagina in De Morgen, als met de opmerking van mevrouw Van dermeersch dat ze het jammer vindt dat ze op dit ogenblik deze vraag moet stellen.
Waarover gaat dit? Dit gaat over een mail die anoniem naar mijn kabinet is gestuurd op 13 maart 2018, dus meer dan een halfjaar geleden. Sta me dus toe om te zeggen dat ik de timing van deze week redelijk raar vind. Desalniettemin zal ik u een afdoend antwoord geven op uw vraag.
Op 13 maart 2018 heeft mijn kabinet een anonieme mail ontvangen van ‘Werkgroep.belangen.werknemers@gmail.com’ waarin bepaalde zaken met betrekking tot ABC worden aangeklaagd. Ik heb deze mail onmiddellijk aan mijn administratie bezorgd, afdeling Toezicht, voor de zaken die gaan over wonen. Want ik ben alleen bevoegd voor het wonen. Het ging over al dan niet twee terechte of onterechte versnelde toewijzingen, zoals de twee vraagstellers ook in hun vraag hebben aangehaald.
Op 4 april, dus iets meer dan drie weken nadat ik dit heb doorgegeven aan Toezicht, heeft de afdeling Toezicht ABC een sanctie opgelegd. Ze mochten vanaf 4 april een jaar geen versnelde toewijzingen meer doen zonder die versnelde toewijzingen eerst voor te leggen aan de afdeling Toezicht. Bovendien staan ze sinds 4 april ook onder verhoogd toezicht van mijn administratie. 4 april, collega’s, is al een halfjaar geleden. Om hier nu op het spreekgestoelte te doen alsof er niets is gebeurd, is toch klinkklare onzin. Een halfjaar geleden hebben ze mij dit gemeld. Drie weken later heb ik het doorgegeven, nee, ik heb het onmiddellijk doorgegeven en mijn administratie heeft onmiddellijk haar bevoegdheid opgenomen.
Ik kan u nog meegeven dat ik natuurlijk ook mijn administratie afdeling Woonkwaliteit heb geïnformeerd en heb gevraagd of er inbreken zijn. Zijn er feiten gemeld? Zijn er klachten geweest over asbest? Of zijn er bijvoorbeeld inbreuken geweest op de woonkwaliteit? Het antwoord daarop is nee. Het was toen nee, en is vandaag ook nog altijd nee. Alle andere zaken in die anonieme brief gaan allemaal over personeelsrelaties, en al dan niet vermeende conflicten tussen directie en personeelsleden. En die vallen natuurlijk buiten mijn bevoegdheid. Ik heb ook in de mail gelezen dat bijvoorbeeld de vakbond op de hoogte is, dat IDEWE hierover dossiers behandelt, dat de sociale inspectie ermee bezig is, en ook de ombudsman zou volgende week nog een gesprek hebben met die mensen.
Collega's, vanaf de dag dat ik op de hoogte ben gebracht, op 13 maart, heb ik mijn verantwoordelijkheid genomen. Zeven maanden later, daags voor de verkiezingen, word ik daarmee geconfronteerd. Het biedt mij natuurlijk ook wel de mogelijkheid om te zeggen dat ik heb gedaan wat van mij verwacht wordt. Ik heb dat dan ook gedaan samen met mijn administratie en de resultaten zijn er.
Minister, u hebt uitgelegd dat u in maart de brief hebt gekregen en in april hebt opgetreden. Wij hebben daar ook kennis van gekregen. In mei hebben wij aan de bevoegde instantie, zijnde de schepen in Antwerpen – want het gaat hier over een Antwerpse sociale huisvestingsmaatschappij – letterlijk op papier gevraagd wat er aan de hand is. ‘Geef ons uitleg.’
Wij kregen een uitleg die zegt dat er een onderzoek van de inspectie is en in het antwoord van de N-VA-schepen staat letterlijk dat ‘ABC niets ten laste kan worden gelegd’. We hebben het dossier dan laten rusten. Vandaag komt het in de pers, dan weet u toch wel dat het normaal is dat ik naar u kom en vraag wat er aan de hand is. Wij worden met een kluitje in het riet gestuurd door uw N-VA-collega in de Antwerpse gemeenteraad, dan moet ik wel naar u komen. Ik ben blij dat u hier dan een uitleg geeft. Maar het is niet kies om dat in een verkiezingscampagne te moeten doen.
Het stond vandaag in de krant, dus moet ik wel aan u vragen wat er aan de hand is. U kunt begrijpen dat de mensen in Antwerpen zeer lastig zijn over sociale huisvesting. Er zijn enorme wachtlijsten. Een alleenstaande moet bij ABC acht tot tien jaar wachten op een sociale woning. Een huisje kan men zelfs niet krijgen want huurders die al huren, gaan voor enzovoort. Er is heel veel onvrede in Antwerpen.
Ik ga er geen politiek steekspel van maken. Ik heb intussen begrepen dat er inderdaad niets onwettigs is gebeurd bij het toewijzen van de sociale woningen aan die personeelsleden.
Minister, ik wil het nog hebben over iets anders namelijk over de interne personeelskwestie die ervoor heeft gezorgd dat dit vandaag in de media is gekomen en dat wij er hier vragen over moeten stellen. Ik weet dat het geen bevoegdheid van u is, want het gaat over autonome organisaties die hun eigen personeelsbeleid voeren. Toch wil ik even ingaan op het personeelsbeleid. In de visitatiecommissies wordt er vandaag op geen enkele manier rekening gehouden met het personeelsbeleid bij de globale evaluatie van die vennootschappen. Het is het interne personeelsbeleid dat wat heeft gefaald en dat er vandaag voor heeft gezorgd dat er onvrede is en dat dit naar buiten is gebracht.
Minister, is het volgens u wenselijk of zinvol om eventueel een protocol, een samenwerkingsverband, een tool of een rol voor de visitatiecommissies uit te werken, samen met de sector, om na te gaan of er werk kan worden gemaakt van het personeelsbeleid?
Mevrouw Turan heeft het woord.
Minister, u hebt al enkele vragen beantwoord in uw antwoord op de vragen van de collega's. Los van de problematiek van de inhoudelijke klachten van de huurders – want dat is een probleem dat moet worden aangepakt en waar u hopelijk mee bezig bent –, is er een leegloop bij het personeel van deze individuele huisvestingsmaatschappij. Men wijt dit aan de directeur die hier vandaag aanwezig zou zijn.
Ik heb gewoon een vraag voor u: hoe wordt zo’n directeur aangesteld? Hebt u daar als toezichthoudende overheid, als minister, een procedure voor vastgesteld? Is die procedure nageleefd om zulke problemen in de toekomst te vermijden? Leegloop bij het personeel is natuurlijk niet goed. We hebben die personeelsleden daar ook nodig om alles in goede banen te kunnen leiden.
Mevrouw Moerenhout heeft het woord.
Minister, u zegt dat de Vlaamse toezichthouder een onderzoek opende en dat ABC nu onder verhoogd toezicht staat. Uw administratie heeft inderdaad haar verantwoordelijkheid genomen. Derhalve zijn die verhalen die vandaag in de krant staan wel heel erg stuitend. Ik zou ervoor willen pleiten dat u de komende maanden, maar ook na 4 april, ABC nauw opvolgt zodat we zeker zijn dat de woningen naar de mensen gaan die ze het hardst nodig hebben en dat herstellingen die uitblijven, toch gebeuren.
Om even aan te sluiten bij mijn collega's, wil ik zeggen dat de verhalen over pesterijen op het werk ook heel aangrijpend zijn. Het is misschien aangewezen om over te gaan, hoewel het uw bevoegdheid niet is, tot enige actie.
De heer Anseeuw heeft het woord.
Minister, het is goed dat u een half jaar geleden al onmiddellijk zeer kort op de bal hebt gespeeld en dat er maanden geleden al maatregelen zijn genomen, wanneer het onder andere gaat over versnelde toewijzingen. Ik kan alleen maar tevreden zijn met uw antwoord en met wat u maanden geleden al hebt gedaan. Dat dit nu in de pers komt, is op zich niet zo erg. Er moet elke dag iets in de krant staan. Het is nu eens dit.
Dat mevrouw Van dermeersch geen antwoorden krijgt op haar vragen in de Antwerpse gemeenteraad, ja bon. Ik wil hier ook eens over de Oostendse gemeenteraad beginnen, maar misschien moeten we eens overleggen hoe u op de beste manier vragen kunt stellen want dan krijgt u misschien wel antwoorden. Dat kan er ook iets mee te maken hebben natuurlijk. Ik stel mij ter beschikking van mevrouw Van dermeersch in het voeren van oppositie. In Oostende heb ik daar wat ervaring mee. Misschien kan ik u daarbij wat helpen.
Mevrouw Van dermeersch, het is uw volste recht om een vraag te stellen. Ik heb alleen gezegd dat ik het een beetje vreemd vind dat ABC al zes maanden onder verhoogd toezicht staat, maar dat dit uitgerekend vandaag in De Morgen staat. De mail dateert ook al van 13 maart. Het is wat het is.
Er wordt hier gezegd dat ik niet luister naar de huurders. Ik zeg u dat ik een mail heb gekregen van werkgroep.belangen.werknemers@gmail.com. Dan is toch wel duidelijk van wie die mail komt, namelijk van de werknemers en niet van de huurders.
Mevrouw Van dermeersch, als u vragen stelt in de gemeenteraad van Antwerpen – wat uw volste recht is –, dan mag en dan moet u dat vooral doen. Als u daar geen antwoord krijgt, mag u die vraag hier stellen. Geen enkel probleem. Ik wil er u wel op wijzen dat ABC een sociale huisvestingsmaatschappij (SHM) is die niet alleen actief is in Antwerpen maar ook in Gent. In beide steden is ABC actief.
Mijnheer Van de Wauwer, het personeelsbeleid wordt in de visitatie wel meegenomen. Ik ben zelf voorzitter geweest van Woonhaven, u welbekend. Ik heb de visitatie ook daar meegemaakt. Er wordt wel degelijk met het personeel gesproken over het personeelsbeleid en dergelijke. Ik kan u ook nog meegeven dat er een visitatie bij ABC is gepland – dat was al het geval – voor december. Dat is dus redelijk snel. We zullen zien wat de uitkomsten zijn.
Mevrouw Turan, u vraagt hoe een directeur van een SHM wordt aangesteld. Dat gebeurt door de raad van bestuur van een SHM. Dat is hun autonome bevoegdheid. Is de procedure in dezen gevolgd? Ja, ik ga ervan uit van wel, want anders had ik wel klachten gekregen, nietwaar? Dan had ik ook opgetreden. Ik geloof dat de procedure in dezen juist is gevolgd.
Ik vind het ontzettend jammer dat hier echt wel… Er worden net geen namen genoemd. Er wordt een directeur geviseerd, een directie-assistente. Ik vind dat echt heel kwalijk. U moet dat gebaar niet maken want u hebt wel mensen bij hun functie genoemd. Ik zeg niet dat er geen enkele zaak klopt die in deze ellenlange mail staat, maar ik vind het wel heel gevaarlijk om te doen alsof alles wat erin staat, alle persoonlijke aantijgingen tegen personeelsleden van de huisvestingsmaatschappij, per definitie waar zijn omdat de mail is verstuurd door werkgroep.belangen.werknemers@gmail.com.
Nauw opvolgen? Ja, al meer dan zes maanden volg ik dit nauw op. Niet alleen ikzelf, maar ook mijn administratie.
Ik heb deze morgen met enige verbazing De Morgen gelezen en ik kan niet anders dan vaststellen – vergeeft u mij mijn Antwerpse uitdrukking, voorzitter – dat het niet meer dan een scheet in een fles was. (Applaus bij de N-VA)
Dat is trouwens een uitdrukking die ook elders wordt gebruikt.
Minister, u moet inderdaad ABC nauw opvolgen, want het stoort mij heel erg dat een N-VA-schepen de waarheid geweld aangedaan heeft in een antwoord op een vraag van Filip Dewinter, die trouwens wel iet of wat politieke sporen heeft verdiend in dit land. (Opmerkingen)
U moet dat opvolgen, want er zijn blijkbaar niet alleen problemen – ik viseer daarbij niemand – binnen de huisvestingsmaatschappij zelf maar ook met de huurders. De kostenafrekening van 2017 is nog altijd niet aangekomen, heeft men mij vandaag verteld. Ik ben in het dossier gaan kijken en 2017 is niet afgerekend. We zijn nu al bijna eind 2018 en de nieuwe kostenafrekening komt er bijna aan. Wat gebeurt er met mensen die geld moeten terugkrijgen? Wordt dat dan ingehouden? Mensen maken zich erg ongerust. Hou ABC vooral heel goed in het oog!
Minister, als ik het over het personeelsbeleid heb, heb ik het, voor alle duidelijkheid, niet specifiek over de SHM ABC, maar over het Vlaams sociaal woonmodel in het algemeen. Wat de visitatiecommissie betreft, staat het algemeen beleid als een vaag criterium tussen een hele resem aan criteria. Het personeelsbeleid staat daar an sich niet expliciet vermeld. Ik merk dit maar op omdat ik dit zo belangrijk vind. De goede interne werking hangt samen met de performantie en met de dienstverlening in heel de sector. Het is in het belang van alle mensen in sociale woningen dat er een goede dienstverlening is en dat de mensen daar in de beste omstandigheden kunnen wonen. Om die reden heb ik hier mijn suggestie gedaan. (Applaus bij CD&V)
De actuele vragen zijn afgehandeld.